❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

Pse janĂ« kaq tĂ« shtrenjta shtĂ«pitĂ«? ËshtĂ« politikĂ« e qĂ«llimshme qeveritare

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi

NĂ« njĂ« konferencĂ« pĂ«r shtyp nĂ« ZyrĂ«n Ovale javĂ«n e kaluar, Donald Trump deklaroi se dĂ«shiron qĂ« çmimet e banesave tĂ« mbeten tĂ« larta. Edhe pse mĂ« parĂ« ka folur pĂ«r shpalljen e njĂ« “gjendjeje emergjente” pĂ«r çmimet historikisht tĂ« larta tĂ« banesave, Trump sqaroi se nuk dĂ«shiron t’i ulĂ« ndjeshĂ«m kĂ«to çmime, sepse pĂ«r shumĂ« pronarĂ« aktualĂ« shtĂ«pia pĂ«rbĂ«n pjesĂ«n kryesore tĂ« pasurisĂ« sĂ« tyre. “ËshtĂ« njĂ« pjesĂ« e madhe e vlerĂ«s sĂ« tyre neto,” tha ai, duke iu referuar kryesisht pronarĂ«ve mĂ« tĂ« moshuar.

Trump pranoi se ruajtja e çmimeve tĂ« larta bie ndesh me politikat qĂ« do ta bĂ«nin strehimin mĂ« tĂ« pĂ«rballueshĂ«m pĂ«r blerĂ«sit e rinj, por nuk shpjegoi se si synon t’i pajtojĂ« kĂ«to dy objektiva tĂ« kundĂ«rta. NjĂ« gjĂ« Ă«shtĂ« e sigurt: çdo “zgjidhje” do tĂ« pĂ«rfshijĂ« mĂ« shumĂ« subvencione shtetĂ«rore dhe ndĂ«rhyrje federale, jo mĂ« shumĂ« treg tĂ« lirĂ«, sepse njĂ« hap real drejt tregut do tĂ« sillte rĂ«nie tĂ« fortĂ« tĂ« çmimeve.

Rënia e çmimeve do të ishte pozitive për miliona amerikanë, veçanërisht për blerësit për herë të parë dhe familjet e reja. Por politikisht, ulja e çmimeve është e papranueshme për ata që tashmë zotërojnë prona dhe përfitojnë nga çmimet e larta. Trump thjesht po thotë hapur atë që zakonisht nuk thuhet: mbajtja e çmimeve të larta të banesave është politikë e qëllimshme, jo pasojë e paqëllimshme.

Prej dekadash, politika federale amerikane ka nxitur kërkesën për banesa. Institucione si Fannie Mae dhe Freddie Mac u krijuan për të blerë kredi hipotekore, ndërsa programet e garantuara nga shteti (FHA, VA etj.) rritën më tej kërkesën. Subvencionimi i kërkesës, në mënyrë të pashmangshme, rrit çmimet.

Edhe pse burokratët pretendojnë se këto politika rrisin pronësinë e banesave, normat e pronësisë sot janë pothuajse të njëjta me ato të 45 viteve më parë, ndërsa çmimet janë rritur ndjeshëm dhe përballueshmëria është në nivele historikisht të ulëta.

NjĂ« rol kyç ka luajtur edhe politika monetare. Normat e ulĂ«ta tĂ« interesit, tĂ« nxitura nga banka qendrore, kanĂ« shtyrĂ« çmimet e banesave lart pa rritur pronĂ«sinĂ«. Pagesat mujore mbeten tĂ« pĂ«rballueshme falĂ« interesave tĂ« ulĂ«ta, edhe kur çmimet rriten. PĂ«r mĂ« tepĂ«r, zhvlerĂ«simi i monedhĂ«s i shtyn investitorĂ«t drejt aseteve “tĂ« forta” si pasuritĂ« e paluajtshme, duke rritur mĂ« tej çmimet.

Që nga viti 2008, banka qendrore ka blerë triliona dollarë letra me vlerë të mbështetura nga hipotekat, me qëllim të qartë që çmimet e banesave të mos bien ndjeshëm. Kjo ka shërbyer si një formë ndihme për bankat dhe institucionet financiare.

Industria e pasurive tĂ« paluajtshme ka lobuar vazhdimisht pĂ«r norma mĂ« tĂ« ulĂ«ta interesi dhe pĂ«r ndalimin e shitjes sĂ« kĂ«tyre aktiveve nga banka qendrore. Fitimet e larta nga çmimet nĂ« rritje kanĂ« krijuar rezistencĂ« tĂ« fortĂ« ndaj çdo politike qĂ« do t’i ulte ato. KĂ«saj i shtohen edhe votuesit mbi 55 vjeç, qĂ« pĂ«rbĂ«jnĂ« shumicĂ«n e blerĂ«sve tĂ« banesave dhe kanĂ« peshĂ« tĂ« madhe elektorale.

Nëse politika federale do ta kishte vërtet për qëllim përballueshmërinë, ajo mund të hiqte dorë nga këto programe dhe ndërhyrje. Kjo do të sillte rënie të menjëhershme të çmimeve dhe do ta kthente tregun e banesave në një model më realist. Por shumë prej atyre që përfitojnë nga sistemi aktual janë të vendosur të bëjnë të mundur që kjo të mos ndodhë kurrë. / Mises Institute

The post Pse janĂ« kaq tĂ« shtrenjta shtĂ«pitĂ«? ËshtĂ« politikĂ« e qĂ«llimshme qeveritare appeared first on Revista Monitor.

↗

Ekuilibri punë-jetë në epokën dixhitale

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi

Në Japoni, debati mbi ekuilibrin mes punës dhe jetës personale ka marrë përmasa të reja.

Fjala e vitit lidhet me njĂ« interpretim e kĂ«ngĂ«s sĂ« Rihannas “Work”, pasi kryeministrja e parĂ« grua e vendit, Sanae Takaichi, deklaroi se do tĂ« “braktiste idenĂ« e ekuilibrit punĂ«-jetĂ«â€ pas zgjedhjes sĂ« saj nĂ« krye tĂ« PartisĂ« Liberale Demokratike.

Mesazhi “punĂ«, punĂ«, punĂ«â€ ndezi polemika tĂ« forta, sidomos pĂ«r brezat qĂ« sapo hyjnĂ« nĂ« tregun e punĂ«s.

NĂ« njĂ« ekonomi gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« fragmentuar nga gig economy (ekonomia e punĂ«ve “me porosi”, ku pagesa bĂ«het pĂ«r detyrĂ« ose projekt, jo pĂ«r njĂ« vend pune tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m), presionet po rriten.

Në SHBA, zgjedhja e Zohran Mamdanit si kryebashkiak i Nju Jorkut u mbështet fuqishëm nga të rinjtë, të cilët pyesin: çfarë kuptimi ka të sakrifikosh për paga të ulëta dhe stres të lartë, kur inteligjenca artificiale po rrezikon vendet e punës dhe kursimi për shtëpi apo pension duket i paarritshëm?

Të dhënat e anketave e konfirmojnë këtë zhvendosje: 43% e Gen Z thonë se kanë lënë një punë sepse nuk përputhej me jetën e tyre personale, krahasuar me 28% të baby boomers.

Për të rinjtë, fleksibiliteti, kuptimi i punës dhe mirëqenia kanë peshë po aq sa paga.

Kjo ngre pyetje thelbësore: çfarë është një ekuilibër i mirë punë-jetë?

A është normale që njerëzit të mos e përkufizojnë më veten nga profesioni?

Në një epokë ndryshimesh të shpejta dhe pabarazish në rritje, pritshmëritë për karrierën po riformësohen.

Përfundimisht, debati nuk është thjesht për oraret apo produktivitetin, por për mënyrën si duam të jetojmë.

Ekuilibri punë-jetë në epokën dixhitale nuk ka një formulë të vetme; ai po negociohet çdo ditë mes teknologjisë, tregut të punës dhe vlerave të brezave të rinj. / France24, Shqip.al

The post Ekuilibri punë-jetë në epokën dixhitale appeared first on Revista Monitor.

↗

Nafta pëson rënie të lehtë, investitorët peshojnë të dhënat nga SHBA dhe tensionet gjeopolitike

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi

Çmimet e naftĂ«s u mbyllĂ«n lehtĂ« nĂ« rĂ«nie tĂ« mĂ«rkurĂ«n dhe po shkojnĂ« drejt rĂ«nies sĂ« tyre mĂ« tĂ« fortĂ« vjetore qĂ« nga viti 2020, teksa investitorĂ«t peshuan rritjen ekonomike tĂ« SHBA-sĂ« dhe vlerĂ«suan rrezikun e ndĂ«rprerjeve tĂ« furnizimit nga Venezuela dhe Rusia.

Kontratat e së ardhmes për naftën Brent u mbyllën me rënie prej 14 centësh, ose 0.2%, në 62.24 dollarë për fuçi, ndërsa nafta amerikane West Texas Intermediate (WTI) u ul me 3 centë, ose 0.05%, në 58.29 dollarë për fuçi.

Të dy kontratat janë rritur rreth 6% që nga 16 dhjetori, kur ranë pranë niveleve më të ulëta të pesë viteve të fundit.

“Ajo qĂ« kemi parĂ« gjatĂ« javĂ«s sĂ« kaluar Ă«shtĂ« njĂ« kombinim i mbylljes sĂ« pozicioneve nĂ« tregje me likuiditet tĂ« ulĂ«t, pasi rĂ«nia e javĂ«s sĂ« kaluar nuk arriti tĂ« fitojĂ« terren, e shoqĂ«ruar me rritje tĂ« tensioneve gjeopolitike, pĂ«rfshirĂ« bllokadĂ«n e SHBA-sĂ« ndaj VenezuelĂ«s, dhe e mbĂ«shtetur nga tĂ« dhĂ«nat e forta tĂ« PBB-sĂ« tĂ« publikuara mbrĂ«mĂ«,” tha Tony Sycamore, analist nĂ« IG.

Të dhënat amerikane treguan se ekonomia më e madhe në botë u rrit me ritmin më të shpejtë në dy vitet e fundit gjatë tremujorit të tretë, e nxitur nga shpenzime të forta të konsumatorëve dhe një rikthim i ndjeshëm i eksporteve.

Megjithatë, çmimet e Brent dhe WTI janë në rrugën për të rënë përkatësisht rreth 16% dhe 18% këtë vit, rëniet më të thella që nga viti 2020, kur pandemia e COVID-19 goditi kërkesën për naftë, pasi furnizimi pritet të tejkalojë kërkesën vitin e ardhshëm.

Nga ana e furnizimit, ndërprerjet e eksporteve venezueliane kanë qenë faktori më i rëndësishëm që ka shtyrë çmimet e naftës lart, ndërsa sulmet ruse dhe ukrainase ndaj infrastrukturës energjetike të njëra-tjetrës kanë mbështetur gjithashtu tregun, tha Haitong Futures në një raport.

Më shumë se një duzinë anijesh të ngarkuara me naftë ndodhen në Venezuelë duke pritur udhëzime të reja nga pronarët e tyre, pasi SHBA-ja konfiskoi supertanker-in Skipper më herët këtë muaj dhe vuri në shënjestër dy anije të tjera gjatë fundjavës.

“NjĂ« tregti e paqĂ«ndrueshme gjatĂ« festave duket se do tĂ« jetĂ« norma, me bllokadĂ«n e VenezuelĂ«s si pikĂ« qendrore deri nĂ« fundjavĂ«n festive,” tha Dennis Kissler, nĂ«nkryetar i lartĂ« i tregtimit nĂ« BOK Financial.

Ndërkohë, dërgesat e naftës nga Kazakistani përmes Konsorciumit të Tubacionit të Kaspikut pritet të bien me një të tretën në dhjetor, në nivelin më të ulët që nga tetori 2024, pasi një sulm me dron nga Ukraina dëmtoi objektet në terminalin kryesor të eksportit të CPC-së.

Inventarët e naftës bruto në SHBA u rritën me 2.39 milionë fuçi javën e kaluar, ndërsa rezervat e benzinës u rritën me 1.09 milionë fuçi dhe stoqet e distilateve u shtuan me 685,000 fuçi, thanë burime të tregut, duke cituar të dhënat e Institutit Amerikan të Naftës (API).

Administrata Amerikane e Informacionit për Energjinë (EIA) pritet të publikojë të dhënat zyrtare për rezervat të hënën, më vonë se zakonisht për shkak të festës së Krishtlindjes. / Reuters

The post Nafta pëson rënie të lehtë, investitorët peshojnë të dhënat nga SHBA dhe tensionet gjeopolitike appeared first on Revista Monitor.

↗

Pse viti 2026 pritet të jetë një tjetër vit i trazuar për tregtinë globale

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi

Sistemi global i tregtisë, që po mbyll një nga vitet më transformuese të shekullit të fundit, po hyn në një tjetër periudhë me sfida serioze për stabilitetin dhe rritjen.

Tregtia botërore e mallrave u mbajt relativisht mirë gjatë vitit 2025, edhe pse presidenti i SHBA-së, Donald Trump, nisi të ndërtonte një mur tarifash rreth ekonomisë më të madhe në botë. Të dhënat e cituara këtë javë nga veterani i industrisë së transportit detar, John McCown, tregojnë se vëllimet globale të kontejnerëve u rritën me 2.1% në tetor krahasuar me një vit më parë.

Megjithatë, nën këtë qëndrueshmëri të përgjithshme fshihen zhvendosje të rëndësishme: SHBA-ja regjistroi një rënie prej 8% të vëllimeve hyrëse, ndërsa importet në Afrikë, Lindjen e Mesme, Amerikën Latine dhe Indi shënuan rritje të fortë.

ZinxhirĂ«t globalĂ« tĂ« furnizimit me kontejnerĂ« kanĂ« nisur tashmĂ« tĂ« pĂ«rshtaten dhe tĂ« rikonfigurojnĂ« modelet e tregtisĂ«. Pasi SHBA-ja regjistroi njĂ« rritje vjetore prej 15.2% tĂ« importeve me kontejnerĂ« nĂ« vitin 2024, “tĂ« thuash se totali i vitit 2025 do tĂ« jetĂ« nĂ« kontrast tĂ« plotĂ« Ă«shtĂ« nĂ«nvlerĂ«sim”.

Kërcënimet tregtare të Trump ishin ndër arsyet kryesore të këtij riorganizimi të dërgesave. Nëse 2025 ishte viti i tarifave, 2026 do të jetë viti i pasojave të tyre.

Ekspertë të tjerë presin më shumë turbulenca tregtare vitin e ardhshëm, me katër çështje kryesore në qendër të vëmendjes.

Rishikimi i USMCA

SHBA-ja, Kanadaja dhe Meksika po pĂ«rgatiten tĂ« rishikojnĂ« marrĂ«veshjen e tregtisĂ« sĂ« lirĂ« tĂ« AmerikĂ«s sĂ« Veriut, qĂ« hyri nĂ« fuqi nĂ« vitin 2020. Ky proces do t’i çojĂ« tre vendet nĂ« “territor tĂ« ri”, pĂ«r shkak tĂ« rregullit qĂ« lejon rishikim pas vetĂ«m gjashtĂ« vitesh, deklaroi pĂ«rfaqĂ«suesi tregtar i SHBA-sĂ«, Jamieson Greer. Ai tha se qeveria mori mbi 1,500 komente publike: shumĂ« mbĂ«shtesin marrĂ«veshjen dhe kĂ«rkojnĂ« zgjatjen e saj, por pothuajse tĂ« gjithĂ« kĂ«rkojnĂ« edhe pĂ«rmirĂ«sime. Çdo ndryshim, megjithatĂ«, rrezikon tĂ« vijĂ« nĂ« dĂ«m tĂ« njĂ«rit prej partnerĂ«ve, duke paralajmĂ«ruar negociata tĂ« vĂ«shtira.

Udhëtim i trazuar për transportin detar

Sipas ekspertëve, dy zhvillime që duken pozitive mund të shkaktojnë kaos në zinxhirët globalë të furnizimit. Rikthimi i anijeve në Detin e Kuq, pas rënies së sulmeve, mund të sjellë tepricë kapacitetesh dhe bllokime të mëdha në portet europiane. Njëkohësisht, një rritje e fortë e ekonomisë amerikane në 2026 mund të përmbytë industrinë e transportit me kërkesë.

Marrëveshje të brishta

Arritjet tregtare të Shtëpisë së Bardhë në 2025 përfshijnë marrëveshje jo tradicionale, pa mekanizma të fortë zbatimi, dhe vetëm një armëpushim njëvjeçar me Kinën. Kjo rrit rrezikun që paktet të prishen, veçanërisht nën presionin e Pekinit ndaj vendeve që afrohen me Uashingtonin.

Gjykata e Lartë

Një tjetër e panjohur për 2026 është vendimi i pritshëm i Gjykatës së Lartë të SHBA-së mbi ligjshmërinë e tarifave reciproke të Trump. Nëse ato shpallen të paligjshme, mbetet e paqartë nëse importuesit amerikanë do të rimbursohen. Parashikimet tregojnë rreth 75% gjasa që Trump të humbasë çështjen, çka do ta detyronte administratën të kërkojë mjete të tjera për vendosjen e tarifave.

I pyetur nĂ«se 2026 do tĂ« jetĂ« mĂ« i qetĂ« nĂ« frontin e tarifave, Greer u pĂ«rgjigj shkurt: “Kjo Ă«shtĂ« njĂ« pyetje pĂ«r presidentin Trump.” / Bloomberg

The post Pse viti 2026 pritet të jetë një tjetër vit i trazuar për tregtinë globale appeared first on Revista Monitor.

↗

ÇfarĂ« po nxit rritjen e udhĂ«timeve pĂ«r Krishtlindje?

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi

Nga kthimi në shtëpinë e prindërve dhe darkat tradicionale, te pushimet në plazh dhe udhëtimet jashtë vendit, gjithnjë e më shumë europianë po zgjedhin ta kalojnë Krishtlindjen duke udhëtuar.

Teksa festat afrohen dhe përgatitjet janë në kulm, një pjesë e mirë e njerëzve po thyen modelet klasike, duke kërkuar përvoja të reja larg shtëpisë.

Disa duan të krijojnë traditat e tyre, të tjerë shfrytëzojnë pushimet për aventurë dhe udhëtime, ndërsa shumë thjesht kërkojnë të shmangin stresin, kaosin dhe koston e organizimit të Krishtlindjes në shtëpi.

Për disa, motivi kryesor është arratisja nga dimri i ashpër europian dhe faturat e larta të energjisë, në favor të destinacioneve me diell dhe akomodim më të lirë.

Sipas Autoritetit tĂ« Aviacionit Civil nĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar, dhjetori i vitit 2025 mund tĂ« shĂ«nojĂ« “periudhĂ«n mĂ« tĂ« ngarkuar tĂ« udhĂ«timeve pĂ«r Krishtlindje nĂ« histori”.

Ndër destinacionet më të preferuara mbeten qendrat e skive si St. Moritz, Zermatt dhe Lech, si edhe qytete me tregje tradicionale të Krishtlindjes si Vjena, Praga dhe Strasburgu.

Paralelisht, po rritet interesi për vende më të ngrohta si Madeira, Qipro, Italia e Jugut dhe Ishujt Kanarie.

Një rol të rëndësishëm në këtë ndryshim po luan brezi i ri.

Sipas njĂ« sondazhi tĂ« Virgin Experience Days, 25% e tĂ« rinjve 18–24 vjeç preferojnĂ« tĂ« udhĂ«tojnĂ« pikĂ«risht ditĂ«n e Krishtlindjes, pĂ«r tĂ« krijuar tradita personale.

Ky trend i ashtuquajtur “Krishtlindje jo-konvencionale” pĂ«rfshin edhe festime me miq (“Friendmas”), ndryshim tĂ« datĂ«s sĂ« festĂ«s ose udhĂ«time jashtĂ« vendit.

Për shumë familje, arsyeja është praktike: Krishtlindja shpesh është stresuese, e kushtueshme dhe e lodhshme. Udhëtimi ofron rehati, shmang organizimin e darkave dhe lejon pushim real.

EkspertĂ«t theksojnĂ« se familjet janĂ« gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« shpĂ«rndara gjeografikisht dhe udhĂ«timi po shndĂ«rrohet nĂ« “territor neutral”, ku logjistika Ă«shtĂ« mĂ« e thjeshtĂ« dhe pĂ«rvoja mĂ« e kontrolluar.

Një tjetër faktor është mirëqenia personale.

Krishtlindja mund tĂ« sjellĂ« tensione familjare, ndaj shumĂ« njerĂ«z zgjedhin tĂ« udhĂ«tojnĂ« ose tĂ« festojnĂ« me “familjen e zgjedhur”, miq tĂ« afĂ«rt qĂ« ofrojnĂ« mbĂ«shtetje emocionale.

Sipas psikologëve, kjo nuk është refuzim i lidhjeve, por riformulim i tyre, duke e kthyer festën në një përvojë më kuptimplote dhe ripërtëritëse.

Në këtë mënyrë, udhëtimi për Krishtlindje po shihet gjithnjë e më shumë si një zgjedhje për cilësinë e kohës së lirë dhe mirëqenien personale, duke treguar se traditat nuk po zhduken, por po transformohen. / Euronews, Shqip.al

The post ÇfarĂ« po nxit rritjen e udhĂ«timeve pĂ«r Krishtlindje? appeared first on Revista Monitor.

↗

SHBA shtyn njoftimin për tarifat ndaj çipave kinezë deri në 2027

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi

Administrata e presidentit Donald Trump deklaroi se do tĂ« vendosĂ« tarifa mbi importet kineze tĂ« gjysmĂ«pĂ«rçuesve, pĂ«r shkak tĂ« asaj qĂ« e cilĂ«soi si pĂ«rpjekje “tĂ« paarsyeshme” tĂ« Pekinit pĂ«r tĂ« dominuar industrinĂ« e çipave, por se zbatimi i kĂ«tij vendimi do tĂ« shtyhet deri nĂ« qershor tĂ« vitit 2027.

Norma e tarifave do tĂ« shpallet tĂ« paktĂ«n 30 ditĂ« pĂ«rpara hyrjes nĂ« fuqi, sipas dokumentit zyrtar, i cili pason njĂ« hetim njĂ«vjeçar mbi praktikat e padrejta tregtare, sipas nenit “Section 301”, lidhur me eksportet kineze tĂ« çipave “legacy”, ose tĂ« teknologjisĂ« mĂ« tĂ« vjetĂ«r, drejt SHBA-sĂ«. Ky hetim ishte nisur nga administrata e ish-presidentit Joe Biden.

“Synimi i KinĂ«s pĂ«r dominim nĂ« industrinĂ« e gjysmĂ«pĂ«rçuesve Ă«shtĂ« i paarsyeshĂ«m dhe rĂ«ndon ose kufizon tregtinĂ« e SHBA-sĂ«, ndaj Ă«shtĂ« i dĂ«nueshĂ«m,” deklaroi PĂ«rfaqĂ«suesi i TregtisĂ« i SHBA-sĂ« nĂ« njoftimin zyrtar.

Ambasada kineze nĂ« Uashington shprehu kundĂ«rshtimin e saj ndaj çdo tarife. “Politizimi, instrumentalizimi dhe shndĂ«rrimi nĂ« armĂ« i çështjeve tĂ« tregtisĂ« dhe teknologjisĂ«, si dhe destabilizimi i zinxhirĂ«ve globalĂ« industrialĂ« dhe tĂ« furnizimit, nuk i sjell dobi askujt dhe nĂ« fund do tĂ« kthehet mbrapsht,” thuhet nĂ« njĂ« deklaratĂ«. “Ne do tĂ« marrim tĂ« gjitha masat e nevojshme pĂ«r tĂ« mbrojtur me vendosmĂ«ri tĂ« drejtat dhe interesat tona legjitime.”

Ky veprim, i cili ruan mundësinë e Trump për të vendosur këto detyrime doganore, synon të ulë tensionet me Pekinin, në një kohë kur Kina ka vendosur kufizime mbi eksportet e metaleve të rralla, nga të cilat varen kompanitë globale të teknologjisë dhe mbi të cilat Kina ka kontroll të madh.

Si pjesë e negociatave me Kinën për të shtyrë këto kufizime, Uashingtoni ka shtyrë gjithashtu një rregull që do të kufizonte eksportet amerikane të teknologjisë drejt njësive të kompanive kineze tashmë të futura në lista të zeza. Po ashtu, ka nisur një rishikim që mund të çojë në dërgesat e para drejt Kinës të çipave të dytë më të fuqishëm të inteligjencës artificiale të Nvidias, pavarësisht shqetësimeve serioze të disa zyrtarëve kundër Kinës në SHBA, të cilët frikësohen se këta çipa mund të forcojnë kapacitetet ushtarake të Kinës.

Industria e çipave po pret gjithashtu vendimin e administratës mbi një hetim shumë më të gjerë për tarifat ndaj importeve globale të gjysmëpërçuesve.

Ky hetim, sipas nenit “Section 232” mbi sigurinĂ« kombĂ«tare, mund tĂ« sjellĂ« tarifa shtesĂ« jo vetĂ«m pĂ«r çipat kinezĂ«, por edhe pĂ«r njĂ« gamĂ« tĂ« gjerĂ« pajisjesh elektronike qĂ« i pĂ«rmbajnĂ« ato, nga tĂ« gjitha vendet. MegjithatĂ«, zyrtarĂ« amerikanĂ« kanĂ« thĂ«nĂ« privatisht se kĂ«to tarifa mund tĂ« mos vendosen sĂ« shpejti.

Ndërkohë, administrata Biden kishte vendosur tashmë një tarifë shtesë prej 50% mbi gjysmëpërçuesit kinezë, e cila hyri në fuqi më 1 janar 2025. / Reuters

The post SHBA shtyn njoftimin për tarifat ndaj çipave kinezë deri në 2027 appeared first on Revista Monitor.

↗

Dhjetë zbulimet shkencore që kanë ndryshuar botën në 25 vitet e fundit

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi

Në çerekshekullin e fundit, shkenca ka përjetuar një hov të jashtëzakonshëm, duke sjellë zbulime që deri pak vite më parë konsideroheshin të pamundura.

Nga deshifrimi i ADN-së njerëzore dhe revolucionet në mjekësinë gjenetike, te vëzhgimi i vrimave të zeza dhe zbulimi i planetëve të largët, kërkimi shkencor ka ndryshuar mënyrën si kuptojmë jetën, shëndetin dhe universin.

Këto përparime jo vetëm kanë shpëtuar miliona jetë dhe kanë përmirësuar cilësinë e tyre, por kanë hapur edhe horizonte të reja për dekadat që vijnë, duke treguar se investimi në shkencë mbetet një nga motorët kryesorë të përparimit njerëzor.

Pikërisht këto dhjetë zbulime përfaqësojnë arritjet më të rëndësishme dhe më të kuptueshme të kësaj periudhe, që kanë ndikuar drejtpërdrejt në jetën e përditshme dhe në mënyrën si e shohim botën.

  1. Harta e ADN-së njerëzore (Human Genome Project)
    Për herë të parë u deshifrua i gjithë kodi gjenetik i njeriut, duke hapur rrugën për diagnostikim më të saktë, mjekësi të personalizuar dhe trajtime gjenetike për sëmundje të rënda.
  2. CRISPR – “gĂ«rshĂ«rĂ«t” e ADN-sĂ«
    Teknologjia që lejon prerjen dhe rregullimin e gjeneve me saktësi të madhe, duke mundësuar shërime gjenetike, përmirësim të kulturave bujqësore dhe trajtime për sëmundje të rralla.
  3. Vaksinat mRNA dhe revolucioni në shëndetësi
    Vaksinat kundër Covid-19 shpëtuan miliona jetë dhe hapën një epokë të re për parandalimin e infeksioneve dhe trajtimin e disa formave të kancerit.
  4. AlphaFold dhe inteligjenca artificiale në biologji
    IA arriti të parashikojë formën e proteinave, një problem i pazgjidhur për dekada, duke përshpejtuar zhvillimin e barnave dhe kërkimin mjekësor.
  5. Terapia CAR-T kundër kancerit
    Qelizat imune të pacientit modifikohen gjenetikisht për të luftuar kancerin, me norma shumë të larta shërimi për disa forma të rënda të sëmundjes.
  6. Zbulimi i grimcës Higgs
    Konfirmoi një teori themelore të fizikës dhe shpjegoi pse grimcat kanë masë, duke forcuar modelin standard të universit.
  7. Valët gravitacionale
    PĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« u “dĂ«gjua” pĂ«rplasja e vrimave tĂ« zeza, duke hapur njĂ« mĂ«nyrĂ« krejt tĂ« re pĂ«r tĂ« studiuar universin.
  8. Teleskopi James Webb
    Na ka dhënë pamjet më të hershme të universit, ka zbuluar galaktika shumë të vjetra dhe ka analizuar atmosferat e planetëve jashtë sistemit diellor.
  9. Zbulimi i mijëra planetëve të tjerë (ekzoplanetë)
    U vërtetua se planetët janë të zakonshëm në galaktikë dhe u rritën shanset për të gjetur botë potencialisht të banueshme.
  10. Ndryshimet klimatike: nga teori në prova direkte
    Shkenca tani mund të lidhë drejtpërdrejt valët e të nxehtit, përmbytjet dhe zjarret ekstreme me ngrohjen globale të shkaktuar nga njeriu.

25 vitet e fundit tregojnĂ« se kĂ«rkimi bazĂ«, edhe kur duket “pa pĂ«rdorim tĂ« menjĂ«hershĂ«m”, mund tĂ« ndryshojĂ« rrĂ«njĂ«sisht mjekĂ«sinĂ«, energjinĂ« dhe mĂ«nyrĂ«n si kuptojmĂ« jetĂ«n dhe universin. / NatGeo, Shqip.al

The post Dhjetë zbulimet shkencore që kanë ndryshuar botën në 25 vitet e fundit appeared first on Revista Monitor.

↗

Mos konkurroni me inteligjencën artificiale, bashkëpunoni me të

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi

Shumica e ekipeve sot e përdorin inteligjencën artificiale (IA) njësoj si motorët e kërkimit: bëjnë një pyetje të shpejtë, lexojnë përgjigjen e parë dhe vazhdojnë përpara.

Ky mentalitet po pengon shfrytëzimin real të potencialit të IA. Sfidat kryesore nuk lidhen më me adoptimin e teknologjisë, por me ndryshimin e mënyrës së të menduarit.

Një studim i fundit i McKinsey tregon se më shumë se dy të tretat e organizatave përdorin IA në disa funksione biznesi, ndërsa gjysma e tyre në tre ose më shumë.

Kjo tregon se IA po integrohet në rrjedhat e punës, por shumë drejtues ende e shohin atë si mjet teknik dhe jo si partner bashkëpunues.

Vlera reale e IA gjeneruese nuk qëndron te gjetja e komandës perfekte apo te platformat e reja, por te aftësia për ta trajtuar atë si një koleg të zgjuar: të shpjegosh qëllimin, të korrigjosh gabimet dhe të ndërtosh zgjidhje përmes dialogut.

Ashtu si një analist i ri, IA është e shpejtë dhe e aftë, por ka nevojë për udhëzim dhe verifikim.

Puna me IA nuk është një veprim i vetëm, por një bisedë e vazhdueshme: riformulim, iterim dhe kontroll. Në detyra komplekse apo me rrezik të lartë, verifikimi njerëzor mbetet thelbësor.

Kur trajtohet si bashkëpunëtor, IA përmirëson gjenerimin e ideve, përshpejton analizën dhe rrit cilësinë e përmbajtjes.

Për të ndërtuar besim dhe aftësi, organizatat duhet të fillojnë me përdorime të thjeshta dhe me rrezik të ulët, si përmbledhja e dokumenteve, përmirësimi i shënimeve nga takimet apo draftet fillestare të raporteve.

Udhëheqësit duhet të japin shembullin, duke ndarë përvojat e tyre dhe duke vendosur rregulla të qarta për sigurinë e të dhënave.

NĂ« fund, avantazhin nuk do ta kenĂ« ekipet me mjetet mĂ« tĂ« sofistikuara, por ato qĂ« ndĂ«rtojnĂ« “intuitĂ« pĂ«r IA”, njĂ« ndjenjĂ« praktike se kur, si dhe pse tĂ« bashkĂ«punojnĂ« me tĂ«.

IA nuk është një zgjidhje e menjëhershme, por një aftësi që forcohet me praktikë. Ata që nisin herët dhe eksperimentojnë vazhdimisht, do të jenë më të përgatitur për të udhëhequr ndryshimin. / Entrepreneur

The post Mos konkurroni me inteligjencën artificiale, bashkëpunoni me të appeared first on Revista Monitor.

↗

Sipërmarrësja që nuk shkëputet kurrë nga puna, por kërkon ekuilibër për stafin

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi

Nikole Bernard Dawes thotë se sipërmarrja është zgjedhje personale, jo detyrim për punonjësit

Nicole Bernard Dawes, themeluese e markĂ«s sĂ« ujit tĂ« gazuar Nixie dhe e markĂ«s sĂ« njohur tĂ« ushqimeve Late July (me vlerĂ« 100 milionĂ« dollarĂ«), pranon se ekuilibri punë–jetĂ« pĂ«r tĂ« Ă«shtĂ« njĂ« “situatĂ« e vetĂ«krijuar”, por thekson se pĂ«r punonjĂ«sit e saj kjo nuk duhet tĂ« jetĂ« e pranueshme.

Sipërmarrësit shpesh e kanë të vështirë të largohen nga puna, kur mbi supet e tyre qëndron fati i kompanisë.

Debati mbi ekuilibrin punë–jetĂ« Ă«shtĂ« i fortĂ« nĂ« botĂ«n e biznesit: a Ă«shtĂ« e mundur tĂ« rritĂ«sh njĂ« kompani shumĂ«milionĂ«she dhe njĂ«kohĂ«sisht tĂ« gjesh kohĂ« pĂ«r veten?

Dawes është mbështetëse e fortë e shkëputjes nga puna, por vetëm për ekipin e saj.

“Jam pak hipokrite, sepse unĂ« nuk shkĂ«putem kurrĂ«. AsnjĂ«herĂ«,” thotĂ« ajo pĂ«r Fortune. “Por nga ana tjetĂ«r, nuk dua tĂ« jem personi qĂ« pengon njĂ« anĂ«tar tĂ« ekipit.”

Dawes i inkurajon punonjĂ«sit tĂ« mbyllin gjithçka sapo mbaron orari, ndĂ«rsa vetĂ« e ka pranuar prej dekadash se duhet tĂ« jetĂ« gjithmonĂ« “online”.

Ajo themeloi Late July nĂ« vitin 2003; kompania u ble fillimisht pjesĂ«risht nga Campbell’s nĂ« 2014 dhe plotĂ«sisht nĂ« 2017.

Në vitin 2018, ajo hyri në një tjetër treg me Nixie, që sot shet ujëra dhe pije pa sheqer në mbi 11,000 dyqane dhe ka siguruar 27 milionë dollarë financim këtë vit.

“UnĂ« e pranova kĂ«tĂ«. Jam sipĂ«rmarrĂ«se dhe e kam zgjedhur vetĂ« kĂ«tĂ« jetĂ«. PunonjĂ«sit e mi nuk kanĂ« firmosur pĂ«r tĂ« qenĂ« sipĂ«rmarrĂ«s,” thotĂ« ajo.

E rritur në një familje biznesi, mes dyqanit bio të së ëmës dhe perandorisë së ushqimeve Cape Cod Chips të të atit, Dawes e ka parë nga afër çmimin e sipërmarrjes.

Kjo e ka bërë të ndërgjegjshme për sakrificat, por edhe për rëndësinë e pasionit.

Edhe pse pranon se nuk shkëputet kurrë plotësisht, ajo ruan disa prioritete: darka familjare pothuajse çdo mbrëmje, shëtitje ditore, aktivitet fizik.

I pĂ«lqen plazhi, leximi, gatimi, dhe madje blerjet nĂ« supermarket, qĂ« i quan “hobi”, duke vĂ«zhguar çfarĂ« zgjedhin konsumatorĂ«t.

“Ka mĂ«ngjese kur zgjohem dhe them: ‘Nuk e besoj sa me fat jam qĂ« bĂ«j kĂ«tĂ« punë’,” thotĂ« Dawes.

“Kur e ndjen kĂ«shtu, nuk tĂ« duket si punĂ«, por si diçka argĂ«tuese gjatĂ« gjithĂ« kohĂ«s.” / Fortune, Shqip.al

The post Sipërmarrësja që nuk shkëputet kurrë nga puna, por kërkon ekuilibër për stafin appeared first on Revista Monitor.

↗

Dritat e festave po bëhen gjithnjë e më të forta dhe po na prishin gjumin

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi

Studiuesit thonë se zgjedhja e dritave të duhura dhe vendosja e tyre me kujdes mund të bëjë një ndryshim rrënjësor.

Ishte pak pas orës 19:00, më 6 dhjetor, kur errësira kishte mbuluar prej kohësh veriun e Seattle-it. Por në Candy Cane Lane gjithçka ishte e ndriçuar dhe festive.

Banda marshuese e Universitetit tĂ« Uashingtonit mbushte rrugĂ«n me “Feliz Navidad”, instrumentet e bakrit tĂ« mbĂ«shtjella me fije tĂ« arta drite.

Qentë me qafore LED kalonin mes karrocave të fëmijëve, ndërsa një Grinch gjigant fryhej nga era pranë një shtëpie me vetëm një varg dritash shumëngjyrëshe.

Prej më shumë se 70 vitesh, banorët e kësaj rruge i ndriçojnë javët më të errëta të dimrit me kujdes, por pa ekzagjerime.

Ata zgjedhin drita të ngrohta, të mbrojtura dhe me kohëzgjatje të kufizuar, për të shmangur ndotjen për fqinjët, bimët, shpendët shtegtarë, dhe këdo që përpiqet të flejë.

Kjo përmbajtje po bëhet gjithnjë e më e rrallë.

Imazhet satelitore tregojnë se disa komunitete ndriçohen deri në 50% më shumë gjatë festave, duke iu shtuar një niveli global ndotjeje nga drita që rritet deri në 10% çdo vit.

Dritat e lira dhe eficiente LED e kanë bërë më të lehtë se kurrë ndriçimin e natës së dimrit, por kjo dritë përhapet në lagje dhe ekosisteme.

“TĂ« shijosh dritat Ă«shtĂ« kĂ«naqĂ«si dhe kjo mund tĂ« ketĂ« edhe efekte pozitive,” thotĂ« Phyllis Zee, mjeke e mjekĂ«sisĂ« sĂ« gjumit. “Por duhet tĂ« jemi tĂ« vetĂ«dijshĂ«m dhe tĂ« ulim efektet potencialisht tĂ« dĂ«mshme.”

Jeta është zhvilluar me ditë të ndritshme dhe netë të errëta. Trupi i njeriut është i përshtatur për dritë të zbehtë, ngjyrë qelibar, pas perëndimit.

LED-et moderne, më të forta dhe më blu, ndikojnë melatoninën dhe e mbajnë trurin në gjendje alarmi. Edhe ndriçimi i lehtë, si drita e rrugës që hyn nga dritarja, mund ta shkaktojë këtë reagim.

“Rritet kortizoli, rriten rrahjet e zemrĂ«s,” thotĂ« Zee. “Trupi sillet sikur duhet tĂ« jetĂ« gati tĂ« zgjohet nĂ« çdo moment.”

Ekspozimi ndaj dritës gjatë natës lidhet me rrezik më të lartë për depresion, diabet dhe obezitet. Një studim i fundit gjeti lidhje edhe me rrezik më të lartë për infarkt, goditje në tru dhe çrregullime të ritmit të zemrës.

Dimri e përkeqëson situatën: bora dhe retë e përforcojnë ndriçimin e natës, ndërsa ditët e shkurtra ulin sinjalet natyrore që rregullojnë orën biologjike.

Sipas shkencëtarëve, zgjidhja nuk është të heqim dorë nga festat. Zgjedhja e dritave më të ngrohta, përdorimi i kohëmatësve dhe ndriçimi vetëm i zonave që kanë vërtet rëndësi mund të ruajnë atmosferën festive pa dëmtuar shëndetin apo natyrën.

“Si muzika, edhe drita ka nevojĂ« pĂ«r pauza,” thotĂ« Travis Longcore, profesor i mjedisit nĂ« UCLA.

EkspertĂ«t kĂ«shillojnĂ« gjithashtu tĂ« shmanget ndriçimi qĂ« drejtohet lart. “AsnjĂ« dritĂ« nuk duhet tĂ« shkojĂ« drejt qiellit,” thotĂ« Michael Siminovitch. ShumĂ« prej saj thjesht humbet, duke ndikuar vetĂ«m te nata vetĂ«.

Kujdesi duhet të shtrihet edhe te fauna. Studime tregojnë se dritat e forta të festave ndryshojnë sjelljen e kafshëve, nga ketrat te insektet, duke rritur rrezikun për to.

“TĂ« gjithĂ« ne funksionojmĂ« mĂ« mirĂ« me cikle natyrore drite dhe errĂ«sire,” theksojnĂ« studiuesit.

Mesazhi është i thjeshtë: festoni, por me përgjegjësi. Ndonjëherë, mjafton të fikni dritën e verandës para se të shkoni në shtrat. / NatGeo, Shqip.al

The post Dritat e festave po bëhen gjithnjë e më të forta dhe po na prishin gjumin appeared first on Revista Monitor.

↗

Si heqja dorë nga perfeksionizmi përshpejton inovacionin

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi

Inovacioni rrallĂ« vjen i paketuar bukur. MĂ« shpesh, ai lind nĂ« mesin e rrĂ«mujshĂ«m, kur idetĂ« janĂ« ende nĂ« formim, supozimet po lĂ«kunden dhe krijuesit pyesin veten nĂ«se kanĂ« “mbĂ«rritur”.

Pikërisht aty vepron Jason F. McLennan. Arkitekti, autori dhe pionieri i Living Building Challenge argumenton prej kohësh se obsesioni me perfeksionin është një nga pengesat më të mëdha të përparimit.

NĂ« librin e tij tĂ« ri The Magic of Imperfection: The Ÿ Baked Secret to Unlocking Innovation and Getting More Done, McLennan pĂ«rshkruan njĂ« filozofi qĂ« e sheh ekselencĂ«n si produkt tĂ« bashkĂ«punimit dhe pranimit strategjik tĂ« ‘paplotĂ«sisë’.

Ai i fton drejtuejsit të rishikojnë mënyrën si ndërtojnë, krijojnë dhe matin suksesin.

Si arkitekt, thotë McLennan, duhet të marrësh mijëra vendime të ndërlikuara, nën afate të rrepta dhe buxhete të kufizuara.

Kjo të mëson shpejt se kur duhet të ndalosh përsosjen e detajeve dhe të ecësh përpara.

NjĂ« ide qendrore Ă«shtĂ« metafora e “trim tab”-it, timoni i vogĂ«l qĂ« ndihmon timonin e madh tĂ« kthejĂ« njĂ« anije gjigante.

ÇelĂ«si i ndikimit, thotĂ« ai, Ă«shtĂ« tĂ« dish ku tĂ« vendosĂ«sh levĂ«n. Kjo mĂ«sohet vetĂ«m duke provuar dhe duke dĂ«shtuar.

McLennan shqetësohet se kultura moderne e ndëshkon aq fort dështimin, sa vret inovacionin që në nisje.

Inovacioni kĂ«rkon rreziqe tĂ« llogaritura dhe pranimin e mundĂ«sisĂ« pĂ«r tĂ« gabuar. Zgjidhja? TĂ« shkĂ«putĂ«sh egon nga puna, tĂ« jesh objektiv dhe t’i shohĂ«sh dĂ«shtimet si mjetet mĂ« tĂ« fuqishme tĂ« tĂ« mĂ«suarit.

Qasja “Ÿ e pjekur” kĂ«rkon feedback nĂ« momentin e duhur, as shumĂ« herĂ«t, as shumĂ« vonĂ«. Zhurma e rrjeteve sociale nuk Ă«shtĂ« feedback real; vlera vjen nga kritika e informuar e kolegĂ«ve, mentorĂ«ve dhe klientĂ«ve.

Frika nga dĂ«shtimi i bĂ«n kompanitĂ« gjithnjĂ« e mĂ« burokratike dhe tĂ« ngurta. “ShumĂ« e mĂ«dha pĂ«r tĂ« dĂ«shtuar” shpesh do tĂ« thotĂ« tĂ« fryra dhe jo elastike dhe nĂ« mĂ«nyrĂ« paradoksale, mĂ« tĂ« rrezikuara.

Çdo shpikje e madhe nisi e papĂ«rsosur. Po tĂ« prisnin perfeksionin, shumĂ« prej tyre s’do tĂ« ekzistonin.

Papërsosmëria nuk është armiku i madhështisë, është porta hyrëse e saj. / Forbes, Shqip.al

The post Si heqja dorë nga perfeksionizmi përshpejton inovacionin appeared first on Revista Monitor.

↗

BQE mban të pandryshuara normat e interesit, rritja ekonomike e Eurozonës mbetet e fortë

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi

Banka Qendrore Europiane la të pandryshuar normën kryesore të depozitave në nivelin 2% të enjten, për të katërtën mbledhje radhazi.

Normat e interesit për operacionet kryesore të rifinancimit dhe për lehtësinë e huadhënies marxhinale do të mbeten gjithashtu përkatësisht në 2.15% dhe 2.40%.

Shifrat e fundit të rritjes për Eurozonën kanë qenë më të forta sesa pritej, duke e shtyrë BQE-në të përmirësojë edhe një herë perspektivën e saj, pas një rishikimi në rritje në shtator. Banka qendrore tha se parashikon prodhimin e rajonit në 1.4% në vitin 2025, nga një vlerësim i mëparshëm prej 1.2%.

Rritja parashikohet në 1.2% në vitin 2026, 1.4% në 2027, dhe pritet të mbetet në 1.4% në 2028.

BQE-ja është bërë gradualisht më optimiste këtë vit, pasi tarifat e SHBA-së kanë qenë më pak dëmtuese për ekonominë sesa frika fillestare.

Ndërsa tarifat vijojnë të kufizojnë eksportet, rritja e tremujorit të tretë në Eurozonë u rishikua në rritje në 0.3% këtë muaj, duke tejkaluar pritshmëritë.

Pavarësisht se prodhimi industrial mbetet një pikë e dobët për rajonin, me tregues veçanërisht të zymtë në Gjermani, tregu i punës në Eurozonë mbetet i fortë, së bashku me shpenzimet e brendshme. Një dëshirë për inovacion në inteligjencën artificiale ka mbështetur investimet këtë vit, dhe treguesit e besimit sugjerojnë qëndrueshmëri të mëtejshme.

Duke parë përpara drejt vitit 2026, shpenzimet e planifikuara të qeverisë gjermane për mbrojtjen dhe infrastrukturën, të lehtësuara nga heqja e frenës së borxhit, pritet të ofrojnë stimul të mëtejshëm ekonomik.

“Jemi mjaft afĂ«r potencialit, por ka ende shumĂ« pĂ«r t’u bĂ«rĂ« sa i pĂ«rket pĂ«rmirĂ«simit tĂ« produktivitetit nĂ« zonĂ«n e euros,” tha presidentja e BQE-sĂ«, Christine Lagarde, mĂ« herĂ«t nĂ« dhjetor.

Një rritje e normës në vitin 2026?

Përpara publikimit të të dhënave të BQE-së të enjten, analistët kishin spekuluar për një rritje të mundshme të normës së interesit në vitin 2026.

KĂ«to parashikime u nxitĂ«n nga komentet e anĂ«tares sĂ« bordit ekzekutiv, Isabel Schnabel, e cila sugjeroi nĂ« fillim tĂ« dhjetorit se rreziqet inflacioniste janĂ« tani mĂ« tĂ« mĂ«dha sesa potenciali pĂ«r njĂ« ngadalĂ«sim ekonomik. Ajo vuri nĂ« dukje se inflacioni i shĂ«rbimeve dhe rritja e pagave kanĂ« qenĂ« mĂ« tĂ« forta sesa pritej, duke thĂ«nĂ« se Ă«shtĂ« “e rehatshme” me parashikimet e investitorĂ«ve, qĂ« lĂ«vizja e radhĂ«s do tĂ« jetĂ« njĂ« rritje. Retorika e saj u largua nga gjuha mĂ« e butĂ« e pĂ«rdorur nga komiteti i BQE-sĂ« nĂ« tĂ«rĂ«si, duke sinjalizuar mendime tĂ« ndryshme brenda grupit.

François Villeroy de Galhau i FrancĂ«s, njĂ« tjetĂ«r anĂ«tar i komitetit, tha nĂ« njĂ« fjalim mĂ« herĂ«t nĂ« dhjetor: “Rreziqet nĂ« rĂ«nie pĂ«r perspektivĂ«n e inflacionit mbeten tĂ« paktĂ«n po aq tĂ« rĂ«ndĂ«sishme sa rreziqet nĂ« rritje, dhe ne nuk do tĂ« toleronim njĂ« devijim tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m poshtĂ« objektivit tonĂ« tĂ« inflacionit.”

Inflacioni u regjistrua në 2.1% në nëntor dhe ka qëndruar pranë objektivit 2% të BQE-së që nga fillimi i vitit 2025, i mbështetur nga rritjet e çmimeve në sektorin e shërbimeve. Një vendim i BE-së për të shtyrë një sistem të ri të çmimit të karbonit (ETS2) pritet ta mbajë inflacionin më të ulët sesa parashikohej në vitin 2027.

Parashikimet e reja të stafit të Eurosistemit tregojnë se inflacioni total do të mesatarizohet në 2.1% në 2025, 1.9% në 2026, 1.8% në 2027 dhe 2.0% në 2028.

“KĂ«shilli Drejtues Ă«shtĂ« i vendosur tĂ« sigurojĂ« qĂ« inflacioni tĂ« stabilizohet nĂ« objektivin 2% nĂ« afatin e mesĂ«m,” tha BQE-ja tĂ« enjten. “Ai do tĂ« ndjekĂ« njĂ« qasje tĂ« varur nga tĂ« dhĂ«nat dhe nga mbledhja nĂ« mbledhje pĂ«r tĂ« pĂ«rcaktuar qĂ«ndrimin e duhur tĂ« politikĂ«s monetare.”

Vendimi i BQE-së vjen pasi Banka e Anglisë vendosi të ulë normën e saj kryesore të interesit në Mbretërinë e Bashkuar të enjten. Ai pason gjithashtu lëvizjen e Rezervës Federale të SHBA-së për të ulur kostot e huamarrjes javën e kaluar. / Euronews

The post BQE mban të pandryshuara normat e interesit, rritja ekonomike e Eurozonës mbetet e fortë appeared first on Revista Monitor.

↗

Çmimet Oscar do tĂ« braktisin televizionin pĂ«r YouTube duke nisur nga viti 2029

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi

Transmetimi i Çmimeve Oscar do tĂ« kalojĂ« nga transmetimi televiziv nĂ« transmetim online nĂ« vitin 2029, duke u zhvendosur nga ABC te YouTube, njĂ« moment kyç pĂ«r industrinĂ« e argĂ«timit.

Akademia e Arteve dhe Shkencave tĂ« Filmit njoftoi tĂ« mĂ«rkurĂ«n se YouTube ka nĂ«nshkruar njĂ« “marrĂ«veshje shumĂ«vjeçare” pĂ«r “tĂ« drejtat ekskluzive globale tĂ« Çmimeve Oscar”.

Marrëveshja do të jetë në fuqi deri në vitin 2033.

Kjo marrëveshje nënvizon një zhvendosje të jashtëzakonshme të fuqisë në industrinë e medias, e cila është tronditur nga YouTube dhe platformat e transmetimit si Netflix.

ABC, në pronësi të Disney, ka qenë shtëpia e Oscarëve për dekada. ABC do të vazhdojë të transmetojë ceremoninë e çmimeve deri në vitin 2028.

Akademia kishte nxjerrë në ankand të drejtat për transmetimet e ardhshme në javët e fundit, duke çuar në spekulime se një blerës i ri nga Big Tech do të hynte në garë.

YouTube duket se ka ofruar më shumë se ABC dhe palë të tjera të interesuara, megjithëse detajet nuk ishin menjëherë të disponueshme.

Drejtori ekzekutiv i YouTube, Neal Mohan, tha nĂ« njĂ« deklaratĂ«: “Çmimet Oscar janĂ« njĂ« nga institucionet tona thelbĂ«sore kulturore, qĂ« nderojnĂ« ekselencĂ«n nĂ« tregim dhe art. Partneriteti me AkademinĂ« pĂ«r ta sjellĂ« kĂ«tĂ« festĂ« tĂ« artit dhe argĂ«timit te shikuesit nĂ« mbarĂ« botĂ«n do tĂ« frymĂ«zojĂ« njĂ« brez tĂ« ri krijimtarie dhe dashamirĂ«sish tĂ« filmit, duke qĂ«ndruar njĂ«kohĂ«sisht besnik ndaj trashĂ«gimisĂ« sĂ« pasur.”

Pranimi i Mohan për trashëgiminë e Akademisë do të ketë jehonë në Hollywood, ku krijuesit janë të ndarë mes ruajtjes së mënyrave tradicionale të tregimit dhe përqafimit të platformave të orientuara nga audienca, si YouTube dhe Netflix.

“Fakti qĂ« YouTube do tĂ« transmetojĂ« Çmimet Oscar Ă«shtĂ« si t’i shtrĂ«ngosh dorĂ«n dikujt qĂ« po pĂ«rpiqet tĂ« tĂ« vrasĂ«,” komentoi skenaristi Daniel Kunka nĂ« X, kur u bĂ« njoftimi.

YouTube me siguri nuk do të pajtohej me këtë. Platforma i ka inkurajuar kineastët të eksperimentojnë me teknologji të reja dhe të shpërndajnë projekte në mënyra të reja, si dhe ka provuar në të kaluarën të financojë filma origjinalë.

MegjithatĂ«, Çmime Oscar vazhdojnĂ« tĂ« festojnĂ« kryesisht premierat kinematografike, edhe pse gjithnjĂ« e mĂ« shumĂ« njerĂ«z i shohin filmat pĂ«rfundimisht pĂ«rmes transmetimit online.

Fituesi i vitit 2025 pĂ«r Filmin mĂ« tĂ« MirĂ«, “Anora”, pati premierĂ«n nĂ« Festivalin e Filmit nĂ« KanĂ«, mĂ« pas doli nĂ« kinema dhe mbĂ«rriti nĂ« Hulu disa muaj mĂ« vonĂ«.

ABC, e cila ka qenĂ« “shtĂ«pia krenare e OscarĂ«ve pĂ«r mĂ« shumĂ« se gjysmĂ« shekulli”, tha nĂ« njĂ« deklaratĂ«: “Presim me padurim tre transmetimet e radhĂ«s, pĂ«rfshirĂ« festimin e njĂ«qindvjetorit tĂ« ceremonisĂ« nĂ« vitin 2028, dhe i urojmĂ« AkademisĂ« sĂ« Arteve dhe Shkencave tĂ« Filmit suksese tĂ« vazhdueshme.” / Bloomberg, Shqip.al

The post Çmimet Oscar do tĂ« braktisin televizionin pĂ«r YouTube duke nisur nga viti 2029 appeared first on Revista Monitor.

↗

Rajoni shekullor europian i verës që po zbulohet nga adhuruesit e gastronomisë

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi

Mes maleve të dendura të Zemplénit dhe ultësirave pjellore të Fushës së Madhe Hungareze, Tokaj shtrihet si një mozaik vreshtash të mbrojtura nga UNESCO.

Kantina shekullore po ringjallin verëra të çmuara që shoqërohen në mënyrë perfekte me kuzhinën lokale, nga kërpudhat e pyllit te mishi i derrit mangalitsa, i aromatizuar me paprika.

“Sipas sistemit hungarez, Tokaj Ă«shtĂ« qytet,” thotĂ« guida lokale MĂĄrti Szegedi. Rruga kryesore Ă«shtĂ« e vogĂ«l dhe e qetĂ«, me dyqane vere, shtĂ«pi ngjyrĂ« pastel dhe pothuajse pa njerĂ«z.

“Por tĂ« gjithĂ« e dinĂ« se Ă«shtĂ« fshat,” shton ajo me buzĂ«qeshje. I vendosur aty ku bashkohen lumenjtĂ« Tisa dhe Bodrog, Tokaj i jep emrin rajonit Tokaj-Hegyalja, njĂ« peizazh kulturor historik i mbrojtur nga UNESCO, me traditĂ« vere mbi njĂ« mijĂ«vjeçare.

Rajoni ka kaluar epidemi, luftëra botërore dhe kolektivizimin komunist, por pas vitit 1989 ka rizbuluar identitetin e vet.

Kodrat e buta janë të mbushura me vreshta, fusha luledielli e gruri, kisha, rrënoja kështjellash dhe, nën tokë, rrjete kantinash të errëta të gdhendura në shkëmb vullkanik, ku ruhen disa nga verërat më të ëmbla dhe më të shtrenjta në botë.

NĂ« HercegkĂșt, pranĂ« Tokajt, hyrjet trekĂ«ndore tĂ« kantinave tĂ« shekullit XVIII duken si shtĂ«pi hobit. Brenda, myku karakteristik gri ndihmon nĂ« kontrollin e lagĂ«shtisĂ«, shenjĂ« e njĂ« kantine tĂ« shĂ«ndetshme.

Aty shijohet Furmint, vera e thatĂ« dhe minerale, por edhe AszĂș, krenaria e rajonit: verĂ« e Ă«mbĂ«l e prodhuar nga rrushi i prekur nga “kalbĂ«zimi fisnik”.

Korrja bĂ«het me dorĂ«, vera ruhet nĂ« fuçi lisi dhe mund tĂ« ruhet pĂ«r dekada. ËmbĂ«lsia e saj shkon jo vetĂ«m me Ă«mbĂ«lsirat, por edhe me mishra tĂ« pjekur, pate dhe gĂ«shtenja.

Në restorantet e zonës, kuzhina lokale mbështetet te paprika, mish gjahu nga pyjet e Zemplénit dhe derri mangalitsa, racë vendase, me mish të yndyrshëm e shumë aromatik.

Supa me paprika, gjellĂ«t me speca dhe mish dreri, apo fileto mangalitsa shoqĂ«rohen me AszĂș-nĂ« e artĂ«, dikur e preferuar nga oborret mbretĂ«rore europiane.

Rilindja kulinare shtrihet edhe te pastiçeritĂ« artizanale, ku recetat tradicionale hungareze interpretohen me fruta vendase dhe pak sheqer, si flĂłdni apo rĂĄkĂłczi tĂșrĂłs.

Ndërkohë, mishi i mangalitsës, dikur pranë zhdukjes, sot vlerësohet globalisht dhe përputhet në mënyrë ideale me verërat e Tokajt.

Fytyra moderne e rajonit shfaqet në kantina si Sauska, ku prodhohen edhe verëra të thata e të gazuara.

Kuzhina bashkëkohore, e rafinuar dhe e frymëzuar nga vera, respekton traditën, por e çon Tokajn drejt së ardhmes.

Duke ngritur njĂ« gotĂ« AszĂș pĂ«rballĂ« peizazhit vullkanik, bĂ«het e qartĂ«: ky rajon i fshehur Ă«shtĂ« sot njĂ« nga destinacionet mĂ« tĂ«rheqĂ«se pĂ«r adhuruesit e verĂ«s dhe ushqimit nĂ« EuropĂ«. / NatGeo, Shqip.al

The post Rajoni shekullor europian i verës që po zbulohet nga adhuruesit e gastronomisë appeared first on Revista Monitor.

↗

Dobësia e drejtuesve për të cilën askush nuk flet dhe pse trajnimi nuk e zgjidh

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi

Zhvillimi i aftĂ«sive drejtuese mbĂ«shtetet shpesh te njĂ« ide e vetme: identifiko dobĂ«sitĂ« e tua dhe puno pa u lodhur pĂ«r t’i pĂ«rmirĂ«suar.

LiderĂ«t nxiten tĂ« bĂ«hen sa mĂ« “tĂ« plotĂ«â€, tĂ« zhvillojnĂ« çdo kompetencĂ« dhe tĂ« lĂ«mojnĂ« çdo cep tĂ« ashpĂ«r.

Por nga puna me mijĂ«ra drejtues dhe analiza e mijĂ«ra ekipeve del vazhdimisht njĂ« realitet tjetĂ«r: shumica e dobĂ«sive tĂ« lidershipit nuk janĂ« mangĂ«si personale pĂ«r t’u korrigjuar, por boshllĂ«qe rolesh nĂ« ekipin pĂ«rreth.

Me fjalë të tjera, çdo lider ka një dobësi, por zgjidhja nuk është gjithmonë vetë-përmirësimi. Zgjidhja është roli që mungon në rrethin e tij më të afërt.

NĂ« vend qĂ« tĂ« synoni tĂ« bĂ«heni “lideri i plotĂ«suar”, suksesi vjen duke ndĂ«rtuar role plotĂ«suese qĂ« neutralizojnĂ« pikat e verbra.

Jo tĂ« jesh i mirĂ« nĂ« gjithçka, por tĂ« ndĂ«rtosh ekipe qĂ«, sĂ« bashku, mbajnĂ« tĂ« gjitha forcat qĂ« njĂ« drejtues i vetĂ«m nuk mund t’i ketĂ«.

Ekipet më të suksesshme kanë një ekuilibër prej pesë rolesh: Drejtuesit marrin vendime dhe përcaktojnë drejtimin; Arritësit ekzekutojnë dhe dorëzojnë rezultate; Stabilizuesit krijojnë strukturë dhe disiplinë; Harmonizuesit ruajnë marrëdhëniet dhe klimën emocionale; Inovatorët sfidojnë status quo-në dhe sjellin ide të reja.

Këto nuk janë tituj pune, por mënyra natyrore kontributi. Mungesa e qoftë njërit krijon mosfunksionim të parashikueshëm.

Një studim tregon se 97% e ekipeve më efektive i kishin të pesë rolet e përfaqësuara, kundrejt vetëm 21% të ekipeve më pak efektive.

Dështimet nuk vijnë nga paaftësia individuale, por nga mungesa e perspektivave kyçe.

Kjo e bën të qartë një të vërtetë të pakëndshme: drejtuesit nuk dështojnë për shkak të të metave personale, por sepse u mungon kundërpesha që i kompenson ato.

Trajnimi shpesh supozon se problemi është mungesë aftësish. Në fakt, është mungesë roli.

Askush nuk shndërrohet rrënjësisht në një tip tjetër kontribues vetëm me kurse.

Nëse keni vështirësi me planifikimin, ju duhet një Stabilizues; nëse shmangni konfliktin, një Drejtues; nëse mërziteni nga ekzekutimi, një Arritës; nëse mendoni shumë konservator, një Inovator; nëse nuk kapni nënrrymat emocionale, një Harmonizues.

Mesazhi i ri Ă«shtĂ« i qartĂ«: ndaloni sĂ« “rregulluari” veten dhe filloni tĂ« rekrutoni tĂ« kundĂ«rtĂ«n tuaj.

Lidershipi i vërtetë nuk është të bëhesh një ekosistem i vetëm, por të ndërtosh ekosistemin e duhur të roleve.

LiderĂ«t mĂ« tĂ« mirĂ« nuk janĂ« pa dobĂ«si; ata janĂ« tĂ« zgjuar mjaftueshĂ«m pĂ«r t’i çiftuar ato. / Forbes, Shqip.al

The post Dobësia e drejtuesve për të cilën askush nuk flet dhe pse trajnimi nuk e zgjidh appeared first on Revista Monitor.

↗

Gjërat më të mira të reja për të bërë në Europë në vitin 2026

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi

Janari Ă«shtĂ« fare pranĂ«, ndaj ka shumĂ« gjasa qĂ« tashmĂ« po filloni tĂ« mendoni pĂ«r planet tuaja tĂ« udhĂ«timit pĂ«r vitin 2026. Platforma e njohur Time Out ka pĂ«rgatitur pikĂ«risht listĂ«n e duhur pĂ«r t’ju ndihmuar tĂ« ngushtoni zgjedhjet.

Përmbledhja me të gjitha gjërat më të mira të reja që do të ndodhin në botë gjatë vitit 2026 u publikua javën e kaluar dhe përfshin shtatë hapje dhe evente të ndryshme në Europë.

Madje, aktiviteti mĂ« i mirĂ« pĂ«r t’u bĂ«rĂ« nĂ« tĂ« gjithĂ« botĂ«n vitin e ardhshĂ«m do tĂ« zhvillohet nĂ« Paris, verĂ«n e ardhshme.

Nga 6 deri më 28 qershor, ura më e vjetër e kryeqytetit francez do të shndërrohet në skenën e një instalacioni të ri arti, i frymëzuar nga vepra ikonike e Christo dhe Jeanne-Claude, Pont Neuf Wrapped, e vitit 1985.

La Caverne du Pont Neuf

Atelier J

Me një referencë ndaj guroreve nga ku u nxorën shkëmbinjtë origjinalë, projekti i artistit të rrugës dhe fotografit JR do ta shohë urën të mbështjellë nga një formacion gjigant shkëmbor, i ashpër dhe i thyer, dhe pjesa më e mirë është se do të jetë plotësisht falas për vizitorët.

Instalacioni Skyspace i James Turrell, i pĂ«rshkruar si “mĂ« i madhi dhe mĂ« ambiciozi” i tij, do tĂ« hapet mĂ« 19 qershor nĂ« njĂ« hapĂ«sirĂ« krejt tĂ« re me kupolĂ«, pranĂ« Muzeut tĂ« Artit ARoS Aarhus.

Po ashtu, në Hamburg pritet një përkushtim i ri dhe gjigant ndaj artit imersiv, falë kolektivit artistik teamLab.

Nëse preferoni të festoni nën fenomene qiellore, në peizazhe të egra dhe të largëta, drejtohuni nga Iceland Eclipse, një festival muzikor që do të mbahet në Gadishullin SnÊfellsnes të Islandës nga 12 deri më 15 gusht.

Eventi do të strukturohet rreth atyre dy minutave mistike të errësirës dhe do të përfshijë një mori DJ, aktivitete të bazuara në shkencë dhe art.

Megjithatë, ka edhe shumë më tepër, më poshtë janë të gjitha shtatë gjërat më të mira të reja për të bërë në Europë në vitin e ri:

  • Ecni brenda njĂ« vepre arti monumentale nĂ« qendĂ«r tĂ« Parisit, FrancĂ«
  • Adhuroni qiellin nĂ« njĂ« festĂ« katĂ«rditore gjatĂ« eklipsit diellor, IslandĂ«
  • PĂ«rshkoni bregdetin anglez nĂ« njĂ« shteg ecjeje tĂ« shumĂ«pritur, MbretĂ«ria e Bashkuar
  • Studioni qiellin nĂ« instalacionin Skyspace “mĂ« tĂ« madh dhe mĂ« ambicioz” nĂ« botĂ«, DanimarkĂ«
  • Zbuloni qendra tĂ« reja kulturore dhe arkeologjike nĂ« dy stacione treni funksionale, Turqi
  • Humbuni nĂ« pĂ«rkushtimin mĂ« tĂ« madh ndaj artit imersiv nĂ« EuropĂ«, Gjermani
  • Hani, pini dhe kĂ«rceni nĂ« kĂ«tĂ« hapĂ«sirĂ« tĂ« re queer, House of Q, Suedi

/ Time Out, Shqip.al

The post Gjërat më të mira të reja për të bërë në Europë në vitin 2026 appeared first on Revista Monitor.

↗

Këshilla që ekspertët e produktivitetit ndjekin kur mbeten pas me punën

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi

Ja si rikthehen në produktivitet ekspertët e menaxhimit të kohës kur mbingarkohen nga detyrat.

Kur puna akumulohet, është e lehtë të mbetesh pas me projektet dhe afatet. E kombinuar me stresin e përhershëm të jetës së përditshme, kjo ngarkesë mund të duket e pakapërcyeshme.

Nuk jeni të vetëm: edhe trajnerët e produktivitetit mbeten pas herë pas here.

Ja këshillat më të mira që ata ndajnë për të mos u ndier të mbingarkuar:

1. Kërkoni ndihmë

Ndaloni, qartësoni mendjen dhe organizoni detyrat sipas përparësisë, rëndësisë dhe mundësisë për delegim. Delegimi përfshin edhe negocimin e afateve ose heqjen e detyrave nga axhenda.

Mos kini frikë të kërkoni ndihmë, shpesh menaxherët e vlerësojnë këtë.

2. Nxirrni gjithçka nga mendja në letër

Ndani njĂ« fletĂ« nĂ« katĂ«r pjesĂ«: “Duhet”, “Do tĂ« ishte mirĂ«â€, “Mund”, “Dua”. Kjo ndihmon tĂ« dalloni urgjencĂ«n dhe tĂ« renditni prioritetet.

3. Zvogëloni ngarkesën e projekteve

Listoni projektet, hiqni ose delegoni ato më pak të rëndësishme dhe rinegocioni afatet kur është e nevojshme.

Shpesh, ngarkesa reale mund të ulet ndjeshëm.

4. Pranoni: “Jam i mbingarkuar dhe kam nevojĂ« pĂ«r ndihmĂ«.”

Përcaktoni urgjencën, kufizoni shpërqendrimet dhe punoni i përqendruar për intervale të caktuara.

5. Komunikoni shpejt kur përfshihen të tjerë

Bëni një pauzë, qartësoni situatën dhe njoftoni menjëherë palët për afatet e reja. Transparenca ul stresin.

6. Bëni një pyetje sqaruese

Cila Ă«shtĂ« ajo njĂ« gjĂ« qĂ«, nĂ«se zgjidhet, do t’i bĂ«jĂ« tĂ« tjerat mĂ« tĂ« lehta ose tĂ« parĂ«ndĂ«sishme?

7. Qetësoni mendjen

Filloni me frymëmarrje ose ndërgjegjësim, shkruani detyrat dhe caktoni prioritetet me Matricën e Eisenhower-it: urgjente/rëndësishme, planifikim, delegim, eliminim.

Shpesh rezulton se ngarkesa është e menaxhueshme me fokus. Nëse jo, negocioni afatet, njerëzit zakonisht tregohen mirëkuptues kur u shpjegoni situatën. / HuffPost, Shqip.al

The post Këshilla që ekspertët e produktivitetit ndjekin kur mbeten pas me punën appeared first on Revista Monitor.

↗

Kryeqyteti europian shpallet qyteti më i jetueshëm në botë për vitin 2026

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi

Në një renditje të re, plot 38 qytete europiane renditen mes 50 qyteteve më të jetueshme në botë, bazuar në kritere si siguria personale, strehimi dhe të tjera.

Ndërsa ushqimi i shkëlqyer, jeta e natës apo hapësirat kulturore mund të jenë gjëja juaj e preferuar te qyteti ku jetoni, ka shumë faktorë të tjerë që e bëjnë një qytet një vend të mirë për të jetuar.

ECA International i vlerĂ«son qytetet sipas njĂ« game tĂ« gjerĂ« kriteresh, infrastruktura, cilĂ«sia e ajrit, akses nĂ« shĂ«rbime shĂ«ndetĂ«sore, siguria personale, tensionet politike, mundĂ«sia pĂ«r tĂ« ndĂ«rtuar njĂ« rrjet social dhe pĂ«r tĂ« pasur aktivitete çlodhĂ«se, strehimi dhe shĂ«rbimet bazĂ«, si edhe klima, pĂ«r tĂ« hartuar vlerĂ«simet vjetore tĂ« vendndodhjes pĂ«r periudhĂ«n 2025–26.

Këtë vit, nga 275 qytete të analizuara, qytetet europiane zunë 38 nga 50 vendet e para, si edhe të gjithë 10 vendet e para të renditjes, me Bernën në Zvicër që u shpall fituesja absolute.

“Performanca e fortĂ« e EuropĂ«s pasqyron dekada investimesh nĂ« mjedise tĂ« pastra, shĂ«rbime shĂ«ndetĂ«sore tĂ« nivelit botĂ«ror dhe infrastrukturĂ«,” tha ECA International. “Vlen tĂ« theksohet se asnjĂ« qytet europian nuk figuron nĂ« 50 vendet e fundit, çka nĂ«nvizon atraktivitetin e kontinentit.”

Dhe po, Berna është e sigurt dhe e jetueshme, por a është një vend argëtues për të jetuar?

Së pari, ajo është shumë e bukur. Kryeqyteti de facto i Zvicrës është ndërtuar rreth një kthese të lumit Aare, dhe Qyteti i Vjetër (Altstadt) daton që nga shekulli i dymbëdhjetë.

Nëse udhëtoni drejt qytetit, sigurohuni të vizitoni Freibad Marzili, një zonë shumë e frekuentuar për not, ku mund të zhyteni në ujëra të kaltërta dhe të kristaltë, si edhe Kulturzentrum Reitschule, një hapësirë sociale dhe eventi që organizon koncerte, shfaqje teatrore dhe projeksione filmash.

Megjithatë, Zvicra nuk njihet për kosto të përballueshme jetese. Lista e qyteteve më të jetueshme e ECA International përfshin disa nga të njëjtat vende që shfaqen edhe në këtë përmbledhje të qyteteve më të shtrenjta për qira dhe në këtë studim mbi vendet më të kushtueshme për të ngrënë jashtë. Rezulton se jetueshmëria nuk është e lirë.

Qytetet më të sigurta dhe më të jetueshme në botë:

  1. Berna, Zvicër
  2. Kopenhagen, Danimarkë
  3. Stavanger, Norvegji
  4. Gjenevë, Zvicër
  5. Qyteti i Luksemburgut, Luksemburg
  6. Hagë, Holandë
  7. Vjenë, Austri
  8. Mynih, Gjermani
  9. Dublin, Irlandë
  10. Lisbonë, Portugali

/ Time Out

The post Kryeqyteti europian shpallet qyteti më i jetueshëm në botë për vitin 2026 appeared first on Revista Monitor.

↗

Ja çfarë i ndodh trurit kur jeni në mbledhje të njëpasnjëshme

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi

Nëse ndonjëherë keni ndjerë se një ditë e mbushur me mbledhje pa pushim ju shteron energjinë, nuk jeni të vetëm.

Një studim i Microsoft tregon se mbledhjet e njëpasnjëshme, pa pushime, rrisin realisht nivelet e stresit në tru.

Në vitin 2021, studiuesit e Laboratorit të Faktorëve Njerëzorë të Microsoft monitoruan aktivitetin e trurit të 14 personave gjatë thirrjeve me video, përmes elektroencefalogramit.

Një grup zhvilloi katër takime nga 30 minuta pa pushime, ndërsa grupi tjetër kishte pushime 10-minutëshe mes tyre. Javën pasuese, grupet ndërruan rolet.

Rezultatet treguan se tek pjesëmarrësit pa pushime, aktiviteti i valëve beta, i lidhur me stresin, rritej me çdo takim pasues.

Madje, edhe pritja e takimit të radhës shkaktonte rritje të stresit. Ndërkohë, tek ata që kishin pushime, aktiviteti beta mbeti i qëndrueshëm.

Studiuesit analizuan gjithashtu asimetrinë ballore alfa, një tregues i angazhimit mendor.

Pjesëmarrësit me pushime shfaqën nivele më të larta përqendrimi dhe angazhimi, ndërsa ata pa pushime rezultuan më pak të angazhuar mendërisht.

Edhe pse kampioni ishte i vogël, studimi përputhet me kërkime të tjera që tregojnë se mbingarkesa me mbledhje ul produktivitetin dhe rrit pakënaqësinë.

Në një sondazh me 76 kompani, reduktimi i mbledhjeve me 40% çoi në më shumë se dyfishim të produktivitetit dhe rritje të kënaqësisë së punonjësve me 52%.

Ekspertët rekomandojnë që pushimet mes mbledhjeve të mos shpenzohen në email apo rrjete sociale, por në aktivitete që ndihmojnë çlodhjen, si ecja ose ushtrimet e frymëmarrjes.

Edhe disa minuta pushim mund të bëjnë një ndryshim të ndjeshëm në stres dhe përqendrim.

Mesazhi Ă«shtĂ« i qartĂ«: njĂ« frymĂ«marrje e shkurtĂ«r Ă«shtĂ« mĂ« efektive sesa “tĂ« durosh” njĂ« maratonĂ« mbledhjesh pa pushim. / HuffPost, Shqip.al

The post Ja çfarë i ndodh trurit kur jeni në mbledhje të njëpasnjëshme appeared first on Revista Monitor.

↗

Nga Australia në Europë, vendet veprojnë për të kufizuar aksesin e fëmijëve në rrjetet sociale

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi

Australia u bë vendi i parë në botë që ndalon rrjetet sociale për fëmijët nën 16 vjeç, duke i bllokuar ata nga platformat përfshirë TikTok, YouTube të Alphabet dhe Instagram e Facebook të Meta.

Ndalimi po vëzhgohet nga afër nga vende të tjera që po konsiderojnë masa të ngjashme me bazë moshe, ndërsa rriten shqetësimet për ndikimin e rrjeteve sociale te shëndeti dhe siguria e fëmijëve.

Më poshtë është një përmbledhje e asaj që po bëjnë vende të tjera dhe kompanitë teknologjike për të rregulluar aksesin në rrjetet sociale.

Australia

Një ligj historik i miratuar në nëntor 2024 detyron platformat e mëdha të rrjeteve sociale të bllokojnë përdoruesit nën 16 vjeç duke nisur nga kjo e mërkurë, një nga rregulloret më të rrepta në botë për platformat e teknologjisë.

Kompanitë që nuk zbatojnë ligjin mund të përballen me gjoba deri në 49.5 milionë dollarë australianë (32.8 milionë dollarë amerikanë).

Britania

Ligji “Online Safety Act” vendos standarde mĂ« tĂ« forta pĂ«r sigurinĂ« online, pĂ«rfshirĂ« kufizime moshe pĂ«r tĂ« bllokuar tĂ« miturit nga pĂ«rmbajtjet e dĂ«mshme.

Ligji u miratua në vitin 2023 dhe filloi zbatimin këtë vit. Nuk është vendosur ende një kufi moshe për akses në rrjetet sociale.

Kina

Rregullatori i hapĂ«sirĂ«s kibernetike tĂ« KinĂ«s ka vendosur njĂ« program tĂ« quajtur “modaliteti i tĂ« miturve”, qĂ« kĂ«rkon kufizime nĂ« nivel pajisjeje dhe rregulla specifike pĂ«r aplikacionet, duke kufizuar pĂ«rdorimin sipas moshĂ«s.

Danimarka

Danimarka njoftoi nĂ« nĂ«ntor se do tĂ« ndalojĂ« rrjetet sociale pĂ«r fĂ«mijĂ«t nĂ«n 15 vjeç, ndĂ«rsa do t’u lejojĂ« prindĂ«rve tĂ« japin pĂ«rjashtime pĂ«r fĂ«mijĂ« tĂ« moshĂ«s 13–14 vjeç.

Shumica parlamentare ka shprehur mbështetjen përpara votimit formal.

Franca

Në vitin 2023, Franca miratoi një ligj që kërkon pëlqim prindëror për krijimin e llogarive nga të miturit nën 15 vjeç. Por, sipas mediave lokale, zbatimi po pengohet nga sfida teknike.

Gjermania

TĂ« miturit 13–16 vjeç mund tĂ« pĂ«rdorin rrjetet sociale vetĂ«m me pĂ«lqimin e prindĂ«rve. AktivistĂ«t e mbrojtjes sĂ« fĂ«mijĂ«ve thonĂ« se kontrollet janĂ« ende tĂ« pamjaftueshme.

Italia

Në Itali, fëmijët nën 14 vjeç duhet të kenë pëlqimin e prindërve për të hapur llogari në rrjetet sociale; mbi 14 vjeç nuk kërkohet më pëlqim.

Malajzia

Malajzia deklaroi në nëntor se do të ndalojë rrjetet sociale për përdoruesit nën 16 vjeç duke filluar nga viti i ardhshëm.

Norvegjia

Qeveria norvegjeze propozoi në tetor 2024 rritjen e moshës së pëlqimit për përdorimin e rrjeteve sociale nga 13 në 15 vjeç.

Prindërit do të mund të japin pëlqim për fëmijët nën këtë moshë. Po përgatitet gjithashtu legjislacion që vendos një kufi absolut minimal moshe prej 15 vjeç.

SHBA

Ligji “Children’s Online Privacy Protection Act” (COPPA) ndalon kompanitĂ« tĂ« mbledhin tĂ« dhĂ«na personale nga fĂ«mijĂ«t nĂ«n 13 vjeç pa pĂ«lqim prindĂ«ror.

Disa shtete kanë miratuar ligje që kërkojnë pëlqim të prindërve për akses në rrjetet sociale, por janë përballur me sfida gjyqësore për shkak të lirisë së fjalës.

BE

Parlamenti Europian nĂ« nĂ«ntor miratoi njĂ« rezolutĂ« qĂ« kĂ«rkon njĂ« moshĂ« minimale 16 vjeç pĂ«r pĂ«rdorimin e rrjeteve sociale pĂ«r tĂ« siguruar “angazhim online tĂ« pĂ«rshtatshĂ«m me moshĂ«n”.

Rezoluta kërkon gjithashtu një kufi të harmonizuar 13 vjeç për aksesin dixhital në BE. Rezoluta nuk është ligjërisht detyruese.

Kompanitë teknologjike

Platformat si TikTok, Facebook dhe Snapchat kĂ«rkojnĂ« moshĂ« minimale 13 vjeç pĂ«r t’u regjistruar.

Megjithatë, grupet e mbrojtjes së fëmijëve thonë se këto kontrolle janë të pamjaftueshme dhe se shumë fëmijë nën 13 vjeç kanë llogari në rrjetet sociale, sipas të dhënave zyrtare në disa vende europiane. / Reuters, Shqip.al

The post Nga Australia në Europë, vendet veprojnë për të kufizuar aksesin e fëmijëve në rrjetet sociale appeared first on Revista Monitor.

❌