❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.

Bajra: Inteligjenca artificiale po trondit themelet e ekonomisë dhe tregjeve globale




Zhvillimi i shpejtĂ« i inteligjencĂ«s artificiale ka krijuar njĂ« tronditje tĂ« thellĂ« nĂ« ekonominĂ« amerikane dhe nĂ« tregjet financiare globale, duke vĂ«nĂ« nĂ« pikĂ«pyetje epĂ«rsinĂ« tradicionale teknologjike tĂ« Shteteve tĂ« Bashkuara. KĂ«shtu ka deklaruar eksperti i tregjeve financiare ndĂ«rkombĂ«tare, Emanuel Bajra, nĂ« “PĂ«rballje Podcast”.

Sipas Bajrës, për herë të parë pas dekadash, tregu amerikan është përballur me ndjenjën se dominimi teknologjik nuk është më i garantuar, gjë që ka reflektuar drejtpërdrejt në sjelljen e investitorëve dhe në luhatjet e forta të tregjeve gjatë vitit 2025.

“Kjo ishte njĂ« tronditje e madhe pĂ«r tregun amerikan. U kuptua se epĂ«rsia teknologjike nuk Ă«shtĂ« mĂ« e sigurt”, tha Bajra.

- YouTube www.youtube.com

Ai shpjegoi se frika nga përhapja e shpejtë e inteligjencës artificiale dhe nga humbja e avantazhit teknologjik ka ndikuar drejtpërdrejt në rënien e besimit te kompanitë e mëdha teknologjike dhe në tërheqjen e shpejtë të kapitalit.

“Kur kapitali fillon tĂ« tĂ«rhiqet, bie konfidenca dhe krijohet panik. Reagimi i investitorĂ«ve ka qenĂ« i menjĂ«hershĂ«m”, theksoi ai.

Bajra theksoi se inteligjenca artificiale nuk është vetëm zhvillim teknologjik, por tashmë është shndërruar në faktor kyç ekonomik dhe gjeopolitik, që po ndikon mënyrën se si alokohet kapitali dhe si ndërtohen strategjitë ekonomike globale.

“Inteligjenca artificiale sot Ă«shtĂ« faktor ekonomik dhe gjeopolitik. Ajo po e ndryshon mĂ«nyrĂ«n se si funksionojnĂ« tregjet dhe si mendohet pĂ«r tĂ« ardhmen”, u shpreh Bajra shkruan Telegrafi.

Sipas tij, këto zhvillime do të vazhdojnë të ndikojnë në tregjet financiare edhe në vitet në vijim, duke e bërë inteligjencën artificiale një nga faktorët më të rëndësishëm në ekonominë globale./Telegrafi/.

Bajra shpjegon luhatjet që goditën ekonominë globale gjatë vitit 2025



Viti 2025 është karakterizuar nga disa luhatje të forta në tregjet financiare globale, si pasojë e kombinimit të gjeopolitikës, tarifave amerikane dhe zhvillimeve në sektorin teknologjik.

KĂ«shtu deklaroi eksperti i tregjeve financiare ndĂ«rkombĂ«tare, Emanuel Bajra, nĂ« “PĂ«rballje Podcast”.

Sipas Bajrës, një nga goditjet kryesore lidhet me sektorin e teknologjisë, i cili zë një peshë të madhe në indeksin amerikan.

“Kemi pasur katĂ«r luhatje serioze nĂ« tregjet globale. Ato erdhĂ«n si kombinim i gjeopolitikĂ«s, tarifave amerikane dhe goditjes sĂ« sektorit tĂ« teknologjisĂ«â€, tha Bajra.



Ai shtoi se rënia e besimit te kompanitë e mëdha teknologjike, frika nga inteligjenca artificiale dhe reagimet emocionale të investitorëve krijuan pasiguri të theksuar, por pa kolaps sistemik.

“InvestitorĂ«t reagojnĂ« shumĂ« shpejt. Kur kapitali tĂ«rhiqet, bie konfidenca dhe krijohet panik, por tregjet kanĂ« treguar rikuperim gradual”, theksoi Bajra shkruan Telegrafi.

Eksperti i tregjeve financiare ndĂ«rkombĂ«tare, Emanuel Bajra, nĂ« “PĂ«rballje Podcast"

Ai ka shtuar se Viti 2025 ka shënuar një ndryshim të thellë në rendin gjeopolitik dhe ekonomik global, veçanërisht pas rikthimit të Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë si president i Shteteve të Bashkuara të Amerikës.

Eksperti i tregjeve financiare ndërkombëtare vlerësoi se nuk ka pasur vetëm ndryshim administrate, por edhe ndryshim doktrine politike dhe ekonomike. /Telegrafi/


Emanuel Bajra: Fondi në Trustin pensional prej gati 4 miliardë eurosh mbetet stabil



Pavarësisht pasigurive dhe luhatjeve në tregjet financiare globale, Trusti Pensional i Kosovës pritet ta mbyllë vitin 2025 në pozitivisht.

KĂ«shtu ka deklaruar Emanuel Bajra, kryesues i Bordit tĂ« Trustit, nĂ« “PĂ«rballje Podcast”, duke theksuar se fondi Ă«shtĂ« ndĂ«rtuar pĂ«r t’i pĂ«rballuar pikĂ«risht periudhat e paqĂ«ndrueshme nĂ« tregje.

Bajra sqaroi se fondi pensional nuk duhet parë si investim afatshkurtër dhe se rëniet ditore apo mujore nuk e përcaktojnë të ardhmen financiare të kontribuuesve.



“Fondi pensional nuk Ă«shtĂ« investim pĂ«r sot e nesĂ«r. ËshtĂ« investim pĂ«r pensionimin. Luhatjet e sotme nuk e rrezikojnĂ« tĂ« ardhmen e kontribuuesve”, tha ai shkruan Telegrafi.

Sipas BajrĂ«s, gjatĂ« vitit 2025 Trusti Ă«shtĂ« pĂ«rballur me disa luhatje nĂ« tregje, por falĂ« menaxhimit aktiv dhe diversifikimit tĂ« investimeve ka arritur t’i absorbojĂ« goditjet pa rrezikuar stabilitetin e fondit.

“Ne i kemi pĂ«rballuar luhatjet shumĂ« mirĂ«. Kemi alokuar dhe rialokuar kapitalin aty ku kemi parĂ« rĂ«nie dhe aty ku kemi parĂ« mundĂ«si pĂ«r kthim”, theksoi Bajra.

- YouTube www.youtube.com

Ai shtoi se strategjia e investimeve është ndërtuar mbi parimin e sigurisë maksimale për kontribuuesit, duke mos e ekspozuar fondin ndaj rrezikut të panevojshëm, por duke shfrytëzuar mundësitë që krijohen në tregjet globale.

“Natyra e fondeve pensionale nuk Ă«shtĂ« si e investitorĂ«ve privatĂ«. Ajo kĂ«rkon durim dhe planifikim afatgjatĂ«â€, u shpreh ai.

Bajra theksoi se Trusti ka investuar në mënyrë të diversifikuar, përfshirë edhe në sektorin e mbrojtjes, me qëllim të ruajtjes së vlerës dhe rritjes graduale të kthimit.

Në fund, Bajra e cilësoi fondin pensional të Kosovës si një arritje institucionale, duke vënë në pah disiplinën e kontribuuesve dhe menaxhimin profesional ndër vite.

“Kosova sot ka njĂ« fond pensional gati katĂ«r miliardĂ« eurosh. Kjo Ă«shtĂ« storie suksesi dhe meritĂ« e kontribuuesve dhe e menaxhimit institucional”, pĂ«rfundoi Bajra./Telegrafi/.

Bajra: Rikthimi i Trumpit shënoi një kthesë gjeopolitike dhe tronditi tregjet globale, 2026-ta pritet të jetë edhe më 'i nxehtë'



Viti 2025 ka shĂ«nuar njĂ« ndryshim tĂ« thellĂ« nĂ« rendin gjeopolitik dhe ekonomik global, veçanĂ«risht pas rikthimit tĂ« Donald Trump nĂ« ShtĂ«pinĂ« e BardhĂ« si president i Shteteve tĂ« Bashkuara tĂ« AmerikĂ«s. KĂ«shtu tha nĂ« “PĂ«rballje Podcast”, eksperti i tregjeve financiare ndĂ«rkombĂ«tare, Emanuel Bajra, i cili vlerĂ«son se nuk ka pasur vetĂ«m ndryshim administrate, por edhe ndryshim doktrine politike dhe ekonomike.

“Me ardhjen e presidentit Trump, u ndryshua doktrina politike dhe ekonomike e Shteteve tĂ« Bashkuara. Brenda njĂ« kohe shumĂ« tĂ« shkurtĂ«r u nĂ«nshkruan qindra urdhra ekzekutivĂ« qĂ« krijuan perceptimin e njĂ« Amerike qĂ« po ndryshon rrĂ«njĂ«sisht”, tha Bajra, shkruan Telegrafi.

- YouTube www.youtube.com

Sipas tij, këto zhvillime janë reflektuar drejtpërdrejt në marrëdhëniet transatlantike dhe në fragmentimin e tregut evropian, i cili mbetet tregu më i madh dhe më i lakmueshëm konsumator në botë.

“AmerikĂ«s nuk i konvenon njĂ« EvropĂ« e bashkuar si njĂ«si e vetme tregtare. Kostoja e rikthimit tĂ« AmerikĂ«s si superfuqi e vetme po paguhet kryesisht nga Evropa”, theksoi ai.

Katër luhatjet kryesore në tregjet globale financiare gjatë 2025-së

Bajra thotë se kanë ndodhur katër luhatje të mëdha që kanë goditur tregjet financiare globale gjatë vitit 2025, me theks të veçantë në sektorin teknologjik dhe politikat tarifore amerikane.

“Kemi pasur katĂ«r luhatje serioze nĂ« tregjet globale. Ato erdhĂ«n si kombinim i gjeopolitikĂ«s, tarifave amerikane dhe goditjes sĂ« sektorit tĂ« teknologjisĂ«â€, shpjegoi ai.

Emanuel Bajra me kryredaktorin e Telegrafit Muhamet Hajrullahu n\u00eb "Perballje Podcast" Foto: Floriana Alija

Sipas tij, rënia e besimit në kompanitë e mëdha teknologjike, frika nga inteligjenca artificiale dhe reagimet emocionale të investitorëve krijuan pasiguri të theksuar, por pa shkaktuar kolaps sistemik.

“InvestitorĂ«t reagojnĂ« shumĂ« shpejt. Kur kapitali tĂ«rhiqet, bie konfidenca dhe krijohet panik, por tregjet kanĂ« treguar rikuperim gradual”, tha Bajra nĂ« “PĂ«rballje Podcast” me kryeredaktorin e Telegrafit, Muhamet Hajrullahu.

2026- vit më i nxehtë dhe pritjet për Trustin Pensional të Kosovës

Duke folur për vitin 2026, Bajra paralajmëron se pritet të jetë edhe më i tensionuar, si në aspektin gjeopolitik ashtu edhe në tregjet financiare, për shkak të konsolidimit të pushtetit të Trumpit dhe vendimeve ekonomike që priten nga administrata amerikane.

“Viti 2026 do tĂ« jetĂ« edhe mĂ« i nxehtĂ«. Amerika Ă«shtĂ« superfuqi dhe çdo vendim i saj reflektohet globalisht”, tha ai.

Sa i përket Trustit Pensional të Kosovës, ku Bajra është kryesues i bordit, thotë se pavarësisht luhatjeve të tregut, fondi mbetet stabil dhe me kthim pozitiv.

“Fondi pensional nuk Ă«shtĂ« investim pĂ«r sot e nesĂ«r. ËshtĂ« investim pĂ«r pensionimin. Luhatjet afatshkurtra nuk e rrezikojnĂ« tĂ« ardhmen e kontribuuesve”, theksoi ai.

Sipas Bajrës, viti 2025 pritet të mbyllet pozitivisht për fondin, ndërsa diversifikimi i investimeve dhe menaxhimi profesional kanë garantuar siguri dhe rritje afatgjatë.

“Kosova ka njĂ« fond pensional gati katĂ«r miliardĂ« eurosh. Kjo Ă«shtĂ« storie suksesi dhe meritĂ« e kontribuuesve dhe e menaxhimit institucional”, pĂ«rfundoi Bajra. /Telegrafi/

Mulliqi dhe Rizanaj: Edukimi medial dhe verifikimi janë çelësi kundër dezinformimit në zgjedhje




Dezinformimi gjatë fushatave zgjedhore në Kosovë po bëhet gjithnjë e më i sofistikuar, ndërsa rrjetet sociale dhe inteligjenca artificiale po e vështirësojnë dallimin mes lajmit të verifikuar dhe përmbajtjeve të rreme.

KĂ«shtu u tha nĂ« episodin e pestĂ« tĂ« “PĂ«rballje Podcast”, ku GetoarbĂ« Mulliqi nga Asociacioni i GazetarĂ«ve tĂ« KosovĂ«s dhe Festim Rizanaj nga HIBRID.info folĂ«n pĂ«r rreziqet qĂ« dezinformimi paraqet pĂ«r integritetin medial dhe proceset demokratike.

Mulliqi theksoi se, pavarësisht përgatitjes së gazetarëve, qytetarët mbeten të cenueshëm për shkak të mungesës së edukimit medial.

“GazetarĂ«t dinĂ« t’i demantojnĂ« dezinformatat, por qytetarĂ«t mbesin tĂ« pambrojtur pa edukim medial,” tha ajo shkruan Telegrafi.

Ndërkaq, Rizanaj paralajmëroi se rrjetet sociale kanë krijuar një ambient ku dezinformatat qarkullojnë me shpejtësi.

“Rrjetet sociale kanĂ« krijuar njĂ« mjegull informativ ku dezinformatat shpĂ«rndahen mĂ« shpejt se lajmet e verifikuara,” u shpreh ai.

- YouTube www.youtube.com

Të dy panelistët bënë thirrje për orientim drejt mediave kredibile, verifikim të informatave dhe institucionalizim të edukimit medial si zgjidhje afatgjate kundër dezinformimit./Telegrafi/.





Rizanaj: Mediat sociale kanĂ« krijuar “mjegull informativ”, ndĂ«rsa narrativat ruse amplifikohen pĂ«rmes mediave serbe



Mediat sociale po e dĂ«mtojnĂ« autoritetin e medias profesionale dhe kanĂ« krijuar njĂ« “mjegull informativ”, ku qytetarĂ«t pĂ«rballen çdo ditĂ« me pĂ«rmbajtje tĂ« pakontrolluara, pĂ«rfshirĂ« dezinformata qĂ« intensifikohen sidomos gjatĂ« fushatave zgjedhore.

KĂ«shtu u shpreh Festim Rizanaj, hulumtues nĂ« platformĂ«n HIBRID.info, nĂ« episodin e pestĂ« tĂ« “PĂ«rballje Podcast”, duke folur pĂ«r gjetjet nga monitorimi i dezinformimit nĂ« periudha zgjedhore.

Sipas Rizanajt, me shfaqjen e mediave sociale, secili ka mundĂ«si tĂ« hapĂ« faqe apo llogari dhe tĂ« shpĂ«rndajĂ« informacione, shpesh tĂ« emĂ«rtuara me prapashtesa si “info” apo “gazeta”, duke krijuar pĂ«rshtypjen e rreme tĂ« burimeve mediatike.

- YouTube www.youtube.com

“Kjo ia ka marrĂ« autoritetin medias kredibile dhe gazetarisĂ« profesionale, duke krijuar mjegull informativ nĂ« rrjete sociale,” tha Rizanaj shkruan Telegrafi.

Ai theksoi se sot shumica e qytetarëve informohen kryesisht përmes mediave sociale, ku qarkullojnë lloj-lloj informacionesh, përfshirë edhe dezinformata, gjë që e ka rritur nevojën për platforma të verifikimit të fakteve dhe për media profesionale e kredibile.

Dezinformimi gjatë fushatave dhe përdorimi i AI

Rizanaj tha se gjatë fushatave zgjedhore hapen qindra faqe, kanale dhe llogari të reja që shpërndajnë përmbajtje manipuluese, duke filluar nga deklarata të vjetra të ripublikuara, imazhe të edituara e video të prera, deri te përmbajtje të gjeneruara me inteligjencë artificiale.

“SĂ« fundmi kemi identifikuar video tĂ« gjeneruara me inteligjencĂ« artificiale, tĂ« cilat improvizohen si intervista tĂ« mediave kosovare pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« legjitimitet pĂ«rmbajtjes sĂ« rreme", tha ai, transmeton Telegrafi.

Foto: Ridvan Slivova

Sipas Rizanajt, këto përmbajtje synojnë të ndikojnë drejtpërdrejt në perceptimin e audiencës dhe të votuesve, duke e bërë verifikimin e informacionit edhe më të domosdoshëm.

Duke folur për gjetjet e raportit të fundit të HIBRID.info, Rizanaj tha se mediat ruse, si Russia Today dhe Sputnik, operojnë në Ballkanin Perëndimor kryesisht në gjuhën serbe, me synim arritjen e një audience sa më të gjerë.

“Narrativat e kĂ«tyre mediave amplifikohen nga tabloidet dhe mediat e afĂ«rta me pushtetin nĂ« Serbi dhe mĂ« pas arrijnĂ« te komuniteti serb nĂ« KosovĂ«â€, tha ai.

Sipas Rizanajt, target audienca e këtyre mediave mbetet komuniteti serb, i cili vazhdon të informohet kryesisht nga tabloidet serbe, duke mos pasur alternativa të tjera të besueshme.

“KĂ«to narrativa riciklohen vazhdimisht dhe shpĂ«rndahen si informacione tĂ« besueshme, ndonĂ«se kanĂ« agjendĂ« tĂ« qartĂ« politike,” theksoi ai. /Telegrafi/


Mulliqi: Pa edukim medial, qytetarët mbeten të pambrojtur ndaj dezinformimit gjatë zgjedhjeve




Mungesa e edukimit medial dhe ndryshimi i shpejtë i mënyrës se si qytetarët informohen po e bëjnë shoqërinë kosovare gjithnjë e më të cenueshme ndaj dezinformimit, veçanërisht gjatë fushatave zgjedhore.

KĂ«shtu u tha nĂ« episodin e pestĂ« tĂ« “PĂ«rballje Podcast”( Integriteti Medial dhe Demokracia nĂ« KosovĂ«) ku GetoarbĂ« Mulliqi, drejtoreshĂ« e Asociacionit tĂ« GazetarĂ«ve tĂ« KosovĂ«s (AGK), foli pĂ«r rolin e organizatĂ«s, sfidat aktuale tĂ« mjedisit informativ dhe nevojĂ«n pĂ«r edukim medial tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m.

Mulliqi theksoi se roli i AGK-së është zgjeruar përtej mbrojtjes së gazetarëve, duke përfshirë edhe mbrojtjen e lirisë së shprehjes dhe integritetit të informacionit.

“AGK-ja Ă«shtĂ« themeluar si organizatĂ« qĂ« i mbron tĂ« drejtat e gazetarĂ«ve, por roli ynĂ« Ă«shtĂ« zgjeruar edhe nĂ« mbrojtjen e lirisĂ« sĂ« shprehjes dhe luftimin e fenomeneve qĂ« e dĂ«mtojnĂ« integritetin e profesionit,” tha Mulliqi shkruan Telegrafi.



Ajo përmendi trajnime, akademi, punëtori dhe vizita studimore si pjesë të aktiviteteve të vazhdueshme të AGK-së për ngritjen e kapaciteteve profesionale të gazetarëve.

Foto: Ridvan Slivova

Ajo shtoi se ciklet e shpeshta zgjedhore e kanë bërë dezinformimin një fenomen të vazhdueshëm në diskursin publik.

Drejtoresha e AGK-së vlerësoi se gazetarët, falë trajnimeve, janë më të përgatitur për të demantuar dezinformatat, por problemi kryesor mbetet mungesa e edukimit medial te publiku.

“GazetarĂ«t kanĂ« ditur si t’i pĂ«rgĂ«njeshtrojnĂ« dezinformatat, por kur pĂ«rballen me qytetarĂ«t, shihet qartĂ« mungesa e edukimit mediatik,” tha Mulliqi.

Sipas saj, qytetarët shpesh nuk arrijnë të dallojnë mes një lajmi të verifikuar dhe përmbajtjeve mashtruese që qarkullojnë në rrjete sociale.

Mulliqi theksoi se lufta kundër dezinformimit nuk mund të fitohet pa e bërë edukimin medial pjesë të sistemit arsimor.

“Ne nuk kemi shkop magjik pĂ«r ta zgjidhur kĂ«tĂ« problem. Edukimi medial duhet tĂ« institucionalizohet dhe tĂ« fillojĂ« qĂ« nĂ« moshĂ« tĂ« hershme,” tha ajo.

Ajo theksoi se zhvillimi i të menduarit kritik është mburoja më e fortë ndaj dezinformimit, sidomos në një kohë kur inteligjenca artificiale e ka vështirësuar edhe më shumë dallimin mes të vërtetës dhe të pavërtetës./Telegrafi/


telegrafi.com





A po e ndryshojnë rrjetet sociale dhe AI mënyrën e dezinformimit gjatë zgjedhjeve? Flasin Mulliqi dhe Rizanaj



Dezinformimi gjatë fushatave zgjedhore në Kosovë mbetet një rrezik serioz për integritetin medial dhe proceset demokratike, ndërsa format e tij po bëhen gjithnjë e më të sofistikuara, veçanërisht përmes mediave sociale dhe përdorimit të inteligjencës artificiale.

KĂ«shtu u tha nĂ« episodin e pestĂ« tĂ« serisĂ« “PĂ«rballje Podcast” ( Integriteti Medial dhe Demokracia nĂ« KosovĂ«), ku u diskutua roli i organizatave tĂ« shoqĂ«risĂ« civile nĂ« luftĂ«n kundĂ«r dezinformimit, me fokus tĂ« veçantĂ« periudhĂ«n zgjedhore.

- YouTube www.youtube.com

Në këtë episod të ftuar ishin Getoarbë Mulliqi, drejtoreshë e Asociacionit të Gazetarëve të Kosovës (AGK), dhe Festim Rizanaj, hulumtues në platformën HIBRID.

Ajo nënvizoi se AGK-ja, përveç mbrojtjes së gazetarëve, ka zgjeruar rolin e saj edhe në mbrojtjen e lirisë së shprehjes dhe integritetit të informacionit, përmes trajnimeve, akademive dhe bashkëpunimit me platforma të verifikimit të fakteve.

Foto: Ridvan Slivova

“GazetarĂ«t kanĂ« qenĂ« tĂ« pĂ«rgatitur pĂ«r t’i demantuar dezinformatat, por problemi kryesor Ă«shtĂ« mungesa e edukimit mediatik te qytetarĂ«t,” theksoi ajo.

Sipas Mulliqit, mungesa e edukimit medial në sistemin arsimor dhe shfaqja e portaleve të përkohshme gjatë fushatave e bëjnë mjedisin informativ edhe më të brishtë.

NdĂ«rsa hulumtuesi nga HIBRID, Festim Rizanaj, tha se mediat sociale kanĂ« ulur autoritetin e medias profesionale dhe kanĂ« krijuar njĂ« “mjegull informativ”.

“Sot shumica e njerĂ«zve informohen pĂ«rmes mediave sociale, ku qarkullojnĂ« lloj-lloj informacionesh, pĂ«rfshirĂ« edhe dezinformata,” tha Rizanaj nĂ« “PĂ«rballje Podcast” me kreyredaktorin e Telegrafit Muhamet Hajrullahu.

Ai paralajmëroi se gjatë fushatave zgjedhore hapen qindra faqe dhe llogari që shpërndajnë përmbajtje të rreme, përfshirë deklarata të vjetra, imazhe të manipuluara dhe video të gjeneruara me inteligjencë artificiale.

“SĂ« fundmi kemi edhe video tĂ« krijuara me inteligjencĂ« artificiale, tĂ« cilat imitojnĂ« intervista tĂ« mediave kosovare pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« legjitimitet pĂ«rmbajtjes sĂ« rreme,” shtoi ai.

Narrativa nga mediat ruse dhe serbe

Rizanaj prezantoi edhe gjetjet e hulumtimeve të fundit të HIBRID.info, duke theksuar ndikimin e mediave ruse dhe serbe në hapësirën informative të Ballkanit Perëndimor.

“Narrativat e Russia Today dhe Sputnik nĂ« gjuhĂ«n serbe amplifikohen nga tabloidet nĂ« Serbi dhe arrijnĂ« te komuniteti serb nĂ« KosovĂ«,” tha ai.

Sipas tij, këto narrativa shpesh e paraqesin Listën Serbe si të vetmen alternativë politike për serbët në Kosovë, ndërsa institucionet e Kosovës dhe kryeministrin në detyrë si kërcënim për mbijetesën e tyre.

Foto: Ridvan Slivova

Thirrje për edukim medial

Të dy panelistët u pajtuan se zgjidhja afatgjate nuk qëndron vetëm te demantimi i dezinformatave, por te edukimi medial i qytetarëve.

“Ne nuk kemi shkop magjik pĂ«r ta zgjidhur problemin, por edukimi medial duhet tĂ« institucionalizohet,” tha Mulliqi.

Ndërsa Rizanaj theksoi rëndësinë e orientimit të publikut drejt mediave kredibile.

“Media serioze kanĂ« ekipe, burime dhe verifikim. Faqet nĂ« rrjete sociale me prapashtesa ‘info’ apo ‘gazeta’ nuk janĂ« domosdoshmĂ«rish media,” tha ai.

Diskutimi u mbyll me thirrje për bashkëpunim më të madh ndërmjet mediave tradicionale, organizatave të shoqërisë civile dhe platformave të fakt-checking-ut, për të mbrojtur integritetin e informacionit dhe proceset demokratike në Kosovë./Telegrafi/.

Ky Ă«shtĂ« episodi i pestĂ« i serisĂ« “PĂ«rballje Podcast” ( Integriteti Medial dhe Demokracia nĂ« KosovĂ«), qĂ« synon tĂ« nxisĂ« debat pĂ«r rolin e mediave, sfidat e besueshmĂ«risĂ« dhe ndikimin e dezinformimit gjatĂ« fushatave zgjedhore nĂ« KosovĂ«. /Telegrafi/


Nga Prishtina në gjithë Kosovën- ku po rritet më së shumti ndërtimi?



Ndërtimi në Kosovë nuk është më i përqendruar vetëm në kryeqytet, por po shtrihet me intensitet të lartë edhe në komunat dhe regjionet tjera të vendit, ku po zhvillohen projekte të reja banesore dhe urbane dhe jo vetëm.

KĂ«shtu u tha nĂ« “PĂ«rballje Podcast” nga Faton Hoxha, i cili theksoi se “boom” ndĂ«rtimi po vĂ«rehet nĂ« tĂ« gjitha regjionet e KosovĂ«s.

“NĂ« secilin prej regjioneve tĂ« KosovĂ«s ka boom ndĂ«rtimi – PrishtinĂ«, MitrovicĂ«, PejĂ«, GjakovĂ«, Prizren, Gjilan dhe Ferizaj”, u shpreh Hoxha.

- YouTube www.youtube.com

Sipas tij, Ferizaji është ndër komunat me zhvillimin më të shpejtë ekonomik dhe ndërtimor pas Prishtinës, ndërsa Prizreni po shënon zgjerim të madh drejt zonave përreth.

“Prizreni praktikisht po bashkohet me zonat pĂ«rreth pĂ«rmes projekteve tĂ« mĂ«dha ndĂ«rtimore”, tha Hoxha shkruan Telergafi.

Ai theksoi se edhe Gjakova po përjeton rritje të ndjeshme të ndërtimeve të reja, pavarësisht madhësisë së qytetit, ndërsa zhvillim të vazhdueshëm po shënojnë edhe Peja, Gjilani dhe Mitrovica.

Foto: Ridvan Slivova

Hoxha shtoi se dhënia e lejeve të reja ndërtimore dhe vazhdimi i projekteve të mëdha tregojnë qartë se kërkesa për banesa ekziston edhe jashtë kryeqytetit.

“PĂ«rderisa po jepen leje tĂ« reja ndĂ«rtimi, kjo tregon se ka kĂ«rkesĂ«. NĂ« momentin qĂ« nuk ka kĂ«rkesĂ«, nuk ka as ndĂ«rtim”, theksoi ai.

Në përmbyllje, Hoxha tha se ndërtimi do të vazhdojë në të gjitha këto komuna për aq kohë sa ekziston interes real për blerje.

“Derisa ka blerĂ«s dhe kĂ«rkesĂ« reale, ndĂ«rtimi nuk do tĂ« ndalet”, pĂ«rfundoi ai./Telegrafi/.

Pse po paguajmë më shtrenjtë për banesa? Hoxha tregon faktorët kryesorë



Rritja e çmimeve të banesave në Kosovë vitet e fundit është rezultat i faktorëve realë ekonomikë dhe strukturorë, e jo i spekulimeve në treg, ndërsa për aq kohë sa ekziston kërkesë për blerje, nuk pritet rënie e çmimeve.

KĂ«shtu u tha nĂ« “PĂ«rballje Podcast”, ku Faton Hoxha, kryetar i ShoqatĂ«s sĂ« NdĂ«rtuesve tĂ« KosovĂ«s, foli pĂ«r arsyet qĂ« kanĂ« ndikuar drejtpĂ«rdrejt nĂ« shtrenjtimin e apartamenteve.

“NĂ«se para dy vjetĂ«sh metri katror nĂ« disa zona ka qenĂ« rreth 500 euro, sot Ă«shtĂ« 700–800 euro, ndĂ«rsa nĂ« zona tĂ« caktuara tĂ« PrishtinĂ«s ka shku edhe 1.300 deri nĂ« 1.500 euro”, tha Hoxha.

- YouTube www.youtube.com

Sipas tij, një nga faktorët kryesorë është rritja e çmimeve të materialeve ndërtimore.

“Hekuri Ă«shtĂ« shtrenjtu rreth 45 pĂ«r qind, betoni 25–30 pĂ«r qind, ndĂ«rsa materialet kryesore si hekuri, cimentoja dhe druri janĂ« dukshĂ«m mĂ« tĂ« shtrenjta se para pandemisĂ«â€, theksoi ai.

Një tjetër faktor kyç është rritja e kostos së fuqisë punëtore, si pasojë e emigrimit të madh.

“Ka zĂ«ra qĂ« rreth 170 mijĂ« njerĂ«z e kanĂ« lĂ«shuar KosovĂ«n vitet e fundit, shumica prej tyre krahu i punĂ«s. Kjo ka bĂ«rĂ« qĂ« çmimi i punĂ«s tĂ« dyfishohet, e nĂ« disa raste edhe tĂ« katĂ«rfishohet”, u shpreh Hoxha.



Ai shtoi se nĂ« PrishtinĂ«, çmimi i tokĂ«s ka arritur tĂ« pĂ«rbĂ«jĂ« deri nĂ« 40–50 pĂ«r qind tĂ« kostos totale tĂ« njĂ« projekti ndĂ«rtimor, duke ndikuar drejtpĂ«rdrejt nĂ« çmimin final tĂ« banesave.

Duke bërë krahasime rajonale, Hoxha tha se pavarësisht rritjes, Kosova vazhdon të ketë çmime më të ulëta të banesave sesa kryeqytetet e rajonit.

“NĂ« krahasim me TiranĂ«n, Shkupin, PodgoricĂ«n apo Beogradin, Kosova hala e ka çmimin mĂ« tĂ« lirĂ« tĂ« banesave”, tha ai.

Në përmbyllje, Hoxha hodhi poshtë pretendimet për rënie të çmimeve të banesave në një periudhë të afërt.

“NĂ« momentin qĂ« nuk ka shitje, nuk ka as ndĂ«rtim. PĂ«rderisa ka blerĂ«s dhe kĂ«rkesĂ« reale, nuk do tĂ« ketĂ« rĂ«nie tĂ« çmimeve”, pĂ«rfundoi ai. /Telegrafi/

“NdĂ«rtimtaria Ă«shtĂ« infuzioni i ekonomisĂ«â€, Faton Hoxha tregon pse kĂ«rkesa pĂ«r blerje banesash nuk po bie nĂ« KosovĂ«



Sektori i ndërtimtarisë vazhdon të jetë një nga shtyllat kryesore të ekonomisë së Kosovës, ku rreth 12 për qind e të punësuarve janë në këtë sektor.

KĂ«shtu tha nĂ« “PĂ«rballje Podcast”, Faton Hoxha, kryetar i ShoqatĂ«s sĂ« NdĂ«rtuesve tĂ« KosovĂ«s, duke folur pĂ«r rolin e ndĂ«rtimtarisĂ« nĂ« zhvillimin ekonomik tĂ« vendit dhe trendet e vazhdueshme tĂ« ndĂ«rtimit.

Ai tha se ndërtimi nuk pritet të ndalet për aq kohë sa ekziston kërkesë reale për banesa.

- YouTube www.youtube.com

“NdĂ«rtimi ka qenĂ« dhe mbetet infuzioni i ekonomisĂ« sonĂ«. Ende Ă«shtĂ« diku te njĂ« e gjashta e GDP-sĂ« sĂ« KosovĂ«s dhe rreth 12 pĂ«r qind e tĂ« punĂ«suarve janĂ« nĂ« kĂ«tĂ« sektor”, tha Hoxha.

Ai theksoi se zhvillimi i ndërtimtarisë pas luftës ka qenë i domosdoshëm për shkak të rritjes së popullsisë dhe mungesës së infrastrukturës bazë, duke përfshirë jo vetëm objektet banesore, por edhe rrugët, shkollat, spitalet dhe infrastrukturën publike në përgjithësi.

Sipas Hoxhës, ndërtimi sot nuk është i përqendruar vetëm në Prishtinë, por është shtrirë në të gjitha regjionet e Kosovës.

“NĂ« secilin prej regjioneve tĂ« KosovĂ«s ka boom ndĂ«rtimi – PrishtinĂ«, MitrovicĂ«, PejĂ«, GjakovĂ«, Prizren, Gjilan dhe Ferizaj”, u shpreh ai.

Duke komentuar debatet për një ndalim apo ngadalësim të ndërtimit për shkak të numrit të lartë të banesave të pabanueshme, Hoxha tha se këto interpretime nuk pasqyrojnë realitetin e tregut.

“NĂ« momentin qĂ« nuk ka shitje, nuk ka as ndĂ«rtim. PĂ«rderisa ka blerĂ«s dhe kĂ«rkesĂ« reale, ndĂ«rtimi nuk do tĂ« ndalet”, theksoi ai nĂ« “PĂ«rballje Podcast” me kryeredaktorin e Telegrafit, Muhamet Hajrullahu.

Faton Hoxha/Telegrafi.com Foto: Ridvan Slivova

Ai shtoi se dhënia e lejeve të reja ndërtimore dhe vazhdimi i projekteve të mëdha tregojnë se kërkesa për banesa vazhdon edhe përtej qendrës së kryeqytetit.

Në përmbyllje, Hoxha vlerësoi se ndërtimtaria do të vazhdojë të mbetet faktor kyç i zhvillimit ekonomik të Kosovës, pavarësisht sfidave me planifikimin urban, infrastrukturën dhe kostot e ndërtimit.

Në këtë podcast ai ka folur edhe për legalizimet, cilësinë e ndërtimit të banesave dhe tema të tjera. /Telegrafi/

​A e la mungesa e dokumentimit KosovĂ«n pĂ«r vite nĂ« defanzivĂ« pĂ«r krimet e luftĂ«s?



Kosova ka qenë për një kohë të gjatë në pozicion defanziv në raport me krimet e luftës, për shkak të mungesës së dokumentimit institucional dhe të verifikueshëm.

KĂ«shtu ka deklaruar drejtori i Institutit pĂ«r Krimet e Kryera gjatĂ« LuftĂ«s (IKKL), Atdhe Hetemi, nĂ« “PĂ«rballje Podcast” nĂ« Telegrafi.com

- YouTube www.youtube.com

Sipas tij, mungesa e njĂ« arkive shtetĂ«rore tĂ« dokumentuar profesionalisht ka bĂ«rĂ« qĂ« Kosova, ndonĂ«se viktimĂ« e krimeve tĂ« luftĂ«s, tĂ« mos ketĂ« pasur mjetet e nevojshme pĂ«r t’iu kundĂ«rvĂ«nĂ« narrativave tĂ« rreme dhe propagandĂ«s nga Serbia.

“Si rezultat i mungesĂ«s sĂ« dokumentimit nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« mirĂ«filltĂ« dhe tĂ« institucionalizuar, Kosova pĂ«r vite ka marrĂ« njĂ« pozicion defanziv sa i pĂ«rket krimeve tĂ« luftĂ«s”, ka thĂ«nĂ« Hetemi.


Ai theksoi se kjo situatë ka ndikuar edhe në mënyrën se si krimet janë trajtuar në arenën ndërkombëtare, përfshirë studimet, raportimet dhe prodhimet dokumentare që shpesh kanë ardhur nga palë të tjera.

“Na ka munguar dokumentimi i besueshĂ«m qĂ« mund tĂ« ndahej me ambasada, studiues, gazetarĂ« dhe institucione ndĂ«rkombĂ«tare,” u shpreh ai.

Sipas Hetemit, ky boshllëk ka nisur të mbushet vetëm vitet e fundit përmes krijimit dhe funksionalizimit të IKKL-së, i cili po ndërton një arkiv të verifikuar me standarde profesionale dhe metodologji shkencore.

Ai shtoi se dokumentimi institucional nuk është i rëndësishëm vetëm për drejtësinë tranzicionale, por edhe për pozicionin politik dhe diplomatik të Kosovës.

“VetĂ«m me dokumente tĂ« verifikuara, Kosova mund tĂ« kalojĂ« nga mbrojtja nĂ« prezantimin aktiv tĂ« sĂ« vĂ«rtetĂ«s historike,” tha Hetemi.

​IKKL ka mbledhur materiale nga 14 shtete, Hetemi: Arkiva e krimeve tĂ« luftĂ«s po bĂ«het pikĂ« reference ndĂ«rkombĂ«tare



Instituti pĂ«r Krimet e Kryera gjatĂ« LuftĂ«s (IKKL) ka arritur tĂ« grumbullojĂ« materiale arkivore nga 650–700 burime tĂ« ndryshme, tĂ« ardhura nga 14 shtete, duke u shndĂ«rruar nĂ« njĂ« qendĂ«r reference pĂ«r studiues, gazetarĂ« dhe producentĂ« ndĂ«rkombĂ«tarĂ«.

KĂ«tĂ« e ka bĂ«rĂ« tĂ« ditur drejtori i institutit, Atdhe Hetemi, nĂ« “PĂ«rballje Podcast”, duke theksuar se arkiva e Institutit ka shĂ«nuar rritje tĂ« jashtĂ«zakonshme brenda njĂ« periudhe tĂ« shkurtĂ«r.

“Sot kemi mbi katĂ«rqind metra material fizik arkivor. Vlera e njĂ« arkivi matet pikĂ«risht me kĂ«tĂ« – me sasinĂ« dhe cilĂ«sinĂ« e materialit qĂ« posedon”, tha Hetemi.

Sipas tij, materialet janë mbledhur nga fotoreporterë të luftës, media vendore dhe ndërkombëtare, familjarë të viktimave dhe vetë viktimat e mbijetuara.

“Instituti Ă«shtĂ« shndĂ«rruar nĂ« njĂ« pikĂ« grumbullimi, por edhe nĂ« njĂ« pikĂ« referencimi, sepse arkivat tona sot vizitohen nga profesorĂ«, gazetarĂ«, producentĂ« dhe artistĂ« nga vende tĂ« ndryshme”, theksoi ai.

Hetemi nënvizoi se çdo material arkivohet dhe verifikohet sipas standardeve profesionale, me procesverbale dhe fonde arkivore të veçanta, duke garantuar përdorimin e tyre për hulumtime shkencore, dokumentarë dhe procese gjyqësore.

Ndryshe, Hetemi në këtë pofdcast sqaroi se Instituti ka një kornizë të qartë ligjore për dokumentimin e krimeve kundër njerëzimit, krimeve ekonomike, psiko-sociale, dëmeve në ambient dhe shkatërrimit të trashëgimisë kulturore.

Periudha prioritare mbetet 1 janar 1998 – qershor 1999, por ligji i jep hapĂ«sirĂ« edhe pĂ«r dokumentimin e krimeve qĂ« çuan drejt luftĂ«s – pĂ«rfshirĂ« helmimet e nxĂ«nĂ«sve nĂ« vitet ’90 dhe vrasjet e ushtarĂ«ve shqiptarĂ« nĂ« ish-APJ.

NjĂ« pjesĂ« e rĂ«ndĂ«sishme e episodit i kushtohet helmimeve tĂ« nxĂ«nĂ«sve nĂ« vitet 1990–1992, njĂ« temĂ« qĂ« gjeneratat e reja pothuajse nuk e njohin.

/Telegrafi/

​E vĂ«rteta qĂ« u vonua, si po dokumentohen krimet e luftĂ«s nĂ« KosovĂ«? – flet Atdhe Hetemi nga IKKL



Episodi i radhĂ«s i “PĂ«rballje Podcast”, sjell njĂ« bisedĂ« me drejtorin e Institutit pĂ«r Krimet e Kryera gjatĂ« LuftĂ«s (IKKL), Atdhe Hetemin, i cili shpalos mandatin, punĂ«n deri tani dhe sfidat e dokumentimit tĂ« krimeve tĂ« luftĂ«s nĂ« KosovĂ«.

Biseda nis me një nga kapitujt më të rëndësishëm të kujtesës kolektive, mënyrën si Kosova po e ndërton arkivin e vet historik për krimet e kryera nga forcat serbe.

Hetemi sqaroi se instituti ka një kornizë të qartë ligjore për dokumentimin e krimeve kundër njerëzimit, krimeve ekonomike, psiko-sociale, dëmeve në ambient dhe shkatërrimit të trashëgimisë kulturore.

Periudha prioritare mbetet 1 janar 1998 – qershor 1999, por ligji i jep hapĂ«sirĂ« edhe pĂ«r dokumentimin e krimeve qĂ« çuan drejt luftĂ«s – pĂ«rfshirĂ« helmimet e nxĂ«nĂ«sve nĂ« vitet ’90 dhe vrasjet e ushtarĂ«ve shqiptarĂ« nĂ« ish-APJ.

NjĂ« pjesĂ« e rĂ«ndĂ«sishme e episodit i kushtohet helmimeve tĂ« nxĂ«nĂ«sve nĂ« vitet 1990–1992, njĂ« temĂ« qĂ« gjeneratat e reja pothuajse nuk e njohin.

IKKL ka nisur dokumentimin e këtij kapitulli tragjik, i cili deri më sot nuk ka qenë i institucionalizuar.

“ËshtĂ« e dhimbshme qĂ« si shoqĂ«ri nuk kemi arritur t’i dokumentojmĂ« krimet nĂ« periudhat mĂ« tĂ« hershme”, thotĂ« Hetemi nĂ« “PĂ«rballje Podcast” me kryeredaktorin e Telegrafit Muhamet Hajrullahu duke theksuar se mungesa e dokumentimit ka lĂ«nĂ« boshllĂ«qe tĂ« mĂ«dha.

- YouTube www.youtube.com

Një pjesë me rëndësi e diskutimit shpjegon procesin e dorëzimit, arkivimit dhe verifikimit të materialeve.

IKKL sot funksionon me procesverbale, regjistra, fonde arkivore me emër të dorëzuesit dhe standarde të avancuara profesionale, duke e bërë institutin një qendër reference për studiues, gazetarë, producentë dhe institucione ndërkombëtare.

NĂ« vetĂ«m dy vite, IKKL ka grumbulluar materiale nga 650–700 burime tĂ« ndryshme, pĂ«rfshirĂ« dokumente nga fotoreporterĂ« tĂ« luftĂ«s, media vendore e ndĂ«rkombĂ«tare, viktima tĂ« mbijetuara, familjarĂ« tĂ« tyre dhe institucione tĂ« huaja.

Arkiva përfshin materiale të ardhura nga 14 shtete dhe vihet në dispozicion për hulumtime akademike, punime shkencore, dokumentarë dhe projekte të ndryshme kulturore.

Sipas Hetemit, kjo e ka shndĂ«rruar institutin nĂ« njĂ« “nyje tĂ« grumbullimit dhe shpĂ«rndarjes sĂ« sĂ« vĂ«rtetĂ«s historike”.

Një temë tjetër e ndjeshme që prek episodi është përballja me propagandën serbe, përfshirë dokumentarët që synojnë të shtrembërojnë ngjarjet e luftës.

Atdhe Hetemi nga IKKL n\u00eb "P\u00ebrballje Podcast"me Muhamet Hajrullahu, kryredaktor i Telegrafi.com Foto: Ridvan Slivova

Sipas Hetemit, Kosova historikisht ka qenë në pozicion mbrojtës për shkak të mungesës së dokumentimit institucional, por këtë boshllëk po e mbush gradualisht IKKL me punë të qëndrueshme dhe të verifikueshme profesionalisht.

Hetemi tregon se kur u emĂ«rua drejtor nĂ« vitin 2023, institucioni kishte vetĂ«m njĂ« staf – atĂ« vetĂ«.

“Sot janĂ« mbi 40 punonjĂ«s, tĂ« shtrirĂ« nĂ« tĂ« gjitha rajonet e KosovĂ«s, me arkiv tĂ« standardeve ndĂ«rkombĂ«tare dhe projekte tĂ« shumta kĂ«rkimore e kulturore”, ka deklaruar ai.

Episodi trajton rëndësinë e mbështetjes institucionale dhe financiare, rolin e shtetit, por edhe përgjegjësinë e shoqërisë për të mos e injoruar të kaluarën./Telegrafi/.

Orinda Huta zbulon fitimet nga podcasti: Më shumë se rroga në televizion


✇Albeu
By: V K

Orinda Huta, teksa ishte e ftuar nĂ« emisionin “Opinion” nĂ« Tv Klan, ka folur hapur pĂ«r vendimin e saj pĂ«r t’u shkĂ«putur nga ekrani i televizionit dhe pĂ«r t’iu dedikuar njĂ« formati qĂ« sot po njeh sukses tĂ« madh nĂ« tregun mediatik podcast-it.

Formati i saj “Mam”, tashmĂ« nĂ« sezonin e tretĂ«, Ă«shtĂ« kthyer nĂ« njĂ« pikĂ« referimi pĂ«r prindĂ«rimin, duke sjellĂ« histori, sfida dhe biseda tĂ« vlefshme pĂ«r nĂ«nat dhe baballarĂ«t.

Gjithashtu, Orinda tregoi se ideja lindi natyrshëm pas ardhjes në jetë të vajzës Atara. Ajo pranoi se ritmi intensiv i televizionit nuk i linte hapësirë të mjaftueshme për të qenë pranë familjes, ndaj podcast-i ishte zgjedhja e duhur.

Por ndryshimi nuk solli vetëm qetësi dhe ekuilibër familjar. Orinda pranoi se të ardhurat financiare nga podcast-i janë jo vetëm të qëndrueshme, por edhe më të mira se ato të televizionit tradicional.

“TĂ« ardhurat janĂ« vĂ«rtet tĂ« mira dhe janĂ« tek unĂ«, tĂ« gjitha. Plus Instagrami ka tĂ« ardhurat e veta dhe kur bashkohen bĂ«jnĂ« njĂ« paketĂ« shumĂ« tĂ« fortĂ«â€, – sqaroi ajo, duke theksuar se pavarĂ«sia e re profesionale i ka sjellĂ« mĂ« shumĂ« liri dhe stabilitet.

Me “Mam”, Orinda Huta, duket se ka gjetur formulĂ«n ideale mes jetĂ«s personale dhe karrierĂ«s, duke e kthyer pasionin pĂ«r komunikimin nĂ« njĂ« format modern, autentik dhe tĂ« suksesshĂ«m.

Biseda:

Blendi Fevziu: Financiarisht, a ia vlen?

Orinda Huta: Po, ia vlen. Financiarisht ia vlen.

Blendi Fevziu: Ia vlen më shumë se një rrogë në media tradicionale?

Orinda Huta: Po, po, po, absolutisht ia vlen mĂ« shumĂ« sesa njĂ« rrogĂ« nĂ« televizion pĂ«r faktin qĂ« ke pjesĂ«n e kohĂ«s qĂ« e ke totalisht tĂ«nden, mund tĂ« bĂ«sh shumĂ« gjĂ«ra tĂ« tjera qĂ« ty tĂ« duhet tĂ« bĂ«sh, tĂ« hapĂ«sh edhe njĂ« biznes tĂ«ndin dhe tĂ« kesh gjĂ«ra qĂ« nuk t’i lejon dot koha nĂ« televizion sepse duhet tĂ« jesh aty, Ă«shtĂ« respekti, tĂ« ftuarit, detyrohesh sepse nuk e ke nĂ« dispozicion ekipin gjithĂ« kohĂ«s, janĂ« disa gjĂ«ra qĂ« ti nuk i merr dot nĂ« televizion, plus qĂ« duhet tĂ« jesh aty kĂ«shtu qĂ« unĂ« kĂ«tĂ« kohĂ«n nuk e doja mĂ« nĂ« kĂ«tĂ« lloj forme dhe vendosa qĂ« t’i dedikohesha vetĂ«m podcast-it dhe gjĂ«rave tĂ« tjera qĂ« janĂ« pjesĂ« pastaj.

The post Orinda Huta zbulon fitimet nga podcasti: Më shumë se rroga në televizion
 appeared first on Albeu.com.

Mustafa: Investimet e huaja po shkojnë në patundshmëri, jo në sektorë prodhues




Ekonomisti Muhamet Mustafa nga Instituti Riinvest ka ngritur shqetësimin se struktura e investimeve të huaja direkte në Kosovë është e gabuar dhe nuk po kontribuon në zhvillimin real të ekonomisë.

Sipas tij, shumica e kapitalit të jashtëm po derdhet në patundshmëri, në vend se të investohet në sektorë që krijojnë vlerë të shtuar, punësim dhe eksport.

Mustafa tha nĂ« “PĂ«rballje Podcast” se kjo prirje Ă«shtĂ« njĂ« nga arsyet pse ekonomia e KosovĂ«s vazhdon tĂ« mbetet e brishtĂ« dhe e varur nga importet transmeton Telegrafi.

Ai shtoi se mungesa e stabilitetit politik dhe perceptimi për konflikt të vazhdueshëm ndikojnë drejtpërdrejt në vendimmarrjen e investitorëve.

- YouTube www.youtube.com

“Investimet e jashtme janĂ« kryesisht nĂ« patundshmĂ«ri, jo nĂ« sektorĂ« prodhues qĂ« krijojnĂ« vlerĂ« tĂ« shtuar. Cili investitor i huaj vjen me investu nĂ« njĂ« vend ku nĂ« Google sheh konflikt politik permanent...”, ka shtuar ai.

Sipas Mustafës, Kosova ka nevojë për politika të qarta industriale dhe stimuj për sektorët prodhues, në mënyrë që investimet e huaja të orientohen drejt aktiviteteve që rrisin eksportin, përmirësojnë bilancin tregtar dhe krijojnë vende pune të qëndrueshme./Telegrafi/.

Prerjet ilegale të pyjeve, Mulla tregon se shumë zona tashmë kanë pësuar dëme të pariparueshme



Në episodin e parë të serisë së podcasteve të FAO-s për menaxhimin e qëndrueshëm të pyjeve, eksperti i pylltarisë Fatos Mulla tregoi për problemin më të madh që po e dëmton pylltarinë në Kosovë e që janë prerjet ilegale dhe mungesa e kontrollit në terren.

Ky podcat u realizua nĂ« kuadĂ«r tĂ« programit “MbĂ«shtetje pĂ«r fuqizimin e menaxhimit tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m dhe shumĂ«qĂ«llimor tĂ« pyjeve pĂ«r tĂ« pĂ«rmirĂ«suar jetesĂ«n nĂ« vendet rurale dhe pĂ«r tĂ« adresuar ndryshimin klimatik nĂ« KosovĂ«â€, tĂ« zbatuar nga FAO me financim nga Bashkimi Evropian dhe Suedia, Ă«shtĂ« publikuar episodi i parĂ« i serisĂ« sĂ« podcasteve kushtuar sektorit tĂ« pyjeve.

Mulla tha se situata është serioze dhe se shumë zona tashmë kanë pësuar dëme të pariparueshme, transmeton Telegrafi.

“NĂ« shumĂ« zona, pyetjet po humbasin pĂ«r shkak tĂ« mungesĂ«s sĂ« kontrollit dhe planifikimit”, ka deklaruar Mulla.

- YouTube www.youtube.com

Sipas tij, kapacitetet aktuale të institucioneve nuk janë të mjaftueshme për ta menaxhuar territorin pyjor të vendit.

“Nuk bĂ«het kontroll i mjaftueshĂ«m sepse Ă«shtĂ« gati e pamundur tĂ« mbulohet i gjithĂ« territori”, ka shtuar ai.

Problemi përkeqësohet sipas tij sidomos gjatë sezonit të dimrit, kur kërkesa për dru të zjarrit rritet.

Mulla tërhoqi vëmendjen edhe për prerjet ilegale në pronat private, të cilat shpesh nuk raportohen, duke krijuar mungesë transparence në sasinë reale të drurit të nxjerrë nga pyjet e Kosovës.

Fatos Mulla dhe Muhamet Hajrullahu Foto: Ridvan Slivova

Ai theksoi se, pavarësisht projekteve të mbështetura nga donatorët ndërkombëtarë dhe përparimeve në digjitalizim, sfidat në terren mbeten të mëdha dhe kërkojnë një qasje më të koordinuar të institucioneve.

Ky podcast Ă«shtĂ« realizuar nĂ« “MbĂ«shtetje pĂ«r fuqizimin e menaxhimit tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m dhe shumĂ«qĂ«llimor tĂ« pyjeve pĂ«r tĂ« pĂ«rmirĂ«suar jetesĂ«n nĂ« vendet rurale dhe pĂ«r tĂ« adresuar ndryshimin klimatik nĂ« KosovĂ«. Zbatuar nga Organizata e Kombeve tĂ« Bashkuara pĂ«r Ushqim dhe BujqĂ«si – FAO). Video Ă«shtĂ« prodhuar me mbĂ«shtetjen financiare tĂ« Bashkimit Evropian dhe SuedisĂ«. PĂ«rmbajtja e saj nuk pasqyron domosdoshmĂ«risht pikĂ«pamjet e Bashkimit Evropian dhe SuedisĂ«./Telegrafi/

Mulla: Pyjet janë pasuri strategjike të Kosovës - prerjet ilegale, mungesa e ekspertëve dhe zbatimi i dobët i ligjit mbeten sfidat kryesore



NĂ« kuadĂ«r tĂ« programit “MbĂ«shtetje pĂ«r fuqizimin e menaxhimit tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m dhe shumĂ«qĂ«llimor tĂ« pyjeve pĂ«r tĂ« pĂ«rmirĂ«suar jetesĂ«n nĂ« vendet rurale dhe pĂ«r tĂ« adresuar ndryshimin klimatik nĂ« KosovĂ«â€, tĂ« zbatuar nga Organizata e Kombeve tĂ« Bashkuara pĂ«r Ushqim dhe BujqĂ«si - FAO me financim nga Bashkimi Evropian dhe Suedia, Ă«shtĂ« publikuar episodi i parĂ« i serisĂ« sĂ« podcasteve “Duaj e Ruaj Pyjet”, kushtuar sektorit pyjor nĂ« vend.

Ky episod sjell një diskutim me Fatos Mullën, inxhinier i diplomuar i pyjeve dhe ekspert me përvojë shumëvjeçare në zhvillimin e qëndrueshëm dhe menaxhimin e burimeve natyrore.

Në fokus të diskutimit ka qenë rëndësia e pyjeve për shoqërinë, ekonominë dhe mjedisin në Kosovë, por edhe sfidat e mëdha me të cilat përballet sot sektori pyjor.

- YouTube www.youtube.com

Mulla e filloi diskutimin duke theksuar rolin themelor që luajnë pyjet në jetën e përditshme.

“Pyjet janĂ« nĂ« fryma e vendit tonĂ«. Ato pastrojnĂ« ajrin qĂ« thithim, ruajnĂ« ujin qĂ« pijmĂ«, mbrojnĂ« tokĂ«n ku mbjellim dhe japin jetĂ« me çdo stinĂ«â€, ka thĂ«nĂ« ai.

Sipas tij, Kosova ka njĂ« potencial tĂ« madh pyjor qĂ« shpesh nĂ«nvlerĂ«sohet. “Gati pesĂ«dhjetĂ« pĂ«rqind e territorit tĂ« KosovĂ«s Ă«shtĂ« e mbuluar me pyje apo tokĂ« pyjore.”

Kjo gjendje dhe ky fakt e vendos sektorin pyjor si një nga komponentët më strategjik të zhvillimit ekonomik dhe mjedisor në Kosovë.

Prerjet ilegale dhe mungesa e kontrollit – rreziku mĂ« i madh pĂ«r pyjet

Një nga shqetësimet më të mëdha që ngriti Mulla lidhet me dukurit e prerjeve ilegale të pyjeve, të cilat vazhdojnë ta dëmtojnë seriozisht sektorin.

“Sfida mĂ« mĂ«dha nĂ« KosovĂ« vazhdon tĂ« jetĂ« prerjet ilegale. NĂ« shumĂ« zona tĂ« KosovĂ«s, pyjet po humbasin pĂ«r shkak tĂ« mungesĂ«s sĂ« kontrollit dhe planifikimit. Nuk bĂ«het kontroll i mjaftueshĂ«m sepse Ă«shtĂ« gati e pamundur tĂ« mbulohet i gjithĂ« territori”, ka shtuar ai.

Ky fenomen përfshin edhe prerje të pakontrolluara në pronat private, për të cilat nuk raportohet sasia reale e drurit të nxjerrë.

Mulla theksoi se institucioni kryesor që merret me pyjet, Agjencia e Pyjeve të Kosovës, po përballet me mungesë serioze të stafit profesional.

“Sot punojnĂ« diku mĂ« pak se njĂ«zet e pesĂ« ekspertĂ« tĂ« pyjeve. Nuk mund t’i menaxhosh gati gjysmĂ« milioni hektarĂ«sh pyje me njĂ«qind e pesĂ«dhjetĂ« punĂ«torĂ«â€, deklaruar ai.

Ai tha se profesioni i pylltarit nuk po tërheq të rinj, për shkak të pagave të ulëta dhe mungesës së investimeve.

Mulla nënvizoi rolin e madh të partnerëve ndërkombëtarë, sidomos të qeverisë suedeze.

“Diku afro njĂ«zet milion euro janĂ« investu deri tash vetĂ«m nga qeveria suedeze. Tani çdo ekspert mundet me njĂ« iPad apo me telefon celular t’i fusĂ« tĂ« dhĂ«nat e gjendjes sĂ« pyjeve”, ka shtuar ai.

Ligji i ri pĂ«r pyjet – modern, por zbatimi mbetet sfidĂ«

Ligji i ri për pyjet, i hartuar me mbështetjen e ekspertëve të FAO-s dhe të Suedisë, konsiderohet një kornizë moderne. Por, sipas Mullës, ai nuk po zbatohet plotësisht.

“Ky Ă«shtĂ« njĂ« ligj modern, por zbatueshmĂ«ria e tij mbetet sfidë  akte tĂ« rĂ«ndĂ«sishme nĂ«nligjore akoma mungojnĂ«â€, ka deklaruar ai.

Pa këto akte sipas tij procesi i zbatimit mbetet i ngadalshëm dhe i fragmentuar.

Fatos Mulla Foto: Ridvan Slivova

Ai deklaron se pyjet nuk janë vetëm pasuri natyrore, por edhe burim i drejtpërdrejtë i zhvillimit ekonomik lokal dhe nacional, nga industria e drurit, te turizmi dhe produktet pyjore.

“Pyjet janĂ« pasuri kombĂ«tare
 duhet t’u japim brezave tĂ« ardhshĂ«m pyje tĂ« mirĂ«menaxhuara e tĂ« shĂ«ndetshme", ka potencuar Mulla.

Ai theksoi se përgjegjësia për mirëmbajtjen e pyjeve është e përbashkët për qytetarët, institucionet dhe komunitetet.

Ky episod i parë shënon nisjen e një serie të dedikuar për sfidat, mundësitë dhe të ardhmen e sektorit të pyjeve në Kosovë.

Ky podcast Ă«shtĂ« pjesĂ« e serisĂ« sĂ« podcasteve tĂ« programit “MbĂ«shtetje pĂ«r fuqizimin e menaxhimit tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m dhe shumĂ«qĂ«llimor tĂ« pyjeve pĂ«r tĂ« pĂ«rmirĂ«suar jetesĂ«n nĂ« vendet rurale dhe pĂ«r tĂ« adresuar ndryshimin klimatik nĂ« KosovĂ«â€, tĂ« zbatuar nga Organizata e Kombeve tĂ« Bashkuara pĂ«r Ushqim dhe BujqĂ«si – FAO).

Video është prodhuar me mbështetjen financiare të Bashkimit Evropian dhe Suedisë. Përmbajtja e saj nuk pasqyron domosdoshmërisht pikëpamjet e Bashkimit Evropian dhe Suedisë./Telegrafi/.

Çka i duhet ekonomisĂ« sĂ« KosovĂ«s? - Rekomandimet e profesorit Muhamet Mustafa




Ekonomisti dhe profesori Muhamet Mustafa nga Instituti Riinvest ka paraqitur një listë të qartë rekomandimesh strategjike për rimëkëmbjen ekonomike të Kosovës, duke theksuar se vendi mund të ketë përparim të qëndrueshëm vetëm nëse ndërmerren reforma të thella dhe të bazuara në analizë profesionale.

Mustafa nĂ« “PĂ«rballje Podcast” tha se Kosova ka nevojĂ« pĂ«r njĂ« qasje tĂ« re dhe njĂ« model tĂ« ri ekonomik tĂ« ndĂ«rtuar nga ekspertĂ« vendorĂ« dhe ndĂ«rkombĂ«tarĂ«, tĂ« cilĂ«t mund tĂ« krijojnĂ« njĂ« strategji afatgjatĂ« tĂ« rritjes.



“Modeli aktual i rritjes i bazuar nĂ« konsum dhe importe, e ka kufizuar pĂ«rparimin ekonomik tĂ« vendit”, ka deklaruar ai.

Ai nënvizoi se ekonomia nuk mund të vazhdojë të mbështetet në konsumin e brendshëm dhe remitancat, por duhet të krijojë mekanizma zhvillimorë më të qëndrueshëm.

- YouTube www.youtube.com

Sipas MustafĂ«s, zhvillimi ekonomik i KosovĂ«s varet drejtpĂ«rdrejt nga investimet nĂ« kapitalin njerĂ«zor, tĂ« cilin ai e cilĂ«soi si “themelin e çdo zhvillimi tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m”.

Profesori Mustafa kërkoi rritje të financimit për kërkim shkencor, lidhje të universiteteve me ekonominë reale, stimulim të inovacionit dhe teknologjisë rritje të kapaciteteve profesionale.

Ekonomisti tha se Kosova investon shumë më pak se vendet e rajonit në kërkim dhe zhvillim, gjë që e pengon konkurrueshmërinë dhe modernizimin e ekonomisë.

Sipas tij, qeveria duhet të sjellë buxhete funksionale dhe realiste e të marrë vendime të mbështetura në analiza.

Ai theksoi se qeverisja ekonomike nuk mund të funksionojë përmes improvizimit, por përmes planifikimit të strukturuar dhe monitorimit të rregullt të performancës.

Një ndër rekomandimet kryesore të Mustafës është zhvendosja e prioritetit drejt industrisë përpunuese, të cilën ai e sheh si potencialin më të madh të rritjes.

“NĂ«se ne e stimulojmĂ« prodhimin vendor, zvogĂ«lojmĂ« importin dhe krijojmĂ« eksport, atĂ«herĂ« rritja rritet nĂ« mĂ«nyrĂ« natyrore.”

Ai theksoi se zhvillimi i një baze të fortë industriale do të ndikonte drejtpërdrejt në balancën tregtare, punësim dhe stabilitet ekonomik.

Mustafa paralajmëroi se situatat e vazhdueshme të bllokadave politike dhe zvarritjet institucionale e dëmtojnë seriozisht ekonominë e vendit.

Ai shprehu shqetësim se Kosova mund të humbasë fonde të rëndësishme nga Bashkimi Evropian nëse nuk formohet shpejt qeveria e re pas zgjedhjeve.

Ai tha se stabiliteti politik është parakusht për çdo reformë ekonomike dhe për tërheqjen e investimeve të huaja./Telegrafi/.

"AlergjitĂ«, sĂ«mundja e shekullit XXI”, alergologu Ylli Ahmetaj nĂ« podcastin "ShĂ«ndeti nĂ« rend tĂ« parĂ«"



NĂ« episodin e 55-tĂ« tĂ« podcastit “ShĂ«ndeti nĂ« rend tĂ« parĂ«â€, tĂ« mbĂ«shtetur nga United Hospital, alergologu Ylli Ahmetaj solli njĂ« shpjegim tĂ« qartĂ« rreth alergjive – njĂ« nga problemet shĂ«ndetĂ«sore mĂ« tĂ« pĂ«rhapura tĂ« kohĂ«s sonĂ«.

Ai i cilĂ«soi alergjitĂ« si “sĂ«mundja e shekullit XXI”, me rritje tĂ« vazhdueshme tek fĂ«mijĂ«t dhe tĂ« rriturit.

Ahmetaj theksoi se faktorĂ«t kryesorĂ« lidhen me stilin e jetĂ«s moderne: ndotja, ndryshimet klimatike, ushqimet e pĂ«rpunuara, qĂ«ndrimi i gjatĂ« nĂ« ambiente tĂ« mbyllura dhe te “pastĂ«rtia” qĂ« krijon mungesĂ« ekspozimi ndaj mikrobeve.

Sipas tij, fëmijët që rriten në ambiente shumë sterile kanë më shumë gjasa të zhvillojnë alergji.

Ahmetaj theksoi se shenjat më të shpeshta janë rrjedhja e hundëve, sy të skuqur e me lot, kollë, kruarje e lëkurës dhe skuqje.

Siç u shpreh ai shpesh alergjitë ngatërrohen me ftohjen ose gripin, prandaj shumë pacientë vonohen të kërkojnë ndihmë.

PĂ«r mĂ« shumĂ« shikoni tĂ« plotĂ« podcastin “ShĂ«ndeti nĂ« rend tĂ« parĂ«â€:

- YouTube www.youtube.com

❌