Emisioni âTĂ« Gjitha RrugĂ«t tĂ« ĂojnĂ« nĂ« RomĂ«â u transferua kĂ«tĂ« herĂ« nĂ« DurrĂ«s, aty ku shumĂ« italianĂ« po punojnĂ« dhe jetojnĂ«.
Anna La Rosa, gazetare italiane e politikës, tha për gazetarin Artur Nura se është me origjinë nga Kalabria dhe se është pjesë e shoqatës Famiglia Italba.
La Rosa shtoi se është e lumtur në Durrës dhe po përpiqet të studiojë historinë.
Intervistuesi: Pra, kush jeni ju?
Anna La Rosa (ALR): Anna La Rosa.
Intervistuesi: Anna La Rosa. ĂfarĂ« pĂ«rfaqĂ«son Anna La Rosa pĂ«r dĂ«gjuesit tanĂ« qĂ« nuk janĂ« italianĂ«?
ALR: Për ata që nuk janë italianë, unë jam një gazetare italiane, kryesisht një gazetare politike, dhe në vitin 1993 në Itali krijova emisionin e parë politik që tregonte dhe prezantonte politikanët nga afër.
Intervistuesi: Komplimenta per zgjedhjen.
ALR: MĂ« pas isha edhe drejtoreshĂ« e Rai Parlamento.PĂ«r ata qĂ« nuk janĂ« italianĂ«, kur u bĂ«ra drejtoreshĂ« e Rai Parlamento nĂ« vitin 2001, gazetarĂ«t e televizionit publik italian Rai, shkonin e vinin nga Brukseli nĂ« Strasburg pĂ«r tĂ« punuar si korrespondentĂ«. Pra, gjatĂ« asaj periudhe, pata fatin tĂ« krijoja zyra tĂ« pĂ«rhershme redaksionale, sepse gjithmonĂ« mendoja â kishim folur pĂ«r EuropĂ«n qĂ« kur isha e vogĂ«l â dhe nuk kishte kuptim tĂ« tregoja pĂ«r politikĂ«n e Parlamentit Italian pa filluar me atĂ« tĂ« Parlamentit Europian. Dhe sot, sidomos negativisht, po shohim se sa shumĂ« vendime merren nĂ« Bruksel ose Strasburg dhe jo nĂ« vende tĂ« veçanta evropiane.
Intervistuesi: Por ne nuk jemi në Bruksel, ne jemi në Tiranë. Jemi pikërisht në shtëpinë e gjuhës italiane, në Institutin Italian të Kulturës. Pse jeni në Tiranë sot?
ALR: Unë jam në Tiranë sepse jam kalabreze, nga një qytet i bukur aty pranë në Detin Jon, ku mbërritën bronzet e Riace-s, nga Gerace, ku që kur isha i vogël, kishte një kishë të vogël ku priftërinjtë nga bregdeti i provincës së Kozencës, Kalabri, vinin gjithmonë për të festuar ritin në shqip.
Intervistuesi: Pakica historike shqiptare?
ALR: Po pakica historike shqiptare, e cila është shumë e rrënjosur thellë dhe vazhdon të ruajë gjuhën dhe traditat e saj. Dhe kështu, disi si fëmijë, midis kalabrezëve dhe shqiptarëve, nuk e dinim se kush ishte shqiptar ose kalabrez. Pra unë këto rrënjë i kam patur gjithmonë. Dhe tani jam shumë kurioze sepse Shqipëria është një gabim historie, kjo plagë, kjo ndarje, kjo çarje.
Intervistuesi: Mund tâu themi atyre qĂ« po dĂ«gjojnĂ« se kombi shqiptar tani Ă«shtĂ« ndarĂ« nĂ« pesĂ« shtete tĂ« ndryshme. Ne e paguajmĂ« kĂ«tĂ« çmim, apo jo?
ALR: Sigurisht, sigurisht që e paguajmë. Unë erdha këtu, si shumë njerëz që keni intervistuar. Duhet ardhur në Shqipëri.
Intervistuesi: A jeni pjesë e shoqatës Famiglia Italba? Emri më thotë shumë, Famiglia Italba.
ALR: Jam pjesë e shoqatës por kur erdha për herë të parë në Shqipëri nuk e imagjinoja se do të gjeja këtë ngrohtësi, këtë bukuri, këtë diell. Këtu të gjithë buzëqeshin kanë kaq shumë dashuri për ne italianët. Pra, për të parafrazuar programin tonë, a do të ketë tani një eksod të kundërt që ka filluar tashmë?
Intervistuesi: Tashmë po.
ALR: E dua shumë Durrësin, duhet ta them. Tirana është një qytet i bukur.
Intervistuesi: Sipas mendimit tim, është kryeqyteti i italianëve në Shqipëri.
ALR: Durrësi është i bukur dhe unë po përpiqem të studioj historinë. Jam këtu për të mësuar, dhe shoqata është një mjet i jashtëzakonshëm për të rilidhur fijet e këputura, për të rikuperuar kujtimet që përndryshe do të rrezikonin të humbisnin. Ka shumë për të treguar; në fakt, urime për këto programe sepse rrëfimi i historive është thelbësor.
Intervistuesi: Ju jeni gazetare. Gazetarët nuk dalin kurrë në pension, sipas mendimit tim. Ata gjithmonë do të përpiqen të zbulojnë diçka deri në frymën e fundit. A keni një plan specifik për të zbuluar diçka rreth Shqipërisë? Sepse në përvojën time të gjatë profesionale dhe gjithashtu njerëzore, nuk është se flitet shumë për Shqipërinë në Itali.
ALR: NjerĂ«zit flasin keq pĂ«r ShqipĂ«rinĂ«; ata flasin pĂ«r tĂ« kur ndodh diçka qĂ« ka tĂ« bĂ«jĂ« me ngjarjet aktuale. Kam punuar me tĂ« vetmen ministre tĂ« imigracionit qĂ« qeveria Craxi e kishte dĂ«shiruar me largpamĂ«si, Margherita Boniver, kur mbĂ«rriti anija e famshme, por pastaj historia mbaron aty. Tani njerĂ«zit flasin pĂ«r ShqipĂ«rinĂ« pĂ«r shkak tĂ« qendrĂ«s sĂ« imigracionit dhe kjo Ă«shtĂ« gjithmonĂ« tema e bisedĂ«s. Si gazetare, dua tĂ« pĂ«rfshihem falĂ« edhe Giuseppe Mazzei, i cili Ă«shtĂ« njĂ« mik dhe koleg. Na lidh jo vetĂ«m puna jonĂ« por edhe njĂ« miqĂ«si e madhe. Pra, nĂ«pĂ«rmjet shoqatĂ«s, nĂ«pĂ«rmjet gazetĂ«s online â tani gazeta online ka mbizotĂ«ruar â edhe nĂ«pĂ«rmjet njerĂ«zve qĂ« dinĂ« mĂ« shumĂ« se ne dhe qĂ« kanĂ« bĂ«rĂ« kaq shumĂ« gjatĂ« viteve, nĂ«pĂ«rmjet institutit kulturor, shpresoj edhe nĂ«pĂ«rmjet institucioneve italiane, ambasadĂ«s italiane dhe gjithashtu MinistrisĂ« sĂ« PunĂ«ve tĂ« Jashtme. Kemi vĂ«rtet shumĂ« pĂ«r tĂ« thĂ«nĂ«. UnĂ« ndĂ«rkohĂ« do tĂ« doja tâju prezantoja me njĂ« arkiv tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m qĂ« mbulon ShqipĂ«rinĂ« nga viti 1916 deri nĂ« vitin 1943. ShumĂ« gjĂ«ra nuk janĂ« shkruar; i gjeta vetĂ«m nĂ« arkivat e UshtrisĂ« Italiane.
Intervistuesi: Në karrierën time profesionale, kur intervistoj italianë, ata gjithmonë më tregojnë histori të ngjashme, dhe ka shumë italianë që erdhën këtu sepse gjyshërit e tyre u treguan për Shqipërinë. Nuk ishte Rai apo Mediaset, por gjyshërit e tyre që në shtëpi u treguan për Shqipërinë. Ata kishin familje të përziera, dhe tani janë këtu, dhe kjo histori u ka shpëtuar gazetarëve, kolegëve tanë italianë.
ALR: NĂ« fakt u shpĂ«ton dhe dua tâju tregoj mĂ« vonĂ« kur tĂ« fiket kamera qĂ« gjeta njĂ« ditar, i cili Ă«shtĂ« tĂ« paktĂ«n me14 vĂ«llime, pjesĂ«risht i shkruar me makinĂ« shkrimi, pjesĂ«risht me stilolaps.NjĂ« gjeneral i ri nĂ« vitin 1916, kundĂ«r vullnetit tĂ« tij, u dĂ«rgua kĂ«tu.Kjo histori qĂ« nipi i tij e zbuloi nĂ« moshĂ«n 60 vjecare fillon kĂ«shtu:
âIshte gusht 1916, ishte ora 4 e mĂ«ngjesit.NĂ« plazhin e DurrĂ«sit kishte vetĂ«m disa peshkatarĂ« dhe çuditĂ«risht edhe dy fĂ«mijĂ« qĂ«, nuk e di pse ishin zgjuar dhe po luanin nĂ« plazh nĂ« agim. Ata na panĂ« duke menduar se ishim hijet e anijeve tĂ« peshkimit, por jo, burrat e mi zbritĂ«n nga anijet me pushkĂ«t e tyre tĂ« mbajtura lart, nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« mos i lagnin armĂ«t, me ujin qĂ« u arrinte mbi gjunjĂ« dhe u detyruan tĂ« qĂ«llonin.â Dhe nga aty, ka njĂ« histori qĂ« duhet tĂ« tregohet, duhet tĂ« kemi guximin ta tregojmĂ«âŠ
Intervistuesi: Do tâi jap njĂ« dorĂ« kujtdo qĂ« dĂ«shiron ta tregojĂ« kĂ«tĂ« histori.Histori tĂ« ngjashme ka kaq shumĂ« qĂ« ekrani i vogĂ«l italian pĂ«r fat tĂ« keq nuk Ă«shtĂ« i pĂ«rshtatshĂ«m. Mund tâu japim atyre hapĂ«sirĂ«n pĂ«r tâu njohur mĂ« mirĂ« me njĂ«ri-tjetrin. UnĂ« publikisht e konsideroj ItalinĂ« si njĂ« vĂ«lla i madh, dhe kur vĂ«llai i madh nuk Ă«shtĂ« mirĂ«, mendo motra e vogĂ«l ShqipĂ«ri.
ALR: Kjo është e saktë, dhe shoqata jonë e themeluar nga Giuseppe Mazzei, anëtare e së cilës jam e nderuar të jem, do të bëj gjithçka që është e mundur, dhe kështu do të jemi, do të bashkohemi. Do të jetë një det i vetëm sepse në fakt është një det i vetëm.Sipas mendimit tim, deti nuk na ndan, na bashkon.
Intervistuesi: Ju falënderoj për këtë intervistë dhe nuk do të jetë e fundit, do të jetë thjesht e para.
ALR: Faleminderit, faleminderit edhe atyre që na dëgjuan.
Intervistuesi: Faleminderit./abcnews.al