Rreth 52 mijĂ« vota mĂ« pak, apo minus pesĂ« vende nĂ« Kuvendin e KosovĂ«s â ky Ă«shtĂ« bilanci i Lidhjes Demokratike tĂ« KosovĂ«s (LDK), nĂ«se krahasohen dy palĂ« zgjedhjet parlamentare tĂ« mbajtura kĂ«tĂ« vit.
Faktorët që ndikuan në këtë rënie të mbështetjes për LDK-në nga elektorati janë të shumtë, vlerësojnë njohësit e zhvillimeve politike.
Por, sipas tyre, kryesorĂ«t janĂ« âqasja jo e duhur e lidershipit tĂ« partisĂ«â, mosveprimi i partisĂ«Â âsipas pritjeve tĂ« elektoratitâ dhe âmargjinalizimi i strukturave tĂ« vjetraâ, tĂ« cilat tĂ«rheqin votuesit tradicionalĂ« tĂ« kĂ«saj partie.
Rezultatet preliminare të publikuara nga Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) tregojnë se në zgjedhjet e parakohshme parlamentare, më 28 dhjetor, për LDK-në votuan 119.201 qytetarë, apo 13.57 për qind e pjesëmarrësve në votime.
Në zgjedhjet e rregullta parlamentare të 9 shkurtit, LDK-ja mori mbështetjen e 171.357 kosovarëve, ose të 18.27 për qind të atyre që votuan atë ditë.
LDK-ja âia mbylli dyert vetesâ
Analisti Imer Mushkolaj thotĂ« pĂ«r Radion Evropa e LirĂ«Â se arsyeja kryesore pse LDK-ja ka pĂ«suar ârĂ«nie tĂ« madheâ nĂ« zgjedhjet e 28 dhjetorit ka nisur 11 muaj mĂ« parĂ«.
Ai rikujton qëndrimin që asokohe kishte bërë të ditur kryetari i LDK-së, Lumir Abdixhiku, se partia e tij nuk do të hynte në koalicion as me Lëvizjen Vetëvendosje (LVV), e cila kishte fituar 42 për qind të votave në shkurt, dhe as me dy partitë tjera, Partinë Demokratike të Kosovës (PDK) dhe Aleancën për Ardhmërinë e Kosovës (AAK), për një qeveri eventuale të kampit ish-opozitar asokohe.
LDK-ja refuzoi ofertën e LVV-së për partneritet në qeverisje.
âĂshtĂ« pikĂ«risht qasja jo e duhur e lidershipit tĂ« partisë⊠UnĂ« jam i bindur qĂ« kjo ka ndikuar jashtĂ«zakonisht shumĂ« te logjika se si votojnĂ« dhe si kanĂ« votuar votuesit e LDK-sĂ«, pĂ«r shkak se pĂ«r mua Ă«shtĂ« e pakuptimtĂ« qĂ« njĂ« parti, e cila ekziston pĂ«r tĂ« ardhur nĂ« pushtet â sikurse çdo parti tjetĂ«r â thjeshtĂ« ia mbyll dyert vetesâ, thekson Mushkolaj.
Në zgjedhjet e parakohshme parlamentare të vitit 2021, LDK-ja kishte marrë vetëm 12.73 për qind të votave. Megjithatë, ajo shënoi përmirësim në zgjedhjet e 9 shkurtit, duke u rritur për 5 pikë përqindjeje.
Analisti Rrahman Paçarizi konsideron se kur votuesit i rikthehen një partie, ata presin edhe veprim të saj.
âNdĂ«rkohĂ«, veprimi i LDK-sĂ« nuk ka ndodhur fare, apo nuk ka ndodhur ashtu siç e kanĂ« pritur ose perceptuar ata votues, tĂ« cilĂ«t kanĂ« menduar dhe shpresuar qĂ« LDK-ja do tĂ« jetĂ« pjesĂ« e institucioneveâ, thotĂ« Paçarizi pĂ«r Radion Evropa e LirĂ«.
Ai shton se LDK-ja nuk ka arritur që ta ndërtojë rrëfimin e saj pas zgjedhjeve të 9 shkurtit, të cilat u pasuan me zvarritje disamuajshe të konstituimit të Kuvendit. LVV-ja, si fituese e zgjedhjeve të 9 shkurtit, nuk arriti ta krijonte e vetme qeverinë e re, gjë që dërgoi vendin në zgjedhjet e parakohshme të fundvitit.
Megjithatë, trendi i rënies së numrit të votuesve të LDK-së, sipas Paçarizit, kishte nisur rreth pesë vjet më parë.
Ardhja e Abdixhikut në krye të partisë në vitin 2021 nënkuptoi edhe një ekip të ri njerëzish më të besueshëm të tij në strukturat drejtuese të partisë.
Përpjekjet për ripërtëritjen e partisë, thotë Paçarizi, nuk prodhuan edhe rezultat të mirë tek ruajtja e elektoratit.
âMendoj se LDK-ja i ka lĂ«nĂ« pas dore strukturat mĂ« tĂ« vjetra tĂ« saj, tĂ« cilat tashmĂ« pothuajse janĂ« margjinalizuar dhe janĂ« struktura tĂ« fjetura. Votuesit e kĂ«tyre strukturave nuk bĂ«hen elektorat i askujt tjetĂ«r, por refuzojnĂ« tĂ« dalin pĂ«r ta votuar LDK-nĂ«â, thekson Paçarizi.
Në linjë të njëjtë shpreh mendimin edhe Mushkolaj, i cili po ashtu e sheh margjinalizimin e disa prej njerëzve nga strukturat më të vjetra të LDK-së, si shkaktar të rënies së numrit të votuesve të kësaj partie.
âTĂ« mos harrojmĂ« se profili i votuesve tĂ« LDK-sĂ« janĂ« edhe njerĂ«zit nĂ« moshĂ« mesatare dhe tĂ« shtyrĂ«, tĂ« cilĂ«t gjatĂ« viteve tĂ« tĂ«ra e kanĂ« asociuar LDK-nĂ« me kĂ«ta njerĂ«z. AtĂ«herĂ«, mos pritni qĂ« tĂ« njĂ«jtit kanĂ« pĂ«r tâia dhĂ«nĂ« votĂ«n LDK-sĂ«. MĂ« e pakta qĂ« ata mund tĂ« bĂ«jnĂ« Ă«shtĂ« qĂ« tĂ« abstenojnĂ« nga votimi dhe tĂ« mos votojnĂ« LDK-nĂ«â.
Ku shkuan votuesit e LDK-së?
RĂ«nia e numrit tĂ« votuesve tĂ« LDK-sĂ« mĂ« 2021, rikthimi i njĂ« numri tĂ« tyre nĂ« zgjedhjet e 9 shkurtit dhe rĂ«nia e sĂ«rishme nĂ« zgjedhjet 28 dhjetorit, tregojnĂ« se mjaft prej kĂ«tyre votuesve i takojnĂ« âzonĂ«s sĂ« hirtĂ«â tĂ« elektoratit.
Paçarizi shpjegon se ky elektorat është i papërcaktuar për ndonjë parti politike. Sipas tij, LDK-ja arriti të përfitojë një përqindje të mirë të këtij elektorati prej vitit 2021 e deri në shkurt 2025, kur u mbajtën zgjedhjet.
Por, siç thotë ai, brenda 11 muajve të fundit, LDK-ja nuk arriti që këtë elektorat ta mobilizonte në drejtim të saj.
âPati mungesĂ« tĂ« pĂ«rpjekjes pĂ«r tâi ftuar, pĂ«r tâi apeluar votuesit qĂ« tĂ« hidhen nĂ« âzonĂ«n e hirtĂ«â ndĂ«rmjet partive politike. Ata janĂ« votues tĂ« emancipuar, tĂ« cilĂ«t shohin programet e partive politike. Kjo ka qenĂ« fatale pĂ«r LDK-nĂ«, e cila Ă«shtĂ« rikthyer nĂ« rezultatin e saj tĂ« vitit 2021â, thekson Paçarizi.
Ku humbën e ku fituan partitë e mëdha?
Si në zgjedhjet parlamentare të shkurtit të këtij viti, ashtu edhe në ato të parakohshme të dhjetorit, Lëvizja Vetëvendosje doli fituese. Madje, ajo arriti ta përmirësojë rezultatin në çdo komunë.
Ndërkaq, Mushkolaj vlerëson se një numër i madh i votuesve të papërcaktuar më 9 shkurt votuan për LDK-në. Por, gjatë 11 muajve të fundit, ata ndryshuan mendje.
âNjĂ« numĂ«r i madh i kĂ«tyre njerĂ«zve qĂ« kanĂ« votuar pĂ«r LDK-nĂ« mĂ« 9 shkurt, janĂ« kthyer te LĂ«vizja VetĂ«vendosje. UnĂ« mendoj qĂ« kjo ka ndodhur pĂ«r shkak se te LDK-ja nuk e panĂ« qĂ«ndrueshmĂ«rinĂ« dhe seriozitetin e njĂ« partie pĂ«r tĂ« ardhur nĂ« pushtet, qoftĂ« me opozitĂ«n, qoftĂ« me partinĂ« fitueseâ, shprehet ai.
E ardhmja e mundshme e LDK-së
Në mbrëmjen e 28 dhjetorit, pas shpalljes së rezultateve preliminare nga KQZ-ja, lideri i LDK-së pranoi mbi vete përgjegjësinë për rezultatin e ulët të partisë së tij në këto zgjedhje.
Ai paralajmëroi se së shpejti LDK-ja do të mbajë Kuvendin e përgjithshëm, për të adresuar hapat e mëtejmë, dhe nuk përjashtoi mundësinë e dorëheqjes së tij.
Lidhur me këtë çështje, Radio Evropa e Lirë kontaktoi zyrtarë të LDK-së, por ata nuk ishin të gatshëm të komentonin zhvillimet e mundshme brenda partisë.
Vëzhguesit e zhvillimeve politike i shohin paralajmërimet e Abdixhikut si një hap para dorëheqjes së tij. Ata besojnë se brenda LDK-së ka persona me ambicie për ta marrë drejtimin e timonit të LDK-së, por mbetet ende pikëpyetje se kush mund të jetë lideri i ardhshëm.
Mushkolaj thekson se ndryshimi eventual i kryesisë së LDK-së duhet të nënkuptojë edhe ndryshim të qasjes së deritashme të udhëheqjes së partisë.
âNĂ«se do tĂ« ketĂ« qasje tĂ« ngjashme me kĂ«tĂ« tĂ« Abdixhikut, nuk mendoj se LDK-ja mund tĂ« kĂ«ndellet, dhe tĂ« jetĂ« parti e fortĂ« dhe serioze nĂ« garĂ« kundrejt [Albin] Kurtit dhe LĂ«vizjes VetĂ«vendosjeâ, theksoi Mushkolaj.
Homogjenizimi i elektoratit të LDK-së, sipas Paçarizit, kërkon një lider, i cili duhet të ketë qasje përbashkuese të strukturave të partisë.
Por, siç vlerëson ai, pavarësisht ambicieve të disa personave për ta marrë drejtimin e LDK-së, këndellja e kësaj partie do të jetë e vështirë.
âKur dihet qĂ« zgjedhjet e radhĂ«s me gjasĂ« do tĂ« jenĂ« pas katĂ«r vjetĂ«sh, atĂ«herĂ« vĂ«shtirĂ« se do tĂ« ketĂ« njĂ« lider qĂ« do ta marrĂ« me vullnet partinĂ« dhe do tĂ« arrijĂ« ta mbajĂ« pĂ«r katĂ«r vjet tĂ« ndezur elektoratin e LDK-sĂ«, nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« shĂ«nojĂ« ndonjĂ« rezultatâ, shprehet Paçarizi.
Rezultatet preliminare e nxorën LDK-në partinë e tretë në zgjedhjet e 28 dhjetorit.
Ajo parashihet tâi ketĂ« 15 vende nĂ« Kuvend, ndryshe nga zgjedhjet e 9 shkurtit, kur i fitoi 20 sosh.
Lëvizja Vetëvendosje aktualisht ka siguruar 56 vende në Kuvend, PDK-ja 21, AAK-ja 6, ndërsa 20 vende të tjera janë të garantuara për komunitetet joshumicë./ Marrë nga REL
Login
