Skulptorët shqiptarë që bënë kryevepra e histori në Venecia. E vërteta që pak e dinë…
Historia e artit europian fsheh brenda saj emra të mëdhenj shqiptarë, të cilët për shekuj me radhë kanë mbetur në hije. Në një lidhje direkte për ABC e Mëngjesit, studiuesi Alban Kraja solli në vëmendje një kapitull mahnitës të historisë sonë kulturore: historinë e dy skulptorëve virtuozë shqiptarë që magjepsën Italinë e shekujve XVI–XVII.
Giovanni Battista Albanese dhe vëllai i tij Girolamo Albanese ishin skulptorë, arkitektë dhe piktorë me origjinë shqiptare, të cilët u bënë emra të njohur në Italinë e kohës. Ata kishin qendrën e tyre artistike në Vicenza, ndërsa në Venecia realizuan disa nga kryeveprat që sot admirohen nga mijëra vizitorë nga e gjithë bota.
Sipas studiuesit Alban Kraja, gjyshi i tyre vinte nga Shkodra, ndërsa origjina shqiptare e familjes është e dokumentuar. Pas pushtimit osman të Shkodrës, një pjesë e madhe e popullsisë u detyrua të emigrojë drejt territoreve të Republikës së Venecias.
“Rreth 40% e qytetarëve të Shkodrës u zhvendosën në Venecia, sepse ishte vendi më mikpritës për ta në atë periudhë historike,” shpjegon Kraja.
Një nga dëshmitë më të forta të kontributit shqiptar në artin italian ndodhet në Kishën San Giorgio Maggiore në Venecia. Pikërisht aty gjenden pesë statuja të realizuara nga Giovanni Battista Albanese, vepra që edhe sot konsiderohen si shembuj të shkëlqyer të artit skulpturor të kohës.
“Gjurmët e Giovanni Battista Albanese janë qartësisht të dukshme në këtë kishë ikonike,” thekson studiuesi, duke shtuar se arti i tij përfaqëson nivelin më të lartë të mjeshtërisë së epokës.
Veprimtaria e Giovanni Battista Albanese nuk u kufizua vetëm në Venecia. Në sheshin kryesor të Vicenza-s, ai ka realizuar një statujë monumentale që vazhdon të qëndrojë aty edhe sot, si një dëshmi e pavdekshme e talentit të tij.
Qendra e tyre krijuese ishte pikërisht Vicenza, nga ku vëllezërit Albanese udhëtonin drejt Venecias për të realizuar porositë më të rëndësishme artistike të kohës.

Historia e artit europian fsheh brenda saj emra të mëdhenj shqiptarë, të cilët për shekuj me radhë kanë mbetur në hije.

Në një lidhje direkte për ABC e Mëngjesit, studiuesi Alban Kraja solli në vëmendje një kapitull mahnitës të historisë sonë kulturore: historinë e dy skulptorëve virtuozë shqiptarë që magjepsën Italinë e shekujve XVI–XVII.
Giovanni Battista Albanese dhe vëllai i tij Girolamo Albanese ishin skulptorë, arkitektë dhe piktorë me origjinë shqiptare, të cilët u bënë emra të njohur në Italinë e kohës. Ata kishin qendrën e tyre artistike në Vicenza, ndërsa në Venecia realizuan disa nga kryeveprat që sot admirohen nga mijëra vizitorë nga e gjithë bota.
Sipas studiuesit Alban Kraja, gjyshi i tyre vinte nga Shkodra, ndërsa origjina shqiptare e familjes është e dokumentuar. Pas pushtimit osman të Shkodrës, një pjesë e madhe e popullsisë u detyrua të emigrojë drejt territoreve të Republikës së Venecias.
“Rreth 40% e qytetarëve të Shkodrës u zhvendosën në Venecia, sepse ishte vendi më mikpritës për ta në atë periudhë historike,” shpjegon Kraja.
Një nga dëshmitë më të forta të kontributit shqiptar në artin italian ndodhet në Kishën San Giorgio Maggiore në Venecia. Pikërisht aty gjenden pesë statuja të realizuara nga Giovanni Battista Albanese, vepra që edhe sot konsiderohen si shembuj të shkëlqyer të artit skulpturor të kohës.
“Gjurmët e Giovanni Battista Albanese janë qartësisht të dukshme në këtë kishë ikonike,” thekson studiuesi, duke shtuar se arti i tij përfaqëson nivelin më të lartë të mjeshtërisë së epokës.
Veprimtaria e Giovanni Battista Albanese nuk u kufizua vetëm në Venecia. Në sheshin kryesor të Vicenza-s, ai ka realizuar një statujë monumentale që vazhdon të qëndrojë aty edhe sot, si një dëshmi e pavdekshme e talentit të tij.
Qendra e tyre krijuese ishte pikërisht Vicenza, nga ku vëllezërit Albanese udhëtonin drejt Venecias për të realizuar porositë më të rëndësishme artistike të kohës.

Në studion e ABC e Mëngjesit, piktorja dhe pedagogia Linda Lupi solli një histori suksesi që tejkalon kufijtë e artit dhe shndërrohet në krenari kombëtare. Me ekspozitën e saj “E Kuqja”, artistja shqiptare arriti të vendosë artin shqiptar në një nga skenat më prestigjioze të botës, selinë historike të Kryetarisë së Bashkisë së New York-ut.

Në rezidencën ikonike Gracie Mansion, Linda Lupi prezantoi veprat e saj përpara Kryetarit aktual të New York-ut, Eric Adams, në kuadër të eventit të veçantë “Albanian

Diaspora Night”, një mbrëmje e mbushur me emocione, art dhe krenari kombëtare.
“I dhurova një nga pikturat e mia Kryetarit të Bashkisë, i cili më priti me shumë entuziazëm dhe e mirëpriti dhuratën time”, u shpreh artistja. Ky moment, sipas saj, nuk ishte vetëm një nder personal, por një dëshmi e fortë se arti shqiptar ka zë dhe vend në skenën ndërkombëtare.
“Ky ishte një motiv më shumë për të vazhduar të krijoj me pasion dhe përkushtim ndaj identitetit tim kulturor,” thekson Lupi, duke e cilësuar këtë përvojë si një natë që do ta mbajë mend gjithë jetën.

Linda Lupi thekson se veprat e saj nuk flasin vetëm për të si artiste, por për shpirtin shqiptar që udhëton, krijon dhe mbetet gjithmonë krenar për origjinën e vet. Një nga pikturat më të diskutuara të mbrëmjes ishte “Eksodi i Kosovës”, një vepër që preku thellë të pranishmit dhe u bë pikë reflektimi për historinë dhe qëndresën shqiptare.
“Ne jemi gjithmonë bashkë, të pandarë,” shprehet ajo, duke nënvizuar se në event ishin të pranishëm edhe artistë të tjerë nga Kosova, çka e bëri mbrëmjen edhe më domethënëse.

Ekspozita në New York erdhi menjëherë pas një tjetër prezantimi të suksesshëm në Egjipt, ku Linda Lupi ishte pjesë e një aktiviteti prestigjioz ndërkombëtar me pjesëmarrje nga vende të ndryshme të botës. Një tjetër dëshmi se arti i saj po fiton gjithnjë e më shumë hapësirë dhe vlerësim global.

E angazhuar në disa drejtime njëkohësisht, Linda Lupi shprehet se e gjen artin në gjithçka që bën. Përveç pikturës dhe mësimdhënies, ajo është edhe pjesë e ekranit televiziv me programin “Ora e Tiranës”, ku prezanton aktivitetet kulturore dhe artistike të kryeqytetit.

Arineta Mula, ish-alpinistja dhe gruaja nga Peja që ka ngjitur disa nga majat më të larta të botës, është një shembull i jashtëzakonshëm i forcës, guximit dhe pasionit për natyrën.

Pavarësisht se nuk e nisi jetën si alpiniste, ajo ka arritur të ngjisë majat më të vështira, duke u bërë një figurë frymëzuese për gratë dhe të rinjtë e Kosovës dhe më gjerë.
Arineta nuk e kishte menduar kurrë të bëhej alpiniste.

Rrugëtimi i saj nisi një ditë kur një shoqe e ftoi për një shëtitje në male. Ajo që nisi si një ekskursion i thjeshtë, përfundoi duke u shndërruar në një pasion të jetës. “U dashurova me natyrën, qetësinë dhe energjinë që më jepnin ato vende,” thotë Arineta, duke kujtuar fillimet e saj të thjeshta, kur çdo fundjavë shkelte majat e Kosovës.

Nga male të Kosovës në Everest, Arineta shpejt kuptoi se ky ishte vetëm fillimi i një udhëtimi të madh dhe ambicioz. “Nisa të trajtohem seriozisht dhe fillova të ngjitem në maja të ndryshme në Europë dhe më pas edhe jashtë saj,” shpjegon ajo.

Në maj të vitit 2017, Arineta bëri histori duke ngjitur Everestin, maja më e lartë e botës. Ajo ishte pjesë e ekspeditës së parë kosovare që arriti në majën e këtij mali të tmerrshëm, një ngjitje që zgjati 66 ditë dhe përfshinte kushte jashtëzakonisht të vështira: ftohtësi ekstreme, mungesë oksigjeni dhe rreziqe të shumta. “Kalova me sukses zonën e vdekjes, një nga pjesët më të rrezikshme të ngjitjes, ku shumica e ngjitësve mund të pesojnë dëme të pariparueshme fizike,” thotë Arineta, duke theksuar forcën e mendjes dhe trupit që kërkohej për t’u ngjitur në majën më të lartë të botës.

Fitim Brahimi, folës motivues dhe trajner personal zhvillimi, në studion e “ABC e Mëngjesit” hodhi dyshime serioze mbi ngjashmëritë mes programeve motivuese të Kim Kardashian dhe metodologjisë së tij të punës.
Sipas Brahimit, ngjashmëritë janë të dukshme, sidomos në temat e komunikimit, ndikimit dhe transformimit personal.
“Për mua kjo nuk është çështje emocioni, por çështje faktike”, u shpreh ai, duke theksuar se aktualisht është në konsultim me avokaten e tij.
Pas zërave për ngjashmëri dhe kopjim nga emra të mëdhenj ndërkombëtarë, përfshirë Kim Kardashian, ai zgjodhi të flasë qetë, me tone të matura, duke e vendosur theksin jo te zhurma, por te faktet dhe përvoja personale.
“Kjo për mua nuk është çështje emocioni, por çështje faktike”, u shpreh Brahimi, duke sqaruar se është në konsultim me avokaten e tij për të analizuar nëse ka përputhje reale në përmbajtje dhe nëse hapat ligjorë janë të arsyeshëm dhe të justifikuar.
Ai theksoi se çdo veprim do të ndërmerret vetëm në mënyrë të drejtë dhe profesionale, nëse faktet e konfirmojnë këtë.
Brahimi, dikur një refugjat nga Kosova, që shkoi në gjermani ndërtoi një metodë të thjeshtë dhe njerëzore për komunikim, ndikim dhe transformim personal, pa teori boshe, pa premtime të rreme.
Sot, ai ndan përvojën e tij përmes katër mënyrave konkrete për vetëshërim dhe forcim, duke u folur njerëzve që janë të lodhur, të thyer apo të humbur jo si ekspert mbi ta, por si dikush që ka kaluar vetë nëpër errësirë.
Fitim Brahimi është drejt përfundimit të librit të tij më të ri, “Nga refugjat në speaker-star – fitorja ime në 4 minuta”, një rrëfim i drejtpërdrejtë dhe i sinqertë, ku synimi kryesor është qartësia, cilësia dhe përmbajtja e pastër.

Ditët e fundit të vitit do të shoqërohen me përkeqësim të ndjeshëm të kushteve atmosferike, ndërsa vendi ynë pritet të përfshihet nga reshje shiu dhe dëbore, duke rikthyer plotësisht skenarin dimëror.
Sipas meteorologes së IGJEUM, Anira Gjoni, reshjet do të nisín fillimisht në jug të territorit, për t’u shtrirë më pas në të gjithë vendin gjatë orëve të natës. Sot, nesër dhe pasnesër, Shqipëria do të përjetojë reshje të vazhdueshme, me shi në zonat e ulëta dhe borë në zonat malore.
Ultësira perëndimore do të përfshihet nga reshjet e shiut, ndërsa zonat malore, veçanërisht juglindja, do të shohin reshje dëbore. Intensiteti i reshjeve pritet të jetë i ulët deri mesatar, me kulmin e tij ditën e mërkurë.
Qarqet Vlorë dhe Gjirokastër do të kenë shtrëngata, ndërsa në qarqet e tjera reshjet do të jenë më të dobëta. Era do të fryjë e lehtë deri mesatare, pa krijuar problematika të mëdha.
Ndërsa viti po mbyllet, dimri duket se po jep “goditjen” e tij të parë, duke sjellë një fundvit të lagësht, të ftohtë dhe të paqëndrueshëm.
Pyetja që mbetet është: a do të zbardhet Shqipëria për Krishtlindje?

Në studion e Abc së Mëngjesit, inxhinieri elektrik Azmer Dulevic ngriti alarmin për rreziqet elektrike që i kanosen banesave gjatë ditëve të pushimeve, kur shtëpia mbetet bosh. Mbingarkesat dhe shkëndijat elektrike janë ndër shkaqet kryesore të dëmtimeve apo zjarreve, sidomos në impiante të vjetra ose të pa certifikuara.

Sipas tij, nuk është gjithmonë e nevojshme të fiket energjia totale, por patjetër duhet të shkëputen nga priza pajisjet e panevojshme. Pajisje si ngrohëset, bojleri, mikrovala, lavatriçja dhe karikuesit duhen hequr gjithmonë nga rrjeti.

Dulevic paralajmëron se nga ora 18:00 deri në 22:00 është ora e “pikut”, kur nuk rekomandohet vënia në punë e të gjitha pajisjeve njëkohësisht. “Rrezikoni të dëmtoni linjën e furnizimit, sidomos në pallate ku përdoret tel 4 mm, që është shumë i hollë për ngarkesa të mëdha”, shprehet ai. Nëse automati nuk është i duhuri, rreziku i shkëndijave elektrike rritet ndjeshëm. Zgjidhja, sipas inxhinierit, është shpërndarja e ngarkesës dhe kontrolli profesional i impiantit.

Në ditët me shi dhe mot të keq, pajisjet duhet të hiqen menjëherë nga priza nëse vërehen luhatje të energjisë. Vetëm pasi rryma stabilizohet, pajisjet më të nevojshme duhen rikthyer gradualisht në punë.

Përtej profesionit, Azmer Dulevic është edhe njeriu pas peticionit që ndryshoi përshkrimin e Skënderbeut në Muzeun e Vjenës. Brenda dy muajsh, një tabelë e re e prezanton qartë heroin si udhëheqës shqiptar, me identitet dhe origjinë të plotë historike. “

Julia Hoxha është një nga emrat më frymëzues të teknologjisë shqiptare në diasporë. Vajza nga Patosi që sot qëndron pas aplikacionit inovativ të shëndetit “ZANA”, ka ndërtuar një rrugëtim të jashtëzakonshëm mes shkencës, inteligjencës artificiale dhe sipërmarrjes, duke e çuar emrin shqiptar në majat e Health Tech gjermane.

“ZANA” është një aplikacion shëndetësor i bazuar në inteligjencë artificiale, i cili analizon zërin e njeriut për të identifikuar shenja të hershme të sëmundjeve. Në kohën kur u krijua “ZANA”, as “Alexa” dhe as ChatGPT nuk ishin ende në treg. Megjithatë, vizioni i Julias dhe ekipit të saj ishte i qartë: të ndërtohej një aplikacion që të ndërvepronte natyrshëm me njerëzit dhe t’u jepte këshilla mjekësore për çdo problem shëndetësor.

“Ne jemi duke e testuar ‘ZANËN’ kryesisht në sëmundjet kardio-respiratore”, shpjegon ajo. Sipas Julias, aplikacioni ndihmon si pacientin, ashtu edhe mjekun, për të kuptuar shkakun e problemit në kohë. Kjo përkthehet në kursim kohe, parash dhe, mbi të gjitha, në shpëtim jete. Pas suksesit të “ZANA”-s qëndron edhe një histori partneriteti të fortë. Julia dhe Armandi janë partnerë në jetë dhe në kompani, një çift suksesi në teknologji.

Julia jeton prej 19 vitesh në Gjermani, por largimi i parë nga Shqipëria ka qenë shumë më herët, kur nisi studimet në Bullgari. Më pas, bashkë me bashkëshortin, u zhvendosën në Gjermani për të ndjekur studimet master. Para këtij rrugëtimi, suksesi i parë i madh kishte ardhur shumë herët. Që në moshën 21-vjeçare, Julia dhe Armandi themeluan kompaninë e parë, “Shqipëria.com”, një platformë që u rrit në mënyrë të vrullshme, madje në atë kohë më shpejt se Facebook./abcnews.al

Në studion e “ABC e Mëngjesit”, Sazan Guri, themelues i Akademisë “Rrënjët tona”, rrëfeu zbulimet tronditëse mbi origjinën e popullit shqiptar. Studimet e tij tregojnë se shqiptarët modernë ruajnë pothuajse të njëjtën linjë gjenetike me ilirët e epokës së bronzit dhe hekurt, duke dëshmuar vazhdimësinë e jashtëzakonshme të popullsisë në këtë trojë. Shqipëria, e cila nuk u përkul as pas dyndjeve sllave, mbeti një “refugium” gjenetik dhe kulturor, ku historia dhe gjuha shqiptare rezistuan shekuj të tërë.

Analizat tregojnë se shqiptarët dikur nuk ishin vetëm malësorë, por edhe detarë dhe qytetarë të lashtë të Adriatikut, të lidhur ngushtë me qytetërimet e hershme. Edhe gjuhët e tjera paleo-ballkanike u zhdukën me kalimin e kohës, ndërsa shqipja mbijetoi, duke bartur linjat e gjakut që nuk u thyen kurrë. Sazan Guri thekson se çdo varr, çdo gjurmë e lashtë, si ai i zbuluar në Apolloni, tregon historinë e një populli që ka arritur të ruajë identitetin e vet për mijëra vjet. Kjo rrëfenjë e ADN-së dhe historisë, sipas tij, e bën Shqipërinë unike në Ballkan dhe shqiptarët trashëgimtarë të një qytetërimi të jashtëzakonshëm që nuk mund të shuhet.

Eglantina Pjetrushaj ishte e ftuar në studion e “ABC e Mëngjesit”, ku rrëfeu rrugëtimin e saj frymëzues nga Lezha drejt arbitrimit në arenat më të rëndësishme europiane. Prej dy vitesh e pajisur me stemën zyrtare të FIFA-s, ajo është sot pjesë e listës elitare të arbitrave shqiptarë të certifikuar për ndeshje ndërkombëtare.

Në vitin 2024, ky certifikim i hapi dyert për të gjykuar ndeshje jashtë kufijve të Shqipërisë, ndërsa këtë sezon është aktivizuar edhe në Kupën e Meshkujve.

Në fund të nëntorit, Eglantina u thirr nga UEFA për testime fizike dhe teorike, ku u vlerësua si një perspektivë e fortë për nivele edhe më të larta. E rritur në një familje me traditë të gjatë në arbitrim, dinastia Pjetrushi ka qenë gjithmonë e lidhur ngushtë me futbollin. Që e vogël, ajo ndiqte kampionatet botërore me familjen, duke e parë arbitrimin si mënyrën e vetme për të qenë pjesë e lojës. Ajo e nisi këtë rrugë si pasion, pa e menduar se një ditë do të mbante stemën e FIFA-s.

Në karrierën ndërkombëtare, ka gjykuar edhe në UEFA Champions League për femra, duke treguar autoritet dhe vendosmëri në fushë. “Më pëlqen loja e fortë dhe nuk jam dorëlëshuar me kartonat”, thotë ajo, duke theksuar rëndësinë e gjakftohtësisë. Përveç arbitrimit, Eglantina është edhe trajnere fitnessi dhe e vetmja që ka hapur një palestër vetëm për vajza në Lezhë.

Në studion e “ABC të Mëngjesit” ishte të martën një grua që e ka parë jetën nga anët më të errëtat e saj, por ka zgjedhur të mos dorëzohet. Blerina Kalthi, artizane, nënë, motër dhe bijë, sjell rrëfimin e një rrugëtimi të mbushur me dhimbje, humbje dhe luftë që vazhdon ende sot.

Historia e saj është kalvari i një familjeje që u përball brenda pak viteve me tri beteja të mëdha me kancerin. Gjithçka nisi papritur, në vitin 2021, kur Blerina vetëm 33 vjeçe mori njoftimin që ndryshoi jetën e saj: diagnozë me kancer malinj në gji. Ajo hyri menjëherë në një spirale të pafund seancash kimioterapie, ndërhyrjesh kirurgjikale dhe më pas, transplantit të gjakut dhe të palcës në Turqi. Sëmundja nuk u ndal: përhapi rrënjët e saj në mitër, në mëlçi dhe në gjak, duke e detyruar Blerinën të kalojë 28 seanca kimioterapie dhe disa operacione radhazi, një rrugëtim i gjatë, i lodhshëm, i dhimbshëm.
Por sfida e saj nuk mbaronte me kaq.
Para se sëmundja ta prekte atë vetë, familja e saj kishte përjetuar plagën më të madhe: humbjen e vëllait të vetëm, vetëm 28 vjeç, nga një formë agresive e kancerit në kokë. “Nuk kam as motra e as vëllezër të tjerë… ishim vetëm të dy,” rrëfen ajo. Dhimbja e asaj humbjeje nuk është shëruar kurrë.
Dhe historia, si një mallkim që nuk kursen askënd, u përsërit sërish: edhe nëna e Blerinës u diagnostikua me kancer malinj në gji. Pas operacionit e radioterapisë, ajo vazhdon ende sot me kimioterapi, duke luftuar me të njëjtin kurajë si vajza e saj.

Mes gjithë këtyre betejave, Blerina gjeti dritën e vet: artin. Pikturat dhe punimet me grep nuk janë thjesht bukuri, janë frymë, jetë, rezistencë. “Arti im është një mënyrë për t’i bërë ballë jetës,” thotë ajo. “Më jep qetësi, më jep fuqi. Kur nuk mund të punoj dot fizikisht, këto punime më mbajnë gjallë.” Punimet e ekspozuar në Instagram në faqen “Art me dashuri” janë të gjitha në shitje dhe me paratë e shitjeve, Blerina vijon trajtimin shëndetësor të nënës së saj.

Krenar Kasumi, ish-futbollist dhe trajner crossfit, i ka dalë mbanë një prej sfidave më ekstreme njerëzore: thyerja e rekordit 24-orësh të Guinness në përdorimin e makinerisë së lundrimit. Një mision që kërkoi gjashtë muaj përgatitje, sakrifica të jashtëzakonshme dhe një vullnet që nuk njeh kufij.

Rekordi i David Harris, i vendosur në nëntor të vitit 2001, më në fund u thye. Për 24 orë rresht, pa gjumë, pa pushim, vetëm duke kryer ushtrimin, Kasumi udhëtoi drejt fitores me një forcë që sfidoi dhimbjen dhe fiziologjinë njerëzore.

“Kam pasur dhimbje të mëdha, sidomos pas garës,” rrëfen ai në lidhje direkte për “ABC e Mëngjesit”. “Këto 24 orë ishin krejt ndryshe nga çfarë kisha imagjinuar. Nuk më interesonin metrat, por sfida vetë.”

Që nga ora e tretë, trupi i tij nisi t’i dërgonte sinjale alarmi. Kur pa se i kishin mbetur edhe 21 orë, dhimbja u bë realitet brutal. Në orën 4 të mëngjesit, krizat u shfaqën njëra pas tjetrës, trupi nuk arrinte të përthithte karbohidratet e marra, energjia shteronte, muskujt dridheshin.

“Ka pasur momente që thashë ‘boll’, por mendoja gjithmonë vajzën time,” thotë Kasumi me emocione. Mbi kokë kishte bashkëshorten, të cilën e quan “forcë të palëkundur”, ndërsa ekipi që e shoqëronte kërkonte ta ndihmonte, por ai u lutej: “Ikni flini gjumë, duhet të jeni të freskët.”

Nëse doktori do ta kishte parë në ato orë të vështira, Kasumi është i bindur se gara do t’i ishte ndërprerë. “Nuk isha mirë. Në orët e para të mëngjesit ndjeva sikur trupi po më tradhtonte.”
E gjithë kjo u bë nën një sfond të jashtëzakonshëm: vajza e tij e porsalindur, muza e këtij babai të pakshoq, i cili historinë e sfidës së tij do ta përjjetësojë dhe në një film me titull “Bora që nuk ndalej kurrë”.

Dokumentari do jetë një dhuratë e përjetshme për vajzën e tij. “Kurrë në jetë nuk e bëj më këtë sfidë. E kam bërë që vajza ime, kur të rritet, ta shohë dhe të kuptojë çfarë mund të arrijë njeriu kur nuk dorëzohet.”  / abcnews.al /

Në studion e “ABC të Mëngjesit”, sipërmarrësi Amarildo Sterkaj solli një rrëfim që rrallë dëgjohet: 25 minuta qëndrimi mbi gozhda, një provë e jashtëzakonshme dhimbjeje, kontrolli dhe eksperience me kufijtë personalë. Pasi kishte qëndruar në heshtje totale për 7 ditë, Sterkaj provoi sfidën ekstreme, duke përshkruar dhimbjen e fortë në këmbë dhe në gjithë trupin si një betejë që kërkon mbi të gjitha qetësi të brendshme.
“25 minuta mbi gozhda nuk është heroizëm, është kontroll”, tha ai, teksa tregoi se doli përtej synimit fillestar prej 20 minutash, pasi ndjeu se trupi dhe ritmi i zemrës po i balancohej.Edhe pse e kishte provuar mbi 10 herë më parë, nuk kishte guxuar të qëndronte më shumë se 90 sekonda. Këtë herë, sfida ishte më shumë mendore sesa fizike. “Doja t’i jepja një mesazh vetes, por edhe kujtdo që vendos të ndërmarrë hapa të vështirë: kur vendos, gjërat bëhen më të lehta”, theksoi ai.
Pjesë e transformimit të tij është edhe sfida 100-ditore për të rregulluar formën trupore. Në ditën e 78-të, Sterkaj tregon se nuk ka humbur peshë, por ka arritur ta shpërndajë atë në mënyrë harmonike falë palestres dhe ushqimit të kujdesshëm. “Pesha ime është 95 kilogramë dhe nuk kam dashur kurrë të dobësohem më shumë se kaq. Problemi ka qenë se po shëndoshesha në mënyrë jo të shëndetshme për shkak të ushqimit të pakontrolluar.”
Sfida e radhës? Skydiving. Ai pranon publikisht se ka frikë nga lartësitë, ndaj do ta praktikojë në Dubai, ku do të hidhet nga 4000 metra lartësi. Por përveç sfidave personale, sipërmarrësi foli edhe për temën më të nxehtë të momentit: a do të bien çmimet e apartamenteve në Shqipëri? Sipas tij, tregu imobiliar është i qëndrueshëm, ndaj ai sugjeroi që është kohë e mirë për të investuar në blerje, por kryesisht tek ndërtimet në proces. Sterkaj bëri dhe një hartë të vogël e zonave më të mira për investime këto kohë.

Në studion e “ABC të Mëngjesit”, këngëtari i ri KIM, një nga historitë më frymëzuese të talent-show-ve ndërkombëtare, rrëfeu përvojën që e bëri të njihet nga miliona njerëz: performanca e tij në “American Idol”, e cila ngriti peshë jurinë dhe i preku të gjithë me historinë dhe zërin e tij të veçantë.
Prej 7 vitesh në SHBA, KIM nuk e kishte takuar nënën për 6 vite dhe pikërisht ajo lidhje e fuqishme emocionale e shtyu të merrte pjesë në spektaklin e famshëm. “Muzika është shërim për shpirtin tim, ashtu siç ka qenë gjithmonë pasioni i nënës sime,” tregoi ai me sytë që i shkëlqenin. Performanca e tij me këngën “Heal” nga Tom Odell preku zemrat e jurisë, ndërsa kënga “Oj Kosovë, oj n’na ime” i përloti të gjithë.
Momenti më i bukur, thotë ai, nuk ishte duartrokitja e jurisë, por telefonata që bëri menjëherë pas garës. “Kur mora PO-në e madhe, gjëja e parë që bëra ishte të telefonoja nënën. Ato emocione nuk i harroj kurrë.”
Në prapaskenë, KIM pati rastin të fliste me vetë Katy Perry. “I tregova se Kosova ka presidente grua… biseduam për Rita Orën, Dua Lipën, Bebe Rexhën. Ishte shumë e thjeshtë, më dha shumë këshilla të vlefshme,” – kujton ai me entuziazëm.
Megjithëse u tërhoq papritur nga Java e Hollywood-it, ai sqaron se vendimi ishte i qetë dhe i ndërgjegjshëm: “Jam mirënjohës për mundësinë. Aty ishte vetëm fillimi, unë do të vazhdoj të bëj gjëra të bukura.”
Historia e Kimit është një rrugëtim i jashtëzakonshëm. Ai u rrit në Klinë, në një familje me 6 fëmijë, mes shumë sakrificash por me dashuri të pafundme. Në moshën 19-vjeçare mbërriti në Amerikë me vizë artistike dhe vetëm 100 dollarë në xhep. Punoi kamarier, pjatalarës, madje edhe në ndërtim, pa u dorëzuar kurrë nga ëndrra e tij e madhe.
“Sot jam krenar për çdo punë që kam bërë. Ato më formuan,” – thotë me buzëqeshje.
Sot KIM është pak ditë larg prezantimit të baladës së tij të re “Prapë dielli del”, një këngë pop e shkruar dhe kompozuar nga vetë ai. Me energji pozitive, buzëqeshje dhe një histori që frymëzon çdo të ri, ai synon të ngjitet në skenë me të njëjtin emocion që e bëri të shkëlqente në Amerikë.
Dhe pse rrugëtimi ka qenë i gjatë e plot sfida, KIM mbetet i lumtur dhe optimist:
“Festivali i Këngës është një ëndërr. Ndoshta është hapi im drejt Eurovisionit.”

Në studion e “ABC të Mëngjesit”, dyshja shqiptare e qitjes, Henri Rrufa dhe Sabina Hoti, ndanë emocionet e suksesit historik që arritën në Kampionatin Botëror të Qitjes, ku fituan medaljen e bronztë në disiplinën Target Sprint Mix, me pushkë me ajër. Kjo është medalja e dytë e bronztë që i vjen Shqipërisë pas plot 40 vitesh, duke rikthyer vendin tonë në podiumet botërore të këtij sporti.
Disiplina Target Sprint është e re për Shqipërinë dhe ka nisur të ushtrohet vetëm që prej vitit 2017. Ajo kombinon qitjen me pushkë dhe vrapimin, duke e bërë garën tërësisht dinamike dhe sfiduese.

“Starti nis me 400 metra vrap, ndalesë, 15 gjuajtje në 5 tabela, sërish vrap dhe më pas gjuajtje në ajër,” shpjeguan kampionët.

Në këtë kampionat morën pjesë 16 ekipe nga vende të forta si Gjermania, Zvicra, Italia dhe Egjipti. Gjermania dominoi finalen, ku çifti gjerman arriti kohën më të mirë, 7:14.9, duke marrë medaljen e artë. Megjithatë, dyshja shqiptare arriti një rezultat brilant, duke siguruar vendin e tretë dhe medaljen e bronztë, një arritje që vjen pas dekadash mungesë trofesh në këtë disiplinë.
Henri Rrufa, 27 vjeç, kampion kombëtar në qitje, rrëfeu se pasioni i tij ka nisur që në moshën 13-vjeçare, kur ndiqte garat e ndryshme të babait, i cili gjithashtu ka qenë qitës profesionist.

“E kam përfaqësuar Shqipërinë në kampionate botërore dhe europiane, dhe jam krenar që kam arritur ta lartesoj vendin tim,” u shpreh ai.

Krahas sportit, Henri është i angazhuar edhe në menaxhimin e një restoranti.

Ndërsa Sabina Hoti, vetëm 16 vjeç, ka nisur rrugën e saj nga atletika. Ajo tregoi se u fut rastësisht në një garë qitjeje, ku zbuloi talentin dhe pasionin e ri që e çoi drejt këtij suksesi të jashtëzakonshëm.

“E gjeta veten më mirë në këtë sport,” tha ajo me emocion.
Të dy sportistët theksuan se qitja ka qenë dikur një nga sportet më të dashura për shqiptarët, duke nënvizuar se suksese të tilla mund ta rikthejnë sërish në vëmendjen e publikut.

Krenar Kasumi, ish-futbollist dhe sportist nga Kosova, është gati të bëhet shqiptari i radhës në Librin Guinness. Ai po përgatitet për të thyer rekordin botëror në përdorimin e makinerisë së lundrimit Concept2 brenda 24 orëve. Rekordi aktual mbahet nga britaniku David Harris që prej vitit 2001, me distancën mbi 307 km. Krenari synon ta çojë emrin e Kosovës në librin më të famshëm të rekordeve në botë.

Ai tregon se për 6 muaj ka bërë një regjim të hekurt stërvitor. Çdo ditë ka punuar 7 orë, ndërsa pushimi i tij ka përfshirë 3 orë gjumë të detyruar në drekë. “Kam pasur dhimbje aq të mëdha, sa kam derdhur edhe lot,” rrëfen ai. Megjithatë, vendosmëria për të arritur qëllimin nuk e ka lënë asnjëherë.

Kasumi thotë se e gjitha kjo bëhet për dy arsye: për Kosovën dhe për vajzën e tij të porsalindur, Boren. Ai tregon se britaniku është rikthyer për të thyer rekordin e vet, por nuk ka mundur ta përfundojë sfidën. “Unë jam shumë afër,” shprehet me bindje. Mjekët e kanë quajtur “të çmendur”, por ai nuk tërhiqet.

“Kur u tregova për planin, më thanë se nuk jam mirë. Më paralajmëruan për rreziqet,” thotë ai. Por Krenari beson se do t’i përballojë 24 orët vendimtare dhe premton se në fund do të ngrerë flamurin e Kosovës. “Kriza më e madhe është natën, atëherë e ndjej vërtet vështirësinë,” shton ai.

Kasumi ka një histori të gjatë në sport. Ai ka nisur futbollin 17 vjeç në Suedi. Ka luajtur me Kombëtaren e Kosovës dhe me Shqipërinë U-21. Më pas është transferuar në Baku, ku tre dëmtime të ligamenteve e detyruan të heqë dorë nga futbolli. Pasi arriti peshën 102 kg, vendosi të mos dorëzohej.
Sfida e tij po dokumentohet dhe do të shfaqet në Netflix. “Kjo është dhurata ime për vajzën që më bëri baba për herë të parë,” përfundon ai. Dhe tani, Krenar Kasumi është vetëm një hap larg një rekordi që pritet të bëjë krenare gjithë Kosovën e Shqipërinë.  / abcnews.al /

Në studion e ABC të Mëngjesit, Sara Zekaj, koordinatore projektesh, vajza që për shumë vite ka udhëtuar mes realitetit shqiptar dhe ëndrrave europiane të shkollimit e punësimit, tregoi historinë e saj të ndjerë, të mbushur me futboll, humbje, dashuri familjare dhe rikthime…

Ajo nisi me kujtimet e saj të fëmijërisë në Elbasan, aty ku babai e merrte në stadiumin “Ruzhdi Bizhuta” edhe kur nuk kishte ndeshje. “Në atë fushë, ku bari më vinte gati në gju, unë nisa hapat e parë drejt futbollit,” tregon ajo.

Ai baba që e rriti me fanellat e Interit, Real Madridit e Brazilit… por që kurrë nuk kishin parë bashkë Kombëtaren nga shkallët e stadiumit. Derisa Sara vendosi të bëjë surprizën e jetës: ta çonte pikërisht në stadiumin e ri kombëtar, atë që ai vetë e kishte lyer me duart e tij.
“Ndihesha e lumtur që e solla aty, në vendin që ai e ka punuar me duart e tij,” rrëfen ajo me emocion.
“Pavarësisht rezultatit, ne e shijuam ndeshjen nga fillimi në fund.”

Nuk ishte surpriza e parë. Kujtimet e saj shkojnë pas në vitin 2013, kur e çoi në derbin Inter–Milan. “Jemi të dy interistë të flaktë. Nuk e priste. Kënaqet shumë kur i bëj surpriza të tilla,” thotë me krenari.

Por futbollli dhe udhëtimet janë vetëm një pjesë e rrugëtimit të saj personal. Familja e saj kishte provuar dy herë të niste jetë të re në Greqi, për shkak të motrës së saj, e cila fatkeqësisht u nda nga jeta në moshën 15-vjeçare për shkak të epilepsisë. Një humbje që i ndryshoi rrënjësisht jetën, por që nuk e ndali dot. Sara vijoi me Erasmus në Çeki, më pas në Angli, duke u përplasur në kulturat e Europës përpara se të vendoste të kthehej në Shqipëri për të mbyllur shkollën dhe… për të kontribuar.

/ abcnews.al /

Pak javë më parë, teatri dhe kinematografia humbën një prej emrave më të rëndësishëm në këtë industri. Regjistori Naun Shundi nderroi jetën pas disa problemeve shëndetësore duke lënë pas një humbje për njerëzit e afërt, por edhe për familjen e tij artistike.

Në kujtim të Shundit, kolegët e tij përfunduan veprën e nisur prej tij ‘Komisar Daltoniko në teatër’  e cila do të mbahet në teatrin Metropol në datat 21, 22, 23 nëntor.

Regjisori Naser Shatrolli tha për ‘ABC e Mëngjesit’ se shfaqja është një format modern dhe konteporan që ndërthur komedinë, sarkazmën, ironinë dhe groteskun. Më tej, Shatrolli tha se është bërë një punë e madhe nga ekipi i autorëve dhe shprehet optimist për një rezultat pozitiv.

“Formati që kemi punuar këto 25 ditë është format modern dhe konteporan, futet në teatrin absurd. Është komedia, sarkazma, ironia dhe grotesku. Futet te linja e groteskut dhe e kemi përshtatur. Kam dashur që ta shtri më thellë në konceptin e Shqipërisë dhe Kosovës. Shfaqja fokusohet tek një grup aktorësh që janë në proces pune për të sjellë në jetë një shfaqje teatrore. Futet një Komisar që don të ndërpresi shfaqjen që është në përcjellje të një hajduti, këtu është përballja me pushtetin nëse duhet të vijojëq shfaqja ose jo.

Aktori sa më i madh të jetë aq më modest është, kur e kam parë Asqeriun mbrëmë në prova më ka dhënë shumë impakt dhe tregon se eksperienca e tij e ka peshën e shkëmbit.

Muzika është në kontekst të gjësë dhe uroj t’ja arrijmë rezultatin që duam.”  / abcnews.al /

Në studion e ABC të Mëngjesit, Arber Selmani, shkrimtar, gazetar e aktivist, solli para publikut librin e tij të ri, “Testosteron”, një përmbledhje me 8 tregime, fragmente jete dhe reflektime të guximshme, ku autori prek tema që rrallë kush i afrohet me kaq sinqeritet: vetminë, seksin, trupin, humbjen, gjininë, por edhe fundin e dashurive të mëdha dhe të botës së brendshme.
Selmani e thotë qartë: “Të gjitha tregimet mbajnë si personazh burra, prandaj ka ardhur edhe ky titull”. Dhe jo vetëm kaq. “Testosteron” është fjala ndërkombëtare, e kuptueshme për të gjithë, por mbi të gjitha është hormoni që shpesh del jashtë kontrolli tek njerëzit, duke çmontuar kufijtë e sjelljes sonë.
Burra që thyhen, gra që flasin në heshtje dhe një narrator që nuk është gjithmonë burrë
Në “Testosteron”, autori rrëfen botën e burrave: baballarë, djem, shokë, dashnorë.
Por rrëfimtari nuk është gjithmonë mashkull.
Selmani provokon: “Narratori nuk është gjithmonë burrë. Ata që e lexojnë do ta kuptojnë që e kam shkruar edhe duke qenë grua.”
Dhe madje shkon më tej: “Kam shkruar edhe në zërin e një transgjinoresh, çfarë përjeton ajo.”
Ky libër nuk njeh kufij gjinorë, i kalon, i çan, i përmbys.
Çfarë ndodh me Flamurin dhe vajzën e tij disleksike? A është Brunilda G. ajo që do të zbulojë të vërtetën? Cili është “katalogu” i burrave dhe grave që duhen shfletuar gjatë jetës?
A është shtëpia vetëm aty ku ka një baba? Këto janë vetëm disa prej nyjeve narrative që Selmani vendos si kurthe emocionale, si pyetje pa përgjigje të shpejtë, por që mbeten në dorë të lexuesit.
Autori e pranon: “Janë tregime të martesa të dështuara, jetëve të dyfishta, të sëmundjeve që vijnë dhe të rrotullojnë rrjedhën e jetës.”
Ngjarjet shpalosen në Shqipëri, Kosovë, Norvegji dhe vende të tjera, duke sjellë një hartë njerëzore të dhimbjeve dhe të çlirimeve të vogla që e përbëjnë përditshmërinë.

Në zemër të metropolit më të madh të botës, Nju Jorkut, një shqiptar po bëhet simbol i krenarisë kombëtare mes punëtorëve të qytetit.

Ai quhet Arlind Lela, me origjinë nga Dibra e Madhe, por i lindur dhe rritur në Nju Jork, ku prej vitesh punon si përfaqësues i Sindikates 32BJ, një nga sindikatat më të fuqishme të punëtorëve në Shtetet e Bashkuara.
Së fundmi, emri i tij është bërë i njohur përtej komunitetit shqiptar falë një fotografie virale me kryetarin e sapo zgjedhur të bashkisë së New York-ut, Zohran Mamdani.

Fotoja e tyre, ku Mamdani bën me duar simbolin e shqiponjës dykrenare, është shpërndarë gjerësisht në rrjete sociale dhe është kthyer në një shenjë miqësie e respekti ndaj shqiptarëve që jetojnë në këtë qytet.
“Sa herë që takohemi, Mamdani më përshëndet duke bërë shqiponjën. Kjo më bën shumë krenar,” – tregon Arlind Lela për “ABC e Mëngjesit”.
“Ai e do komunitetin shqiptar. Na respekton sepse jemi punëtorë, familjarë dhe kontribuues të ndershëm në jetën e Neë York-ut.”
Arlindi tregon se njohja me Mamdanin nisi gjatë takimeve të sindikatës, pasi 32BJ e mbështeti hapur kandidaturën e tij për kryetar bashkie.
“Pasi u zgjodh kandidat, ne e mbështetëm fort. Kemi biseduar shpesh, dhe kur i tregova që jam shqiptar, në mes të bisedës bëri menjëherë shqiponjën me duar,” – rrëfen ai me buzëqeshje.
“Madje më tha që në të ardhmen do të flasim më shpesh, sepse kemi shumë punë për të bërë për komunitetet e punëtorëve.”

Lela, i cili ka lindur në Nju York në qytet, thekson se prindërit e tij janë nga Dibra e Madhe, ndërsa vetë është dhëndër në Kosovë, një tjetër dëshmi e lidhjeve të forta që ruan me rrënjët shqiptare.