❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

Nafta pëson rënie të lehtë, investitorët peshojnë të dhënat nga SHBA dhe tensionet gjeopolitike

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi

Çmimet e naftĂ«s u mbyllĂ«n lehtĂ« nĂ« rĂ«nie tĂ« mĂ«rkurĂ«n dhe po shkojnĂ« drejt rĂ«nies sĂ« tyre mĂ« tĂ« fortĂ« vjetore qĂ« nga viti 2020, teksa investitorĂ«t peshuan rritjen ekonomike tĂ« SHBA-sĂ« dhe vlerĂ«suan rrezikun e ndĂ«rprerjeve tĂ« furnizimit nga Venezuela dhe Rusia.

Kontratat e së ardhmes për naftën Brent u mbyllën me rënie prej 14 centësh, ose 0.2%, në 62.24 dollarë për fuçi, ndërsa nafta amerikane West Texas Intermediate (WTI) u ul me 3 centë, ose 0.05%, në 58.29 dollarë për fuçi.

Të dy kontratat janë rritur rreth 6% që nga 16 dhjetori, kur ranë pranë niveleve më të ulëta të pesë viteve të fundit.

“Ajo qĂ« kemi parĂ« gjatĂ« javĂ«s sĂ« kaluar Ă«shtĂ« njĂ« kombinim i mbylljes sĂ« pozicioneve nĂ« tregje me likuiditet tĂ« ulĂ«t, pasi rĂ«nia e javĂ«s sĂ« kaluar nuk arriti tĂ« fitojĂ« terren, e shoqĂ«ruar me rritje tĂ« tensioneve gjeopolitike, pĂ«rfshirĂ« bllokadĂ«n e SHBA-sĂ« ndaj VenezuelĂ«s, dhe e mbĂ«shtetur nga tĂ« dhĂ«nat e forta tĂ« PBB-sĂ« tĂ« publikuara mbrĂ«mĂ«,” tha Tony Sycamore, analist nĂ« IG.

Të dhënat amerikane treguan se ekonomia më e madhe në botë u rrit me ritmin më të shpejtë në dy vitet e fundit gjatë tremujorit të tretë, e nxitur nga shpenzime të forta të konsumatorëve dhe një rikthim i ndjeshëm i eksporteve.

Megjithatë, çmimet e Brent dhe WTI janë në rrugën për të rënë përkatësisht rreth 16% dhe 18% këtë vit, rëniet më të thella që nga viti 2020, kur pandemia e COVID-19 goditi kërkesën për naftë, pasi furnizimi pritet të tejkalojë kërkesën vitin e ardhshëm.

Nga ana e furnizimit, ndërprerjet e eksporteve venezueliane kanë qenë faktori më i rëndësishëm që ka shtyrë çmimet e naftës lart, ndërsa sulmet ruse dhe ukrainase ndaj infrastrukturës energjetike të njëra-tjetrës kanë mbështetur gjithashtu tregun, tha Haitong Futures në një raport.

Më shumë se një duzinë anijesh të ngarkuara me naftë ndodhen në Venezuelë duke pritur udhëzime të reja nga pronarët e tyre, pasi SHBA-ja konfiskoi supertanker-in Skipper më herët këtë muaj dhe vuri në shënjestër dy anije të tjera gjatë fundjavës.

“NjĂ« tregti e paqĂ«ndrueshme gjatĂ« festave duket se do tĂ« jetĂ« norma, me bllokadĂ«n e VenezuelĂ«s si pikĂ« qendrore deri nĂ« fundjavĂ«n festive,” tha Dennis Kissler, nĂ«nkryetar i lartĂ« i tregtimit nĂ« BOK Financial.

Ndërkohë, dërgesat e naftës nga Kazakistani përmes Konsorciumit të Tubacionit të Kaspikut pritet të bien me një të tretën në dhjetor, në nivelin më të ulët që nga tetori 2024, pasi një sulm me dron nga Ukraina dëmtoi objektet në terminalin kryesor të eksportit të CPC-së.

Inventarët e naftës bruto në SHBA u rritën me 2.39 milionë fuçi javën e kaluar, ndërsa rezervat e benzinës u rritën me 1.09 milionë fuçi dhe stoqet e distilateve u shtuan me 685,000 fuçi, thanë burime të tregut, duke cituar të dhënat e Institutit Amerikan të Naftës (API).

Administrata Amerikane e Informacionit për Energjinë (EIA) pritet të publikojë të dhënat zyrtare për rezervat të hënën, më vonë se zakonisht për shkak të festës së Krishtlindjes. / Reuters

The post Nafta pëson rënie të lehtë, investitorët peshojnë të dhënat nga SHBA dhe tensionet gjeopolitike appeared first on Revista Monitor.

↗

Materialet e ndërtimit u importuan 8.3% më lirë këtë vit

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Importet e materialeve të ndërtimit në vlerë pësuan ulje këtë vit, por në sasi ato u rriten për shkak se çmimet e tyre në tregjet ndërkombëtare ishin më të ulëta.

Sipas të dhënave zyrtare të INSTAT sasia e materialeve të importuara është rritur lehtë në rreth 1.26 milionë tonë në 11-mujor ose rreth 1.3% më shumë . Kjo tregon se volumi fizik i materialeve ka qenë disi më i lartë.

Në të kundërt, vlera totale ka shënuar rënie të ndjeshme. Ajo ka zbritur nga rreth 111.2 miliardë lekë më 11 mujorin 2024 në 103.3 miliardë lekë këtë vit, me një tkurrje prej afro 7.9 miliardë lekësh, ose 7.1%.

Për rrjedhojë ecuria e çmimit për kilogram, ka pësuar ulje me 8 për qind për periudhën në krahasim. Një kg materiale ndërtimi nga importi në 80.96 lekë këtë 11 mujor nga 88.3 lekë për kilogram që ishte çmimi në 2024.

Ulja prej rreth 7.3 lekësh për njësi, ose 8.3%, tregon një presion të fortë rënës mbi çmimet e materialeve të ndërtimit në tregjet ndërkombëtare.

Kjo ulje e çmimeve të importit nuk u reflektua në tregun e brendshëm pasi të dhënat mbi kostot e ndërtimit tregun se në tremujorin e tretë çmimet e materialeve të ndërtimit në pikat e pakicës ishin ulur vetëm 0.1%.

Çmimet nĂ« tregjet ndĂ«rkombĂ«tare tĂ« lĂ«ndĂ«ve tĂ« para janĂ« normalizuar pas rritjeve tĂ« forta tĂ« viteve 2021–2023. Materiale si çeliku, çimentoja, alumini apo produktet e tjera bazĂ« tĂ« ndĂ«rtimit kanĂ« pĂ«suar ulje çmimesh nĂ« tregjet ndĂ«rkombĂ«tare, duke u reflektuar drejtpĂ«rdrejt edhe nĂ« çmimet e importit nĂ« ShqipĂ«ri. Kjo ka bĂ«rĂ« qĂ«, edhe me volume mĂ« tĂ« larta, vlera totale tĂ« jetĂ« mĂ« e ulĂ«t.

Nga anën tjetër duket se ka ndryshuar edhe struktura e kërkesës, e cila është zhvendosur drejt materialeve më bazike dhe më pak të kushtueshme. Operatorët e tregut pohojnë se ka rritje të importit të hekurit nga kina, që më parë nuk ishte burim kryesor furnizimi.

Forcimi i lekut ndaj euros gjatë vitit 2025 ka ndikuar në uljen e vlerës në lekë të importeve, edhe kur çmimet në valutë ose sasitë nuk kanë ndryshuar ndjeshëm. Ky efekt i kursit të këmbimit reflektohet drejtpërdrejt në statistikat e tregtisë së jashtme.

Gjithashtu vërehet një ngadalësim i rritjes së kërkesës për materiale për shkak të ritmit më të moderuar të projekteve të reja.

Burimi: INSTAT

The post Materialet e ndërtimit u importuan 8.3% më lirë këtë vit appeared first on Revista Monitor.

↗

Lëndët e para kritike minerare, Shqipëria po harton strategji të dedikuar

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Shqipëria po harton një Roarmap (strategji zhvillimi) për lëndët e para kritike në një tentativë për të identifikuar dhe analizuar burimet kombëtare të tyre.

Në strategjinë për zhvillimin e sektorit minerar qeveria nënvizon se procesi për hartimin e këtij dokumenti po udhëhiqet nga Qendra Rajonale e Inovacionit të EIT RawMaterials në bashkëpunim me Ministrinë e Infrastrukturës dhe Energjisë, Agjencinë Kombëtare të Burimeve Natyrore (AKBN) dhe Shërbimin Gjeologjik Shqiptar (SHGJSH) dhe përbën një nga nismat më të rëndësishme strategjike të dekadës.

“Dokumenti synon identifikimin, analizimin dhe vlerĂ«simin e burimeve kombĂ«tare tĂ« CRM-ve, pĂ«rfshirĂ« metalet bazĂ«, ferrometalet dhe mineralet e rralla qĂ« kanĂ« rĂ«ndĂ«si tĂ« veçantĂ« pĂ«r teknologjitĂ« e tranzicionit tĂ« gjelbĂ«r, energjinĂ« e rinovueshme, mbrojtjen dhe industrinĂ« digjitale.

“Roadmap”-i shĂ«rben si 17 instrument planifikimi afatgjatĂ« pĂ«r zhvillimin e qĂ«ndrueshĂ«m tĂ« zinxhirit kombĂ«tar tĂ« vlerĂ«s, nga eksplorimi dhe nxjerrja, deri te pĂ«rpunimi, riciklimi dhe integrimi industrial, duke garantuar pĂ«rafrimin me objektivat e Aktit Evropian pĂ«r LĂ«ndĂ«t e Para Kritike (Regullorja (BE) 2024/1252)” thuhet nĂ« strategji.

Më herët një studim i Fondacionit Europian të Trajnimeve, pjesë e Bashkimit Europian mori në analizë kapacitetet e vendeve sa i takon lëndëve të para si një formë koordinimi dhe garancie për Europën dhe zhvillimin e industrisë. Lidhur me Shqipërinë studimi sillte ë vëmendje se Shqipëria ka prodhim të disa prej lënëve të para kritike ku së pari, kobalti, që gjendet në zonat minerare të Pogradecit.

Ky material merr rĂ«ndĂ«si tĂ« veçantĂ« pĂ«r bateritĂ« me litium qĂ« janĂ« pjesĂ« e rĂ«ndĂ«sishme e makinave elektrike dhe telefonave “smart”. SĂ« dyti, Ă«shtĂ« bakri, me rezerva nĂ« zonĂ«n e LezhĂ«s dhe KukĂ«sit. Bakri ka rĂ«ndĂ«si tĂ« veçantĂ« pĂ«r njĂ« seri sektorĂ«sh nga energjia tek ndĂ«rtimi.

I treti Ă«shtĂ« feldspati qĂ« nĂ« ShqipĂ«ri gjendet nĂ« zonĂ«n e ShkodrĂ«s dhe merr rĂ«ndĂ«si pĂ«r sektorin e qeramikĂ«s, porcelanit, bojĂ«rave. NjĂ« tjetĂ«r material Ă«shtĂ« Nikeli qĂ« nĂ« ShqipĂ«ri gjendet nĂ« KukĂ«s, Devoll, ÇervenakĂ«, PĂ«rrenjas dhe Librazhd si depozita tĂ« klasit C dhe njĂ« depozitĂ« tĂ« klasit B nĂ« Devoll./ N.Maho

 

 

The post Lëndët e para kritike minerare, Shqipëria po harton strategji të dedikuar appeared first on Revista Monitor.

↗

Pse viti 2026 pritet të jetë një tjetër vit i trazuar për tregtinë globale

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi

Sistemi global i tregtisë, që po mbyll një nga vitet më transformuese të shekullit të fundit, po hyn në një tjetër periudhë me sfida serioze për stabilitetin dhe rritjen.

Tregtia botërore e mallrave u mbajt relativisht mirë gjatë vitit 2025, edhe pse presidenti i SHBA-së, Donald Trump, nisi të ndërtonte një mur tarifash rreth ekonomisë më të madhe në botë. Të dhënat e cituara këtë javë nga veterani i industrisë së transportit detar, John McCown, tregojnë se vëllimet globale të kontejnerëve u rritën me 2.1% në tetor krahasuar me një vit më parë.

Megjithatë, nën këtë qëndrueshmëri të përgjithshme fshihen zhvendosje të rëndësishme: SHBA-ja regjistroi një rënie prej 8% të vëllimeve hyrëse, ndërsa importet në Afrikë, Lindjen e Mesme, Amerikën Latine dhe Indi shënuan rritje të fortë.

ZinxhirĂ«t globalĂ« tĂ« furnizimit me kontejnerĂ« kanĂ« nisur tashmĂ« tĂ« pĂ«rshtaten dhe tĂ« rikonfigurojnĂ« modelet e tregtisĂ«. Pasi SHBA-ja regjistroi njĂ« rritje vjetore prej 15.2% tĂ« importeve me kontejnerĂ« nĂ« vitin 2024, “tĂ« thuash se totali i vitit 2025 do tĂ« jetĂ« nĂ« kontrast tĂ« plotĂ« Ă«shtĂ« nĂ«nvlerĂ«sim”.

Kërcënimet tregtare të Trump ishin ndër arsyet kryesore të këtij riorganizimi të dërgesave. Nëse 2025 ishte viti i tarifave, 2026 do të jetë viti i pasojave të tyre.

Ekspertë të tjerë presin më shumë turbulenca tregtare vitin e ardhshëm, me katër çështje kryesore në qendër të vëmendjes.

Rishikimi i USMCA

SHBA-ja, Kanadaja dhe Meksika po pĂ«rgatiten tĂ« rishikojnĂ« marrĂ«veshjen e tregtisĂ« sĂ« lirĂ« tĂ« AmerikĂ«s sĂ« Veriut, qĂ« hyri nĂ« fuqi nĂ« vitin 2020. Ky proces do t’i çojĂ« tre vendet nĂ« “territor tĂ« ri”, pĂ«r shkak tĂ« rregullit qĂ« lejon rishikim pas vetĂ«m gjashtĂ« vitesh, deklaroi pĂ«rfaqĂ«suesi tregtar i SHBA-sĂ«, Jamieson Greer. Ai tha se qeveria mori mbi 1,500 komente publike: shumĂ« mbĂ«shtesin marrĂ«veshjen dhe kĂ«rkojnĂ« zgjatjen e saj, por pothuajse tĂ« gjithĂ« kĂ«rkojnĂ« edhe pĂ«rmirĂ«sime. Çdo ndryshim, megjithatĂ«, rrezikon tĂ« vijĂ« nĂ« dĂ«m tĂ« njĂ«rit prej partnerĂ«ve, duke paralajmĂ«ruar negociata tĂ« vĂ«shtira.

Udhëtim i trazuar për transportin detar

Sipas ekspertëve, dy zhvillime që duken pozitive mund të shkaktojnë kaos në zinxhirët globalë të furnizimit. Rikthimi i anijeve në Detin e Kuq, pas rënies së sulmeve, mund të sjellë tepricë kapacitetesh dhe bllokime të mëdha në portet europiane. Njëkohësisht, një rritje e fortë e ekonomisë amerikane në 2026 mund të përmbytë industrinë e transportit me kërkesë.

Marrëveshje të brishta

Arritjet tregtare të Shtëpisë së Bardhë në 2025 përfshijnë marrëveshje jo tradicionale, pa mekanizma të fortë zbatimi, dhe vetëm një armëpushim njëvjeçar me Kinën. Kjo rrit rrezikun që paktet të prishen, veçanërisht nën presionin e Pekinit ndaj vendeve që afrohen me Uashingtonin.

Gjykata e Lartë

Një tjetër e panjohur për 2026 është vendimi i pritshëm i Gjykatës së Lartë të SHBA-së mbi ligjshmërinë e tarifave reciproke të Trump. Nëse ato shpallen të paligjshme, mbetet e paqartë nëse importuesit amerikanë do të rimbursohen. Parashikimet tregojnë rreth 75% gjasa që Trump të humbasë çështjen, çka do ta detyronte administratën të kërkojë mjete të tjera për vendosjen e tarifave.

I pyetur nĂ«se 2026 do tĂ« jetĂ« mĂ« i qetĂ« nĂ« frontin e tarifave, Greer u pĂ«rgjigj shkurt: “Kjo Ă«shtĂ« njĂ« pyetje pĂ«r presidentin Trump.” / Bloomberg

The post Pse viti 2026 pritet të jetë një tjetër vit i trazuar për tregtinë globale appeared first on Revista Monitor.

↗

Rritet fuqia e pasaportës së Kosovës, qytetarët mund të udhëtojnë pa viza në 81 vende

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Kosova ka shënuar një përparim të dukshëm në Indeksin e Pasaportave Henley, një renditje ndërkombëtare që mat fuqinë e pasaportave dhe mundësitë e lëvizshmërisë globale për qytetarët.

Sipas të dhënave të fundit, pasaporta kosovare renditet tani në vendin e 62-të globalisht, duke lejuar qytetarët të udhëtojnë pa vizë në 81 vende të botës.

Ky është një përmirësim krahasuar me vitin 2024, kur pasaporta kosovare ishte në vendin e 68-të.

Matjet e fundit janë kryer më 10 dhjetor 2025, duke reflektuar rezultatet e përpjekjeve diplomatike të Kosovës dhe avancimin e marrëdhënieve ndërkombëtare, të cilat kanë mundësuar lehtësimin e lëvizshmërisë së qytetarëve për qëllime biznesi, arsim dhe turizëm.

Për qytetarët, kjo do të thotë jo vetëm udhëtime më të lehta, por edhe mundësi më të mëdha për investime, shkëmbime studentore dhe promovim të turizmit.

NĂ« kontekst rajonal, Kroacia mbetet lider me njĂ« pasaportĂ« tĂ« fuqishme, duke zĂ«nĂ« vendin e 7-tĂ« globalisht dhe lejuar udhĂ«time pa vizĂ« nĂ« 184 vende, nĂ« tĂ« njĂ«jtin nivel me MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar, AustralinĂ« dhe Emiratet e Bashkuara Arabe. Kjo tregon se edhe vendet e Ballkanit PerĂ«ndimor po bĂ«jnĂ« hapa pĂ«r t’u integruar mĂ« shumĂ« nĂ« skenĂ«n ndĂ«rkombĂ«tare.

Në nivel global, Singapori vazhdon të kryesojë listën me 193 vende të aksesueshme pa vizë, duke ruajtur pozitën e tij si pasaporta më e fuqishme në botë, falë lidhjeve të forta diplomatike, fuqisë ekonomike dhe politikave të qëndrueshme të jashtme.

Ky përparim i pasaportës së Kosovës konsiderohet një lajm i mirë për qytetarët, duke i mundësuar udhëtime më të lehta dhe zhvillim të mundësive të reja për biznes, arsim dhe turizëm.

 

The post Rritet fuqia e pasaportës së Kosovës, qytetarët mund të udhëtojnë pa viza në 81 vende appeared first on Revista Monitor.

↗

ÇfarĂ« po nxit rritjen e udhĂ«timeve pĂ«r Krishtlindje?

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi

Nga kthimi në shtëpinë e prindërve dhe darkat tradicionale, te pushimet në plazh dhe udhëtimet jashtë vendit, gjithnjë e më shumë europianë po zgjedhin ta kalojnë Krishtlindjen duke udhëtuar.

Teksa festat afrohen dhe përgatitjet janë në kulm, një pjesë e mirë e njerëzve po thyen modelet klasike, duke kërkuar përvoja të reja larg shtëpisë.

Disa duan të krijojnë traditat e tyre, të tjerë shfrytëzojnë pushimet për aventurë dhe udhëtime, ndërsa shumë thjesht kërkojnë të shmangin stresin, kaosin dhe koston e organizimit të Krishtlindjes në shtëpi.

Për disa, motivi kryesor është arratisja nga dimri i ashpër europian dhe faturat e larta të energjisë, në favor të destinacioneve me diell dhe akomodim më të lirë.

Sipas Autoritetit tĂ« Aviacionit Civil nĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar, dhjetori i vitit 2025 mund tĂ« shĂ«nojĂ« “periudhĂ«n mĂ« tĂ« ngarkuar tĂ« udhĂ«timeve pĂ«r Krishtlindje nĂ« histori”.

Ndër destinacionet më të preferuara mbeten qendrat e skive si St. Moritz, Zermatt dhe Lech, si edhe qytete me tregje tradicionale të Krishtlindjes si Vjena, Praga dhe Strasburgu.

Paralelisht, po rritet interesi për vende më të ngrohta si Madeira, Qipro, Italia e Jugut dhe Ishujt Kanarie.

Një rol të rëndësishëm në këtë ndryshim po luan brezi i ri.

Sipas njĂ« sondazhi tĂ« Virgin Experience Days, 25% e tĂ« rinjve 18–24 vjeç preferojnĂ« tĂ« udhĂ«tojnĂ« pikĂ«risht ditĂ«n e Krishtlindjes, pĂ«r tĂ« krijuar tradita personale.

Ky trend i ashtuquajtur “Krishtlindje jo-konvencionale” pĂ«rfshin edhe festime me miq (“Friendmas”), ndryshim tĂ« datĂ«s sĂ« festĂ«s ose udhĂ«time jashtĂ« vendit.

Për shumë familje, arsyeja është praktike: Krishtlindja shpesh është stresuese, e kushtueshme dhe e lodhshme. Udhëtimi ofron rehati, shmang organizimin e darkave dhe lejon pushim real.

EkspertĂ«t theksojnĂ« se familjet janĂ« gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« shpĂ«rndara gjeografikisht dhe udhĂ«timi po shndĂ«rrohet nĂ« “territor neutral”, ku logjistika Ă«shtĂ« mĂ« e thjeshtĂ« dhe pĂ«rvoja mĂ« e kontrolluar.

Një tjetër faktor është mirëqenia personale.

Krishtlindja mund tĂ« sjellĂ« tensione familjare, ndaj shumĂ« njerĂ«z zgjedhin tĂ« udhĂ«tojnĂ« ose tĂ« festojnĂ« me “familjen e zgjedhur”, miq tĂ« afĂ«rt qĂ« ofrojnĂ« mbĂ«shtetje emocionale.

Sipas psikologëve, kjo nuk është refuzim i lidhjeve, por riformulim i tyre, duke e kthyer festën në një përvojë më kuptimplote dhe ripërtëritëse.

Në këtë mënyrë, udhëtimi për Krishtlindje po shihet gjithnjë e më shumë si një zgjedhje për cilësinë e kohës së lirë dhe mirëqenien personale, duke treguar se traditat nuk po zhduken, por po transformohen. / Euronews, Shqip.al

The post ÇfarĂ« po nxit rritjen e udhĂ«timeve pĂ«r Krishtlindje? appeared first on Revista Monitor.

↗

Ndërtimet e papërfunduara të konfiskuara, ja sa do paguajnë zhvilluesit, ndryshe bllokim llogarish

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Ndërtimet që janë zhvilluar jashtë lejeve të dhëna por janë të papërfunduara do të duhet që të përfundojnë dhe ndërtuesi do të ketë detyrim për një pjesë të investimit.

Draft “PĂ«r disa shtesa dhe ndryshime nĂ« ligjin 66/2023 “PĂ«r administrimin e objekteve tĂ« konfiskuara si ndĂ«rtime pa lejĂ« me qĂ«llim pĂ«rdorimin e tyre pĂ«r interes publik apo strehim social si dhe zbutjen e pasojave sociale tĂ« shkaktuara” parashikon se nĂ«pĂ«rmjet ekspertit tĂ« kontraktuar, grupi i punĂ«s i dedikuar pĂ«r kĂ«tĂ« proces kryen vlerĂ«simin e pĂ«rshtatjes sĂ« objektit dhe pĂ«rcakton nevojat teknike, urbane, financiare e procedurale tĂ« realizimit tĂ« pĂ«rshtatjes.

Po kështu ky grup propozon formën e zhvillimit më të përshtatshëm në rastin konkret, si dhe harton masat përkatëse për zhvillim, të cilat i propozohet për miratim titullarit të institucionit, i cili më pas ia paraqet ministrit përgjegjës për administrimit të pasurive të sekuestruara dhe të konfiskuara nga krimi në rast shitjeje.

“PĂ«r zhvillimin e objekteve me investim tĂ« papĂ«rfunduar, nĂ«pĂ«rmjet ekspertit tĂ« licencuar, Agjencia vlerĂ«son kostot pĂ«r pĂ«rfundimin e punimeve pĂ«r: a) kryerjen e punimeve totale pĂ«r pĂ«rfundimin e objektit, me qĂ«llim vĂ«nien e tij nĂ« funksion; b) kryerjen e punimeve pĂ«r pĂ«rfundimin e tyre nĂ« lidhje me ambientet e pĂ«rbashkĂ«ta; c) kryerjen e punimeve pĂ«r pĂ«rfundimin e ambienteve tĂ« cilat i pĂ«rkasin pronĂ«sisĂ« Shtet” thuhet nĂ« pikĂ«n 2 tĂ« nenit 19/1.

Sipas të njëjtit për çdo objekt, rast pas rasti, duhet të merret parasysh që:

– nĂ« varĂ«si tĂ« objektit tĂ« konfiskuar nga 2-10%, shpenzimet pĂ«r pĂ«rfundimin e punimeve tĂ« pakryera nĂ« objekt kryhen nga subjekti zhvillues/zbatues/mbikĂ«qyrĂ«s/kolaudues, sipas angazhimit tĂ« marrĂ« prej tij nĂ« fazĂ«n fillestare tĂ« ndĂ«rtimit tĂ« objektit. NĂ«se ai nuk i kryen ato, atĂ«herĂ« procedohet me bllokimin e llogarive bankare dhe pasuritĂ« e tij pĂ«r tĂ« mbuluar shpenzimet.

–  nĂ« rastin kur objekti i konfiskuar nĂ« tejkalim tĂ« lejes sĂ« ndĂ«rtimit mbi 10% tĂ« punimeve tĂ« kryera pa leje, nga ana e ekspertit tĂ« licencuar, tĂ« kontraktuar nga AAPSK, pĂ«rcaktohet vlera e nevojshme pĂ«r kryerje e punimeve pĂ«rsa i pĂ«rket ambienteve tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta qĂ« duhen realizuar pĂ«r pĂ«rfundimin e objektit.

-c) vlera e nxjerrë nga eksperti i njoftohen subjektit zhvillues/zbatues/mbikëqyrës/kolaudues për kryerje pagese. Në rast mos kryerje të pagesës nga ana e tij, merren masa për bllokimin e llogarive bankare apo aseteve të subjektit zhvillues/zbatues/mbikëqyrës/kolaudues, me qëllim mbulimin e shpenzimeve për kryerjen e punimeve.

“Me marrjen e objektit dhe administrimin e tij nga AAPSK-ja, kjo e fundit merr masat pĂ«r regjistrimin pĂ«rkatĂ«s pranĂ« ASHK-sĂ«. 5. NĂ« rastet e objekteve tĂ« cilat kalojnĂ« nĂ« pronĂ«si/pĂ«rdorim apo pĂ«rgjegjĂ«si administrimi, institucioni pĂ«rfitues realizon procedurat pĂ«r investimin pĂ«rkatĂ«s” thuhet nĂ« fund tĂ« kĂ«tij neni./ N.Maho

 

The post Ndërtimet e papërfunduara të konfiskuara, ja sa do paguajnë zhvilluesit, ndryshe bllokim llogarish appeared first on Revista Monitor.

↗

Tregu i sigurimeve drejt një viti në rritje dyshifrore

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Tregu i sigurimeve është i projektuar drejt një viti në rritje dyshifrore.

Të dhënat e Autoritetit të Mbikëqyrjes Financiare (AMF) tregojnë se primet e shkruara bruto për 11-mujorin janar-nëntor 2025 arritën vlerën e 25.2 miliardë lekëve, në rritje me 10.2% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë. Rritja e tregut është përmirësuar në krahasim me nivelin prej 7.3% që shënohej në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

Rritja e çmimit mestar për sigurimin e detyrueshëm motorik për përgjegjësitë ndaj palëve të treta ka pasur një rol mjaft të rëndësishëm në rritjen më të madhe të tregut.

Statistikat e AMF-së tregojnë se primet e shkruara bruto nga ky produkt u zgjeruan me 13.5% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Pesha e këtij produkti ka arritur në 57.6% të tregut (nga 55.8% një vit më parë), ndërsa sigurimet e detyrueshme motorike në tërësi (duke përfshirë kartonin jeshil dhe policën kufitare) sollën 68.2% të primeve të shkruara bruto në tregun e Jo-Jetës.

Nisja e aplikimit të sistemit të ri për përcaktimin e primeve të sigurimit të detyrueshëm të mjeteve ka sjellë një rritje të çmimeve për përdoruesit, në terma mesatarë.

Rregullorja “PĂ«r pĂ«rcaktimin e faktorĂ«ve tĂ« riskut qĂ« pĂ«rfshihen nĂ« pĂ«rllogaritjen e primit pĂ«r produktet e sigurimit tĂ« detyrueshĂ«m nĂ« sektorin e transportit” hyri nĂ« fuqi nĂ« fillim tĂ« vitit 2025 dhe parashikon se nĂ« pĂ«rllogaritjen e primit tĂ« sigurimit, kompanitĂ« duhet tĂ« zbatojnĂ« disa faktorĂ« kryesorĂ« risku, si historiku i dĂ«meve, pĂ«rfshirĂ« edhe rastet kur shkaktari i aksidentit nuk Ă«shtĂ« i shĂ«nuar nĂ« policĂ«n e sigurimit; fuqia motorike e mjetit; mosha e tĂ« siguruarit; eksperienca nĂ« drejtimin e mjetit motorik; pĂ«rdorimi i mjetit nga njĂ« subjekt apo nga njĂ« individ; qarku i regjistrimit tĂ« mjetit; vjetĂ«rsia e mjetit.

Klasat e tjera të sigurimit po shfaqin përgjithësisht ecuri të dobët, me përjashtim të sigurimit Kasko të mjeteve tokësore, që është në rritje vjetore me 10.5%.

Ndërkohë, produkti kryesor i sigurimit vullnetar, sigurimi nga zjarri dhe fatkeqësitë natyrore vazhdon të shfaqë një rritje anemike, me 4.3% më shumë krahasuar me një vit më parë.

Tregu i sigurimit të Jetës ngelet i vogël në përmasa, por në rritje më të lartë krahasuar me tregun e Jo-Jetës. Shifrat tregojnë një rritje me 13.4% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

Tregu i sigurimeve të Jetës vazhdon të mbështetet gjerësisht te sigurimi i jetës së debitorit. Ky produkt sjell pothuajse 83% të volumit total të primeve të shkruara bruto. Produkti i jetës së debitorit është i lidhur pothuajse tërësisht me ecurinë e kredisë bankare.

Shumica e bankave kërkojnë sigurim jete për kontratat e kredisë afatgjatë. Zakonisht, këto kontrata sigurimi kërkohen në kreditë me qëllim blerjen e pasurive të paluajtshme dhe janë kusht i detyrueshëm për marrjen e kredisë. / E.Shehu

Burimi: AMF

The post Tregu i sigurimeve drejt një viti në rritje dyshifrore appeared first on Revista Monitor.

↗

In Hoc Anno Domini

✇Revista Monitor
By: Mira Leka

TĂ« nderuar lexues, shkrimi qĂ« po ju sjellim mĂ« poshtĂ« Ă«shtĂ« pĂ«rkthimi i njĂ« editoriali tĂ« botuar nĂ« tĂ« famshmen “Wall Street Journal” (WSJ), nĂ« ditĂ«n e Krishtlindjeve tĂ« vitit 1949. QĂ« nga ai vit, gazeta amerikane e riboton çdo vit, mĂ« 24 Dhjetor, nĂ« vlerĂ«sim tĂ« mesazhit shumĂ« tĂ« fortĂ« qĂ« tenton tĂ« pĂ«rçojĂ«, shkruar me njĂ« stil biblik, pĂ«r lirinĂ« e individit si nocion dhe çmimin e patjetĂ«rsueshĂ«m qĂ« ka pĂ«r njeriun, kombin e gjithĂ« njerĂ«zimin

E sjellim edhe për ju në shqip me të njëjtin synim.

 

In Hoc Anno Domini

Kur Sauli nga Tarsa nisi rrugëtimin për në Damask, e gjithë bota ishte e nënshtruar e në robëri. Kishte një shtet të vetëm, që ishte Perandoria Romake.

Kishte një padron të gjithçkaje dhe ky ishte Cezari Tiber.

Kudo kishte rend civil, sepse krahu i ligjit romak qe i gjatë. Kudo kishte stabilitet, në qeverisje dhe në shoqëri, sepse centurionët vigjilonin për të garantuar këtë.

Por kishte dhe diçka tjetĂ«r qĂ« mbizotĂ«ronte ngado. Kishte shtypje – pĂ«r tĂ« gjithĂ« ata qĂ« nuk ishin miq tĂ« Cezarit Tiber.

Kishte një tagrambledhës, i cili merrte grurin nga arat dhe lirin nga fuga, për të ushqyer legjionet apo për të mbushur thesarin gjithmonë të uritur, e nga i cili, Cezari hyjnor shpërndante me bujari pasuri për mbështetësit e tij.

Kishte pĂ«rzgjedhĂ«s, tĂ« cilĂ«t gjenin e zgjidhnin rekrutĂ« pĂ«r cirqet e lojĂ«rat. Sikurse kishte xhelatĂ« tĂ« cilĂ«t bĂ«nin tĂ« heshtnin pĂ«rgjithmonĂ« ata armiq qĂ« dĂ«noheshin nga Perandori. E pĂ«rse vlente tjetĂ«r jeta e njeriut, veçse pĂ«r t’i shĂ«rbyer Cezarit?

Persekutoheshin njerëzit që guxonin të mendonin ndryshe, të cilët ua vinin veshin zërave të çuditshëm, apo lexonin dorëshkrime të çuditshme.

Skllavëroheshin njerëzit, fiset e të cilëve nuk vinin nga Roma, përçmoheshin e poshtëroheshin ata që nuk kishin një fytyrë familjare.

Dhe, mbi të gjitha, kudo vërehej një nënvlerësim për jetën njerëzore. ǒndryshim kishte për të plotfuqishmit një njeri më pak a më shumë, në një botë plot turma?

PikĂ«risht nĂ« njĂ« botĂ« si kjo, papritmas shfaqet njĂ« dritĂ« dhe njĂ« burrĂ« nĂ« Galilea, u thotĂ« njerĂ«zve: “Jepini Cezarit atĂ« qĂ« i takon Cezarit dhe Zotit atĂ« qĂ« i takon Zotit”.

Dhe zëri nga Galilea, i cili do të sfidonte Cezarin, ofronte një Mbretëri të re, ku çdokush mund të ecte me kokën lart dhe të mos përkulej para askujt, përveç Zotit të tij.

ÇfarĂ«do qĂ« t’i keni bĂ«rĂ« edhe mĂ« tĂ« voglit prej kĂ«tyre vĂ«llezĂ«rve tĂ« mi nĂ« tokĂ«, ma keni bĂ«rĂ« mua. Dhe ai e shpĂ«rndau kĂ«tĂ« ungjill-testament tĂ« MbretĂ«risĂ« sĂ« Njeriut nĂ« skajet mĂ« tĂ« largĂ«ta tĂ« tokĂ«s.

Kështu në botë erdhi drita dhe njerëzit që jetonin në errësirë e të mësuar me të, i zuri frika dhe u përpoqën të ulnin një perde, në mënyrë që njeriu të vazhdonte të besonte ende se çelësi i shpëtimit ishin udhëheqësit.

Por, pas njëfarë kohe, në vende të ndryshme, e vërteta e çliroi më në fund njeriun, ndonëse njerëzit e errësirës, të mërzitur, u përpoqën të shuanin dritën.

ZĂ«ri tha: Nxitoni. Ecni sa keni dritĂ«n, mos lejoni t’ju zĂ«rĂ« errĂ«sira, sepse kush ecĂ«n nĂ« errĂ«sirĂ«, nuk e di nga shkon.

Përgjatë rrugës për në Damask, drita shkëlqente fort. Por më pas, edhe vetë Pali nga Tarsa, u pushtua nga frika.

Ai i druhej faktit se mos tĂ« tjerĂ« CezarĂ« apo profetĂ« tĂ« tjerĂ« tĂ« rremĂ«, njĂ« ditĂ« mund t’i bindnin njerĂ«zit se njeriu nuk ishte, gjĂ« tjetĂ«r, veçse njĂ« shĂ«rbĂ«tor pĂ«r ta, se njerĂ«zia mund tĂ« dorĂ«zonin pĂ«r njĂ« pjatĂ« supe, tĂ« drejtĂ«n qĂ« Zoti u kishte dhĂ«nĂ« qĂ« nĂ« lindje dhe tĂ« mos ecnin mĂ« tĂ« lirĂ«.

E kĂ«shtu, mbase mund tĂ« vinte pĂ«rsĂ«ri njĂ« kohĂ« kur errĂ«sira do tĂ« sundonte sĂ«rish mbi tokĂ«, kur librat do tĂ« digjeshin dhe njerĂ«zit do tĂ« vrisnin mendjen vetĂ«m se çfarĂ« do tĂ« hanin dhe çfarĂ« do tĂ« vishnin, dhe do t’i pĂ«ruleshin vetĂ«m CezarĂ«ve tĂ« rinj apo profetĂ«ve tĂ« rremĂ«.

E më keq akoma, mbase njerëzit nuk do të ngrinin as sytë lart në qiell për të parë qoftë edhe një yll dimëror në Lindje, dhe kështu sërish, nuk do të kishte më fare dritë në errësirën mbretëruese.

Dhe kĂ«shtu ShĂ«n Pali, apostulli i Birit tĂ« Njeriut, ju drejtua vĂ«llezĂ«rve tĂ« tij, Galatasve, me fjalĂ«t qĂ« do tĂ« donte qĂ« ne t’i kujtonim nĂ« vijimĂ«si, nĂ« secilin prej viteve tĂ« Zotit:

“Krishti ju çliroi, e prandaj qĂ«ndroni fort e tĂ« patundur nĂ« mbrojtje te lirisĂ« e mos pranoni kurrĂ« mĂ« tĂ« lidheni nĂ«n zgjedhĂ«n e robĂ«risĂ«â€./ WSJ

The post In Hoc Anno Domini appeared first on Revista Monitor.

↗

FMN: Tregu i pasurive të paluajtshme po mbinxehet, bankat të bëjnë kujdes

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Rritja e përshpejtuar e kreditimit nga bankat shqiptare sinjalizon një fazë zgjerimi të ciklit financiar që kërkon vigjilencë, vuri në dukje Fondi Monetar Ndërkombëtare në dokumentin e fundit mbi rishikimin e marrëveshjes me Shqipërinë.

Normat e rritjes së kreditimit ishin dyshifrore në vitet 2023 dhe 2024, me rritje veçanërisht të shpejta në huadhënien për pasuri të paluajtshme. Ndërsa këto prirje mbështesin aktivitetin ekonomik afatshkurtër, ato gjithashtu ngrenë shqetësime për rrezik sistemik ciklik dhe mbinxehje të tregut të pasurive të paluajtshme, njoftoi institucioni financiar ndërkombëtar.

Analiza tregon se sektori bankar shqiptar ka shfaqur përfitueshmëri dhe qëndrueshmëri të fortë. Kthimi mbi aktivet (RoA) dhe kthimi mbi kapitalin (RoE) i bankave shqiptare u pozicionua mbi mesataret e tyre historike në vitet 2023 dhe 2024. Mjaftueshmëria e kapitalit në nivel sistemi mbetet e fortë, me raportin total të kapitalit mbi 19 për qind, dukshëm mbi kërkesën mesatare të përgjithshme për kapital.

FMN vë në dukje se fitimet e larta dhe kapaciteti i mirë i gjenerimit të kapitalit tregojnë se sektori bankar është i aftë të përballojë një rritje modeste të normës bazë të rezervës kundërciklike  pa shkaktuar shtrëngim të tepruar të kreditimit apo rritje të kostove të huadhënies.

Fondi Monetar Ndërkombëtar vlerëson se mënyra se si Banka e Shqipërisë vendos sot për shtesën kundërciklike të kapitalit për bankat është tepër e ngurtë dhe reagon me vonesë ndaj problemeve financiare. Sipas FMN-së, metodologjia aktuale është e ndërtuar kryesisht mbi humbjet e realizuara dhe jo mbi sinjale të hershme të stresit financiar që po krijohet në sistem.

Sipas rregullave në fuqi, Banka e Shqipërisë merr vendim për lirimin e shtesës kundërciklike vetëm pasi shfaqen shenja të forta të krizës, si rritja e kredive me probleme, humbje të bankave, gërryerje e kapitalit apo kufizime të kreditimit për shkak të mungesës së kapitalit. FMN thekson se këta tregues shfaqen zakonisht disa muaj pas nisjes së një episodi stresi financiar, çka do të thotë se mbështetja për sektorin bankar vjen relativisht vonë.

Në këtë kontekst, FMN rekomandon që Banka e Shqipërisë të rishikojë metodologjinë dhe ta bëjë atë më fleksibile, në mënyrë që të reagojë më herët kur shfaqen tensione në sistemin financiar.

Shqipëria ka ndërmarrë hapat e parë drejt kësaj mase në vitin 2025, duke vendosur për herë të parë një kërkesë kundërciklike pozitive për kapitalin e bankave, 0.25% nga qershori 2025 dhe 0.5% nga dhjetori 2025.

Dokumenti paralajmëron se rritja e shpejtë e kreditimit, veçanërisht në sektorin e pasurive të paluajtshme, po sinjalizon hyrjen e ekonomisë në një fazë zgjerimi të ciklit financiar. Kredia është rritur me ritme dyshifrore në vitet e fundit, e nxitur nga ndërtimi dhe turizmi.

Në këtë kontekst, FMN vlerëson se një masë kundërciklike e ndërtuar paraprakisht do të shërbente si mekanizëm mbrojtës jo vetëm ndaj rreziqeve të brendshme, por edhe ndaj goditjeve të jashtme, përfshirë luhatjet e kursit të këmbimit dhe përkeqësimin e kushteve financiare ndërkombëtare.

Bazuar nĂ« analiza historike, teste stresi dhe vlerĂ«sim ekspertĂ«sh, FMN sugjeron se njĂ« rezervĂ« sigurie nĂ« intervalin 1–2% tĂ« kapitalit./ B.Hoxha

The post FMN: Tregu i pasurive të paluajtshme po mbinxehet, bankat të bëjnë kujdes appeared first on Revista Monitor.

↗

Nga rajoni në shtëpinë e babagjyshit në Finlandë, ku do të arratisen shqiptarët këtë fundvit?

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Jemi në atë stinë të udhëtimeve të fundvitit kur agjencitë turistike nxjerrin ofertat e fundit dhe aeroportet mbushen me valixhe të menduara jo vetëm për dhurata, por për një ndërrim vitesh që kërkon largim nga rutina.

PĂ«r shqiptarĂ«t, modelet e zgjedhjes kĂ«tĂ« vit tregojnĂ« njĂ« kombinim tĂ« qartĂ« midis relaksit tĂ« shpejtĂ«, vizita nĂ« kryeqytete evropiane dhe njĂ« lĂ«vizjeje tĂ« qĂ«llimshme drejt destinacioneve mĂ« tĂ« largĂ«ta dhe luksoze, nga Dubai e deri te Kroacia dhe Mali i Zi, ku oferta e paketave bĂ«het aleati kryesor i familjeve dhe grupeve qĂ« duan njĂ« paketĂ« “tĂ« mbyllur” pa surpriza logjistike.

Shifra të publikuara në faqet e agjencive që punojnë me tregun shqiptar tregojnë se kërkesa për Viti të Ri dhe Krishtlindje mbetet e lidhur ngushtë me paketat e organizuara: udhëtime 3-4 ditore drejt kryeqyteteve të Evropës lindore dhe Perëndimore, që vijnë me çmime nga rreth 345 euro deri në 550 euro për personi dhe oferta më luksoze drejt Lindjes së Mesme që kapin 900 euro për person kur përfshihet edhe fluturimi dhe akomodimi në hotele 4-5 yje. Kjo panoramë e paketave, nga Vjena dhe Barcelona te Parisi dhe Dubai, është e dukshme në katalogët e agjencive shqiptare për fundvitin.

Nga ana e destinacioneve, trendi nuk Ă«shtĂ« njĂ« rikthim i vetĂ«m nĂ« vendet tradicionale. NdĂ«rsa Vjena, Parisi dhe qytetet e mĂ«dha tĂ« EvropĂ«s PerĂ«ndimore mbeten tĂ« preferuara pĂ«r ato qĂ« kĂ«rkojnĂ« tregje tĂ« ndriçuara me tregje tĂ« Krishtlindjeve dhe festa publike tĂ« organizuara, njĂ« pjesĂ« e konsiderueshme e udhĂ«tarĂ«ve shqiptarĂ« po zgjedhin qytete mĂ« tĂ« afĂ«rta por tĂ« ndryshme nĂ« atmosferĂ«: Stambolli mbetet njĂ« destinacion “i dyfishtĂ«â€ i aksesueshĂ«m pĂ«r nga koha e fluturimit dhe i pasur nĂ« ofertĂ« kulturore, ndĂ«rsa destinacionet bregdetare tĂ« Ballkanit si Budva, Kotor apo Dubrovnik po pozicionohen si alternativa tĂ« arsyeshme pĂ«r ata qĂ« duan njĂ« fundvit me mĂ« pak udhĂ«time ajrore dhe mĂ« shumĂ« natyrĂ«, darka tradicionale dhe evente lokale, sipas komunikimeve me agjencitĂ« nĂ« vend.

Tendenca këtë vit

Tendenca e fundit tregon se shqiptarĂ«t po kalojnĂ« nga udhĂ«time relativisht standarde festive drejt pĂ«rvojave unike dimĂ«rore, me njĂ« pjesĂ« nĂ« rritje qĂ« synon jo vetĂ«m shĂ«titjet nĂ« qytete tĂ« bukura, por edhe vendet ku ndjenja e festĂ«s duket tĂ« jetĂ« pjesĂ« e natyrĂ«s sĂ« saj mĂ« autentike, njĂ« trend qĂ« pritet tĂ« forcohet edhe pĂ«r sezonet e ardhshme tĂ« festave. Çmimet pĂ«r paketat drejt Lapland nĂ« periudhĂ«n e festave janĂ« dukshĂ«m mĂ« tĂ« larta sesa njĂ« udhĂ«tim tradicional nĂ« EvropĂ«.

Paketat që përfshijnë fluturimet, akomodimin për disa netë, eksplorimi i zonës dhe darka festive zakonisht fillojnë nga rreth 1,000 euro për person e lart, dhe për paketat më luksoze apo ato me më shumë aktivitete tematike mund të kapin edhe 2,000 euro për person nëse përfshihen edhe netë shtesë, transferta dhe guidë për shikimin e dritave veriore që njihen si Aurora borealis.

KĂ«to shifra i afrohen kostove tipike tĂ« paketave tĂ« plota nĂ« destinacione luksoze si Dubai apo Oman, Singapor, Maldive, por pĂ«r shumĂ« udhĂ«tarĂ« shqiptarĂ« justifikohen nga pĂ«rvoja “magjike” e dimrit arktik qĂ« nuk e gjen nĂ« vendet tradicionale tĂ« qytetit apo plazhit.

Një tjetër tendencë e këtij viti ishte Kajro, sidomos pas reklamimit masiv për hapjen e Muzeut në këtë qytet, i cili konsiderohet muzeu më i madh në botë për një qytetërim të vetëm. Paketat për Egjipt  nisin nga 650 euro personi për akomodime 4 net.

Kosto

Kostoja mesatare e paketave jep edhe njĂ« tregues tĂ« sjelljes sĂ« konsumatorit: pĂ«r njĂ« city break 3-4 netĂ«sh nĂ« njĂ« qytet evropian me fluturim dhe hotel 3-4 yje, çmimet vijojnĂ« tĂ« luhaten rreth 350–550 euro pĂ«r person, ndĂ«rsa paketa tĂ« shkurtuara jashtĂ« EvropĂ«s apo me akomodim mĂ« tĂ« mirĂ« (4-5 yje dhe evente speciale pĂ«r ndĂ«rrim vitesh) mund tĂ« kapin 800–900 euro pĂ«r person.

ShĂ«rbimet “all inclusive” apo paketat drejt destinacioneve si Dubai, qĂ« kĂ«rkojnĂ« edhe fluturim mĂ« tĂ« gjatĂ« dhe shĂ«rbime ekskluzive pĂ«r ndĂ«rrim vitesh, shpjegojnĂ« pjesĂ«n mĂ« tĂ« lartĂ« tĂ« gamĂ«s sĂ« çmimeve.

NĂ« anĂ«n tjetĂ«r, oferta mĂ« ekonomike pĂ«r udhĂ«time rajonale, pĂ«r shembull paketa 2-3 ditore nĂ« bregdetin e Malit tĂ« Zi ose njĂ« itinerar Dubrovnik–Budva me autobus dhe hotel me çmime prej rreth 100–200 euro, vijnĂ« si alternativa pĂ«r familjet me buxhete mĂ« tĂ« kufizuara. KĂ«to nivele çmimesh reflektojnĂ« jo vetĂ«m koston e fluturimeve dhe akomodimit, por edhe presionin ndaj shĂ«rbimeve gjatĂ« periudhave tĂ« pikut tĂ« sezonit.

NjĂ« ndryshim i ndjeshĂ«m krahasuar me vitet e para tĂ« paspandemisĂ« shfaqet nĂ« modalitetin e prenotimit: konsumatorĂ«t shqiptarĂ« po kĂ«rkojnĂ« mĂ« shumĂ« paketĂ« “tĂ« mbyllur” me asistencĂ« lokale, guida nĂ« shqip dhe transferime tĂ« sigurta, ndĂ«rsa njĂ« pjesĂ« e udhĂ«timeve tĂ« fundit bĂ«hen me fluturime low-cost tĂ« kombinuara me akomodim tĂ« rezervuar vetĂ« dhe guidĂ« me ndihmĂ« nga Chatgpt-ja.

Oferta të vazhdueshme promocionale nga linjat low-cost dhe shitjet sezonale si Black Friday   kanë ulur koston e fluturimeve për periudha të caktuara, por për periudhën pikë (rreth 24 dhjetorit deri në 2 janar) disponueshmëria e ulët dhe shtesat për bagazhe/transferime shpesh shndërrojnë një biletë të lirë në një shpenzim më të lartë në total.

Efekti Ă«shtĂ« i dyfishtĂ«: disa udhĂ«tarĂ« qĂ« duan tĂ« kursejnĂ« priren tĂ« rezervojnĂ« distanca mĂ« tĂ« afĂ«rta dhe paketa me autobus, ndĂ«rsa ata qĂ« kĂ«rkojnĂ« pĂ«rvojĂ« “festive” me aktivitete tĂ« organizuara zgjedhin paketat mĂ« tĂ« shtrenjta qĂ« pĂ«rfshijnĂ« darkĂ« gala dhe aktivitete speciale.

Luks në rritje

Si pasojë e kombinimit të këtyre faktorëve, agjencitë në kryeqytet tregojnë se pritet që edhe për festa të rritet peshorja e udhëtimeve rajonale dhe e arratisjeve të organizuara për datat 25-26-27-28, pasi raportohet që dita e premte është marrë si leje masivisht, për të përfituar një pushim prej 4 ditësh.

Agjencitë turistike shqiptare po përshkruajnë një sezon ku diversiteti i kërkesës (nga familjarët që duan paketa të sigurta te çiftet që kërkojnë arratisje romantike) do të përcaktojë ofertën: më shumë paketa me guida në shqip, oferta për grupe dhe paketim eventesh të tjera (koncerte, darka speciale).

Lidhur me impaktin ekonomik, rritja e kërkesës sidomos për paketat që përfshijnë fluturim dhe akomodim do të sjellë fluks parash drejt operatorëve turistikë lokalë dhe shërbimeve të lidhura, por do të rrisë edhe presionin mbi disponueshmërinë dhe çmimet gjatë periudhave të pikut.

Për natën e ndërrimit të viteve operatorët raportojnë që shumica e kërkesave janë brenda vendit, ndërsa arratisjet preferohen nga data 1 e në vijim, ku sipas tyre diversiteti i kërkesave nis nga ski në rajon për 250 euro personi, deri në plazh në Maldive apo Dubai për paketa mbi 1300 euro personi./ Deada Hyka

The post Nga rajoni në shtëpinë e babagjyshit në Finlandë, ku do të arratisen shqiptarët këtë fundvit? appeared first on Revista Monitor.

↗

Vendimi / Taksa e re për pasuritë e paluajtshme, njoftimet për detyrimin do gjenerohen në e-Albania

✇Revista Monitor
By: Mira Leka

Nga viti 2028 qeveria parashikon të nisë zbatimin e ligjit të ri për taksimin e pasurive të paluajtshme për ndërtesat e banimit, ndërsa nga 2030 do të nisë zbatimin taksimi për truallin.

Ndërsa periudha nga  2026 deri 2027 në do të shërbejë si fazë tranzitore deri në aplikimin e ligjit të ri.

Po ashtu Ministria e Financave parashikon që brenda vitit 2026, të gjitha bashkitë të jenë të integruara në sistemin e Kadastrës Fiskale. Ky është konsideruar edhe  parakushti thelbësor për çdo hap të mëtejshëm.

NĂ« kuadĂ«r tĂ« kĂ«tij procesi KĂ«shilli i Ministrave miratoi disa ndryshime nĂ« vendimin nr.171, datĂ« 28.3.2018,  tĂ« KĂ«shillit tĂ« Ministrave, “PĂ«r organizimin dhe funksionimin e DrejtorisĂ« sĂ« PĂ«rgjithshme  tĂ« TaksĂ«s sĂ« PasurisĂ«â€.

Vendim përcakton ndryshime në organizimin dhe funksionimin e Drejtorisë së Përgjithshme të Taksës së Pasurisë, duke theksuar rolin e saj në mbështetje të bashkive për administrimin e taksës mbi pasurinë e paluajtshme.

Drejtoria ka përgjegjësi për menaxhimin e regjistrit qendror të pasurive (Kadastra fiskale), përditësimin e të dhënave, asistencën teknike ndaj bashkive dhe zbatimin e legjislacionit për taksën mbi ndërtesat.

Ajo gjithashtu monitoron saktësinë e të dhënave, verifikon përputhshmërinë e vendimeve të këshillave bashkiakë me ligjin, asiston në shërbimin ndaj taksapaguesve dhe organizon fushata informuese. Drejtoria bashkëpunon me institucionet shtetërore si AKSHI, përgatit manuale dhe trajnon stafet e bashkive, dhe informon periodikisht ministrin e Financave mbi ecurinë e procesit dhe të ardhurat e mbledhura.

NdĂ«r tĂ« tjera vendimi gjithashtu parashikon qĂ« Drejtoria e PĂ«rgjithshme e TaksĂ«s sĂ« PasurisĂ« tĂ« asistojĂ« bashkitĂ« nĂ« regjistrimin e pagesave tĂ« taksĂ«s mbi pasurinĂ« e paluajtshme nĂ« pikat e autorizuara, si dhe pĂ«rmes portalit “e-Albania”.

Drejtoria e Përgjithshme e Taksës së Pasurisë do të japë udhëzime për llogaritjen e taksës dhe për procesin e dërgimit të njoftimeve të vlerësimit të taksapaguesve, duke siguruar që pagesat të kryhen korrekt dhe në kohë. Gjithashtu, Drejtoria monitoron dhe verifikon saktësinë e të ardhurave të mbledhura nga këto taksa.

Vendimi ngarkon MinistrinĂ« e Financave dhe DrejtorinĂ« e TaksĂ«s pĂ«r zbatimin e tij dhe hyn nĂ« fuqi pas botimit nĂ« “Fletoren Zyrtare”.

Vendimi i miratuar

  1. Pikat 2 dhe 3, tĂ« vendimit nr.171, datĂ« 28.3.2018, tĂ« KĂ«shillit tĂ« Ministrave ,“PĂ«r organizimin dhe funksionimin e DrejtorisĂ« sĂ« PĂ«rgjithshme tĂ« TaksĂ«s sĂ« PasurisĂ«â€,  ndryshohen, si mĂ« poshtĂ« vijon:

“2. Drejtoria e PĂ«rgjithshme e TaksĂ«s sĂ« PasurisĂ« ka si mision kryesor mbĂ«shtetjen e njĂ«sive tĂ« vetĂ«qeverisjes vendore (bashkitĂ«) nĂ« zbatimin e legjislacionit qĂ« rregullon taksĂ«n mbi pasurinĂ« e paluajtshme.

  1. Drejtoria e Përgjithshme e Taksës së Pasurisë ka këto kompetenca dhe përgjegjësi:
  2. a) Administron regjistrin qendror të bazës së të dhënave të pasurive të paluajtshme (Kadastra  fiskale) dhe është dhënësja e vetme e të dhënave që përmban ai;
  3. b) Ofron asistencë për bashkitë gjatë procesit të regjistrimit, përditësimit dhe korrigjimit të të dhënave në regjistrin qendror të bazës së të dhënave të pasurive të paluajtshme (Kadastra fiskale), duke siguruar që informacioni të jetë i saktë dhe i përditësuar;
  4. c) Monitoron rregullisht të dhënat e regjistruara nga bashkitë në regjistrin qendror të bazës së të dhënave të pasurive të paluajtshme (Kadastra fiskale) duke identifikuar mangësitë, gabimet ose mospërputhjet, si dhe u jep udhëzime bashkive mbi mënyrën e adresimit të tyre;

ç) Regjistron dhe pĂ«rditĂ«son tĂ« dhĂ«nat në  regjistrin qendror tĂ« bazĂ«s sĂ« tĂ« dhĂ«nave tĂ« pasurive tĂ« paluajtshme (Kadastra fiskale), siç pĂ«rcaktohet nĂ« vendimin pĂ«rkatĂ«s tĂ« KĂ«shillit tĂ« Ministrave pĂ«r krijimin e  bazĂ«s sĂ« tĂ« dhĂ«nave shtetĂ«rore “Regjistri qendror  i bazĂ«s sĂ« tĂ« dhĂ«nave tĂ« pasurive tĂ« paluajtshme (Kadastra fiskale)”;

  1. d) Pajis pĂ«rdoruesit e sistemit informatik tĂ« regjistrit qendror tĂ« bazĂ«s sĂ« tĂ« dhĂ«nave tĂ« pasurive tĂ« paluajtshme (Kadastra fiskale) me kode hyrjeje dhe u vĂ« nĂ« dispozicion kredencialet e pĂ«rdoruesve (aksesit), nĂ« pĂ«rputhje me vendimin pĂ«rkatĂ«s tĂ« KĂ«shillit tĂ« Ministrave pĂ«r krijimin e bazĂ«s sĂ« tĂ« dhĂ«nave shtetĂ«rore “Regjistri qendror i bazĂ«s sĂ« tĂ« dhĂ«nave pasurive tĂ« paluajtshme (Kadastra Fiskale )”;
  2. dh)  Miraton me vendim të drejtorit të Përgjithshëm modelet tip të:
  3.  njoftimit të vlerësimit të taksës mbi ndërtesën;
  4. kërkesës për korrigjim;

iii. formularit të vetëdeklarimit;

  1. formularit të evidentimit në terren;
  2. kërkesës për pajisjen me kod hyrës dhe kredencialet e aksesit në sistemin informatik të regjistrit qendror të bazës së të dhënave të pasurive të paluajtshme (Kadastra fiskale);
  3. ekstraktit të të dhënave nga regjistri qendror i bazës së të dhënave të pasurive të paluajtshme (Kadastra fiskale).
  4. e) Asiston bashkitë në adresimin e kërkesave dhe problematikave që mund të lindin gjatë punës për administrimin e taksës mbi ndërtesën, si më poshtë:
  5. Jep  udhëzime teknike për hyrjen dhe përdorimin e funksionaliteteve të sistemit informatik të regjistrit qendror të bazës së të dhënave të pasurive të paluajtshme (Kadastra fiskale);
  6. Jep udhëzime për përcaktimin e bazës së taksës për njësitë e ndërtesës dhe llogaritjen e taksës për to;

iii. Jep asistencĂ« pĂ«r adresimin e kĂ«rkesave dhe problematikave qĂ« lidhen me procesin e gjenerimit dhe dĂ«rgimit tĂ« njoftimeve tĂ« vlerĂ«simit tĂ« taksĂ«s sĂ« taksapaguesit, pĂ«rmes portalit “e-Albania”, si dhe regjistrimin e pagesave nĂ« pikat e autorizuara tĂ« pagesĂ«s;

  1. Jep asistencë për çështje ose kërkesa të tjera që lidhen me proceset e ndryshme të punës së bashkive në administrimin e taksës mbi ndërtesën.

ë) Monitoron dhe vlerëson rregullisht zbatimin e legjislacionit që lidhet me përcaktimin e bazës së taksës (vlerës së taksueshme), detyrimit për taksën dhe aspekte të tjera të administrimit të taksës mbi ndërtesat në bashkitë e Republikës së Shqipërisë, si pjesë e udhëheqjes së këtij procesi;

  1. f) Kërkon nga bashkitë korrektimin e të dhënave të ndryshme, që përcaktojnë bazën e taksës mbi ndërtesën dhe detyrimet tatimore, si dhe adresimin e çështjeve të tjera, kur konstaton parregullsi dhe gabime në zbatimin e legjislacionit;
  2. g) Verifikon përputhshmërinë e parashikimeve të vendimeve të këshillave bashkiakë për taksën mbi pasurinë e paluajtshme me legjislacionin që rregullon taksën mbi pasurinë e paluajtshme, si dhe informon bashkitë për rezultatet e verifikimit;
  3. gj) Administron procesin e mirëmbajtjes, operimit dhe zhvillimit të funksionaliteteve të sistemit informatik të regjistrit qendror të bazës së të dhënave të pasurive të paluajtshme (Kadastra fiskale), që kanë lidhje me procesin e regjistrimit, përcaktimit të bazës së taksës, taksimit, faturimit, mbledhjes së detyrimeve tatimore apo aspekte të tjera të sistemit informatik, me qëllim sigurimin e pajtueshmërisë së sistemit informatik të regjistrit qendror të bazës së të dhënave të pasurive të paluajtshme (Kadastra fiskale) me legjislacionin në fuqi dhe nevojat funksionale;
  4. h) Bën testimin dhe pranimin përfundimtar të funksionaliteteve të sistemit informatik të regjistrit qendror të bazës së të dhënave të pasurive të paluajtshme (Kadastra fiskale);
  5. i) Bashkëpunon dhe mban takime të rregullta me Agjencinë Kombëtare të Shoqërisë së Informacionit (AKSHI) për:
  6. adresimin e kërkesave dhe problematikave që lidhen me mirëmbajtjen, operimin dhe zhvillimin e funksionaliteteve të sistemit informatik të regjistrit qendror të bazës së të dhënave të pasurive të paluajtshme (Kadastra Fiskale); dhe
  7. sigurimin e ndërveprimit dhe adresimit të nevojave për përmirësimin e ndërveprueshmërisë së regjistrit qendror të bazës së të dhënave të pasurive të paluajtshme (Kadastra fiskale) me bazat e tjera shtetërore të të dhënave.
  8. j) Asiston bashkitë në aktivitetet dhe proceset e punës që lidhen me informimin dhe shërbimin ndaj taksapaguesve si dhe organizon, kur është e mundur,  fushata informuese dhe ndërgjegjësuese për të promovuar përmirësimin e nivelit të pajtueshmërisë me detyrimet ligjore;
  9. k) Kërkon nga bashkitë informacion të detajuar mbi:
  10. procesin e administrimit të taksës mbi pasurinë e paluajtshme;
  11. shërbimin ndaj taksapaguesve;

iii. të ardhurat e mbledhura nga taksa mbi pasurinë e paluajtshme;

  1. l) Harton dhe i propozon ministrisë përgjegjëse për financat ndryshime në kuadrin ligjor që rregullon taksën mbi pasurinë e paluajtshme;
  2. ll) Trajnon stafet përgjegjëse për administrimin e taksës mbi pasurinë e paluajtshme në të gjitha bashkitë;
  3. m) Përgatit manuale informuese për zbatimin e legjislacionit që rregullon taksën mbi pasurinë e paluajtshme, si dhe për përdorimin e funksionaliteteve të sistemit informatik të regjistrit qendror të bazës së të dhënave të pasurive të paluajtshme (Kadastra fiskale);
  4. n) Informon në mënyrë periodike ministrin përgjegjës për financat mbi ecurinë e procesit të regjistrimit të të dhënave në regjistrin qendror të bazës së të dhënave të pasurive të paluajtshme (Kadastra fiskale), administrimin e taksës mbi pasurinë e paluajtshme, si dhe mbi të ardhurat e mbledhura nga këto taksa;
  5. nj) BashkĂ«punon dhe mban marrĂ«dhĂ«nie institucionale me agjentin pĂ«rgjegjĂ«s pĂ«r mbledhjen e taksĂ«s mbi ndĂ«rtesat, ofruesit e shĂ«rbimeve dhe autoritetet e tjera qĂ« janĂ« pĂ«rgjegjĂ«se pĂ«r zbatimin e legjislacionit nĂ« fuqi qĂ« rregullon taksĂ«n mbi pasurinĂ« e paluajtshme.”.
  6. Ngarkohen Ministria e Financave dhe Drejtoria e Përgjithshme e Taksës së Pasurisë për zbatimin e këtij vendimi.

Ky vendim hyn nĂ« fuqi pas botimit nĂ« “Fletoren zyrtare”.

 

Lexoni edhe:

Taksa e re për pronën, Malaj: Në 2028 nis për ndërtesat, në 2030 për truallin

 

The post Vendimi / Taksa e re për pasuritë e paluajtshme, njoftimet për detyrimin do gjenerohen në e-Albania appeared first on Revista Monitor.

↗

Anomalia, 23% e buxhetit 2025 shpenzohet në dhjetor

✇Revista Monitor
By: Nertila

Përqendrimi i shpenzimeve publike në muajin dhjetor me gati një të katërtën e buxhetit është shndërruar në problem kronik.

Të dhënat e sotshme nga Ministria e Financave tregojnë se në përfundim të 11 mujorit shpenzimet buxhetor arritën në 638,6 miliardë lekë ose 77 për qind e totalit vjetor.

Në muajin dhjetor mbeten për tu shpenzuar 193 miliardë lekë ose rreth 2 miliardë që janë  sa 23 5 e buxhetit total të këtij viti.

Bie ritmi i grumbullimit te të ardhurave

Në nëntor grumbulluan 59,5 miliardë lekë me rritje vjetore 4% duke shfaqur ngadalësim.  Për periudhën Janar-Nëntor 2025 të ardhurat totale arritën në rreth 687.7 miliardë lekë  një realizim në masën 99 % të planit të periudhës. Krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë, u mblodhën rreth 39.7 miliardë lekë më shumë ose 6.1 % më shumë.

Të ardhurat e arkëtuara nga Tatimet dhe Doganat, për periudhën Janar-Nëntor 2025, janë në shumën 453.2 miliardë lekë, 36.7 miliardë lekë më shumë se e njëjta periudhë e vitit të kaluar ose 8.8% më shumë.

Të ardhurat tatimore të mbledhura nga administrata doganore (të ardhurat nga TVSH në import, akciza, taksa doganore dhe renta minerare), për periudhën Janar-Nëntor 2025, u realizuan në vlerën 218.2 miliardë lekë, 9.2 miliardë lekë ose 4.4% më shumë se Janar-Nëntori i vitit 2024, një realizim në masën 98.8% të planit të periudhës për të ardhurat doganore për vitin 2025.

Të ardhurat nga TVSH në import, për periudhën Janar-Nëntor 2025, janë 144.2 miliardë lekë, 3.8 miliardë lekë ose 2.7% më shumë se e njëjta periudhë e një viti më parë.

Të ardhurat nga akciza, për periudhën Janar-Nëntor 2025, janë realizuar në shumën 63.6 miliardë lekë, 5.8 miliardë lekë ose 10% më shumë se e njëjta periudhë e vitit 2024.

Të ardhurat e arkëtuara nga renta minerare në eksport, për periudhën Janar-Nëntor 2025, janë në shumën 1.8 miliardë lekë, një realizim prej 95.7 % kundrejt planit të periudhës Janar- Nëntor 2025.

Të ardhurat nga taksat doganore, për periudhën Janar-Nëntor 2025, janë në vlerën 8.6 miliardë lekë, 455 milionë lekë ose 5.6% më shumë se Janar-Nëntori i vitit 2024.

Të ardhurat tatimore të mbledhura nga administrata tatimore (të ardhurat nga TVSH neto në vend, tatimi mbi fitimin, tatimi mbi të ardhurat personale, taksat nacionale), për periudhën Janar-Nëntor 2025, u realizuan në shumën 235 miliardë lekë, 27.5 miliardë lekë ose 13.3% më shumë se Janar-Nëntori i vitit 2024. Krahasuar me planin, të ardhurat e mbledhura janë 1.9 miliardë lekë ose 0.8% më shumë.

Të ardhurat nga TVSH e arkëtuar (neto) u realizuan në shumën 63.6 miliardë lekë, 8.9 miliardë lekë ose 16.3% më shumë se periudha Janar-Nëntor 2024, dhe me realizim në shumën prej 2.3 miliardë lekë ose 3.7% më shumë se plani i periudhës. Rimbursimet e dhëna për periudhën Janar-Nëntor 2025 janë në shumën 22.4 miliardë lekë, 1.9 miliardë lekë ose 9.5% më shumë se e njëjta periudhë e vitit 2024.

Të ardhurat e mbledhura nga tatimi mbi fitimin u realizuan në shumën 52.7 miliardë lekë, 1.5 miliardë lekë, ose 3% më shumë se periudha Janar-Nëntor 2024.

Të ardhurat nga tatimi mbi të ardhurat personale, për periudhën Janar-Nëntor 2025, janë në shumën 75.9 miliardë lekë, 15.8 miliardë lekë ose 26.2% më shumë se periudha Janar-Nëntor 2024, si dhe 1.9 miliardë lekë ose 0.8% më shumë se plani i periudhës Janar-Nëntor 2025.

Të ardhurat nga taksat nacionale, për periudhën Janar-Nëntor 2025, u realizuan në shumën 42.7 miliardë lekë, 1.3 miliardë lekë ose 3.2% më shumë se Janar-Nëntori i vitit 2024, si dhe me realizimin në shumën 917 milionë lekë ose 2.2% më shumë se plani i periudhës.

Të ardhurat nga Fondet Speciale, që përfshijnë të ardhurat nga sigurimet shoqërore dhe shëndetësore, të mbledhura nga Administrata Tatimore, ISSH dhe FSDKSH, për periudhën Janar-Nëntor 2025, u realizuan në shumën 163.4 miliardë lekë, 16.8 miliardë lekë ose 11.4% më shumë se periudha e viti 2024, si dhe me realizim prej 100.5% të planit të periudhës.

Shpenzimet, 1 e pesta e buxhetit ne dhjetor

Shpenzimet e përgjithshme publike, për periudhën 11 mujore të vitit 2025, arritën në rreth 638.6 miliardë lekë me një realizim në masën rreth 91% e planit të periudhë. Krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit 2024 ky zë ka rezultuar rreth 11% për qind më i lartë ose rreth 62.2 miliardë lekë më shumë.

Në terma vjetorë, shpenzimet e përgjithshme për 11 mujorin e vitit 2025 u realizuan në masën 77.4% të planit vjetor sipas Buxhetit Fillestar dhe 76.8% e planit vjetor sipas Aktit Normativ Nr. 10, datë 08.10.2025.

Shpenzimet korente, për periudhën 11 mujore të vitit 2025, rezultuan në rreth 561 miliardë lekë, ndërsa krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë ky zë ka rezultuar 9.5% më i lartë ose rreth 48.5 miliardë lekë më shumë. Shpenzimet korente u realizuan në rreth 96% të planit vjetor.

Shpenzimet kapitale, për periudhën 11 mujore të vitit 2025, rezultuan në rreth 76.6 miliardë lekë, ndërsa krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë ky zë ka rezultuar 20% më i lartë ose rreth 12.8 miliardë lekë më shumë. Shpenzimet kapitale u realizuan në rreth 65.2% të planit vjetor.

The post Anomalia, 23% e buxhetit 2025 shpenzohet në dhjetor appeared first on Revista Monitor.

↗

Kursi Euro-Lek arrin minimum të ri historik para festave të fundvitit

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Kursi i këmbimit Euro-Lek po shfaq tendenca të mëtejshme në rënie gjatë kësaj jave. Sipas kursit zyrtar të këmbimit të Bankës së Shqipërisë, Euro u këmbye sot me 96.46 lekë, niveli më i ulët i regjistruar ndonjëherë.

Sipas agjentëve të këmbimit valutor, në ditët e fundit në treg ka ofertë të shtuar të valutës së huaj, çka përfaqëson një tendencë pak a shumë të zakonshme sezonale. Në veçanti, kthimi i emigrantëve për festat e fundvitit sjell flukse më të larta të monedhës europiane.

Rënia vjetore e kursit ngelet në nivele më të ulëta krahasuar me vitet e mëparshme. Kundrejt të njëjtës datë të vitit të kaluar, kursi Euro-Lek rezulton në rënie me 2.1%.

Megjithatë, ecuria më e stabilizuar e kursit gjatë këtij viti i detyrohet më shumë ndërhyrjeve të Bankës së Shqipërisë sesa forcave të tregut.

Nga informacionet e deritanishme, Banka Qendrore ka kryer blerje të mëdha të valutës edhe gjatë vitit 2025. Deri në fund të 9-mujorit, këto blerje kishin vlerën e rreth 800 milionë eurove, ndërsa për vitin 2024 kishte blerë 933 milionë euro të tjera. Në mungesë të ndërhyrjeve të bankës së Shqipërisë kursi i këmbimit të monedhës europiane me siguri do të kishte arritur nivele edhe më të ulëta në raport me Lekun.

NdĂ«rkohĂ«, Banka e ShqipĂ«risĂ« do tĂ« rrisĂ« mĂ« tej blerjet e planifikuara tĂ« valutĂ«s nĂ« tregun e brendshĂ«m pĂ«r vitin 2026. Sipas informacioneve nga Banka Qendrore, ajo synon tĂ« blejĂ« pĂ«rmes ankandeve 330 – 450 milionĂ« euro, me objektiv rritjen e rezervĂ«s valutore. Objektivi i blerjeve Ă«shtĂ« rritur ndjeshĂ«m krahasuar me projeksionet nĂ« intervalin 270-350 milionĂ« euro tĂ« parashikuar pĂ«r vitin 2025.

Shumat e mësipërme nuk përfshijnë blerjet e mundshme për qëllime të ndërhyrjes në tregun valutor, në funksion të stabilizimit të tregut apo objektivave të politikës monetare.

MegjithatĂ«, Banka e ShqipĂ«risĂ« argumenton se synimi i ndĂ«rhyrjeve tĂ« saj nuk ka Ă«shtĂ« mbrojtja e ndonjĂ« niveli tĂ« caktuar tĂ« kursit tĂ« kĂ«mbimit, por amortizimi i shpejtĂ«sisĂ« sĂ« ndodhjes sĂ« kĂ«tij fenomeni. PĂ«rmbushja e kĂ«tij objektivi u gjykua e dobishme, sepse cektĂ«sia e tregut tĂ« brendshĂ«m valutor ishte premisĂ« pĂ«r njĂ« volatilitet tĂ« shtuar tĂ« kursit dhe – nĂ« raste ekstreme -potencialisht edhe pĂ«r shmangie tĂ« tij nga fondamentet. MegjithatĂ«, sipas BankĂ«s sĂ« ShqipĂ«risĂ«, kjo ndĂ«rhyrje nuk cenon regjimin valutor tĂ« kursit tĂ« lirĂ« tĂ« aplikuar nĂ« ShqipĂ«ri.

Një ndikim shtesë në forcimin e Lekut edhe këtë vit ka luajtur politika fiskale shtrënguese e qeverisë shqiptare, karakterizuar nga një suficit i gjerë buxhetor. Për 10-mujorin 2025, ky suficit arriti vlerën e pothuajse 49 miliardë lekëve. Siç ka ndodhur rregullisht në vitet e fundit, pritet që deficiti buxhetor të shpenzohet i gjithi në ditët e fundit të dhjetorit. Kjo mund të sjellë një ringritje të përkohshme të kursit të Euros gjatë ditëve në vazhdim.

Burimi: BSH

Burimi: BSH

The post Kursi Euro-Lek arrin minimum të ri historik para festave të fundvitit appeared first on Revista Monitor.

↗

SHBA shtyn njoftimin për tarifat ndaj çipave kinezë deri në 2027

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi

Administrata e presidentit Donald Trump deklaroi se do tĂ« vendosĂ« tarifa mbi importet kineze tĂ« gjysmĂ«pĂ«rçuesve, pĂ«r shkak tĂ« asaj qĂ« e cilĂ«soi si pĂ«rpjekje “tĂ« paarsyeshme” tĂ« Pekinit pĂ«r tĂ« dominuar industrinĂ« e çipave, por se zbatimi i kĂ«tij vendimi do tĂ« shtyhet deri nĂ« qershor tĂ« vitit 2027.

Norma e tarifave do tĂ« shpallet tĂ« paktĂ«n 30 ditĂ« pĂ«rpara hyrjes nĂ« fuqi, sipas dokumentit zyrtar, i cili pason njĂ« hetim njĂ«vjeçar mbi praktikat e padrejta tregtare, sipas nenit “Section 301”, lidhur me eksportet kineze tĂ« çipave “legacy”, ose tĂ« teknologjisĂ« mĂ« tĂ« vjetĂ«r, drejt SHBA-sĂ«. Ky hetim ishte nisur nga administrata e ish-presidentit Joe Biden.

“Synimi i KinĂ«s pĂ«r dominim nĂ« industrinĂ« e gjysmĂ«pĂ«rçuesve Ă«shtĂ« i paarsyeshĂ«m dhe rĂ«ndon ose kufizon tregtinĂ« e SHBA-sĂ«, ndaj Ă«shtĂ« i dĂ«nueshĂ«m,” deklaroi PĂ«rfaqĂ«suesi i TregtisĂ« i SHBA-sĂ« nĂ« njoftimin zyrtar.

Ambasada kineze nĂ« Uashington shprehu kundĂ«rshtimin e saj ndaj çdo tarife. “Politizimi, instrumentalizimi dhe shndĂ«rrimi nĂ« armĂ« i çështjeve tĂ« tregtisĂ« dhe teknologjisĂ«, si dhe destabilizimi i zinxhirĂ«ve globalĂ« industrialĂ« dhe tĂ« furnizimit, nuk i sjell dobi askujt dhe nĂ« fund do tĂ« kthehet mbrapsht,” thuhet nĂ« njĂ« deklaratĂ«. “Ne do tĂ« marrim tĂ« gjitha masat e nevojshme pĂ«r tĂ« mbrojtur me vendosmĂ«ri tĂ« drejtat dhe interesat tona legjitime.”

Ky veprim, i cili ruan mundësinë e Trump për të vendosur këto detyrime doganore, synon të ulë tensionet me Pekinin, në një kohë kur Kina ka vendosur kufizime mbi eksportet e metaleve të rralla, nga të cilat varen kompanitë globale të teknologjisë dhe mbi të cilat Kina ka kontroll të madh.

Si pjesë e negociatave me Kinën për të shtyrë këto kufizime, Uashingtoni ka shtyrë gjithashtu një rregull që do të kufizonte eksportet amerikane të teknologjisë drejt njësive të kompanive kineze tashmë të futura në lista të zeza. Po ashtu, ka nisur një rishikim që mund të çojë në dërgesat e para drejt Kinës të çipave të dytë më të fuqishëm të inteligjencës artificiale të Nvidias, pavarësisht shqetësimeve serioze të disa zyrtarëve kundër Kinës në SHBA, të cilët frikësohen se këta çipa mund të forcojnë kapacitetet ushtarake të Kinës.

Industria e çipave po pret gjithashtu vendimin e administratës mbi një hetim shumë më të gjerë për tarifat ndaj importeve globale të gjysmëpërçuesve.

Ky hetim, sipas nenit “Section 232” mbi sigurinĂ« kombĂ«tare, mund tĂ« sjellĂ« tarifa shtesĂ« jo vetĂ«m pĂ«r çipat kinezĂ«, por edhe pĂ«r njĂ« gamĂ« tĂ« gjerĂ« pajisjesh elektronike qĂ« i pĂ«rmbajnĂ« ato, nga tĂ« gjitha vendet. MegjithatĂ«, zyrtarĂ« amerikanĂ« kanĂ« thĂ«nĂ« privatisht se kĂ«to tarifa mund tĂ« mos vendosen sĂ« shpejti.

Ndërkohë, administrata Biden kishte vendosur tashmë një tarifë shtesë prej 50% mbi gjysmëpërçuesit kinezë, e cila hyri në fuqi më 1 janar 2025. / Reuters

The post SHBA shtyn njoftimin për tarifat ndaj çipave kinezë deri në 2027 appeared first on Revista Monitor.

↗

Anketa, 70% e familjeve të Beratit të prekura nga emigracioni, në Tiranë 35%

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Emigracioni është shndërruar në një plagë që sa vjen e thellohet në shoqërinë tonë, por të dhënat e fundit nga Anketa e Posaçme për Emigracionin nga INSTAT tregoi se ka diferenca shumë të forta territoriale, që pasqyrojnë historinë e migracionit.

Në disa qarqe, migracioni shfaqet si një fenomen pothuajse strukturor i jetës familjare.

Berati është më i prekuri me rreth 70% të familjeve që kanë përjetuar emigracionin në një formë ose tjetër, duke qenë qarku me peshën më të lartë në nivel kombëtar. Në këtë zonë, një pjesë e konsiderueshme e familjeve kanë emigrantë të kthyer, çka sugjeron një cikël të plotë migrimi, ku largimi dhe rikthimi janë bërë pjesë e strategjive familjare për mbijetesë dhe përmirësim ekonomik.

Edhe Lezha dhe Vlora paraqesin nivele shumë të larta, me rreth gjysmën e familjeve të prekura nga migracioni, ku në Lezhë spikat veçanërisht prania e emigrantëve aktualë jashtë vendit.

NĂ« qarqe tĂ« tjera si Elbasani, Fieri, DurrĂ«si dhe Korça, migracioni mbetet gjithashtu i pĂ«rhapur, me rreth 35–40% tĂ« familjeve tĂ« pĂ«rfshira. NĂ« kĂ«to zona, raporti mes emigrantĂ«ve jashtĂ« dhe atyre tĂ« kthyer Ă«shtĂ« mĂ« i balancuar, duke reflektuar njĂ« kombinim tĂ« migrimit tĂ« vazhdueshĂ«m dhe rikthimeve graduale, shpesh tĂ« lidhura me moshĂ«n, investimet nĂ« banesa apo hapjen e aktiviteteve tĂ« vogla ekonomike.

Në anën tjetër të spektrit qëndrojnë qarqe si Gjirokastra dhe Kukësi, ku përqindja e familjeve me përvojë emigrimi është dukshëm më e ulët krahasuar me zonat e tjera. Në Gjirokastër, migracioni shfaqet në nivele modeste, ndërsa në Kukës vihet re se pesha kryesore mbetet te emigrantët aktualë jashtë vendit, me më pak raste rikthimi, çka sugjeron një migrim më të zgjatur dhe më pak ciklik.

Tirana dhe Shkodra përfaqësojnë një profil disi të ndryshëm. Në Tiranë, megjithëse emigracioni është i pranishëm, përqindja e familjeve të prekura është më e ulët se në shumë qarqe të tjera, gjë që lidhet me rolin e kryeqytetit si qendër ekonomike dhe magnet për migrim të brendshëm. Në Shkodër, ndërkohë, pesha e emigrantëve jashtë vendit mbetet e ndjeshme, duke reflektuar traditën e gjatë të emigrimit ndërkombëtar nga kjo zonë.

Në disa qarqe emigracioni është bërë një komponent i qëndrueshëm i strukturës familjare dhe ekonomike, ndërsa në të tjera mbetet më i kufizuar ose më i orientuar drejt largimit afatgjatë pa rikthim.

Këto dallime territoriale kanë pasoja të drejtpërdrejta për tregun e punës, zhvillimin lokal dhe politikat publike, veçanërisht në lidhje me kthimin e emigrantëve dhe shfrytëzimin e kapitalit njerëzor që ata sjellin me vete./ B.Hoxha

 

The post Anketa, 70% e familjeve të Beratit të prekura nga emigracioni, në Tiranë 35% appeared first on Revista Monitor.

↗

Dhjetë zbulimet shkencore që kanë ndryshuar botën në 25 vitet e fundit

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi

Në çerekshekullin e fundit, shkenca ka përjetuar një hov të jashtëzakonshëm, duke sjellë zbulime që deri pak vite më parë konsideroheshin të pamundura.

Nga deshifrimi i ADN-së njerëzore dhe revolucionet në mjekësinë gjenetike, te vëzhgimi i vrimave të zeza dhe zbulimi i planetëve të largët, kërkimi shkencor ka ndryshuar mënyrën si kuptojmë jetën, shëndetin dhe universin.

Këto përparime jo vetëm kanë shpëtuar miliona jetë dhe kanë përmirësuar cilësinë e tyre, por kanë hapur edhe horizonte të reja për dekadat që vijnë, duke treguar se investimi në shkencë mbetet një nga motorët kryesorë të përparimit njerëzor.

Pikërisht këto dhjetë zbulime përfaqësojnë arritjet më të rëndësishme dhe më të kuptueshme të kësaj periudhe, që kanë ndikuar drejtpërdrejt në jetën e përditshme dhe në mënyrën si e shohim botën.

  1. Harta e ADN-së njerëzore (Human Genome Project)
    Për herë të parë u deshifrua i gjithë kodi gjenetik i njeriut, duke hapur rrugën për diagnostikim më të saktë, mjekësi të personalizuar dhe trajtime gjenetike për sëmundje të rënda.
  2. CRISPR – “gĂ«rshĂ«rĂ«t” e ADN-sĂ«
    Teknologjia që lejon prerjen dhe rregullimin e gjeneve me saktësi të madhe, duke mundësuar shërime gjenetike, përmirësim të kulturave bujqësore dhe trajtime për sëmundje të rralla.
  3. Vaksinat mRNA dhe revolucioni në shëndetësi
    Vaksinat kundër Covid-19 shpëtuan miliona jetë dhe hapën një epokë të re për parandalimin e infeksioneve dhe trajtimin e disa formave të kancerit.
  4. AlphaFold dhe inteligjenca artificiale në biologji
    IA arriti të parashikojë formën e proteinave, një problem i pazgjidhur për dekada, duke përshpejtuar zhvillimin e barnave dhe kërkimin mjekësor.
  5. Terapia CAR-T kundër kancerit
    Qelizat imune të pacientit modifikohen gjenetikisht për të luftuar kancerin, me norma shumë të larta shërimi për disa forma të rënda të sëmundjes.
  6. Zbulimi i grimcës Higgs
    Konfirmoi një teori themelore të fizikës dhe shpjegoi pse grimcat kanë masë, duke forcuar modelin standard të universit.
  7. Valët gravitacionale
    PĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« u “dĂ«gjua” pĂ«rplasja e vrimave tĂ« zeza, duke hapur njĂ« mĂ«nyrĂ« krejt tĂ« re pĂ«r tĂ« studiuar universin.
  8. Teleskopi James Webb
    Na ka dhënë pamjet më të hershme të universit, ka zbuluar galaktika shumë të vjetra dhe ka analizuar atmosferat e planetëve jashtë sistemit diellor.
  9. Zbulimi i mijëra planetëve të tjerë (ekzoplanetë)
    U vërtetua se planetët janë të zakonshëm në galaktikë dhe u rritën shanset për të gjetur botë potencialisht të banueshme.
  10. Ndryshimet klimatike: nga teori në prova direkte
    Shkenca tani mund të lidhë drejtpërdrejt valët e të nxehtit, përmbytjet dhe zjarret ekstreme me ngrohjen globale të shkaktuar nga njeriu.

25 vitet e fundit tregojnĂ« se kĂ«rkimi bazĂ«, edhe kur duket “pa pĂ«rdorim tĂ« menjĂ«hershĂ«m”, mund tĂ« ndryshojĂ« rrĂ«njĂ«sisht mjekĂ«sinĂ«, energjinĂ« dhe mĂ«nyrĂ«n si kuptojmĂ« jetĂ«n dhe universin. / NatGeo, Shqip.al

The post Dhjetë zbulimet shkencore që kanë ndryshuar botën në 25 vitet e fundit appeared first on Revista Monitor.

↗

FMN: “Paqja Fiskale” minon progresin nĂ« administrimin fiskal

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

MarrĂ«veshja e “Paqes Fiskale”, e cila ofron anulimin e borxhit dhe rivlerĂ«simin preferencial tĂ« pasqyrave financiare, rrezikon tĂ« minojĂ« progresin e mĂ«parshĂ«m nĂ« administrimin dhe pajtueshmĂ«rinĂ« tatimore, vlerĂ«soi Fondi Monetar NdĂ«rkombĂ«tare nĂ« deklaratĂ«n pĂ«rmbyllĂ«se  pas konsultimit e marrĂ«veshjes me ShqipĂ«rinĂ«.

Fondi vlerësoi se, reformat e brendshme në kohë janë thelbësore për të ruajtur stabilitetin makroekonomik dhe për të mbyllur boshllëqet reformuese me BE-në.

ÇelĂ«si pĂ«r kĂ«tĂ« do tĂ« jetĂ« ruajtja e amortizatorĂ«ve fiskalĂ« pĂ«rmes mobilizimit tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m tĂ« tĂ« ardhurave, ruajtja e stabilitetit tĂ« çmimeve dhe atij financiar pĂ«rmes politikĂ«s monetare fleksibile dhe pĂ«rmirĂ«simit tĂ« mĂ«tejshĂ«m tĂ« mjeteve prudenciale, si dhe avancimi i reformave gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«se nĂ« kapitalin njerĂ«zor, tregjet e punĂ«s dhe qeverisjen.

Rritja e nxitur nga turizmi dhe perspektivat makroekonomike të Shqipërisë pritet të mbeten të forta. Pas një mesatareje prej 4.3 për qind në periudhën pas pandemisë, PBB-ja reale parashikohet të rritet me 3.5 për qind në vitin 2025, kryesisht e nxitur nga konsumi privat, dhe 3.6 për qind në vitin 2026, duke reflektuar një përshpejtim modest të rritjes në partnerët kryesorë tregtarë të zonës së euros.

Rreziqet për perspektivën janë zhvendosur në rënie për shkak të një mjedisi të jashtëm më të paqëndrueshëm. Tensionet gjeopolitike, përshkallëzimi i masave tregtare, paqëndrueshmëria e çmimeve të mallrave dhe pasiguria e zgjatur mund të ndikojnë te partnerët kryesorë tregtarë të Shqipërisë dhe të dobësojnë kërkesën e jashtme.

Nëse qeveria shqiptare nuk tregohet e kujdesshme me shpenzimet publike, vendi përballet me sfida fiskale nga ndryshimet demografike, shpenzimet për mbrojtjen dhe shpenzimet që lidhen me klimën, veçanërisht përtej vitit 2030, lajmëroi FMN.

Për të ruajtur amortizatorët fiskalë, stafi rekomandon reforma të të ardhurave që favorizojnë rritjen, duke përmirësuar shpenzimet tatimore, duke modernizuar sistemet e taksës së pronës dhe duke përmirësuar administrimin tatimor. Këto ndërhyrje duhet të shoqërohen me përmirësime në cilësinë e shpenzimeve dhe transparencën fiskale, argumenton Fondi.

Fondi cilësoi se, Banka e Shqipërisë duhet të jetë e gatshme të reagojë shpejt ndaj kushteve në zhvillim të tregut, ndërsa blerjet e valutave duhet të kufizohen në adresimin e luhatjeve jo-themelore.

Me pritjet për inflacionin dhe inflacionin bazë afër objektivit, norma aktuale e politikës monetare prej 2.5 për qind dhe qëndrimi i politikës monetare afër neutralit janë të përshtatshme.

Megjithatë, BSH-ja duhet të përshtasë shpejt qëndrimin e saj monetar, duke përfshirë edhe nëse efektet e raundit të dytë nga rritja e pagave janë më të forta se sa pritej. Meqenëse mbiçmimi i qëndrueshëm i kursit të këmbimit nxitet kryesisht nga themelet, BSH-ja duhet të lejojë fleksibilitet më të madh dhe të mbështetet në normat e interesit për stabilitetin e çmimeve. Objektivat e linjës së kreditit të subvencionuar nga banka qendrore mund të arrihen më mirë përmes politikave fiskale të synuara dhe duke trajtuar çështjet themelore strukturore.

Dobësitë nga ekspozimet ndaj huamarrësve të mëdhenj, ekspozimet ndaj valutave dhe sovranëve, si dhe rritja e shpejtë e kreditimit për pasuri të paluajtshme kërkojnë monitorim vigjilent dhe hartim politikash proaktive dhe prudenciale.

FMN sugjeroi se nevojiten reforma gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«se pĂ«r tĂ« ringjallur produktivitetin dhe pĂ«r tĂ« nxitur konvergjencĂ«n e tĂ« ardhurave me BE-nĂ«. Politikat duhet tĂ« pĂ«rqendrohen nĂ« pĂ«rmirĂ«simin e aftĂ«sive pĂ«rmes mbulimit mĂ« tĂ« gjerĂ« tĂ« trajnimeve dhe cilĂ«sisĂ« sĂ« arsimit, krijimin e vendeve tĂ« punĂ«s me cilĂ«si tĂ« lartĂ«, rritjen e produktivitetit tĂ« pĂ«rgjithshĂ«m tĂ« firmave dhe pĂ«rmirĂ«simin e mjedisit tĂ« biznesit pĂ«rmes reformave tĂ« mĂ«tejshme tĂ« qeverisjes. Legjislacioni mĂ« i fortĂ« parandalues ​​dhe monitorimi i pĂ«rmirĂ«suar i administratĂ«s publike janĂ« thelbĂ«sore pĂ«r pĂ«rpjekjet kundĂ«r korrupsionit, ndĂ«rsa pavarĂ«sia operacionale dhe burimet e SPAK-ut duhet tĂ« mbrohen.

The post FMN: “Paqja Fiskale” minon progresin nĂ« administrimin fiskal appeared first on Revista Monitor.

↗

Ekonomia e varur nga importet, Kosova me 469.9 milionë euro deficit tregtar në nëntor

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Deficiti tregtar i Kosovës ka arritur në 469,9 milionë euro gjatë muajit nëntor 2025, duke shënuar një rritje prej 4.8 për qind krahasuar me periudhën e njëjtë të vitit të kaluar.

 

Agjencia e Statistikave të Kosovës ka publikuar të dhënat e Statistikave të Tregtisë së Jashtme për muajin nëntor 2025, të cilat tregojnë se deficiti tregtar i Kosovës ka mbetur pothuajse i pandryshuar krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

Sipas ASK-së, deficiti tregtar në nëntor 2025 arriti në 469,9 milionë euro, që paraqet një ndryshim minimal prej 0,0% krahasuar me nëntorin e vitit 2024, kur deficiti ishte 470,0 milionë euro.

Në këtë periudhë, eksporti mbuloi importin me 15,7%. Vlera e eksporteve të mallrave në nëntor 2025 ishte 87,7 milionë euro, ndërsa importet arritën në 557,6 milionë euro.

Krahasuar me një vit më parë, eksportet shënuan rënie prej 9,5%, ndërsa importet ranë për 1,6%.

Në strukturën e eksporteve, peshën më të madhe e kishin metalet bazë dhe artikujt prej tyre me 20,3%, të pasuara nga produktet minerale (15,4%), plastika dhe goma (11,2%), ushqimet e përgatitura, pijet dhe duhani (11,1%), si dhe artikujt e ndryshëm të prodhuar (10,2%).

Partnerët tregtarë kryesorë

Eksportet e Kosovës vazhdojnë të orientohen kryesisht drejt vendeve të rajonit dhe BE-së.

Shqipëria zë vendin e parë me 20.4% të eksporteve,

Zvicra me 10.6%,

Gjermania me 8.3%,

Maqedonia e Veriut me 7.9%.

Nga ana tjetër, importet dominohen nga:

Gjermania me 11.7%,

Turqia me 10.9%,

Serbia me 8.4%,

Kina me 7.2%.

Ndërkohë, importet dominoheshin nga makineritë, pajisjet mekanike dhe elektrike me 13,3%, ushqimet e përgatitura, pijet dhe duhani me 13,1%, produktet minerale me 13,0% dhe mjetet e transportit me 12,4%.

Sa i përket tregtisë me Bashkimin Evropian, eksportet e Kosovës drejt vendeve të BE-së arritën në 26,6 milionë euro, ose 30,3% të eksporteve totale, duke shënuar rënie prej 20,9%.

Partnerët kryesorë të eksportit në BE ishin Gjermania, Italia dhe Holanda.

Importet nga BE-ja kapën vlerën 240,3 milionë euro, apo 43,1% të importeve të përgjithshme, me rënie prej 0,9%.

Eksportet me vendet e CEFTA-s arritën në 42,8 milionë euro, ose 48,8% të eksporteve totale, me rënie prej 6,1%.

Partnerët kryesorë në këtë grup ishin Shqipëria, Maqedonia e Veriut, Serbia dhe Mali i Zi.

Ndërkaq, importet nga CEFTA shënuan rritje prej 6,2%, duke arritur në 76,5 milionë euro.

Eksportet drejt vendeve të tjera arritën në 18,3 milionë euro, ose 20,9%, ku Zvicra dhe Turqia ishin partnerët kryesorë. Importet nga këto vende kapën vlerën 240,8 milionë euro, me Turqinë dhe Kinën si burimet kryesore të importit.

ÇfarĂ« eksporton dhe importon Kosova mĂ« shumĂ«?

Eksportet përbëhen kryesisht nga:

Metale bazë dhe artikuj prej tyre (20,3%),

Produkte minerale (15,4%),

Plastika dhe goma (11,2%),

Ushqime të përgatitura, pije dhe duhan (11,1%),

Artikuj të ndryshëm të prodhuar (10,2%),

Makineri dhe pajisje elektrike (6,4%).

Importet dominohen nga pajisjet dhe ushqimet

Në anën tjetër, importet kryesore përbëhen nga:

Makineri dhe pajisje elektrike (13,3%),

Ushqime, pije dhe duhan (13,1%),

Produkte minerale (13,0%),

Mjete transporti (12,4%),

Metale bazë dhe artikuj prej tyre (9,1%)..

 

The post Ekonomia e varur nga importet, Kosova me 469.9 milionë euro deficit tregtar në nëntor appeared first on Revista Monitor.

↗

Furnizimi me ujë në Gjirin e Lalëzit, Ujësjellësi i Durrësit tender për zonat me probleme

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Ujësjellësi i Durrësit parashikon që, përmes një investimi rreth 650 mijë euro, të ndërhyjë për përmirësimin e furnizimit me ujë në disa zona me boshllëqe të theksuara në pjesën turistike të Gjirit të Lalëzit.

Procedura e çelur kĂ«tĂ« tĂ« mĂ«rkurĂ« nĂ«nvizon se bĂ«het fjalĂ« pĂ«r njĂ« projekt “çelĂ«sa nĂ« dorĂ«â€, i cili pĂ«rfshin tĂ« gjitha fazat, nga projekt-ideja deri te zbatimi i plotĂ«.

“Projekti ‘Furnizimi me ujĂ« i zonĂ«s sĂ« Gjirit tĂ« LalĂ«zit’ Ă«shtĂ« bazuar nĂ« nevojĂ«n pĂ«r sigurimin e njĂ« furnizimi tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m dhe tĂ« vazhdueshĂ«m me ujĂ« tĂ« pijshĂ«m pĂ«r popullsinĂ« e zonĂ«s, duke pĂ«rfshirĂ« fshatin FushĂ«-Draç dhe zonat turistike, si dhe nĂ« domosdoshmĂ«rinĂ« pĂ«r pĂ«rmirĂ«simin e kapacitetit dhe funksionalitetit tĂ« rrjetit ekzistues tĂ« ujĂ«sjellĂ«sit.

Ky projekt synon tĂ« adresojĂ« boshllĂ«qet nĂ« linjat kryesore dhe shpĂ«rndarĂ«se, si dhe tĂ« garantojĂ« presion optimal dhe debit tĂ« mjaftueshĂ«m nĂ« tĂ« gjitha nyjet e rrjetit”, thuhet nĂ« dokumentet e procedurĂ«s.

Po ashtu, specifikohet se për realizimin e projekt-idesë dhe projektit të plotë të zbatimit është parashikuar një periudhë 30-ditore nga data e lidhjes së kontratës, ndërsa afati për kryerjen e punimeve të ndërtimit do të jetë 5 muaj nga data e lirimit të sheshit të ndërtimit.

Në dokumentacionin shoqërues, Shoqëria e Ujësjellës-Kanalizimeve Durrës argumenton se kjo ndërhyrje synon sigurimin e furnizimit të vazhdueshëm dhe cilësor me ujë të pijshëm për popullsinë dhe zonat turistike, përmes kompletimit dhe rritjes së kapacitetit të rrjetit ekzistues.

Projekti parashikon pĂ«rmirĂ«simin e eficiencĂ«s dhe menaxhimit tĂ« sistemit, reduktimin e humbjeve, garantimin e sigurisĂ« dhe standardeve tĂ« ujit, si dhe rritjen e qĂ«ndrueshmĂ«risĂ« sĂ« rrjetit pĂ«r t’u pĂ«rballur me nevoja aktuale dhe zhvillime tĂ« ardhshme urbane e turistike.

The post Furnizimi me ujë në Gjirin e Lalëzit, Ujësjellësi i Durrësit tender për zonat me probleme appeared first on Revista Monitor.

❌