Një ngjarje e rëndë është zbuluar sot në Pogradec.

Një 12-vjeçare pas një vizite në spitalin e Korçës, ka rezultuar shtatzënë, rreth 22 javëshe.

Sipas informacioneve paraprake, dyshohet se e mitura është abuzuar seksualisht me forcë nga një i moshuar me njohje familjare me familjen e të miturës. Ngjarja ka ndodhur në shtëpinë e të moshuarit.

Rasti është evidentuar pasi vajza kishte ndryshime fizike, çka detyroi prindërit ta çonin në spital për ekzaminim. Pas vizitës u konfirmua se e mitura ishte shtatzënë.

Mësohet se i moshuari, i dyshuar rreth 70 vjeç, e ka kërcënuar vazhdimisht të miturën për të mos treguar ngjarjen, ndërsa policia ka bërë arrestimin e këtij të fundit.

Në prani të psikologut, vajza ka pranuar ngjarjen.

The post E rëndë në Pogradec/ I moshuari abuzon me 12-vjeçaren, e mitura 22 javëshe shtatzënë appeared first on Gazeta Si.

Gjykata e Elbasanit ka shpallur të pafajshëm Donald Hoxhën, i cili akuzohet si autor i dyshuar i vrasjes së ish-efektivit të Krimeve, Roland Rexhepi, i njohur si “Doda”.

Prokuroria kishte kërkuar 16 vite burgim për Hoxhën, i cili dyshohej në rolin e ndihmësit në vrasjen e Rexhepit.

34-vjeçi u arrestuar në Londër dhe u ekstradua në vendin tonë.

Donald Hoxha akuzohet se në datën 22 korrik 2009 në qytetin e Elbasanit në bashkëpunim me Armand Llakaj dhe Marjus Tafaj, kanë vrarë me armë zjarri ish-policin Roland Rexhepin, pasi dyshohej se kishte tentuar që të prishte vendngjarjen në vrasjen e Sokol Çapjes dhe kishte ndihmuar autorët të largoheshin nga Elbasani.

Ish-efektivi, i njohur ndryshe edhe si “Doda” u ekzekutua me dy armë tip kallashnikov mëngjesin e 22 korrikut pranë banesës së tij teksa po shkonte te parkingu ku kishte makinën.

Në këtë moment i është afruar me motor “Zong-Zhung” njëri nga autorët e krimit, Armando Llakaj, i cili ka hapur zjarr në drejtim të Rexhepit duke e lënë të vdekur në vend. Ngjarja erdhi si rezultat i përplasjes mes bandave të qytetit të Elbasanit.

Pak kohë pas ngjarjes, policia arriti të sigurojë prova dhe të arrestojnë Marjus Tafën dhe Armando Llakajn, tashmë janë dënuar me 24 dhe 23 vite burgim, ku vijojnë të vuajnë dënimin në burgun e Peqinit.

Roland Rexhepi ka qenë agjent i antidrogës dhe shofer i drejtuesit të Policisë së Elbasanit, Edmond Koseni, në atë kohë. Dy vite më vonë atij iu vra vëllai, Ilir Rexhepi.

The post Akuzohej për vrasjen e ish-efektivit të Krimeve, Gjykata e Elbasanit shpall të pafajshëm Donald Hoxhën appeared first on Gazeta Si.

Kreu i shtetit serb Alaksandër Vuçiç ka plotësuar kërkesën kryesore të opozitës dhe studentëve që protestojnë prej disa muajsh nëpër sheshe, duke njoftuar mbajtjen e zgjedhjeve të parakohshme parlamentare në 2026.

“E kemi pranuar kërkesën e tyre kryesore. Vitin e ardhshëm do të shkojmë në zgjedhje parlamentare, por vetëm se nuk do të jenë aq të lumtur kur t’i numërojnë votat. Do të shkojmë në zgjedhje që t’i mposhtim kundërshtarët tanë politikë, që janë pa program e pa ide në çdo qytet të Serbisë. U organizuan më shumë se 25,000 tubime të paligjshme. Ata bllokuan trafikun dhe u përpoqën që të kishte viktima. Kjo është arsyeja pse them se ata donin të krijonin një Maidan, duke krijuar kaos. Zgjedhjet nuk fitohen me gënjeshtra, por me punë të vërtetë, duke luftuar për qytetarët e Serbisë, duke luftuar për popullin”.

Vuçiç tha se opozitarët nuk kanë as ide politike, as rreth Kosovës.

“Njëra pjesë e opozitës është për njohjen e Kosovës, dhe tjetra është të shkohet në luftë me Prishtinën që nesër. Janë po ata që, pavarësisht faktit se e shkatërruan ushtrinë vite më parë, pikërisht tani donin të shkonin në luftë me Prishtinën. Kur nuk ke një politikë, nuk ke plane, nuk ke ide, nuk ke një program, nuk ke asgjë për t’u ofruar njerëzve, pas një kohe njerëzit e kuptojnë se ajo dozë pasioni ka kaluar. Le të kthehemi në një jetë të vërtetë, serioze dhe të përgjegjshme. Mendoj se është e rëndësishme të tregohet se Beogradi dhe Serbia po kthehen plotësisht në normalitet, pavarësisht faktit se shumë nuk e donin këtë”.

The post Vuçiç pranon kërkesën e studentëve: Do kemi zgjedhje të parakohshme në Serbi appeared first on Gazeta Si.

Ndihma ndaj të tjerëve vetëm për disa orë në javë mund të ngadalësojë humbjen e kujtesës dhe të ndihmojë në parandalimin e demencës, sugjeron një studim i ri i rëndësishëm.

Kryerja e akteve të thjeshta të mirësisë, nga vullnetarizmi deri te ndihma ndaj miqve ose fqinjëve mund të ngadalësojë rënien njohëse deri në 20 për qind, kanë zbuluar studiuesit.

Shkencëtarët në Universitetin e Teksasit në Austin ndoqën më shumë se 30,000 amerikanë të moshës 51 vjeç e lart për dy dekada, duke testuar aftësitë e tyre të kujtesës dhe të të menduarit përmes intervistave të rregullta telefonike.

Pjesëmarrësit përfunduan tre vlerësime që matën kujtesën e menjëhershme, kujtesën afatgjatë dhe shpejtësinë e përpunimit mendor, me rezultate më të larta të kombinuara që pasqyronin shëndet më të mirë të trurit.

Studiuesit më pas shqyrtuan dy lloje sjelljesh ndihmëse: vullnetarizmin formal, siç është puna bamirëse ose komunitare, dhe ndihmën informale, duke përfshirë mbështetjen e papaguar për miqtë, fqinjët ose të afërmit me të cilët nuk jetonin.

Ata që i ndihmuan të tjerët në njërën nga mënyrat përjetuan një rënie njohëse prej 15 deri në 20 për qind më të ngadaltë sesa ata që nuk e bënë.

Përfitimi më i madh u pa tek njerëzit që dhanë ndihmë vetëm dy deri në katër orë në javë.

“Aktet e përditshme të mbështetjes, qofshin të organizuara apo personale, mund të kenë ndikim afatgjatë”, tha Dr. Sae Hëang Han, Profesor Ndihmës i Zhvillimit Njerëzor dhe Shkencave Familjare në universitet, i cili udhëhoqi hulumtimin.

Ai shtoi se ajo që më ra në sy ishte se përfitimet njohëse të ndihmës ndaj të tjerëve nuk ishin vetëm nxitje afatshkurtra.

‘Por përkundrazi, ishin kumulative me kalimin e kohës me angazhim të qëndrueshëm dhe këto përfitime ishin të dukshme si për vullnetarizmin formal ashtu edhe për ndihmën informale.

‘Ndihma informale nganjëherë supozohet se ofron më pak përfitime shëndetësore për shkak të mungesës së njohjes sociale.

‘Ishte një surprizë e këndshme të zbuloja se ajo ofron përfitime njohëse të krahasueshme me vullnetarizmin formal.’

Gjetjet bazohen në hulumtime të mëparshme të udhëhequra nga Profesor Han, të cilat treguan se vullnetarizmi mund të kundërvepronte efektet e dëmshme të stresit kronik në inflamacion, një proces biologjik i lidhur me rënien njohëse dhe demencën.

Në atë studim të mëparshëm, efekti mbrojtës i vullnetarizmit ishte më i fortë tek njerëzit me nivele më të larta të inflamacionit, duke sugjeruar se ata me shëndet më të dobët mund të përfitojnë më shumë.

Si rezultat, Profesor Han tha se të rriturit e moshuar me shëndet jo optimal ‘mund të jenë ata që përfitojnë nga ofrimi i mundësive për të ndihmuar’.

Studimi më i fundit, i botuar në revistën Social Science & Medicine, e përkufizoi vullnetarizmin formal duke i pyetur pjesëmarrësit nëse kishin kaluar kohë në 12 muajt e mëparshëm duke bërë punë të papaguar për organizata fetare, arsimore, shëndetësore ose bamirëse.

Ndihma informale u vlerësua duke u pyetur nëse ata kishin kaluar kohë duke ndihmuar miqtë, fqinjët ose të afërmit me të cilët nuk jetonin, dhe nuk paguheshin për të ndihmuar.

Pjesëmarrësve iu kërkua gjithashtu se sa kohë i kushtonin ndihmës, duke përfshirë nëse kjo kohë arrinte në më shumë ose më pak se 100 orë në vit.

Gjetjet vijnë ndërsa rastet e demencës vazhdojnë të rriten.

Ndërsa gjendja nuk ka kurë, diagnoza e hershme mund të ndihmojë në ngadalësimin e përparimit dhe menaxhimin e simptomave, të cilat përfshijnë humbjen e kujtesës, vështirësi në përqendrim, ndryshime të humorit dhe probleme në biseda.

Provat në rritje sugjerojnë se ndryshimet në shikim, dëgjim, shije, prekje dhe ekuilibër mund të shfaqen vite para simptomave klasike.

The post Të ndihmosh të tjerët parandalon demencën, altruizmi ngadalëson plakjen e trurit me 20% appeared first on Gazeta Si.

Shkencëtarët kanë zbuluar dy nëntipe të reja të sklerozës së shumëfishtë (SM) me ndihmën e inteligjencës artificiale, duke hapur rrugën për trajtime të personalizuara dhe rezultate më të mira për pacientët.

Miliona njerëz e kanë sëmundjen në nivel global por trajtimet zgjidhen kryesisht në bazë të simptomave dhe mund të mos jenë efektive sepse nuk synojnë biologjinë themelore të pacientit.

Tani, shkencëtarët kanë zbuluar dy fije të reja biologjike të sklerozës së shumëfishtë duke përdorur inteligjencën artificiale, një analizë të thjeshtë gjaku dhe skanime MRI. Ekspertët thanë se ky zbulim “emocionues” mund të revolucionarizojë trajtimin e sëmundjes në të gjithë botën.

Në një hulumtim që përfshin 600 pacientë, të udhëhequr nga University College London (UCL), studiuesit shqyrtuan nivelet në gjak të një proteine ​​të veçantë të quajtur zinxhiri i lehtë i neurofilamentit serum (sNfL). Proteina mund të ndihmojë në tregimin e niveleve të dëmtimit të qelizave nervore dhe të sinjalizojë se sa aktive është sëmundja.

Rezultatet e sNfL dhe skanimet e trurit të pacientëve u interpretuan nga një model i të mësuarit automatik, i quajtur SuStaIn. Rezultatet, të botuara në revistën mjekësore Brain, zbuluan dy lloje të dallueshme të sklerozës së shumëfishtë: sNfL e hershme dhe sNfL e vonë.

Në nëntipin e parë, pacientët kishin nivele të larta të sNfL në fillim të sëmundjes, me dëmtime të dukshme në një pjesë të trurit të quajtur corpus callosum. Ata gjithashtu zhvilluan lezione të trurit shpejt. Ky lloj duket të jetë më agresiv dhe aktiv, thanë shkencëtarët.

Në nëntipin e dytë, pacientët treguan tkurrje të trurit në zona si korteksi limbik dhe lënda gri e thellë përpara se nivelet e sNfL të rriteshin. Ky lloj duket të jetë më i ngadalshëm, me dëmtime të dukshme që ndodhin më vonë.

Hulumtuesit thonë se ky zbulim do t’u mundësojë mjekëve të kuptojnë më saktë se cilët pacientë janë në rrezik më të lartë për ndërlikime të ndryshme, duke hapur rrugën për një kujdes më të personalizuar.

Autori kryesor i studimit, Dr. Arman Eshaghi i UCL, tha: “SM nuk është një sëmundje e vetme dhe nëntipet aktuale nuk arrijnë të përshkruajnë ndryshimet themelore të indeve, të cilat duhet t’i dimë për ta trajtuar atë”.

The post Zbulohen dy nëntipe të reja të sklerozës së shumëfishtë appeared first on Gazeta Si.

Një person është gjetur i vdekur në fshatin Spiten të Lezhës.

Sipas informacioneve paraprake, viktima ka plagë nga arma e zjarrit dhe dyshohet se ka qëlluar veten me armë.

Trupi i pajetë është dërguar në morgun e spitalit të Lezhës, ndërsa policia ka nisur hetimet.

The post Gjendet një person i vdekur në Lezhë, dyshohet se është vetëvrarë me armë appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Policia e Shtetit ka paralajmëruar për qarkullimin e një fushate mashtruese (phishing) në platformën “ËhatsApp”, e cila synon marrjen e kontrollit të llogarive të përdoruesve.

Këto mesazhe paraqiten si kërkesë për votim për çmimin e parë të një burse falas, në favor të një personi të afërt me dërguesin, i cili dyshohet se mund të ketë rënë më parë pre e këtij mashtrimi, duke sjellë më pas përhapjen e mesazhit te kontaktet e tij.

Mesazhet synojnë marrjen e kontrollit të llogarisë në aplikacionin “ËhatsApp”, duke i drejtuar përdoruesit drejt faqeve të rreme dhe duke i nxitur të vendosin kode verifikimi, të cilat përdoren nga autorët për të përvetësuar llogarinë.

Policia e Shtetit iu bën thirrje qytetarëve që të mos klikojnë në lidhje të dyshimta, edhe kur mesazhi iu shkon nga kontakte të njohura, të mos japin kode verifikimi, fjalëkalime apo të dhëna personale, të aktivizojnë verifikimin me dy hapa (Tëo step verification) në aplikacionin “ËhatsApp” dhe të raportojnë çdo rast të dyshimtë pranë Policisë së Shtetit.

The post ‘Fushata mashtruese në WhatsApp’/ Policia apel: Mos klikoni në mesazhe të dyshimta appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Kërkesa e Fondit të sigurimit të detyrueshëm të kujdesit shëndetësor (FSDKSH) për të zgjidhur kontratën me rreth 360 farmaci ka sjellë përplasje mes Fondit që i akuzon për fatura fiktive dhe Urdhrit të Farmacistëve, të cilët e cilësojnë si një dënim kolektiv.

Pasditen e kësaj të hëne, një përfaqësi e farmacistëve të penalizuar, janë takuar me përfaqësues të FSDKSH, për të kërkuar tërheqjen e masave penalizuese ndaj tyre.

Por pas 2 orësh, takimi u mbyll pa rezultat. Pas mbledhjes, përmes një peticioni, farmacistët paralajmërojnë se në rast se nuk ka pezullim të vendimeve për mbyllje të kontratave mes tyre dhe FDSKSH, si dhe tërheqje e kallëzimeve penale, ata do të hidhen në grevë.

Farmacistët thonë për Gazetasi.al ,se ky procedim është i pabazuar në fakte e prova dhe se dënimi është kolektiv.

“Ne jemi hallka e fundit e zinxhirit të kontrolleve që shteti duhet të kryente duke nisur nga dogana, tatimet e depot farmaceutike. Si janë ekzekutuar faturat tatimore nga Tatimet kur kanë qenë fiktive?, thotë Eva, e cila ka një rrjet farmacish në Tiranë.

Teksa një grup përfaqësuesish kishin takimin në FSDKSH, të tjerë kanë protestuar jashtë godinës. Ata e cilësojnë vendimin jo të drejtë dhe kolektiv.

Fondi i Sgurimit të Detyrueshëm të Kujdesit Shëndetësor, kërkon zgjidhjen e kontratës me afro 360 farmaci që japin barna me rimbursim për pacientët si dhe ndjekjen e procedurave penale për disa prej tyre me argumentin e faturave fiktive për gati 10 barna. Në një procesverbal dërguar nga disa prej farmacive, theksohet zgjidhja e kontratës pa afat.

Urdhri i Farmacistëve e konsideron këtë veprim si një dënim masiv kolektiv pa prova dhe që duhet tërhequr menjëherë nga drejtuesit e Fondit.

Në deklaratën zyrtare, Urdhri thotë se ky vendim përfshin pothuajse të gjitha farmacitë që kanë kontratë me këtë institucion.

“Gjithashtu, ky vendim shkakton kolaps në sistemin farmaceutik me pasoja mbi pacientët që përfitojnë barna me rimbursim. Procesverbalet janë hartuar në mënyrë të njëanshme pa u mbështetur në rregulloren e kontrollit dhe për më tepër procesverbali nuk përmban firmën e titullarit”, thuhet më tej në deklaratën për mediat.

Sipas farmacistëve, shkresa që u është dërguar farmacive, procesverbalet janë paragjykuese, pasi arrijnë drejtpërdrejt në konkluzione për fatura fiktive dhe propozojnë masa ekstreme, si zgjidhje kontrate dhe kallëzim penal, pa një proces të rregullt administrativ si dhe krijon precedent të rrezikshëm, për vazhdimin e marrëdhënies kontraktore Fond-Farmaci.

“Pothuajse të gjitha farmacitë që kanë marrë këto shkresa, janë kontrolluar më parë nga Drejtoritë Rajonale dhe nga vetë Fondi, me inventarizim fizik për barnat përkatëse, pa u konstatuar shkeljet e pretenduara”, – thuhet në reagimin e farmacistëve.

Gjatë kësaj periudhe janë zhvilluar edhe disa takime me Drejtorin e Përgjithshëm të Fondit ku është kërkuar që Fondi të tërhiqet nga procedura e pa bazuar në kontratë dhe rregullore e penalizimeve kolektive por nuk ka pasur një vendimmarrje.

Pas dështimit për të gjetur një marrëveshje të përbashkët Fond-Farmaci, këta të fundit, përmes një peticioni paralajmërojnë greva dhe tubime.

Peticioni i plotë

Ne, farmacistët dhe subjektet farmaceutike të kontraktuara me Fondin e Sigurimit të Detyrueshëm të Kujdesit Shëndetësor, përmes këtij peticioni shprehim shqetësimin tonë të thellë dhe kundërshtimin e plotë ndaj praktikës së ndjekur së fundmi nga Fondi, lidhur me pretendimet për “fatura fiktive” për barnat Trimbow dhe Foster, praktikë e cila ka vënë qindra farmaci përpara faktit të kryer dhe nën kërcënimin e masave ekstreme administrative dhe penale.

Ne vlerësojmë se kjo praktikë:

–është në kundërshtim me rregulloren Nr. 3, datë 22.10.2014, “Për procedurën dhe mënyrën e kontrollit të

dhënësve të shërbimit të kontraktuar me Fondin” dhe kontratën Fond – Farmaci 2024;

–shkel parimet themelore të ligjshmërisë, proporcionalitetit dhe individualizimit të përgjegjësisë;

–denigron figurën profesionale të farmacistit, duke e trajtuar apriori si subjekt abuzues;

–e vendos farmacistin nën presion të vazhdueshëm administrativ dhe psikologjik, duke cenuar ushtrimin e

lirë dhe të qetë të profesionit;

–krijon pasiguri juridike dhe rrezikon seriozisht vijueshmërinë e furnizimit të pacientëve me barna të

rimbursueshme;

–vendos një precedent të rrezikshëm për marrëdhënien kontraktuale Fond–Farmaci.

Ne theksojmë se jemi kundër çdo forme abuzimi dhe mbështesim plotësisht kontrollin ligjor dhe transparent, por nuk mund të pranojmë penalizime kolektive, veprime arbitrare dhe kërcënime penale pa prova të verifikueshme dhe pa një proces të rregullt ligjor.

Për këto arsye, përmes këtij peticioni, KËRKOJMË:

1. Ndërprerjen e menjëhershme të çdo procedure administrative apo penale të nisur mbi bazën e këtyre 2. 3. 4. 5. procesverbaleve.

Kryerjen e çdo kontrolli vetëm në përputhje të plotë me rregulloren dhe kontratat në fuqi, me inventarizim fizik dhe verifikim individual për çdo farmaci.

Garantimin se nuk do të ketë zgjidhje kontratash apo referime penale pa ndjekur të gjitha procedurat ligjore dhe pa prova të pakontestueshme.

Ndërprerjen e çdo praktike ndëshkuese me karakter kolektiv dhe paragjykues.

Parandalimin e shtrirjes së kësaj praktike për barna të tjera.

Në rast se këto kërkesa nuk merren në konsideratë dhe situata vijon pa zgjidhje, farmacistët rezervojnë të drejtën për të ndjekur të gjitha rrugët ligjore dhe institucionale të parashikuara nga legjislacioni në fuqi, si dhe tubime apo grevë, për mbrojtjen e të drejtave të tyre profesionale dhe kontraktuale.

The post Fondi akuzon 360 farmaci për fatura fiktive, ata paralajmërojnë greva për të hequr ‘dënimin’ appeared first on Gazeta Si.

Kur modeli dhe influenceri në Nju Jork, Wisdom Kaye, shkoi të blinte në markën italiane të modës Miu Miu dhe u kthye në shtëpi me një grumbull rrobash për të cilat thotë se shpenzoi 18,000 dollarë, ai nuk priste që disa nga artikujt do t’i shkatërroheshin para syve.

Në videot tani virale të postuara në llogarinë e tij në TikTok, ku ai numëron mbi 13 milionë ndjekës, Kaye shihet duke zbuluar blerjet e tij nga marka. Në klipin e parë, të postuar në fillim të shtatorit, ai e quan veten “një fans i madh i Miu Miu” përpara se të fillojë të tregojë detaje se si disa nga blerjet e tij të reja u shpërbënë ndërsa po i hapte ato, duke thënë “sapo u ktheva në shtëpi, gjithçka u shkatërrua”.

Ndër veshjet që kishte blerë atë ditë, një nga butonat e artë në një xhaketë xhins “u shkëput në çastin që e hapa”, tha ai në video, duke demonstruar se si e kishte zbërthyer veshjen pa mëngë. “E hapa normalisht”, tha Kaye.

Pastaj ai ngriti një pulovër ngjyrë kafe, gjithashtu nga Miu Miu, me një zinxhir të argjendtë dukshëm të prishur.

Kaye tha se kjo nuk i kishte ndodhur kurrë më parë dhe sipas tij, ishte diçka e tmerrshme.

Tre ditë më vonë, Kaye u shfaq përsëri në rrjetet sociale të TikTok. Miu Miu i kishte ofruar atij mundësinë e rimbursimit ose zëvendësimit të artikujve të prishur, shpjegoi ai në videon e re, duke vënë në dukje se zgjodhi të dytën dhe donte t’ua zbulonte veshjet e reja fansave të tij.

Megjithatë, ndërsa filloi të zgjidhte kopsat e jelekut, një kops i ra përsëri.

“Nuk ka mundësi! Kjo është e pabesueshme”, tha ai.

Kaye nuk është i vetmi që i shpreh shqetësimet e tij në mediat sociale. Në tetor, një tjetër influencer, Tiffany Kim, ndau një video në Instagram të një xhakete gri prej leshi nga Miu Miu dhe tregoi se një lidhëse kishte dalë nga njëra prej mëngëve të saj. Disa shikues mund të supozojnë menjëherë se ishte konsumim natyral, por Kim tha se e kishte blerë vetëm një muaj më parë. Ndërsa Miu Miu ofron një shërbim riparimi për produktet e saj, disa dyqane kërkojnë që klientët të paguajnë një tarifë.

“Nuk ka të bëjë as me tarifën. Unë mund ta paguaj tarifën,” tha Kim. “Nuk dua ta paguaj tarifën sepse fjalë për fjalë pagova 2,000 dollarë për këtë xhaketë dhe e vesha vetëm dy herë.”

Diku tjetër, në X, një video e postuar nga Elena Kiu në nëntor tregon atë duke provuar një palë çizme prej lëkure nga Maison Margiela, që sipas saj janë një dështim.

Këto çizme janë një nga stilet më të njohura të markës avangardë franceze. Në mbishkrim, Kiu tha se i kishte blerë këpucët për 1000 dollarë dhe shprehu zhgënjim që thembra nuk ishte bërë prej “lëkure”, por “e zbrazët me plastikë”.

“Si stiliste mode, e kuptoj sa e mundimshme është artizanati dhe nuk pres që moda të mbetet e pastër pas konsumimit të tepërt, por këto këpucë nuk visheshin. I kam veshur më pak se një herë në muaj, kryesisht për raste të veçanta.”

Këto video të shpërndara gjerësisht kanë shkaktuar zemërim midis përdoruesve të mediave sociale, me disa që vënë në pikëpyetje vlerën e mallrave të nivelit të lartë, veçanërisht pasi çmimet janë rritur në mënyrë eksponenciale me kalimin e kohës. Të tjerë kritikuan industrinë e luksit për atë që e shohin si përqendrim shumë të madh në markë dhe trende, dhe jo mjaftueshëm në qëndrueshmëri. “Si konsumatorë të modës, duhet të ndalojmë së bleri Miu Miu derisa të mësojnë se si të prodhojnë veshje që nuk prishen”, shkroi Odunayo Ojo, krijuesi i përmbajtjes i njohur më mirë si Fashion Roadman, ndërsa rishpërndau videon e Kim. “Fakti që është e shtrenjtë nuk e bën luks nëse cilësia nuk është aty!” komentoi një përdorues tjetër në përgjigje.

I pyetur nëse Grupi Prada, i cili zotëron Miu Miu, është në dijeni të këtyre videove dhe çfarë po bën për të parandaluar probleme të ardhshme me cilësinë e produktit, kompania i tha CNN se “Këto ishin dy incidente të izoluara dhe ato nuk tregojnë probleme të cilësisë për markën. Ne i trajtuam të dy rastet përmes shërbimit ndaj klientit, me kujdes, siç bëjmë zakonisht me të gjithë klientët tanë.” Grupi shtoi se “shkalla globale e kthimit pas blerjes së Miu Miu varion midis 0.2% dhe 0.3%, duke e bërë atë një nga më të ulëtat në tregun e luksit.”

Maison Margiela nuk iu përgjigj kërkesës së CNN për koment.

A është vërtet në rënie cilësia e modës luksoze?

Incidentet e fundit mund të përkojnë me një çështje më të gjerë në modën luksoze, ku disa ekspertë besojnë se çmimet e larta nuk garantojnë më një nivel të caktuar mjeshtërie. Ato gjithashtu kanë nxitur disa krahasime me markat e modës së lartë dhe të shpejtë, të cilat shpesh shoqërohen me copa të drejtuara nga trendet që nuk janë gjithmonë të ndërtuara për të zgjatur. Dana Thomas, autore dhe gazetare, e cila kaloi mbi tre dekada duke mbuluar sektorin e modës luksoze për New York Times, Wall Street Journal dhe Washington Post, vuri në dukje probleme të ngjashme cilësore me markat luksoze në vitet 2000, duke sugjeruar një problem të gjatë në këtë sektor.

Thomas kujtoi udhëtimet e kaluara në Milano që do të rezultonin në një mori blerjesh në markat e njohura luksoze italiane.

 “Me buxhetin tim të vogël prej 1000 eurosh mund të blija disa pantallona, ​​disa pulovra, një palë këpucë, ndoshta edhe një çantë dore. Më kushtoi shumë.” Por pastaj, vuri re ajo, “Një sezon në tjetrin, cilësia po binte. Ajo që dikur ishte një copë e thurur tani ishte pjesë e qepur së bashku. Kopsat binin lehtë. Ngjyra po zbehej.”

Thomas vazhdoi: “Mendova, çfarë po ndodh këtu? Çmimet po rriteshin mjaft rregullisht. Si gazetare, po shkruaja artikuj rreth asaj se si këto kompani po lulëzonin.”

Ajo pa që shitjet e markave po rriteshin minimalisht, megjithatë fitimet e tyre ishin të konsiderueshme.

“Jam e tmerrshme në matematikë, por kishte një ndryshim ekstrem midis të dyjave. Ndërkohë, si konsumatore, mund të shihja se cilësia po binte”, tha ajo. Dyshimet e saj se disa marka ishin “tërësisht të përqendruara në rezultatin përfundimtar” dhe se “po e ndryshonin fokusin e tyre nga produktet e bukura në fitime të bukura” u bënë kështu shtysa për librin e saj.

Volkan Yilmaz, specialist lëkure, ndan një pikëpamje të ngjashme. Yilmaz ka grumbulluar 1.3 milion ndjekës në TikTok, mbi 780,000 në Instagram dhe gjysmë milioni të tjerë në YouTube për copëtimin dhe dekonstruksionin e çantave dhe mallrave të tjera prej lëkure nga markat luksoze, duke përfshirë Louis Vuitton dhe Chanel, me qëllimin për t’iu përgjigjur një pyetjeje të thjeshtë: “A ia vlen?”

Në një video-konferencë, ai pranoi se rritja e platformave të mediave sociale ua ka bërë më të lehtë klientëve të ndajnë mendimet e tyre, dhe për këtë arsye, videot që shprehin zhgënjim me blerjet luksoze mund të duken shumë më të shpeshta se në vitet e kaluara, por ai beson se ka pasur edhe një zhvendosje drejt produkteve me cilësi më të ulët.

Yilmaz nuk përmendi marka specifike të nivelit të lartë, por tha se gjatë analizimit të çantave që ishin prodhuar së fundmi, ai mendonte se stilet e vjetra dhe teknikat e përdorura për t’i bërë ato, ishin relativisht “më të sofistikuara”, materialet “më artizanale”. Megjithatë, “ato janë më të vështira për t’u bërë dhe nuk janë aq të shpejta për t’u bërë në sasi të mëdha”, tha ai – gjë që mund të mos përputhet me nevojat e kompanive të mëdha, disa prej të cilave kanë përdorur metoda të ngjashme me prodhimin masiv për të përballuar kërkesën e lartë të konsumatorëve.

Cilat rrugë të shkurtra po ndiqen dhe pse?

Ndërsa një pjesë e prodhimit ende ndodh në qendrat tradicionale luksoze si Italia, montimi përfundimtar ose krijimi i komponentëve të një produkti shpesh ndodh diku tjetër, pasi shumë marka të nivelit të lartë ia japin prodhimin fabrikave të palëve të treta në rajone me kosto të ulët.

Në vitet 2024 dhe 2025, një seri hetimesh nga prokurorët italianë ekspozuan shfrytëzimin sistemik të punës brenda zinxhirëve të furnizimit të disa markave luksoze. Këto hetime zbuluan se markat shpesh ia jepnin prodhimin një rrjeti nënkontraktorësh, shumë prej të cilëve në pronësi kineze, të cilët përdornin punë të padokumentuar në kushte të ngjashme me ato të fabrikave të punës për të maksimizuar kufijtë e fitimit. Yilmaz shtoi se rritjet e tepruara të çmimeve në sektorin e luksit, ndërsa markat kërkojnë të përballojnë një ngadalësim të tregut global dhe rritjen e kostove të prodhimit, vetëm sa e kanë përkeqësuar problemin.

Ai shtoi: “Kjo nuk do të thotë që çdo gjë që prodhohet është mbeturinë, por për fat të keq, rritja e çmimeve nuk do të thotë një rritje të cilësisë.”

Për Thomasin, ulja e kostove është e dukshme.

Ajo tregoi veshjet me skaje të papërpunuara si një shembull, duke rrëfyer një bisedë me Alber Elbaz, stilistin e ndjerë që rigjallëroi shtëpinë franceze Lanvin dhe themeloi markën AZ Factory, të cilën e drejtoi me konglomeratin zviceran të luksit Richemont për pak më shumë se tre vjet deri në mbylljen e saj në maj 2024.

“Ai më tha se është më lirë të presësh një cep dhe ta lësh të papërpunuar, sesa ta palosësh dhe ta shtypësh vazhdimisht”, tha ajo. Po bën katër ose pesë hapa jashtë procesit. Pra, nuk ishte vetëm një trend stili, por edhe ekonomik.”

Në disa raste, markat e nivelit të lartë ndajnë të njëjtat ambiente prodhimi me ato në rrugën kryesore.

Thomas tregoi vizitën e një fabrike “me të njëjtët punëtorë, në të njëjtën linjë montimi” që prodhonte çanta si për markat luksoze ashtu edhe për ato të qendrave tregtare.

“Por ato çanta ndoshta kushtonin 10 ose 12 dollarë dhe shiteshin nga markat e qendrave tregtare për 100 dollarë, ndërsa marka luksoze i shiste për 1,200 dollarë.” Dallimi kryesor, vuri në dukje ajo, ishin materialet që përdoren.

Por tani, edhe markat luksoze po kërkojnë të ulin kostot kur bëhet fjalë për materialet.

“Përfundimet që përdoren janë më komerciale”, tha Diana Kakkar, bashkëthemeluese e MAES London, furnizues veshjesh premium.

“Markat ia dalin mbanë duke thënë se diçka është një xhaketë leshi, por në të vërtetë është 30% lesh dhe 70% poliester ose akrilik.”

Në rastin e Maison Margiela, marka nuk është e vetmja që përdor plastikë brenda takave të këpucëve – kjo është bërë një praktikë e përhapur në industri, sipas Caroline Groves, këpucare me porosi.

“Shumica e këpucëve tradicionale janë bërë prej lëkure të trashë, e cila pritet dhe vendoset njëra mbi tjetrën. Që nga shekulli i 17-të e tutje, njerëzit filluan të përdorin dru brenda një take dhe pastaj palosnin lëkurë ose mëndafsh sipër saj”, tha ajo.

“Plastika ia kaloi drurit në një moment, sepse njerëzit mund të prodhonin qindra dhe mijëra në të njëjtën kohë, shumë lirë.”

Megjithatë, ajo vuri në dukje se “është e ligjshme dhe i jep një brendësi të fortë një take që më pas mbulohet”.

Çfarë ndodh tani me markat dhe klientët e tyre?

Për Yilmazin, cikli i krijimit dhe konsumit të vazhdueshëm, në të gjithë sektorin e luksit (në formën e koleksioneve të reja, përmbajtjes së pafundme dhe shitjeve më të mëdha) shënon një zhvendosje nga praktikat historike të mungesës dhe artizanatit. Ai mban një pikëpamje cinike, duke vënë në dukje se një numër në rritje i produkteve luksoze “shkatërrohen më shpejt… sepse ka nevojë që njerëzit të vazhdojnë të konsumojnë. Çdo tremujor, këto korporata duhet të raportojnë shitje më të mira. Si do të ndodhë kjo nëse gjithçka zgjat përgjithmonë?”

Është pjesërisht arsyeja pse prodhuesi francez i mallrave luksoze Hermès shpesh përmendet si një shembull i shquar i luksit dhe renditet vazhdimisht si një nga markat më ekskluzive në botë. Më herët këtë vit, ajo madje e kaloi LVMH si kompania luksoze më e vlefshme në botë për herë të parë (megjithatë, aksionet janë stabilizuar që atëherë dhe LVMH rimori vendin e saj të parë në fund të vitit 2025).

Kur Hermès u listua në bursë në vitin 1993, familja themeluese mbajti një shumicë të konsiderueshme pronësie, duke listuar vetëm një pjesë të vogël të aksioneve.

“Është një lloj mënyre për t’i mbajtur ata përgjegjës dhe për t’i bërë ata të japin llogari ndaj aksionarëve, por ata ende mbajnë kontrollin e kompanisë. Ata i japin llogari vetes së pari”, tha Thomas. Më pas, kompania ishte në gjendje të theksonte artizanatin dhe rrallësinë, dhe t’i përmbahej një modeli biznesi shumë selektiv që ka mbetur kryesisht i pandryshuar për gati dy shekuj.

Reagimi negativ në internet, beson Yilmaz, shërben si “një thirrje zgjimi” për industrinë.

The post Artikujt luksoz dikur ndërtoheshin për të zgjatur, tani po prishen aq lehtë sa moda e shpejtë appeared first on Gazeta Si.

Prej 4 ditësh, në Vlorë mungon uji i pijshëm për shkak të një defekti në ujësjellës i cili ende nuk është riparuar.

Pasi mbushën ujë në det, banorët janë drejtuar në orët e para të ditës së sotme drejt burimit nëntokësor, i cili ndodhet pranë tunelit të Ujit të Ftohtë, por dhe një depoje të ujësjellësit që ndodhet në këtë zonë.

Gjithashtu, në sheshin përpara bashkisë janë mbledhur qytetarët, të cilët po përplasen me policinë duke tentuar të futen në ambientet e brendshme të bashkisë.

Në drejtim të efektivëve të policisë, qytetarët kanë hedhur letra higjienike ndërsa me bidonë në duar kërkojnë prezencën e kryetares së bashkisë, Brunilda Mersini.

Qytetarët janë shprehur të indinjuar për situatën e krijuar dhe kanë fajësuar institucionet e Vlorës për mungesën e zgjidhjes.

Një ditë më parë, të irrituar nga mungesa e ujit të pijshëm, disa qytetarë kanë hyrë me forcë në ambientet e Teatrit “Petro Marko”, aty ku po zhvillohej mbrëmja gala, festa e fundvitit për qytetarët e Vlorës ku në duar mbanin pankarta “S’ka gala pa u la”.

The post Pesë ditë pa furnizim me ujë, qytetarët e Vlorës protestojnë para bashkisë appeared first on Gazeta Si.

Një 50-vjeçar i dënuar ka ndërruar jetë në burgun e Lezhës.

I dënuari Sotir Shabani është konstatuar nga oficeri i burgut gjatë ndërrimit të turneve teksa pa se 50-vjeçari, i cili merrte mjekim të detyruar, nuk po reagonte.

Ai menjëherë ka njoftuar mjekun e turnit, i cili pas verifikimit ka konstatuar se i dënuari kishte ndërruar jetë.

Shabani, lindur dhe banues në Ballsh ndodhej në burg që prej 2021, për veprën penale “Dhunë në familje”.

The post I dënuar për dhunë në familje, ndërron jetë 50-vjeçari në burgun e Lezhës appeared first on Gazeta Si.

E hëna do të jetë dita më e ftohtë e javës, me kthjellime paradite dhe vranësira në orët e pasdites e mbrëmjes. Temperaturat do të bien ndjeshëm, nga -6°C deri në 12°C.

Duke nisur nga dita e nesërme do të shtohen vranësirat ndërkohë që temperaturat minimale dhe maksimale do të bien edhe pse do ketë diell. Por gjithashtu nuk do mungojnë as reshjet.

Pritet që të ketë reshje të pakta të shiut në zonat e ulta dhe bregdetare dhe reshje dëbore në zonat malore.

The post Viti mbyllet me acar, temperaturat ulen deri në -9 gradë appeared first on Gazeta Si.

Ashtu si organet tona të tjera, lëkura jonë fillon të plaket që nga momenti që lindim. Në një botë të fiksuar pas rinisë, ja se si mund të kujdeseni për lëkurën tuaj ndërsa përqafoni një fytyrë që po plaket.

Në malin Olimp, diku rreth viteve 800-900 para Krishtit, perëndive dhe perëndeshave të Greqisë së Lashtë u shërbehej nektar i ëmbël nga Hebe, perëndesha e rinisë së pavdekshme.

Një grua e re e bukur, Hebe ishte simboli i të qenit në “kulmin e jetës”. Homologu i saj, Gerasi, perëndia ose shpirti i pleqërisë, përshkruhej si një burrë i rraskapitur dhe i rrudhur, shpesh i mbështetur në një bastun. Në vend të bukurisë, ai përfaqësonte rënien biologjike dhe frikën nga vdekja. Së bashku, Hebe dhe Gerasi janë vetëm një nga shumë përfaqësimet e plakjes në kulturën dhe historinë tonë që shërbejne për të na kujtuar se askush nuk mund t’i shpëtojë kalimit të kohës.

Obsesioni i njerëzimit me rininë është intensifikuar vetëm që nga Greqia e Lashtë. Lëkura jonë, një ekosistem i gjallë, është në qendër të kësaj – jo vetëm që është organi më i madh në trup, por është edhe i dukshëm – ose siç e tha një grup studiuesish në Francë, “social”. Në fakt, në studimin e tyre të 1,300 njerëzve në 54 vende dhe pesë grupmosha sociologjike, 85% e pjesëmarrësve menduan se lëkura e tyre pasqyronte personalitetin e tyre, duke sugjeruar se është e lidhur me ndjenjën e vetvetes.

Ashtu si organet tona të tjera, lëkura plaket që nga momenti që lindim – kështu që lufta për ta mbajtur atë të duket e butë si e një foshnje është e kushtueshme. Që nga viti 2024, madhësia e tregut global të produkteve kundër plakjes u vlerësua në afërsisht 52 miliardë dollarë në 2024 dhe pritet të arrijë 80 miliardë dollarë deri në vitin 2030. Por pse përpiqemi t’i rezistojmë një fytyre që plaket dhe si mund ta përqafojmë atë?

Si ndryshon lëkura jonë ndërsa plakemi

Lëkura jonë është e pabesueshme. Edhe pse është vetëm disa milimetra e trashë, ajo përbën rreth 15% të peshës totale të trupit tonë.

“Lëkura është një organ shumë i rëndësishëm që e marrim si të mirëqenë, edhe pse është organi që e veshim nga jashtë”, thotë George Murphy, profesor në Harvard.

“Lëkura na mbron, është ndërfaqja kryesore me mjedisin e jashtëm, i cili shpesh është armiqësor”.

Lëkura jonë vepron si një barrierë nga mikrobet, infeksionet dhe traumat fizike, ose cdo gjë tjetër që mund të na dëmtojë, si rrezet UV nga dielli.

Ajo gjithashtu rregullon temperaturën e trupit tonë dhe prodhon hormone dhe vitamina.

“Bën kaq shumë gjëra të ndryshme që janë absolutisht kritike për jetën. Nëse humbni pjesën më të madhe të lëkurës suaj, zakonisht është fatale”, thotë Murphy.

Lëkura jonë plaket si në mënyrë të brendshme (plakje e pashmangshme kronologjike) ashtu edhe në mënyrë të jashtme (për shkak të mjedisit tonë të jashtëm). Në të dyja rastet, nivelet e kolagjenit (një proteinë në trup e rëndësishme për strukturën e lëkurës) ulen dhe enët tona të gjakut bëhen më të brishta.

“Ajo që ndodh me lëkurën tonë kur plakemi është se ajo humbet shumë nga përbërësit strukturorë dhe funksionalë që janë krijuar për të na mbrojtur”, thotë Murphy.

Me kalimin e kohës, qelizat tona staminale fillojnë të rigjenerohen me një ritëm më të ngadaltë, gjë që ndikon në funksionimin e secilës prej tre shtresave të lëkurës – epidermës (shtresa e jashtme), dermës (shtresa e mesme) dhe nënlëkurës (e bërë nga dhjami dhe indi lidhës). Në thelb, lëkura jonë hollohet, thahet dhe humbet elasticitetin. Kjo shpjegon pse si të rritur të moshuar, lëkura jonë është më pak e aftë të na mbrojë – për shembull, plagët zgjasin më shumë për t’u shëruar.

Sigurisht, disa ndryshime janë të dukshme – si njolla të errëta, lëkurë e lirshme dhe rrudha. Rrudhat, ose palosjet në lëkurë mund të shfaqen për një sërë arsyesh: dëmtimi nga dielli, pirja e duhanit dhe sigurisht, plakja natyrale – me lëkurën tonë që humbet elasticitetin, disa rrudha bëhen statike, që do të thotë se janë gjithmonë aty. Mund të shihni që struktura e fytyrës suaj ndryshon me moshën. Balli mund të duket më i madh ndërsa vija e flokëve tërhiqet, buzët bëhen më të holla dhe maja e hundës mund të ulet ndërsa indi lidhës që mbështet kërcin nazal dobësohet. Nofullat, copat mishtore të lëkurës, varen rreth faqeve dhe mjekrës ndërsa vija e nofullës sonë humbet përkufizimin.

Përqafimi i një fytyre që plaket është sfiduese

Nuk është çudi që ndërsa lëkura dhe fytyrat tona plaken, kjo mund të na ndikojë psikologjikisht. Dhe fjalë që tingëllojnë të pakëndshme si “rrudhat” nuk ndihmojnë.

Mënyra se si e përpunojmë një fytyrë që plaket mund të ndryshojë midis kulturave, etnive dhe gjinive. Në përgjithësi, nuk ka aq shumë kërkime mbi imazhin e trupit përmes këndvështrimit të plakjes tek të rriturit e moshës së mesme ose më të vjetër, thotë Beth Daniels, drejtoreshë e Qendrës për Kërkime të Pamjes në Universitetin e Anglisë Perëndimore. Hulumtimet e kufizuara që janë bërë gjithashtu nuk kanë diversitet dhe kanë tendencë të përqendrohen tek europianët e bardhë, thotë ajo.

Megjithatë, një gjë që dimë është se, ndërsa të moshuarit në përgjithësi janë më të prirur të pranojnë trupat e tyre ndërsa plaken, përvojat mashkullore dhe femërore të imazhit të trupit janë të ndryshme, zakonisht sepse standardet e bukurisë femërore janë më të lidhura fort me rininë, veçanërisht në shoqëritë perëndimore. Kjo nganjëherë është referuar si “standardi i dyfishtë i plakjes”, ku gratë përballen me një presion më të madh për të vazhduar të duken të reja me kalimin e moshës.

Në një studim cilësor mbi mënyrën se si burrat dhe gratë i perceptojnë trupat e tyre përmes këndvështrimit të plakjes, për shembull, burrat u përqendruan në “funksionalitetin” e trupave të tyre, ndërsa gratë u përqendruan në “shfaqje” – dhe besonin se plakja ka një ndikim negativ në atraktivitetin e tyre.

“Një presion i ndryshëm vjen me mbivlerësimin e të rinjve”, thotë Daniels. “Kur shohim idealet kulturore të bukurisë, ato kanë tendencë të pasqyrojnë trupa dhe fytyra të reja. Ndërsa plakemi, largohemi më shumë nga kjo.”

Carolyn Karoll, psikoterapiste e specializuar në trajtimin e shqetësimeve të imazhit të trupit dhe çrregullimeve të të ngrënit, ndihmon klientët që kanë vështirësi të pranojnë trupat e tyre të plakur. “Idealet e bukurisë janë të ndërtuara shoqërisht. Lajmi i mirë është se, për shkak se janë të ndërtuara shoqërisht, ato nuk janë të vërteta. Dhe kjo do të thotë që ne mund t’i kundërshtojmë ato dhe të ndërtojmë rrëfimet tona.”

Disa studime kanë treguar se ndërsa gratë plaken, ato fillojnë të kujdesen më pak për pamjen e tyre – me disa që i etiketojnë rrudhat e fytyrës si “medalje nderi”. Megjithatë, hulumtimet tregojnë gjithashtu se gratë janë të prirura t’i nënshtrohen ndërhyrjeve të bukurisë dhe anti-plakjes, siç janë procedurat kozmetike e dhe jo-kirurgjikale për të luftuar plakjen, dëshirën për të tërhequr ose mbajtur një partner dhe për të mvajtur punën.

“Mendoj se është e rëndësishme të theksohet se individët nuk janë fajtorë që ndiejnë atë presion kundër-plakjes, sepse është real”, thotë Daniels.

“Dhe mund të ndërhyjë, për shembull, edhe në vendin e punës, ku punonjësit më të vjetër mund të diskriminohen për shkak të flokëve të thinjur dhe rrudhave, dhe supozimit se janë më të vjetër dhe më pak të rëndësishëm.”

Kjo nuk do të thotë që disa burra nuk e ndiejnë atë presion gjithashtu. Disa studime kanë treguar se imazhi i trupit mashkullor bëhet gjithashtu më negativ me moshën. Në SHBA, gjatë vitit 2024, 7% e të gjithë pacientëve të kirurgjisë plastike ishin meshkuj, dhe në Mbretërinë e Bashkuar më shumë burra po i drejtohen procedurave kozmetike si lifting i fytyrës dhe qafës, të cilat shtrëngojnë dhe ngrenë lëkurën. Në fakt, lifting i fytyrës po bëhet gjithnjë e më popullor si për burrat ashtu edhe për gratë në Mbretërinë e Bashkuar dhe SHBA, me të rinjtë që gjithashtu i drejtohen kësaj procedure.

Injeksionet anti-rrudhë si Botox janë gjithashtu të zakonshme. Shoqata Amerikane e Kirurgëve Plastikë regjistroi pothuajse 10 milionë procedura injeksioni neuromodulator (një ilaç i injektueshëm si Botox që relakson nervat) në vitin 2024, në të gjithë SHBA-në. 94 për qind e këtyre procedurave u kryen te gratë. Nëse injektojmë Botox në lëkurën tonë, thotë Murphy, mund të na shfaqen më pak rrudha sepse po paralizojmë disa nerva, “por këto nuk janë ilaçe të përhershme fiziologjike që trajtojnë qafën e biologjisë themelore të asaj që po shkakton plakjen e lëkurës. Është pak a shumë vendosja e një fashë mbi të”. Megjithatë, ai thotë se “njerëzit do të marrin përfitime afatshkurtra nga këto qasje”.

Si mund të ndihmojë kujdesi për lëkurën tuaj

Ka mënyra se si mund të kujdeseni për lëkurën tuaj, të cilat nga ana tjetër mund të ndihmojnë në procesin e plakjes së saj.

“Problemi është se, padyshim, njerëzit e shohin lëkurën jo si një organ funksional, por si një organ kozmetik që e veshim nga jashtë”, thotë Murphy, duke theksuar se duhet të tregojmë vlerësim të madh për lëkurën tonë dhe gjithçka që ajo bën për shëndetin tonë të përgjithshëm.

Këshillat kryesore për të mbrojtur lëkurën janë të shmangni ekspozimin e tepërt në diell, ta mbani lëkurën të lagësht, të hidratuar dhe të pastër, si dhe të keni një dietë të mirë. Konsumimi i një game të gjerë ushqimesh të pasura me vitamina dhe që përmbajnë yndyrna esenciale si acidet yndyrore omega mund t’i sjellë dobi lëkurës suaj ndërsa plaket.

Miranda Farage, dermatotoksikologe klinike, shkencëtare që studion se si substancat toksike ndikojnë në lëkurë, thotë se ndërsa nuk mund të bëjmë asgjë për gjenetikën, zgjedhjet tona të stilit të jetesës – të ushqyerit, ushtrimet, por edhe menaxhimi i stresit – të gjitha ndikojnë në shëndetin e lëkurës sonë dhe nga ana tjetër në mirëqenien tonë. Mbajtja e lidhjeve shoqërore si miqësitë për të zvogëluar izolimin shoqëror mund të ndihmojë gjithashtu në përqafimin e një fytyre që po plaket, thotë ajo.

Mënyra se si secili prej nesh përshtatet psikosocialisht me plakjen varet nga personalitetet tona të përcaktuara gjenetikisht, si dhe nga ndikimet tona të hershme zhvillimore dhe përvojat e mëvonshme të jetës. Pra, ajo që është gjithashtu e rëndësishme, thotë Farage, është “edukimi i njerëzve për të përqafuar ndryshimin dhe për të qëndruar elastikë”, thotë ajo. “Çdo fazë e jetës është një fazë e bukur nëse ecën me të.”

Si shoqëri, shton ajo, qëndrimet tona ndaj fytyrave që po plaken dhe plakjes në përgjithësi duhet të ndryshojnë. “Nuk mund ta mbajmë këtë presion”.

Megjithatë, disa gjëra janë më të lehta për t’u thënë sesa për t’u bërë dhe nëse e gjeni veten duke menduar negativisht për fytyrën tuaj të plakur, Karoll ka edhe disa këshilla praktike.

Së pari, zbutja e dialogut tuaj të brendshëm është e rëndësishme, thotë ajo. Në vend që të gjykoni reflektimin tuaj, jini kuriozë dhe objektivë – dhe mos e shikoni fytyrën tuaj të plakur si diçka që duhet rregulluar.

“Të merrni këtë qëndrim të vetë-dhembshurisë, ose edhe thjesht të thoni se çfarë po ndodh,” thotë ajo. “Të thoni gjëra të tilla si, ‘Po e vërej që fytyra ime po ndryshon, dhe kjo është pjesë e të qenit gjallë’… Kjo zvogëlon kritikat, por duhet ta bëni vazhdimisht, kështu që të bëhet më e zakonshme.”

Burimi: BBC. Përshtati: Gazeta Si.

The post Rrudhat si ‘shenja nderi’: Si ta përqafojmë një fytyrë të plakur appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Është konfirmuar rasti i parë i fruthit në Shqipëri tek një fëmijë 3 vjeç.

Sipas burimeve pranë ISHP-së, 3-vjeçari është i pavaksinuar dhe është diagnostikur me fruth para 4 ditësh ndërkohë që po merr trajtim në pediatrinë infektive.

Rasti i tij është ndjekur nga Instituti i Shëndetit Publik ndërsa dhe është hetuar epidemiologjikisht ku deri më tani rezulton një rast i izoluar.

Vaksina ndaj FRP është një vaksinë që përmban viruse të fruthit, rubeolës dhe parotitit (ose shytave) dhe një dozë e vetme e vaksinës ndaj FRP është afërsisht 95% efektive kundër fruthit,

Doza e parë e vaksinës duhet të merret në moshën 12 muajshe ndërsa doza e dytë e vaksinës në moshën 5 vjeçare.

Por, sipas Institutit të Shëndetit Publik vaksinimi ndaj fruthit ka pësuar një rënie të ndjeshme që pas pandemisë së koronavirusit. Mësohet se vetëm në Tiranë, vitet e fundit, llogariten rreth 13 mijë fëmijë të moshës 0-5 vjeç të pavaksinuar.

Në një raport zyrtar të publikuar nga ISHP, që kryhet çdo 10 vjet, raportohet se mbulimi me vaksinën kundër fruthit për moshat 12-13 muaj ishte 75% në raport me 94 % që ishte regjistruar në periudhën vjetore 2004-2008.

Mjeku epidemiolog Ilir Alimehmeti ka thënë më herët se nga ana e institucioneve zyrtare duhet të punohet më shumë me ndërgjegjësimin e prindërve për të vaksinuar fëmijët.

“Ka një stepje 10 vitet e fundit nga prindërit për kryerjen e vaksinës së fruthit. Kjo lidhet me një lloj frike për shfaqjen e sëmundjes së autizmit si pasojë e kryerjes së kësaj vaksine. Por nga studimet e kryera, është vërtetuar se ndotja urbane lidhet me shfaqjen e autizmit, referuar shifrave të lindjeve në qytet e fshat, ku fshati nuk raporton shifra të autizmit”, tha Alimehmeti për Gazetasi.al.

Sipas tij, rreziku që vendi ynë të preket nga epidemia e fruthit ishte i lartë referuar dhe statusit të Shqipërisë ku në vitin 2019 u konsiderua si vend i rrezikuar prej fruthit.

“Deri në vitin 2017 ne ishim vend pa fruth, sipas OBSH, por me shfaqjen e 1466 rasteve në vitin 2018, OBSH mori vendim për heqjen e statusit në gusht 2019 dhe prej asaj kohe vijojmë të jemi vend me rrezikshmëri të lartë për shfaqjen dhe përhapjen e fruthit”, thotë doktor Alimehmeti.

Fruthi është një sëmundje infektive që prek sistemin e frymëmarrjes, e cila mund të shkaktojë komplikacione si: polmoniti dhe encefaliti.

The post Konfirmohet rasti i parë i fruthit në Shqipëri, 3-vjeçari është i pavaksinuar appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Një 27 vjeçar ka ndërruar jetën ditën e sotme pasi ka rënë në kontakt me energjinë teksa po punonte.

Sipas njoftimit paraprak të policisë, ngjarja ka ndodhur rreth orës 11:40 në Koplik. E.K., 27 vjec ishte duke punuar në një magazinë për të vendosur disa panele diellore kur ka rënë në kontakt me energjinë elektrike.

The post Koplik/ Ra në kontakt me energjinë elektrike teksa po punonte, humb jetën 27-vjeçari appeared first on Gazeta Si.

Debati mbi atë se sa shumë varet zhvillimi i trurit nga “natyra” dhe sa nga “mjedisi” është bllokuar për dekada në një kundërshtim konceptual që ka më shumë vlerë polemike sesa shkencore. Nga njëra anë, ideja se gjithçka është tashmë e gdhendur në organizimin nervor përpara se çdo përvojë të mund ta ndikojë atë; nga ana tjetër, besimi se mendja është thjesht një produkt i ndërveprimit me botën, i formuar nga stimujt dhe të mësuarit. Puna e re e botuar në Nature Neuroscience ofron një mundësi për të adresuar çështjen, sepse tregon se të dyja pozicionet, të marra si absolute, nuk përshkruajnë atë që ndodh në të vërtetë.

Autorët përdorën organoide të trurit të njeriut dhe miut, fragmente të vogla të indit nervor të marra duke diferencuar qelizat staminale në kushte të kontrolluara. Nuk është tru normal, i mungon arkitektura e plotë, lidhjet në distancë të gjatë, inputet shqisore, qarkullimi dhe një trup që ofron sinjale periferike dhe hormonale. Pikërisht për këtë arsye, ato përfaqësojnë një model veçanërisht të dobishëm për të hetuar atë që mund të dalë spontanisht nga një sistem nervor në rritje, kur mjedisi i jashtëm minimizohet dhe përvojat e organizuara shqisore mungojnë.

Është në këtë kontekst që rezultati merr peshë. Organoidet shfaqin sekuenca kohore të riprodhueshme të aktivizimit nervor, domethënë, sekuenca të sinjaleve elektrike që janë të renditura dhe të dallueshme me kalimin e kohës. Ato nuk prodhojnë zhurmë të rastësishme, siç do të pritej nga indet e papjekura, por më tepër modele të aktivitetit të koordinuar që manifestohen spontanisht, sikur rrjeti të ishte tashmë i predispozuar për të gjeneruar sekuenca të strukturuara. Fakti që këto sekuenca shfaqen para çdo inputi shqisor sugjeron që një pjesë e rendit funksional të trurit nuk është produkt i përvojës, por një veti e brendshme e rrjetit në zhvillim.

Për të kuptuar qëndrueshmërinë e të dhënave, është e nevojshme të shqyrtohet baza e saj metodologjike. Aktiviteti nervor regjistrohet duke përdorur vargje mikroelektrodash, të cilat lejojnë monitorimin e shumë neuroneve njëkohësisht. Këto regjistrime më pas aplikohen në algoritme të afta për të identifikuar modele të përsëritura kohore. Për t’u konsideruar sekuenca të vërteta, këto modele duhet të shfaqen në mënyrë të përsëritur me variacione të kufizuara dhe një strukturë të dallueshme. Analizat tregojnë se kjo ndodh rregullisht dhe pa nevojën për stimuj të jashtëm. Ky fenomen përputhet në mënyrë të përkryer me atë që dihet rreth fazave të hershme të zhvillimit nervor: migrimi neuronal, formimi i sinapseve dhe stabilizimi i tyre paraprak ndodhin të gjitha në bazë të sinjaleve molekulare dhe aktivitetit elektrik spontan, jo në përgjigje të përvojave mjedisore.

Rezultati është i qartë: aktiviteti fillestar nervor nuk është produkt i mjedisit, por një përbërës me të cilin rrjeti ndërton veten, dhe të njëjtat modele të përhapjes së sinjalit që vërehen më vonë në trurin e pjekur vërehen edhe në organoidet cerebrale të shkëputura plotësisht nga çdo përvojë shqisore e mjedisit të jashtëm. Përvoja, sado e rëndësishme që mund të jetë më vonë, nuk ndërhyn në një fletë të bardhë letre, por në një strukturë tashmë të kanalizuar, të pajisur me kufizime, predispozita dhe tendenca dinamike. Sekuencat e vëzhguara në organoide nuk e fshijnë rëndësinë e plasticitetit, por përkundrazi demonstrojnë fushëveprimin brenda të cilit plasticiteti mund të veprojë: një fushëveprim i kufizuar nga gramatika e brendshme e rrjeteve. Mjedisi nuk e shpik këtë gramatikë; ai e modifikon, e forcon ose e devijon, por nuk e gjeneron nga e para.

Një element tjetër meriton vëmendje. Sekuencat nuk janë kopje identike të vetvetes: ato lëkunden, deformohen pak, ndalen dhe rifillojnë. Ky komponent i ndryshueshmërisë nuk është një çrregullim, por një karakteristikë funksionale e rrjeteve nervore biologjike. Renditja dhe luhatja bashkëjetojnë në të njëjtën strukturë. Është pikërisht ky kombinim i rregullsisë dhe variacionit që e bën të mundur kompleksitetin pasues: një rrjet plotësisht i ngurtë nuk mund të mësonte; një rrjet plotësisht i çrregullt nuk mund të stabilizonte asnjë funksion. Zhvillimi i sistemit nervor kështu vazhdon përmes një dinamike që vetëorganizohet para përvojës dhe që përvoja më pas formohet brenda kufijve të vendosur nga ai rend i parë.

Megjithatë, është e rëndësishme të mos shkohet përtej asaj që mund të thotë modeli. Organoidet nuk riprodhojnë kompleksitetin anatomik të një truri të gjallë, as nuk integrojnë sinjale nga trupi dhe mjedisi. Rezultatet nuk shërbejnë si një demonstrim i përgjithshëm se të gjitha funksionet e trurit janë të parakonfiguruara; përkundrazi, ato sqarojnë një pikë specifike: shfaqja spontane e rendit nervor është e mundur dhe e dokumentueshme, dhe prania e sekuencave të organizuara kohore nuk kërkon ndërhyrje mjedisore. Kjo është provë e drejtpërdrejtë se sistemi nervor zotëron veti të brendshme që i paraprijnë përvojës dhe që janë të përshtatshme për të siguruar skelën mbi të cilën do të veprojë përvoja.

Debati “natyra kundrejt mjedisit” duket kështu i formuluar dobët. Natyra nuk përkon me një program të ngurtë dhe mjedisi nuk përkon me një forcë të pakufizuar formësuese. Zhvillimi nervor nuk lind nga kundërshtimi midis këtyre dy dimensioneve, por nga ndërthurja e tyre asimetrike: një strukturë e brendshme, e pajisur me kufizime dinamike dhe e aftë të gjenerojë spontanisht aktivitet të organizuar, dhe një sërë përvojash që veprojnë brenda këtyre kufizimeve, duke kontribuar në përzgjedhjen dhe konsolidimin e disa konfigurimeve në kurriz të të tjerave. Rendi që shfaqet në organoide nxjerr në pah pikërisht këtë karakteristikë themelore: aktiviteti nervor nuk është vetëm një përgjigje, por edhe një origjinë.

Puna që diskutohet me qartësinë e saj eksperimentale, tregon e sistemi nervor nuk pret që mjedisi të fillojë të ekzistojë si një sistem funksional. Ai fillon të ndërtojë identitetin e tij dinamik para çdo përvoje dhe pikërisht për këtë arsye do të jetë i aftë ta integrojë, asimilojë dhe transformojë atë. Përvoja vepron mbi një organizëm tashmë të gjallë me aktivitetin e tij të brendshëm, jo ​​mbi një masë të padiferencuar. Ata që kërkojnë shpjegime vetëm në të lindurën ose vetëm në të nxënë shohin gjysmën e pamjes dhe humbasin gjysmën tjetër. Pamja e plotë qëndron në bashkëveprimin midis predispozicionit dhe modulimit, midis kufizimit dhe variacionit, midis rendit spontan dhe plasticitetit.

The post A ‘prodhohet’ mendja jonë nga mjedisi dhe përvoja, apo është produkt i gjenetikës? appeared first on Gazeta Si.

Janë rikthyer reshjet e dëborës në fshatin turistik të Dardhës, në lartësitë 1200 m mbi nivelin e detit.

Aktualisht nuk raportohen akse rrugore të bllokuara apo të cilat kalohen me vështirësi për qarkullimin. Sipas Prefekturës së Korçës, qarkullimi është normal në të gjitha akset kryesore të qarkut.

Dëborë po ashtu ka edhe në Shtyllë e Mashkullorë, ndërsa nuk paraqiten probleme lidhur me akset rrugore, pasi trashësia e dëborës shkon nga 2-5 cm.

Policia rrugore bën apel për kujdes dhe pajisjen me goma dimërore për ata persona që duan të vizitojnë juglindjen.

The post Rikthehen reshjet e dëborës në juglindje të vendit, zbardhet Dardha appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Ka ndërruar jetë një 42-vjeçar gjatë një loje futbolli në fshatin Novoselë të Vlorës.

Sipas të dhënave paraprake, B. R., rezident në Gjermani, u godit nga topi në kraharor dhe humbi jetën gjatë transportit për në spital.

“Pasi topi e ka goditur në pjesën e kraharorit, është rrëzuar dhe gjatë transportit për në spitalin e Vlorës ka ndërruar jetë. Nga veprimet e para hetimore dyshohet se ka pësuar atak kardiak.“, thuhet në njoftimin e policisë.

The post Tragjike në Vlorë/ U godit me top në kraharor gjatë kalçetos, humb jetën 42-vjeçari appeared first on Gazeta Si.

Një aksident i rëndë automobilistik ka ndodhur në aksin Levan–Tepelenë, në vendin e quajtur kryqëzimi i Cakranit. Në aksident janë përfshirë dy automjete, një Mercedes dhe një Peugeot.

Si pasojë e përplasjes së fortë, ka ndërruar jetë gjatë transportimit drejt spitalit drejtuesi i mjetit Peugeot, O. M., 16 vjeç. Ndërkohë, drejtuesi i automjetit tjetër ka pësuar dëmtime të lehta dhe është shoqëruar në komisariat për veprime të mëtejshme procedurale.

The post Aksident i rëndë në aksin Levan–Tepelenë, humb jetën gjatë transportit për në spital 16-vjeçari appeared first on Gazeta Si.

Rusia sheh përparim të ngadaltë, por të qëndrueshëm në bisedimet e paqes me Shtetet e Bashkuara për Ukrainën.

Kështu tha të enjten zëdhënësja e Ministrisë së Jashtme ruse, Maria Zakharova.

“Në procesin e negociatave për zgjidhjen e konfliktit në Ukrainë, dua të them në procesin e negociatave me Shtetet e Bashkuara, ka përparim të ngadaltë por të qëndrueshëm”, deklaroi ajo.

Zakharova shtoi se fuqitë e Evropës Perëndimore po përpiqeshin ta pengonin progresin dhe sugjeroi që Shtetet e Bashkuara t’i kundërviheshin lëvizjeve të tilla.

Lufta në Ukrainë ka nisur më 24 shkurt të vitit 2022. Presidenti rus, Vladimir Putin e quan luftën “operacion special ushtarak” për të çmilitarizuar Ukrainën.

Perëndimi është përgjigjur ndaj Rusisë, duke goditur ekonominë e këtij shteti me sanksione të ashpra. Si pasojë e luftës kanë vdekur mijëra persona dhe miliona të tjerë janë zhvendosur nga shtëpitë e tyre.

The post Rusia: Përparim i ngadaltë, por i qëndrueshëm në bisedimet për paqe në Ukrainë appeared first on Gazeta Si.