Organizata Botërore e Shëndetësisë (WHO) po bën hapa të rëndësishëm drejt integrimit të mjekësisë tradicionale në kujdesin shëndetësor global, një lëvizje që synon ta bëjë kujdesin shëndetësor më gjithëpërfshirës dhe të bazuar në prova. Strategjia globale Traditional Medicine Strategy 2025–2034 u miratua nga Asambleja Botërore e Shëndetësisë dhe fokusohet te siguria, cilësia dhe integrimi i praktika si akupunktura, Ayurveda dhe homeopatia në sistemet kombëtare të shëndetësisë — me qëllim për të adresuar sfidat moderne të sëmundjeve kronike dhe për të zgjeruar mbulimin shëndetësor universal.
Në Dhjetor 2025, u mbajt Samiti Global i Mjekësisë Tradicionale në Nju Delhi, ku u nënshkrua “Angazhimi i Delhi-t” për të përshpejtuar implementimin e këtij plani në më shumë se 100 vende, duke forcuar bashkëpunimin ndërkombëtar në kërkim, standardizim dhe rregullim të këtyre metodave.
Ky është një zhvillim i rëndësishëm, pasi WHO raporton se deri në 90% të popullsive në shumë vende përdorin mjekësinë tradicionale, shpesh si burim kryesor kujdesi shëndetësor për komunitetet lokale./KM
Rriten me 25% çmimet e referencës që përdoren nga doganat për zhdoganimin e automjeteve të përdorura për kategorinë e autoveturave, kamionët, kamionçinat dhe furgonët. Çmimet e referencës përdoren për zhdoganimin e automjeteve të përdorura me vit prodhimi më të hershëm se viti i fundit i publikuar në buletinet zyrtare të çmimeve që përdorin Doganat si: “Quattroroute”, “Tuttotrasporti”, “Schwackeliste” etj., që pasqyrojnë çmimet e shitjes në tregjet europiane.
Rritja parashikohet në udhëzimin e ri të Ministrisë së Financave, “Për disa shtesa dhe ndryshime në udhëzimin nr. 3, datë 23.1.2018, “Për vlerësimin e mallrave për qëllime doganore’”, i cili ka hyrë në fuqi pas botimit në Fletoren Zyrtare.
Sipas udhëzimit për automjetet me cilindratë nga 1400 deri në 1900 cc, pragu minimal i zhdoganimit rritet nga 200 mijë lekë në 250 mijë lekë, duke shënuar një rritje prej 25%.
Për automjetet me cilindratë nga 1900 deri në 2500 cc, vlera e referencës rritet nga 325 mijë lekë në 406 mijë lekë, ose rreth 25% më shumë.
Për automjetet me cilindratë nga 2500 deri në 3000 cc, çmimi minimal i zhdoganimit rritet nga 400 mijë lekë në 500 mijë lekë, me një rritje prej 25%.
Për automjetet me cilindratë nga 3000 deri në 4500 cc, pragu minimal rritet nga 500 mijë lekë në 625 mijë lekë, që përfaqëson një rritje prej 25%.
Ndërsa për automjetet me cilindratë mbi 4500 cc, vlera minimale e referencës mbetet e pandryshuar, në nivelin 1 milion lekë.
Rritja 25% është miratuar edhe për çmimet e referencës për kategorinë e mjeteve si kamionçinë, furgonë dhe kamionë.
Për kamionçinat dhe furgonët me kapacitet deri në 1.5 tonë, vlera minimale e referencës për zhdoganim rritet nga 400 mijë lekë në 500 mijë lekë, ose 25% më shumë.
Për mjetet me kapacitet nga 1.5 deri në 3.5 tonë, pragu minimal i zhdoganimit rritet nga 600 mijë lekë në 750 mijë lekë, duke shënuar një rritje prej 25%.
Për kamionët me kapacitet nga 3.5 deri në 10 tonë, vlera minimale e referencës rritet nga 850 mijë lekë në 1.062.500 lekë, ose rreth 25% më shumë.
Për kamionët me kapacitet nga 10 deri në 15 tonë, çmimi minimal i zhdoganimit rritet nga 1 milion lekë në 1.250.000 lekë, me një rritje prej 25%.
Për kamionët me kapacitet mbi 15 tonë, pragu minimal rritet nga 1.2 milion lekë në 1.5 milion lekë, duke reflektuar gjithashtu një rritje prej 25%.
Ishte
UDHËZIM Nr. 3, datë 23.1.2018 PËR VLERËSIMIN E MALLRAVE PËR QËLLIME DOGANORE
17.1 Për zhdoganimin e automjeteve, në rastet kur nuk pranohet transaksioni dhe nuk është i mundur përdorimi i metodave të tjera, vlerësimi bazohet në publikimet e buletineve “Quattroroute”, “Tuttotrasporti”, “Schwackeliste” etj., që pasqyrojnë çmimet e shitjes në tregjet europiane.
17.2 Vlera e një autoveture gjendet në tabelën “Quattroroute”, duke u nisur nga marka, modeli dhe viti i prodhimit.
Në këtë rast, vlera e automjetit nuk duhet të jetë më e ulët se 80% e çmimit që gjendet në tabelë.
17.3 Kur për autoveturën që vlerësohet nuk gjendet të dhëna në buletin, vlerësimi bazohet duke u nisur nga modeli dhe cilindrata më e afërt. Në këtë rast, vlera nuk duhet të jetë më e ulët se 80% e çmimit që jepet në buletin.
17.4 Vlera për kamionçina, furgona dhe kamionë gjendet në publikimet e revistës “Tuttotrasporti”, duke u nisur nga marka, modeli dhe viti i prodhimit. Në këtë rast, vlera doganore nuk duhet të jetë më e ulët se 80% e çmimit të gjendur në tabelë.
Vlerësimi i automjeteve me vit prodhimi para vitit të fundit të publikuar në buletin, nuk mund të llogaritet më pak se çmimet e pasqyruara si më poshtë vijon:
Për autoveturat a) Deri 1400 cc jo më pak se Çmimet 130.000 lekë b) Mbi 1400-1900 cc jo më pak se 200.000 lekë c) Mbi 1900-2500 cc jo më pak se 325.000 lekë d) Mbi 2500-3000 cc jo më pak se 400.000 lekë e) Mbi 3000-4500 cc jo më pak se 500.000 lekë f) Mbi 4500 cc jo më pak se 1,000,000 lekë.
Kamionçina, furgona dhe kamionë a) Deri në 1.5 tonë jo më pak se b) Nga 1.5 tonë deri në 3.5 tonë jo më pak se c) Nga 3.5 tonë deri në 10 tonë jo më pak se d) Nga 10 tonë deri në 15 tonë jo më pak se e) Mbi 15 tonë jo më pak se 800.000 lekë Çmimet 400.000 lekë 600.000 lekë 850.000 lekë 1.000.000 lekë 1.200.000 lekë
Bëhet
Udhëzimi Nr. 26, datë 17.12.2025 PËR DISA SHTESA DHE NDRYSHIME NË UDHËZIMIN NR. 3, DATË 23.1.2018, “PËR VLERËSIMIN E MALLRAVE PËR QËLLIME DOGANORE”
Në pikën 17, shtohet nënpika 17.5 me përmbajtje si më poshtë: “17.5 Vlerësimi i automjeteve me vit prodhimi para vitit të fundit të publikuar në këto buletine dhe site nuk mund të llogaritet më pak se çmimet e pasqyruara, si më poshtë vijon:
Për autoveturat çmimet janë: a) deri në 1400 cc jo më pak se 162 500 lekë; b) mbi 1400-1900 cc jo më pak se 250 000 lekë; c) mbi 1900-2500 cc jo më pak se 406 000 lekë; d) mbi 2500-3000 cc jo më pak se 500 000 lekë; e) mbi 3000-4500 cc jo më pak se 625 000 lekë; f) mbi 4500 cc jo më pak se 1 000 000 lekë.
Për kamionçina, furgona dhe kamionë, sipas kapacitetit mbajtës çmimet janë: a) deri në 1.5 tonë jo më pak se 500 000 lekë; b) nga 1.5 tonë deri në 3.5 tonë jo më pak se 750 000 lekë; c) nga 3.5 tonë deri në 10 tonë jo më pak se 1 062 500 lekë; d) nga 10 tonë deri në 15 tonë jo më pak se 1 250 000 lekë; e) mbi 15 tonë jo më pak se 1 500 000 lekë.”. 9. Pika 18, hiqet.
Ky udhëzim hyn në fuqi pas botimit në Fletoren Zyrtare./Marrë nga Monitor/K.M
Një gazetar peruan ka ndërruar jetë të premten në një spital në Lima, pasi u sulmua nga persona të armatosur, njoftoi Shoqata Kombëtare e Gazetarëve të Perusë (ANP). Me këtë rast, numri i gazetarëve të vrarë në vend gjatë këtij viti ka shkuar në katër.
Viktima, Michar Castillejos, 34 vjeç, u plagos rëndë më 12 dhjetor, teksa po dilte nga banesa e tij për t’u nisur drejt stacionit radiofonik Latin Plus, ku punonte, në rajonin Ucayali. Ai ishte i njohur për investigimet e tij, përfshirë zbulimin e një skandali korrupsioni që përfshinte autoritete lokale.
Shoqata Kombëtare e Gazetarëve kërkoi “ndëshkim shembullor për autorët e kësaj vrasjeje”, duke theksuar se “ky vit ka qenë katastrofik për lirinë e shtypit në Peru”.
Më herët gjatë këtij muaji, gazetari Fernando Núñez, bashkëpunëtor i faqes së lajmeve Kamila TV, u qëllua për vdekje ndërsa po kthehej nga një raportim në rajonin La Libertad, në veri të vendit. Ai iu bashkua listës së viktimave që përfshin edhe gazetarët Gastón Medina dhe Raúl Celis, të vrarë nga persona të armatosur në rrethana të ngjashme.
Vrasjet ndodhin në një kohë kur aktiviteti i bandave kriminale është në rritje në Peru. Sipas të dhënave zyrtare, nga janari deri në tetor të këtij viti janë regjistruar 1.888 vrasje, një rritje prej 13% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar./K.M
Forcat ruse kanë sulmuar disa rrethe të rajonit të Kievit, duke shkaktuar dëme në ndërtesa banimi, kantiere ndërtimi dhe biznese, si dhe duke lënë disa persona të plagosur, njoftuan autoritetet ukrainase.
Administrata Ushtarake Rajonale e Kievit bëri të ditur përmes një postimi në Telegram, të cituar nga Ukrinform, se sulmet kishin në shënjestër infrastrukturën dhe zonat e banuara. “Vendi terrorist vazhdon të zhvillojë luftë kundër popullsisë civile. Armiku po sulmon qëllimisht infrastrukturën kritike dhe shtëpitë,” thuhet në deklaratë.
Sipas kryetarit të bashkisë së Kievit, Vitali Klitschko, katër persona u plagosën nga sulmet ruse më 27 dhjetor. “Katër viktima kanë kërkuar ndihmë mjekësore. Tre prej tyre janë shtruar në spital, ndërsa një ka marrë trajtim ambulator,” shkroi Klitschko në Telegram. Ai shtoi se një zjarr shpërtheu në një pikë karburanti në lagjen Holosiivskyi.
Në lagjen Obolonskyi, mbeturina nga sulmi ranë mbi një kooperativë verore, ndërsa në Desnyanskyi mbetjet ranë në një zonë të hapur. Autoritetet konfirmuan se të gjitha shërbimet e emergjencës janë në terren. Një person nga rajoni Ivano-Frankivsk u plagos ndërsa po drejtonte një kamion gjatë sulmit dhe u shtrua në spital për trajtim mjekësor.
Dëme janë raportuar edhe në disa zona të tjera të rajonit të Kievit: në Vyshhorod u dëmtuan dritaret e një ndërtese të lartë, në Boryspil u prekën objekte prodhimi dhe dy automjete, në Bucha shpërtheu një zjarr në një kantier ndërtimi, ndërsa në distriktin Obukhiv u dëmtuan ambientet e një kompanie komunale. Ushtria ukrainase bëri thirrje që qytetarët të qëndrojnë në vende të sigurta, duke theksuar se alarmi ajror mbetet ende në fuqi në rajonin e Kievit./K.M
Tre vjet më parë, në Turqi u zbuluan gjashtë gurë të lashtë rrethorë me peshë 200 kg secili, por arkeologët ende nuk e kanë kuptuar funksionin e tyre.
Nga Luigi Bignami
Një sërë objektesh enigmatike prej guri rrethor , të zbuluara rreth tre vjet më parë gjatë punimeve për zgjerimin e rrugëve në rrethin Şemdinli të provincës Hakkari të Turqisë, vetëm tani janë rishfaqur në qendër të vëmendjes së kërkimeve shkencore.
Zbulimi u bë në zonën Aktütün, disa kilometra larg kufirit midis Turqisë dhe Irakut. Gjatë gërmimeve, nga nëntoka dolën gjashtë gurë të mëdhenj me formë të rregullt , të gjithë rrethorë dhe me peshë më shumë se 200 kilogramë secili .
Një zbulim i rastësishëm
I pari që vuri re formën e pazakontë të gurëve ishte Cafer Gezer, kryetari i fshatit Konur. Gjeometria dhe struktura e tyre kompakte i ranë menjëherë në sy si të ndryshme nga shkëmbinjtë normalë në zonë . Nga frika se mund të humbisnin ose dëmtoheshin, Gezer i hoqi gurët me mjete mekanike dhe i zhvendosi në pjesën e përparme të shtëpisë së tij, ku mbetën të ruajtura për afërsisht tre vjet.
Fosile, rituale apo fenomene gjeologjike?
Sipas Gezerit, këto forma të çuditshme mund të kenë një origjinë shumë më të vjetër nga sa duken. Pasi bëri disa kërkime, ai filloi të dyshonte se ato mund të ishin mbetje të fosilizuara . “Përmes kërkimit tim, zbulova se ato mund të ishin fosile. Ekspertët kanë hipotezuar se ato i përkisnin specieve të zhdukura të kafshëve. Pamja e tyre është unike”, shpjegoi ai.
Burri kontaktoi gjithashtu Universitetin e Hakkarit, i cili sugjeroi transferimin e gurëve në Muzeun e Vanit për analiza të mëtejshme. Megjithatë, ende nuk është ndërmarrë asnjë studim sistematik. Specialistët theksojnë se objekte të ngjashme, të gjetura në pjesë të ndryshme të botës, mund të kenë origjina shumë të ndryshme: nga gurët e lashtë të mullirit të përdorur për bluarjen e drithërave, te strukturat rituale ose ceremoniale , te konkrecionet gjeologjike të thjeshta – por spektakolare . Shembuj të famshëm përfshijnë ” Gurët Moeraki ” në Zelandën e Re dhe disa formacione sferoidale të gjetura në Amerikën e Veriut dhe Evropë.
Një trashëgimi që ia vlen të studiohet
Tani, tre vjet pas zbulimit, Gezer po bën thirrje përsëri për ndërhyrje institucionale. Sipas Arkeonew dhe burimeve të tjera, apeli i drejtohet Ministrisë Turke të Kulturës dhe Turizmit, si dhe arkeologëve, gjeologëve dhe paleontologëve, për të kryer hetime në vend. “Nëse këta gurë do të studioheshin siç duhet, ata mund të jepnin një kontribut të rëndësishëm në shkencë”, theksoi ai.
Rajoni i Hakkarit, i karakterizuar nga gjeologji komplekse dhe një histori mijëvjeçare e vendbanimeve njerëzore, në fakt mund të fshehë prova pak të njohura të së kaluarës së tij të largët.
Derisa të sqarohet natyra e tyre e vërtetë, gurët rrethorë të Şemdinlisë mbeten një enigmë e hapur.
Ditën e sotme vendi ynë do të ndikohet nga kushte atmosferike të qëndrueshme. Moti parashikohet i kthjellët në të gjithë territorin e vranësira të pakta kalimtare në relievet malore në lindje. Mjegull e dendur / mjegullinë përgjatë zonaveluginore në orët e mëngjesit dhe të mbrëmjes. Prezencë e ngricave përgjatë akseve rrugore kryesisht në relievet malore.
Era do të fryjë me drejtim kryesor verilindje – veri me shpejtësi mesatare 6 m/s, përgjatë vijës bregdetare dhe zonat luginore era me shpejtësi deri në 10 m/s./K.M
Priten disa probleme te vogla gjate kësaj dite ne jetën tuaj ne çift, megjithatë gjithçka do zgjidhet shume shpejt. Merrini gjerat me qetësi. Beqaret do pëlqejnë tej mase një person, por nuk do kenë guximin t’ia shprehin ndjenjat. Ne plani financiar mundohuni te mos rrezikoni shume sepse situata edhe pse e qëndrueshme mund te tronditet tej mase.
Demi
Nuk do arrini dot ta gjeni ekuilibrin ne çift gjate kësaj dite dhe here pas here do debatoni ashpër me partnerin. Kujdes duhet te bëni edhe me xhelozinë. Beqaret do kenë mundësi pa fund për ta gjetur princin e tyre te kaltër do ndihen mjaft mire ne krahët e tij. Ne planin financiar tregohuni sa me realiste qe te mundeni sepse përndryshe do keni probleme.
Binjaket
Do mundoheni me çdo mënyrë te ruani një klime sa me te ngrohte sot ne jetën tuaj ne çift dhe do ja dilni mbanë. Partneri do ju përkëdhele dhe do ju ledhatoje pa fund. Beqaret nuk duhet te ndërmarrin rreziqe për te gjetur dashurinë sepse do gabojnë. Ne planin financiar tregohuni me te organizuar ne mënyrë qe te mos keni asnjë vështirësi.
Gaforrja
Te dashuruarit do kenë një dite te zakonshme dhe pa asgjë te rëndësishme. Beni atë qe ju thotë zemra pa menduar për te nesërmen. Ju qe jeni beqare do bëni mire te mos mendoni te joshni një person qe e keni ne pune. Shihni gjetiu. Ne planin financiar do përballeni me vështirësi. Duke shpenzuar pa fund mund te mbeteni ne ndonjë moment duar thate.
Luani
Do e rigjeni qetësinë qe keni kërkuar ne jetën tuaj ne çift gjate kësaj dite. Personi qe keni ne krah do jete ne humor te mire dhe i gatshëm t’iu toleroje. Beqaret nuk do kenë dashuri me shikim te pare, por gjithsesi nuk do mungojnë takimet interesante. Për financa te qëndrueshme duhet te hiqni dore nga zakonet e këqija. Shpenzimet ulini ne maksimum.
Virgjeresha
Do reflektoni gjere e gjate sot për jetën sentimentale dhe nga pasditja do merrni disa vendime. Diskutoni shtruar me partnerin. Beqaret do kalojnë një dite shume te bukur dhe te mbushur me takime mbresëlënëse. Mos e humbni mundësinë për t’u njohur mire e mire me ata qe do takoni. Financat do i menaxhoni me kujdes dhe gjendja do jete e favorshme.
Peshorja
Nëse keni një lidhje afatgjate dhe te qëndrueshme, do përjetoni mjaft kënaqësi pranë atij qe dashuroni. Ne disa momente edhe do e surprizoni njeri-tjetrin. Beqaret do kenë një dite rutine. Vetëm njohje do ketë asgjë me tepër sesa aq. Ne planin financiar do keni fat me shumice dhe gjendja do stabilizohet me shpejt nga sa mund ta kishit menduar.
Akrepi
Klima yjore do jete shume e mire sot për gjithë te dashuruarit. Do përjetoni kënaqësi dhe emocione pa fund. Shfrytëzoni çdo sekonde dhe mendojeni sikur do jete e fundit. Beqaret do ndihen shume te vetmuar dhe do vuajnë ne qetësi. Ata duhet te presin edhe disa dite për te ndryshuar statusin. Ne planin financiar ka rrezik te përballeni me surpriza te mëdha.
Shigjetari
Nëse e dëgjoni me kujdes partnerin tuaj gjate kësaj dite dhe bëni ato qe ai kërkon, gjithçka për te shkuar mire ne jetën tuaj ne çift. Beqaret do jene ne humor te mire dhe do i joshin pa fund personat qe do i kenë pranë. Ne planin financiar do keni fat me shumice. Gjendja do jete goxha e stabilizuar dhe do mund te shlyeni edhe borxhet qe keni pasur.
Bricjapi
Sot as qe do keni kohe te mërziteni juve qe jeni ne një lidhje. Partneri do ju surprizoje ne çdo moment dhe do ju beje te ndiheni për mrekulli. Beqaret duhet te tregohen sa me te matur sepse jo te gjithë personat qe do i joshin do jene ashtu si duken. Ne planin financiar do ju duhet te hiqni dore nga disa shpenzime ne mënyrë qe te mos keni probleme.
Ujori
Asnjë planet nuk do ndikoje drejtpërdrejt sot ne jetën tuaj ne çift prandaj gjithçka do varet nga sjellja juaj. Po u treguat te pamatur mund te përballeni me probleme goxha te mëdha. Ata qe janë vetëm nuk do e ndiejnë nevojën për te pasur një person ne krah, prandaj do i marrin gjerat si t’iu vijnë. Ne planin financiar do ju duhet te bëni kujdes sepse situata mund t’iu dale jashtë kontrollit.
Peshqit
Do ketë goxha debate dhe mosmarrëveshje gjate kësaj dite ne jetën tuaj ne çift kështu qe here pas here do jeni me nerva dhe aspak ne humor. Beqaret me ne fund do ja dalin ta bëjnë për vete personin qe aq shume kane pëlqyer. Për financat do jete dite shume normale dhe pa ndonjë gjë te jashtëzakonshme. Shpenzoni me kursim./K.M
Nga një operacion që parashikohej i shpejtë, në “Vietnamit sovjetik” që gërryeu themelet e një superfuqie dhe la pas një shtet në rrënoja.
Përgatiti: Leonard Veizi
Në dhjetorin e ftohtë të vitit 1979, bota dëshmoi një lëvizje gjeopolitike që do të ndryshonte rrjedhën e historisë moderne. Tanket e Ushtrisë së Kuqe kaluan kufijtë jugorë të Bashkimit Sovjetik për të hyrë në territorin e Republikës Demokratike të Afganistanit. Ajo që Moska e pagëzoi me eufemizmin “ndihmë vëllazërore” për të mbrojtur pushtetin socialist në Kabul, u shndërrua brenda pak kohe në një makth dhjetëvjeçar – një luftë e përgjakshme që nuk njohu fitues, por vetëm shkatërrim.
Rrënjët e konfliktit
Afganistani i viteve ’70 ishte një mozaik kompleks strukturash fisnore, traditash të forta fetare dhe një shoqërie kryesisht rurale. Revolucioni i Saurit në vitin 1978 solli në pushtet një regjim komunist të lidhur ngushtë me Kremlinin, por ideologjia e re u përplas dhunshëm me indin e vendit. Reformat e detyruara, sekularizimi i menjëhershëm dhe represioni politik kundër opozitës ndezën zjarret e para të kryengritjeve të armatosura në mbarë vendin. Bashkimi Sovjetik, duke parë rrezikun e humbjes së një aleati strategjik, vendosi të ndërhynte drejtpërdrejt në këtë klimë kaosi.
27 dhjetori: Goditja e parë dhe instalimi i pushtetit
Më 27 dhjetor 1979, operacioni nisi me eliminimin e presidentit Hafizullah Amin nga forcat speciale sovjetike. Në vend të tij, Moska instaloi Babrak Karmalin, një figurë që shihej si më e besueshme dhe e bindur ndaj Kremlinit. Por, ndërsa qytetet kryesore u morën me shpejtësi, provincat dhe malet afgane u bënë vatra të një rezistence të egër. Ajo që u planifikua si një “operacion stabilizimi”, doli jashtë kontrollit duke u kthyer në një luftë guerile pa fund.
Muxhahedinët dhe loja e madhe e Fuqive
Për gati një dekadë, ushtria më e fuqishme e Lindjes u përball me muxhahedinët afganë. Këta luftëtarë kishin avantazhin e terrenit dhe mbështetjen e pakursyer të popullsisë lokale. Megjithatë, lufta nuk ishte thjesht lokale; në prapaskenë, Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e tyre furnizuan rezistencën me armatime moderne në kuadër të rivalitetit të Luftës së Ftohtë. Malet e Afganistanit u shndërruan në varreza të heshtura për mijëra djem të rinj sovjetikë, ndërsa fshatrat afganë u rrafshuan nga bombardimet ajrore.
Bilanci tragjik dhe trauma shoqërore
Pasojat njerëzore ishin apokaliptike. Miliona afganë u detyruan të merrnin rrugët e botës si refugjatë drejt Pakistanit dhe Iranit, ndërsa numri i të vrarëve mbetet ende i vështirë për t’u llogaritur saktësisht. Nga ana tjetër, Bashkimi Sovjetik pagoi një çmim që nuk mund ta përballonte më: mbi 15 mijë ushtarë të vrarë dhe një traumë shoqërore që minoi besimin e qytetarëve te sistemi komunist.
Një tërheqje që paralajmëroi fundin e një epoke
Në vitin 1989, kur trupat e fundit sovjetike kaluan urën e miqësisë për t’u kthyer në shtëpi, humbja ishte e qartë. Lufta kishte gërryer ekonominë e BRSS-së dhe kishte thyer moralin e ushtrisë. Vetëm dy vite më vonë, vetë Bashkimi Sovjetik do të pushonte së ekzistuari.
Për Afganistanin, kjo luftë nuk ishte fundi, por fillimi i një tragjedie tjetër. Kaosi që la pas ndërhyrja sovjetike hapi rrugën për luftërat civile dhe ngritjen e talebanëve, duke mbjellë farën e një dhune që vazhdon të prodhojë pasoja edhe sot. Ngjarjet e vitit 1979 mbeten një leksion i hidhur i historisë: ndërhyrjet ushtarake me petk ideologjik shpesh përfundojnë duke shkatërruar si vendin që pushtohet, ashtu edhe fuqinë që tenton ta pushtojë.
Manchester United ka triumfuar sot në ndeshjen e vetme të programuar për “Boxing Day”, ditën pas Krishtlindjeve, duke mposhtur me shifrat 1-0 Newcastle në “Old Traford”.
Skuadra e drejtuar nga Ruben Amorim, ka zgjidhur ndeshjen në pjesën e parë falë një goli spektakolar të Patrik Dorgu, i cili shënoi me një gjuajtje fluturimthi pas zhvillimit të një goditje këndi kur regjistrohej minuta e 24-t e duelit.
Një gol me vlerë tre pikësh që janë shumë të rëndësishme për Manchester United, pasi e ngjitën në kuotën e 29 të tillave, përkrah Chelsea të vendit të katërt, që të siguron praninë në Ligën e Kampioneve dhe që është objektivi i vërtetë i kësaj skuadre.
Çmimi i argjendit kaloi 78 dollarë për 28 gramë për herë të parë të premten, ndërsa metalet e çmuara vazhdojnë një rritje rekord, me faktorë si uljet e normave të interesit dhe pasiguria e tarifave që e shtyjnë arin, argjendin dhe platinin në nivelet më të larta të të gjitha kohërave.
Rritja e çmimit të argjendit e ka tejkaluar arin, megjithëse çmimi i metalit më të shtrenjtë u rrit pak mbi 1.2% duke arritur një maksimum prej 4,562.70 dollarësh të premten.
Çmimi i argjendit është rritur më shumë se 146% gjatë vitit të kaluar, duke e vendosur metalin në rrugën e duhur për të pasur vitin e tij më të madh të fitimeve që nga viti 1979.
Platini gjithashtu u rrit me gati 9% të premten, duke arritur një çmim prej 2,503 dollarësh, ndërsa bakri u rrit më shumë se 5% në një çmim prej 5.82 dollarësh.
Çmimi i argjendit është rritur ndjeshëm këtë vit për shkak të uljeve të normave të interesit federal, kërkesës për argjend në qendrat e të dhënave të inteligjencës artificiale, furnizimit të kufizuar të argjendit dhe pasigurisë së tarifave, thanë analistët.
Forbes analizon se pavarësisht çmendurisë së argjendit, ari është ende një investim më i sigurt. Analistët thonë se ari është një investim më praktik për bankat sepse është një burim më i rrallë dhe shumë më i vlefshëm për gramë, duke e bërë më të lehtë transportimin dhe sigurimin e tij.
Disa analistë kanë thënë se argjendi do të vazhdojë të lulëzojë të paktën gjatë vitit të ri 2026. Për argjendin konkretisht, ndërsa asgjë nuk është e garantuar, rritja e pasigurisë ekonomike dhe inflacioni i vazhdueshëm sugjerojnë se mund të shohim çmime më të larta dhe kërkesë më të fortë./mxh
Kryedemokrati Sali Berisha ndau pak nga jeta e tij përtej figurës si politikan.
Në një podcast, Berisha rrëfeu njohjen me bashkëshorten e tij, Lirinë dhe se për shkak të kushteve nuk realizuan një ceremoni tradicionale dasme.
Berisha tha se një faktor që i lidhi edhe më shumë ishte profesioni i të dyve në rini si mjekë.
“Lili ishte fati im. Një vit e gjysmë, dy pas njohjes u martuam. Nuk kemi bërë dasmë. Jo, nuk kemi bërë, kushtet ishin të atilla. Ishte nga një familje me tradita, edhe prindërit e mi e donin shumë. Ishim të dy mjekë. Ajo ishte më e zënë, se përveç punës kishte edhe shtëpinë. Ajo e kishte me pasion mjekësinë, por unë i sugjerova pediatrinë. U dashurua me profesionin e vetë, e donte shumë, sepse fëmija i pasqyron gjërat më shumë se i rrituri, ndaj ajo është e dashuruar me profesionin e vetë. Me gjithë dëshirën që kisha për ta ndihmuar, nuk e ndihmoja dot. Dhe shikoja vjehrrën time që i kërkonte të birit të njëjta gjëra si kërkesat që kishte ndaj vajzave dhe e shikoja si pozitive këtë gjë”,-tha Berisha./mxh
Katër persona, tre burra dhe një grua, u gjetën të pajetë, të varrosur nën një ortek në malet Vardousia në Greqi.
Mediat greke shkruajnë se bëhet fjalë për njerëz të moshës 30 deri në 35 vjeç, të cilët mungonin në zonë pasi u përpoqën të bënin ecje në një terren malor veçanërisht të vështirë.
Katërshja, përfshirë një nga fshati Athanasios Diakos, ishte nisur mëngjesin e Krishtlindjeve nga fshati Athanasios Diakos, duke u drejtuar për në majën e Korakas.
Gjatë udhëtimit të tyre, në rrethana që mbeten të paqarta deri më tani, duket se ata hasën një stuhi dëbore, ndërsa pak më vonë sinjali i tyre i telefonit celular humbi, duke e bërë të pamundur çdo komunikim.
Kushtet e motit në zonë, me temperatura të ulëta, erëra të forta dhe borë të dendur, e penguan ndjeshëm punën e shpëtimtarëve. Pavarësisht përpjekjeve mbinjerëzore të ekipeve të shpëtimit, të katërt u gjetën në një vendndodhje jashtëzakonisht të vështirë me një fund tragjik./mxh
Kreu i Partisë Demokratike, Sali Berisha rrëfeu sot në një podcast disa ngjarje të pathëna nga jeta e tij politike dhe familjare.
Ndër të tjera, Berisha u ndal edhe te koha kur ushtroi detyrën si President i Republikës.
“Rroga ime si president ishte 16 dollarë, e shqiptarëve 4-6 dollarë. Ndërhynë dhe amerikanët që na ndihmuan në atë kohë, sikundër edhe me Entin e Banesave. Kisha edhe këshilltarë. Nuk kisha njohuri për ekonominë e tregut. Erdhën edhe përfaqësues amerikanë, na bënë kurse 2-3 mujor për tregun, se ne nuk kishim në atë kohë. Në atë situatë ishte vendi. Nisëm me stabilizimin e monedhës dhe me të ardhurat kryesore nga ekonomia private, sikurse edhe taksat më të ulëta. Filozofia ekonomike e Reganit më frymëzonte në atë kohë. E para, ishte antikomunist, e shpalli komunizmin si të keqe të madhe, u impresionova prej tij. Nuk ka më keq se të pengosh tjetrin të besojë Zotin. Edhe babanë e kisha shumë besimtar dhe gjithmonë thoshte se ashtu si e kishte bërë Enver Hoxha, as Zoti nuk na ndihmonte dot”,-rrëfeu kryedemokrati.
Berisha tregoi edhe çaste nga vizita e tij e parë në Shtëpinë e Bardhë në SHBA.
“Kur shkova për herë të parë në Shtëpinë e Bardhë kisha emocion sigurisht, ishte takimi i parë, por përsëri Kosova dominoi aty. Ku denoncova faktin se plani serb ishte të dëbonin gjysmën e kosovarëve drejt Rrafshit të Dukagjinit dhe u thashë se kjo nuk mund të ndodhte. Kam ruajtur raporte me ish-presidentin Bush, ka ardhur dy herë dhe kam shkuar për vizitë gjithashtu në Huston, Teksas bashkë me Lilin”,-tha Berisha./mxh
Presidenti i Napolit, Aurelio De Laurentis, ka shpërthyer ndaj qeverisë italiane, duke akuzuar atë për pengimin e zhvillimit të futbollit italian për më shumë se 30 vjet. Gjatë një interviste në “Radio CRC”, De Laurentis theksoi se qeveria dhe strukturat udhëheqëse të futbollit janë përgjegjës për një sistem që ai e cilëson si “medieval”, ku disa individë mendojnë vetëm për pozitat e tyre, ndërsa nuk kontribuojnë në përmirësimin e kushteve për klubet dhe lojtarët.
De Laurentis ka theksuar se është koha që klubeve t’u jepet më shumë autonomi, sidomos kur bëhet fjalë për vendimmarrjen lidhur me lojtarët. Ai ka sugjeruar se është klubi dhe jo federatat që duhet të ketë fjalën e fundit për vendosjen e lojtarëve në përfaqësuese, një kërkesë që ka tërhequr vëmendjen në mes të shqetësimeve për ngarkesat e tepërta për futbollistët.
Sipas tij, kjo ka ndikim negativ në cilësinë e futbollit dhe shëndetin e lojtarëve. Një tjetër kritikë që ai i bëri ishte mungesa e mbrojtjes për tifozët dhe për të forcuar kampionatin italian, që është shpesh i nënvlerësuar dhe i pasigurt. Ai ka shprehur shqetësim për mungesën e investimeve nga ana e qeverisë në infrastrukturën e futbollit, duke thënë se kjo i jep më shumë prioritet pasurive dhe pozicioneve të pakësuar në vend të përmirësimit të kushteve për lojtarët dhe klubet.
Në këtë intervistë, ai gjithashtu kritikoi kalendarin e ngjeshur të ndeshjeve, duke theksuar se futbolli italian është i mbingarkuar dhe ka shumë më tepër ndeshje sesa që mund të përballojë, që çon në lëndime të shpeshta dhe lodhje të lojtarëve. Kjo është një temë që De Laurentis ka ngritur më herët, duke e lidhur me rrezikun për rënien e nivelit të lojës dhe dëmtimin e imazhit të kampionatit. Pavarësisht kritikave, De Laurentiis mbetet i vendosur që Napoli të vazhdojë të përpiqet për tituj të tjerë në sezonet që do të vijnë. Ai ka bërë thirrje për ndryshime strukturore, që të mundësojnë një zhvillim të qëndrueshëm dhe të fuqishëm të futbollit italian./mxh
Deuteti demokrat Flamur Noka ka reaguar pak minuta më parë lidhur me një projektligj të ri të Kongresit amerikan mbi Ballkanin Perëndimor, që përfshin edhe Shqipërinë.
Përmes një postimi në rrjetet sociale, Noka shkruan se ligji lidhet ngushtë më fushën e korrupsionit dhe se në këtë drejtim, qeveria shqiptare duhet të rishikojë strategjinë e vet kombëtare.
“Projektligji amerikan “Western Balkans Democracy and Prosperity Act” parashikon krijimin e një nisme të gjerë kundër korrupsionit për vendet e Ballkanit Perëndimor, e cila synon ndërhyrje direkte në strukturat shtetërore.
SHBA parashikon asistencë teknike direkte për Shqipërinë, me kusht që qeveria shqiptare të rishikojë strategjinë kombëtare kundër korrupsionit, të pranojë bashkëpunim të drejtpërdrejtë me programet amerikane.
Ligji thekson qartë se korrupsioni politik duhet luftuar sidomos në gjyqësor, institucionet që administrojnë zgjedhjet dhe prokurimet publike”,-shkruan Noka./mxh
Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, beson se Bashkimi Evropian nuk duhet të bëhet plotësisht i pavarur nga Shtetet e Bashkuara në fushën e mbrojtjes, pavarësisht qëndrimit të marrë për këtë çështje nga qeveria e presidentit amerikan, Donald Trump.
Shtetet e Bashkuara presin që Evropa të marrë më shumë përgjegjësi dhe të shpenzojë më shumë para për mbrojtjen, tha Rutte për dpa në një intervistë të fundit.
“Jam absolutisht i bindur se SHBA-ja është plotësisht e përkushtuar ndaj NATO-s. Nuk ka asnjë dyshim. Pritshmëritë janë rritur. Në të vërtetë, ne duam të shpenzojmë më shumë, Evropa do të marrë më shumë përgjegjësi”, tha ai.
Ish-kryeministri i Holandës theksoi samitin e NATO-s në Hagë në muajin qershor, ku të gjithë aleatët ranë dakord për rritjen e shpenzimeve për mbrojtjen në 5 për qind të Prodhimit të Brendshëm Bruto (PBB) deri në vitin 2035.
“Mendoj se kjo është ende një nga fitoret më të mëdha të politikës së jashtme të presidentit Trump, këto 5 për qind, një përkushtim i qartë ndaj prodhimit më të madh”, tha Rutte dhe shtoi se “shtatëdhjetë e pesë për qind e ndikimit ekonomik është ende jashtë BE-së”.
Duke pranuar rëndësinë e BE-së, ai vuri në dukje se 23 vendet e BE-së brenda NATO-s përbëjnë vetëm rreth një të katërtën e ndikimit të përgjithshëm ekonomik të aleancës. “Shtatëdhjetë e pesë për qind është ende jashtë BE-së”, tha ai, duke iu referuar anëtarëve të NATO-s si Britania, Norvegjia, Kanadaja dhe SHBA-ja./mxh
Rusia akuzoi Ukrainën se po përpiqet të “prishë” bisedimet mbi një plan të SHBA-së për t’i dhënë fund luftës, duke thënë se teksti i ri i paraqitur nga Kievi këtë javë ishte “rrënjësisht i ndryshëm” nga ai që Moska negocioi me amerikanët.
“Aftësia jonë për të bërë përpjekjen e fundit dhe për të arritur një marrëveshje do të varet nga puna jonë dhe vullneti politik i palës tjetër. Kjo kryesisht sepse Kievi dhe sponsorët e tij, kryesisht në Bashkimin Evropian, të cilët nuk e shohin një marrëveshje në mënyrë të favorshme, kanë dyfishuar përpjekjet e tyre për ta prishur atë”, tha zëvendësministri i Jashtëm, Sergei Ryabkov.
“Pa një zgjidhje adekuate të problemeve që shkaktuan këtë krizë, thjesht do të jetë e pamundur të arrihet një marrëveshje përfundimtare”, vazhdoi Ryabkov, duke bërë thirrje për “qëndrim brenda kufijve të përcaktuar” gjatë samitit midis Presidentëve Vladimir Putin dhe Donald Trump në Alaska, gushtin e kaluar. Përndryshe, “nuk mund të arrihet asnjë marrëveshje”, shtoi ai.
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky paraqiti një version të ri të planit amerikan të mërkurën. Ky dokument i ri me 20 pika propozon ngrirjen e vijave të frontit pa zgjidhur menjëherë çështjet territoriale, ndërsa nuk përmban dy kërkesa kryesore nga Moska: tërheqjen e forcave ukrainase nga Donbasi dhe një angazhim ligjor nga Ukraina për të mos u bashkuar me NATO-n.
“Ky plan, nëse mund ta quajmë kështu, është rrënjësisht i ndryshëm nga 27 pikat në të cilat kemi punuar në javët e fundit, që nga fillimi i dhjetorit, në bashkëpunim me palën amerikane”, tha sot Ryabkov./mxh
Tajlanda kreu sulme ajrore në një zonë kufitare të diskutueshme me Kamboxhian, ndërsa zyrtarët nga të dyja palët vazhduan bisedimet për t’i dhënë fund luftimeve.
Forcat Ajrore Tajlandeze thanë se kishin goditur një “pozicion të fortifikuar ushtarak” kamboxhian pasi civilët ishin larguar nga zona.
Ministria e mbrojtjes e Kamboxhias akuzoi Tajlandën për “sulme pa dallim” kundër shtëpive të civilëve dhe për plagosjen e disa personave. Luftimet shpërthyen përsëri në fillim të këtij muaji, pasi një armëpushim i brishtë në korrik i dha fund përleshjeve të ashpra kufitare pesë ditëshe.
Të paktën 41 persona janë vrarë dhe pothuajse një milion janë zhvendosur që kur rifilluan armiqësitë. Të dyja vendet kanë fajësuar njëra-tjetrën për prishjen e armëpushimit.
Që atëherë, luftimet janë përhapur në pothuajse çdo provincë përgjatë kufirit prej 800 kilometrash. Ministria e mbrojtjes e Kamboxhias tha se sulmet e së premtes ndodhën në provincën veriperëndimore Banteay Meanchey. Deri në 40 bomba u hodhën nga aeroplanët luftarakë F-16.
Tajlanda tha se aksioni kishte për qëllim kontrollin e fshatit Nong Chan dhe se u “krye në mënyrë efikase dhe të suksesshme”. Kjo ndodhi ndërsa negociatorët tajlandezë dhe kamboxhianë zhvilluan ditën e tretë të bisedimeve në një pikë kontrolli kufitar. Kryeministri tajlandez Anutin Charnvirakul tha se sapo të dyja palët të bien dakord për kushtet e njëra-tjetrës, mund të nënshkruhet një marrëveshje armëpushimi.
SHBA-të dhe Kina janë përpjekur gjithashtu të ndërmjetësojnë një armëpushim të ri.
Ndryshe, mosmarrëveshja midis Tajlandës dhe Kamboxhias daton më shumë se një shekull më parë dhe ka pasur përleshje sporadike, me ushtarë dhe civilë të vrarë nga të dyja palët gjatë viteve. Por në maj, tensionet u përshkallëzuan pasi një ushtar kamboxhian u vra në një përleshje.
Dhe më 24 korrik, situata u përshkallëzua në mënyrë dramatike pas një sulmi me raketa nga Kamboxhia në Tajlandë, i cili u pasua nga sulme ajrore tajlandeze. Kjo shkaktoi pesë ditë luftimesh të ashpra, të cilat lanë dhjetëra ushtarë dhe civilë të vdekur./mxh
Një studim nga studiues japonezë dhe egjiptianë zbulon zbulimin e një strukture në formë L së bashku me një anomali shoqëruese pranë Piramidave të Mëdha të Gizës.
Edhe pse është e pamundur të dihet me siguri se çfarë është anomalia, studiuesit hamendësojnë se zbulimi në formë L mund të jetë një hyrje në një strukturë më të thellë.
Studiuesit e udhëhequr nga Motoyuki Sato i Universitetit Tohoku përdorën GPR, së bashku me një metodë të njohur si tomografia e rezistencës elektrike (ERT), e cila përdor rezistencë elektrike për të hartuar strukturat nëntokësore, për të zbuluar atë që përshkruhet si një “anomali në formë L” në varrezat perëndimore pranë piramidave të njohura botërisht.
“Varrezat Perëndimore në Giza njihen si një vend varrimi i rëndësishëm i anëtarëve të familjes mbretërore dhe oficerëve të klasit të lartë. Në studimin fillestar nga GPR dhe ERT gjetëm një anomali në veri të vendit të studimit. Zona e anomalisë mund të përcaktohej përafërsisht, por struktura dhe vendndodhja ishin të paqarta”, thuhet në dokument.
Sipas punimit kërkimor të ekipit, të botuar në revistën Archeological Prospection, struktura është afërsisht 6.5 metra larg sipërfaqes, mat 33 metra në gjatësi dhe u mbush pas ndërtimit./mxh
Login
