Moderatori i njohur amerikan i talk show-ve, Jimmy Kimmel, ka kritikuar ashpĂ«r presidentin e SHBA-sĂ« Donald Trump, duke paralajmĂ«ruar pĂ«r rritjen e fashizmit nĂ« Shtetet e Bashkuara, nĂ« njĂ« fjalim drejtuar publikut britanik me titull âMesazhi Alternativ i Krishtlindjeveâ.
Mesazhi u transmetua nĂ« Channel 4 ditĂ«n e Krishtlindjeve dhe u pĂ«rqendrua nĂ« ndikimin e mandatit tĂ« dytĂ« tĂ« Trump, pĂ«r tĂ« cilin Kimmel tha se sillet âsikur tĂ« ishte mbretâ.
âNga kĂ«ndvĂ«shtrimi i fashizmit, ky ka qenĂ« njĂ« vit shumĂ« i mirĂ«,â u shpreh ai. âTirania po lulĂ«zon kĂ«tu.â
Channel 4 e nisi traditën e transmetimit të një mesazhi alternativ të Krishtlindjeve në vitin 1993, si kundërpeshë ndaj fjalimit tradicional të monarkut britanik. Sipas kanalit, mesazhi synon të ofrojë reflektime personale dhe provokuese mbi ngjarjet kryesore të vitit.
Kimmel ka qenĂ« njĂ« kritik i vazhdueshĂ«m i Trump, veçanĂ«risht pas rikthimit tĂ« emisionit tĂ« tij âJimmy Kimmel Live!â nĂ« shtator, pasi ABC e kishte pezulluar pĂ«rkohĂ«sisht pas polemikave mbi komentet e tij lidhur me vrasjen e aktivistit konservator Charlie Kirk. Trump e kishte pĂ«rshĂ«ndetur pezullimin, duke e quajtur âlajm tĂ« madh pĂ«r AmerikĂ«nâ, madje duke kĂ«rkuar shkarkimin edhe tĂ« moderatorĂ«ve tĂ« tjerĂ« tĂ« natĂ«s.
Ngjarja nxiti shqetĂ«sime tĂ« gjera mbi lirinĂ« e shprehjes dhe tĂ« shtypit, ndĂ«rsa qindra figura tĂ« njohura tĂ« Hollivudit dhe industrisĂ« sĂ« argĂ«timit u bĂ«nĂ« thirrje amerikanĂ«ve tĂ« âluftojnĂ« pĂ«r tĂ« mbrojtur tĂ« drejtat kushtetueseâ. Emisioni u rikthye nĂ« transmetim mĂ« pak se njĂ« javĂ« mĂ« vonĂ«.
Duke iu drejtuar audiencĂ«s britanike, Kimmel tha se njĂ« âmrekulli e Krishtlindjeveâ kishte ndodhur nĂ« shtator, kur miliona njerĂ«z â pĂ«rfshirĂ« edhe ata qĂ« nuk e pĂ«lqenin emisionin e tij â dolĂ«n nĂ« mbĂ«shtetje tĂ« lirisĂ« sĂ« fjalĂ«s.
âNe fituam, presidenti humbi dhe tani jam sĂ«rish nĂ« ekran çdo natĂ« duke i dhĂ«nĂ« politikanit mĂ« tĂ« fuqishĂ«m nĂ« botĂ« kritikat qĂ« i meriton,â tha ai.
Channel 4 ka ftuar më herët figura të diskutueshme për të mbajtur këtë mesazh alternativ, përfshirë sinjalizuesin Edward Snowden dhe ish-presidentin iranian Mahmoud Ahmadinejad.
Kimmel paralajmĂ«roi se heshtja e kritikĂ«ve nuk Ă«shtĂ« diçka qĂ« ndodh vetĂ«m nĂ« Rusi apo KorenĂ« e Veriut, duke theksuar se edhe SHBA-ja po pĂ«rballet me sfida serioze demokratike. Ai u bĂ«ri thirrje britanikĂ«ve tĂ« mos heqin dorĂ« nga marrĂ«dhĂ«nia me SHBA-nĂ«, duke thĂ«nĂ« se vendi âpo kalon njĂ« periudhĂ« tĂ« vĂ«shtirĂ«â.
âNĂ« Shtetet e Bashkuara, ne po shkatĂ«rrojmĂ« si nĂ« kuptimin figurativ ashtu edhe literal strukturat e demokracisĂ« sonĂ« â nga media e lirĂ«, te shkenca, mjekĂ«sia dhe pavarĂ«sia e gjyqĂ«sorit,â tha Kimmel, duke iu referuar edhe punimeve nĂ« Krahun Lindor tĂ« ShtĂ«pisĂ« sĂ« BardhĂ«. âJemi nĂ« njĂ« gjendje tĂ« keqe dhe e dimĂ« qĂ« kjo po ju prek edhe ju. Thjesht desha tĂ« them: na vjen keq.â
Deklaratat e Volodymyr Zelensky-t ngrenĂ« dyshime rreth aftĂ«sisĂ« sĂ« tij pĂ«r tĂ« marrĂ« vendime adekuate pĂ«r njĂ« zgjidhje paqĂ«sore tĂ« konfliktit ukrainasâ.
KĂ«shtu Ă«shtĂ« shprehur zĂ«dhĂ«nĂ«si i Kremlinit, Dmitry Peskov, duke komentuar fjalimin e Krishtlindjeve tĂ« udhĂ«heqĂ«sit ukrainas, nĂ« tĂ« cilin ai tha âtĂ« gjithĂ« kanĂ« njĂ« Ă«ndĂ«rr, qĂ« ai tĂ« vdesĂ«â, duke iu referuar Vladimir Putinit.
Për zëdhënësin e Kremlinit, ky është një qëndrim i vrazhdë dhe katastrofik.
âZelensky duket si njĂ« person aspak i pĂ«rshtatshĂ«m. Pyetja Ă«shtĂ« nĂ«se ai Ă«shtĂ« i aftĂ« tĂ« marrĂ« vendime adekuate pĂ«r njĂ« zgjidhje pĂ«rmes mjeteve politike dhe diplomatikeâ, shtoi ai.
Në fjalimin e tij të Krishtlindjeve, Zelensky tha se vendi i tij ka nevojë për paqe, ndërsa lufta me Rusinë po vazhdon. Ai nënvizoi se e gjithë bota uron vdekjen e Putinit dhe akuzoi Rusinë për nisjen e sulmeve masive.
NdĂ«rkohĂ« negociatat midis RusisĂ« dhe Shteteve tĂ« Bashkuara pĂ«r UkrainĂ«n po bĂ«jnĂ« âpĂ«rparim tĂ« ngadaltĂ«, por tĂ« qĂ«ndrueshĂ«mâ. MegjithatĂ«, Uashingtoni âduhet tĂ« kundĂ«rshtojĂ« me forcĂ« dhe tĂ« ndalojĂ« pĂ«rpjekjet e EvropĂ«s pĂ«r tĂ« sabotuar kĂ«tĂ« pĂ«rparimâ, tha zĂ«dhĂ«nĂ«sja e MinistrisĂ« sĂ« Jashtme ruse, Maria Zakharova, gjatĂ« njĂ« konference pĂ«r shtyp.
NjĂ« aksident i rĂ«ndĂ« automobilistik ka ndodhur pak minuta mĂ« parĂ« nĂ« aksin LevanâTepelenĂ«, nĂ« vendin e quajtur kryqĂ«zimi i Cakranit. NĂ« aksident janĂ« pĂ«rfshirĂ« dy automjete, njĂ« Mercedes dhe njĂ« Peugeot.
Si pasojë e përplasjes së fortë, ka ndërruar jetë gjatë transportimit drejt spitalit drejtuesi i mjetit Peugeot, shtetasi O. M., 16 vjeç. Ndërkohë, drejtuesi i automjetit tjetër ka pësuar dëmtime të lehta dhe është shoqëruar në komisariat për veprime të mëtejshme procedurale.
Në vendngjarje kanë mbërritur menjëherë shërbimet e Policisë, si dhe një mjet zjarrfikës, për normalizimin e trafikut dhe pastrimin e rrugës. Grupi hetimor po punon për të zbardhur shkaqet dhe rrethanat e aksidentit.
Në njoftimin e policisë thuhet:
Fier/Informacion paraprak
Rreth orĂ«s 19:00, nĂ« aksin rrugor âLevan-TepelenĂ«â, nĂ« fshatin Cakran, automjeti me drejtues shtetasin S. B., 30 vjeç, Ă«shtĂ« pĂ«rplasur me automjetin me drejtues shtetasin e mitur O. M, rreth 16 vjeç.
Si pasojë e përplasjes shtetasi O. M, ka ndërruar jetë gjatë transportit për në spital.
Grupi hetimor ndodhet në vendngjarje dhe po kryen veprimet për zbardhjen e rrethanave dhe shkakut të aksidentit.
Automjetet e përdorura të importuara nga vende të ndryshme, si Koreja, Kina apo Europa do të zhdoganohen me çmime të reja reference.
UdhĂ«zimi i MinistrisĂ« sĂ« Financave, i botuar nĂ« Fletoren Zyrtare, âPĂ«r vlerĂ«simin e mallrave pĂ«r qĂ«llime doganoreâ, tashmĂ« nĂ« fuqi, sjell dhe njĂ« rritje tĂ« ndjeshme tĂ« çmimeve referuese pĂ«r zhdoganimin e automjeteve.
Për autoveturat, rritja e çmimeve minimale prek të gjitha kategoritë e cilindratave. Për çdo kategori është përcaktuar një vlerë minimale nën të cilën automjeti nuk mund të zhdoganohet, pavarësisht çmimit të deklaruar nga importuesi. Po ashtu, janë rritur kufijtë minimalë edhe për kamionçinat, furgonat dhe kamionët, në varësi të kapacitetit mbajtës.
âVlerĂ«simi i automjeteve me vit prodhimi para vitit tĂ« fundit tĂ« publikuar nĂ« kĂ«to buletine dhe site nuk mund tĂ« llogaritet mĂ« pak se çmimet e pasqyruara, si mĂ« poshtĂ«:
Për autoveturat çmimet janë:
a) deri në 1400 cc jo më pak se 162 500 lekë;
b) mbi 1400-1900 cc jo më pak se 250 000 lekë;
c) mbi 1900-2500 cc jo më pak se 406 000 lekë;
d) mbi 2500-3000 cc jo më pak se 500 000 lekë;
e) mbi 3000-4500 cc jo më pak se 625 000 lekë;
f) mbi 4500 cc jo më pak se 1 000 000 lekë.
Për kamionçina, furgona dhe kamionë, sipas kapacitetit mbajtës çmimet janë:
a) deri në 1.5 tonë jo më pak se 500 000 lekë;
b) nga 1.5 tonë deri në 3.5 tonë jo më pak se 750 000 lekë;
c) nga 3.5 tonë deri në 10 tonë jo më pak se 1 062 500 lekë;
d) nga 10 tonë deri në 15 tonë jo më pak se 1 250 000 lekë;
Pasi i kaloi dy dekada karrierë të suksesshme duke prodhuar interiore për markat kryesore botërore të automobilave, Tomasi, ish-menaxher i lartë në një kompani shumëkombëshe italiane, u largua nga industria e makinave në vjeshtën e vitit 2025.
âMendoj se Ă«shtĂ« e mbaruarâ, i tha çeku Radios Evropa e LirĂ« (REL), duke shpjeguar arsyen kryesore pse u largua nga biznesi.
âIndustria ka marrĂ« fundâ, shtoi Tomasi, i cili kĂ«rkoi qĂ« mbiemri i tij tĂ« mos pĂ«rdoret nĂ« kĂ«tĂ« tekst.
Industria e famshme evropiane e automobilave pĂ«rballet me rrezikun e njĂ« vĂ«rshimi automjetesh kineze me cilĂ«si tĂ« lartĂ« dhe çmime jashtĂ«zakonisht tĂ« ulĂ«ta â disa deri nĂ« 10.290 euro nĂ« tregje tĂ« caktuara â tĂ« cilat nisĂ«n tĂ« mbĂ«rrijnĂ« nĂ« kontinent veçanĂ«risht pas pandemisĂ« sĂ« Covid-19.
Ekspertët paralajmërojnë se ky fluks rrezikon një industri që për dekada ka shërbyer si shtylla kurrizore e prodhimit evropian.
Pavarësisht tarifave të vendosura nga Brukseli në vitin 2024, deri në 35 për qind për disa automjete elektrike (EV) kineze, përveç një takse importi prej 10 për qind, shitjet e automjeteve kineze në Evropë pothuajse u dyfishuan mes viteve 2024 dhe 2025.
Mbi gjysmë milioni modele kineze janë shitur vetëm në nëntë muajt e parë të këtij viti.
Gjiganti kinez i automjeteve elektrike, BYD, raportoi rritje vjetore të shitjeve prej 225 për qind, duke u bërë prodhuesi kryesor i automjeteve elektrike më i shitur në BE gjatë disa muajve të vitit 2025, pavarësisht tarifave.
Prodhues të tjerë i anashkaluan barrierat tregtare të BE-së për automjetet elektrike duke dërguar automjete me motorë me djegie të brendshme dhe hibride, të cilat nuk i nënshtrohen të njëjtave detyrime.
Industria automobilistike e KinĂ«s daton qĂ« nga vitet â50, por prodhuesit e saj pĂ«r njĂ« kohĂ« tĂ« gjatĂ« kanĂ« vuajtur nga reputacioni i cilĂ«sisĂ« sĂ« dobĂ«t dhe dizajnit tĂ« rĂ«ndomtĂ«, prandaj edhe industria e saj nuk lulĂ«zonte nĂ« botĂ«.
Por, kjo ka ndryshuar së fundmi.
Para se ekonomia botĂ«rore tĂ« ndalej nĂ« vitin 2020 pĂ«r shkak tĂ« pandemisĂ« sĂ« koronavirusit, Tomas thotĂ« se profesionistĂ«t teknikĂ« nĂ« industrinĂ« evropiane tĂ« automobilave i shpĂ«rfillnin markat kineze, duke thĂ«nĂ«: âjanĂ« tĂ« tmerrshme, nuk dinĂ« tĂ« prodhojnĂ«. Do tâu duhen 20, 30, 40 vjet pĂ«r tĂ« arritur nivelin tonĂ« dhe deri atĂ«herĂ« ne do tĂ« jemi shumĂ« mĂ« pĂ«rparaâ.
âAjo qĂ« ndodhi Ă«shtĂ« se, praktikisht pĂ«r pesĂ« vjet, ata na tejkaluanâ, tha ai.
âTani makinat e tyre janĂ« vĂ«rtet tĂ« jashtĂ«zakonshmeâ.
Një stuhi e përsosur
Prodhuesit kinezë kanë gëzuar kamotshëm përparësi në kosto falë përdorimit të energjisë së lirë, kryesisht me bazë qymyri, si dhe një fuqie punëtore me fuqi minimale negociuese. Por së fundmi, një stuhi e përsosur faktorësh ka bërë të mundur që makinat kineze të kenë çmim shumë më të ulët se konkurrentët perëndimorë.
Si reagim ndaj pushtimit të Ukrainës nga Kremlini në vitin 2022, BE-ja ndaloi importet e çelikut nga Rusia. Kina, ndërkohë, ka rritur ndjeshëm importet e metaleve me cilësi të lartë nga ky vend.
Për më tepër, industria automobilistike kineze ka qenë në gjendje të shfrytëzojë rritjen e paparë të prodhimit gjatë dekadës së fundit. Industria e makinave në Kinë ishte më e madhja në botë qysh në vitin 2009, por prodhuesit ishin kryesisht të përqendruar në tregun e brendshëm të tejngopur.
Kjo ndryshoi kur luftërat e ashpra të çmimeve brenda Kinës i shtynë prodhuesit të shikonin jashtë. Në vitin 2023, Kina e tejkaloi Japoninë duke u bërë eksportuesi më i madh i makinave në botë, duke prodhuar dhjetëra milionë automjete çdo vit.
Dhe pastaj kemi subvencionet e dyshuara në këtë industri.
Kina e ka mohuar se i mbĂ«shtet prodhuesit e makinave, por njĂ« hetim i BE-sĂ« nĂ« vitin 2024 zbuloi se fondet publike ishin âtĂ« pranishme nĂ« tĂ« gjithĂ« zinxhirin e furnizimitâ, nga minierat qĂ« nxjerrin lĂ«ndĂ«t e para deri te anijet qĂ« transportojnĂ« automjetet elektrike drejt EvropĂ«s.
Shtetet e Bashkuara, nĂ« vitin 2024, vendosĂ«n njĂ« tarifĂ« prej 100 pĂ«r qind mbi automjetet elektrike kineze, pasi hetimi i tyre arriti nĂ« pĂ«rfundimin se industria amerikane e automobilave po âdĂ«mtohej ndjeshĂ«mâ nga disa modele tĂ« subvencionuara kineze.
Paul Bennet, partner drejtues në firmën këshilluese automobilistike Madox Square me bazë në Mbretërinë e Bashkuar, i tha REL-it se hyrja rrufe e automjeteve kineze në tregun evropian mund të jetë me më shumë sesa thjesht biznes.
âNĂ« pĂ«rgjithĂ«si, edhe pse pĂ«rfitimet ekonomike janĂ« tĂ« qarta, aspektet gjeopolitike tĂ« kĂ«saj strategjie nuk duhen anashkaluarâ, tha ai.
âSipas mendimit tim, ka gjasa qĂ« kjo tĂ« jetĂ« pjesĂ« e pĂ«rpjekjeve mĂ« tĂ« gjera tĂ« KinĂ«s pĂ«r tĂ« riformĂ«suar dinamikat ekonomike globale dhe pĂ«r tĂ« forcuar pozicionin e saj nĂ« skenĂ«n botĂ«roreâ, sipas tij.
Derisa disa aktorĂ« tĂ« brendshĂ«m thonĂ« se Evropa ende mund tĂ« ketĂ« mundĂ«si pĂ«r tâu kundĂ«rpĂ«rgjigjur, koha po soset.
Bennet shkroi nĂ« shtator se e ardhmja e industrisĂ« automobilistike tĂ« kontinentit, e cila punĂ«son rreth 13.2 milionĂ« njerĂ«z dhe mbĂ«shtet miliona vende pune tĂ« tjera nĂ« biznese tĂ« varura, tani âĂ«shtĂ« tejet e pasigurtâ.
Mbrojtja ndaj tarifave
Sipas rregullave tĂ« tanishme tĂ« tregut, njĂ« automjet kinez i prodhuar brenda BE-sĂ« nuk do tâi nĂ«nshtrohej tĂ« njĂ«jtave tarifa si ato tĂ« importuara nga jashtĂ« bllokut. Prodhuesit kinezĂ« po lĂ«vizin shpejt pĂ«r tĂ« shfrytĂ«zuar kĂ«tĂ« kusht.
BYD i Kinës është në proces të ndërtimit të një fabrike prej 4.6 miliardë dollarësh në Hungari dhe, në Barcelonë, makinat tashmë po prodhohen nga ndërmarrja e përbashkët mes Ebro-EV Motors të Spanjës dhe markës kineze Chery.
Ka bisedime edhe për baza të tjera prodhimi në vende të tjera të BE-së, përfshirë Italinë dhe Poloninë. Gjithashtu, marka kineze automobilistike kanë ngritur njësi prodhimi në Serbi.
Bennet i tha REL-it se Serbia ka mundĂ«si tĂ« jetĂ« zgjedhur pĂ«r njĂ« sĂ«rĂ« faktorĂ«sh, pĂ«rfshirĂ« marrĂ«veshjet e tregtisĂ« sĂ« lirĂ« tĂ« Beogradit me RusinĂ« dhe BE-nĂ«, si dhe perspektivĂ«n e anĂ«tarĂ«simit tĂ« ardhshĂ«m nĂ« Bashkimin Evropian, duke e bĂ«rĂ« vendin ânjĂ« investim afatgjatĂ« dhe tĂ«rheqĂ«s, qĂ« potencialisht ofron qasje mĂ« tĂ« lehtĂ« nĂ« tregjet e BE-sĂ« nĂ« tĂ« ardhmenâ.
NdĂ«rkohĂ«, shumĂ« marka evropiane tĂ« makinave po pĂ«rballen me njĂ« bazĂ« nĂ« tkurrje konsumatorĂ«sh nĂ« KinĂ« â dikur njĂ« treg kyç â si edhe nĂ« tregun vendas, pĂ«r shkak tĂ« rritjes sĂ« shitjeve tĂ« makinave kineze tĂ« importuara nĂ« EvropĂ«.
Bennet ka bërë thirrje që prodhuesit e makinave të ushtrojnë trysni ndaj Komisionit Evropian për të detyruar krijimin e ndërmarrjeve të përbashkëta ku shumica e pronësisë të jetë në duart e markave evropiane, sa herë që kompanitë kineze vendosin kapacitete prodhuese brenda BE-së.
TĂ« tjerĂ« kanĂ« kĂ«rkuar qĂ« BE-ja dhe Shtetet e Bashkuara tâi hapin tregjet pĂ«r njĂ«ra-tjetrĂ«n, duke pĂ«rjashtuar KinĂ«n. Pekini dhe Brukseli kanĂ« rifilluar gjithashtu negociatat pĂ«r njĂ« çmim minimal tĂ« garantuar pĂ«r automjetet elektrike kineze nĂ« tregun evropian, me qĂ«llim kufizimin e nĂ«nçmimit tĂ« prodhuesve vendas.
Veterani i industrisë, Tomasi, shqetësohet se nëse ky trend vazhdon, baza më e gjerë industriale e Evropës mund të vihet në rrezik.
Ai ka frikĂ« nga âpasoja shumĂ« mĂ« tĂ« mĂ«dha sesa mund tâi paramendosh tani, si humbja e vetĂ«-mjaftueshmĂ«risĂ« industriale dhe e dijes teknike, duke çuar nĂ« rreziqe tĂ« mĂ«dha sigurie nĂ« tĂ« ardhmenâ.
Sektori i automobilave, thotĂ« ai, mbetet ânxitĂ«si mĂ« i madh industrial dhe djepi pĂ«r inxhinierĂ«t e rinj, me karriera nĂ« mbrojtje, kĂ«rkim dhe zhvillimâ.
Tomasi thotë se e ka të vështirë të parafytyrojë një zgjidhje politike për kërcënimin ekonomik ndaj prodhuesve evropianë të makinave.
Por, shton ai, âshpresoj se e kam gabim, vĂ«rtet shpresoj se e kam gabimâ./REL
NdĂ«rsa presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky zbuloi detajet e njĂ« draft-plani paqeje SHBA-UkrainĂ« qĂ« synonte tâi jepte fund luftĂ«s nĂ« shkallĂ« tĂ« plotĂ« tĂ« RusisĂ«, dy dispozita kryesore mbeten tĂ« pazgjidhura.
MosmarrĂ«veshjet pĂ«rqendrohen nĂ« nenet 12 dhe 14 tĂ« propozimit me 20 pika. TĂ« dyja merren me çështje qĂ« Kievi i quan ekzistenciale: territoret dhe e ardhmja e infrastrukturĂ«s kritike. âThe Kyiv Independentâ shpjegon se ku po ngecin negociatat dhe çfarĂ« po ofron Ukraina nĂ« vend tĂ« kĂ«saj.
Një nga çështjet më të diskutueshme qëndron në strukturën e propozuar të menaxhimit të Centralit Bërthamor Zaporizhzhia, impiantit më të madh bërthamor të Evropës.
I vendosur në qytetin e pushtuar të Enerhodarit, centrali prodhonte rreth 20% të energjisë elektrike të Ukrainës përpara se Rusia të niste pushtimin e saj në shkallë të plotë. Sipas kuadrit të mbështetur nga SHBA-ja, uzina do të operohej bashkërisht nga Ukraina, Shtetet e Bashkuara dhe Rusia, me të tre palët që do të ndanin përfitime ekonomike.
Ukraina ka frikë se një model menaxhimi trepalësh do të legjitimonte në mënyrë efektive pushtimin e objektit nga Rusia, të cilin Moska e sekuestroi në vitin 2022 dhe vazhdon ta mbajë.
âRusĂ«t besojnĂ« se, nĂ« çdo rast, do ta bĂ«jnĂ« tĂ« mundur qĂ« Centrali BĂ«rthamor i ZaporizhzhisĂ« tĂ« operohet prej tyreâ, tha Zelensky.
Presidenti ukrainas vuri në dukje gjithashtu përvojën e paraluftës me ndërmarrjet e përbashkëta që përfshinin Rusinë, të cilat shpesh e linin Kievin të ekspozuar ndaj ndikimit të Moskës.
Në vend të kësaj, Ukraina po propozon një alternativë dypalëshe: një ndërmarrje të përbashkët ukrainaso-amerikane me kontroll të barabartë operacional.
Gjysma e energjisĂ« elektrike do tĂ« drejtohej pĂ«r nĂ« UkrainĂ«, ndĂ«rsa Uashingtoni do tĂ« vendoste nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pavarur se si ta pĂ«rdorte pjesĂ«n e tij â duke lejuar potencialisht furnizimin me energji elektrike nĂ« zonat e pushtuara nga Rusia pa i dhĂ«nĂ« MoskĂ«s kontroll operacional.
ĂĂ«shtja bĂ«rthamore nuk mund tĂ« ndahet nga fati i Hidrocentralit dhe digĂ«s sĂ« KakhovkĂ«s, tĂ« cilat trupat ruse i shkatĂ«rruan mĂ« 6 qershor 2023.
Zelensky theksoi se diga duhet tĂ« rindĂ«rtohet pĂ«r tĂ« siguruar funksionimin e sigurt tĂ« centralit tĂ« ZaporizhzhisĂ« â dhe se Rusia nuk ka ndĂ«rmend tĂ« paguajĂ« pĂ«r tĂ«.
âDiga e KakhovkĂ«s dhe Hidrocentrali i KakhovkĂ«s, tĂ« cilat janĂ« tĂ« nevojshme pĂ«r funksionimin e sigurt dhe normal tĂ« Centralit BĂ«rthamor tĂ« ZaporizhzhisĂ«, mund tĂ« rindĂ«rtohen si njĂ« projekt i pĂ«rbashkĂ«t rajonal pĂ«r prosperitet me njĂ« strukturĂ« tĂ« ngjashme operative.â
ĂĂ«shtja thelbĂ«sore Ă«shtĂ« se Ukraina kĂ«mbĂ«ngul qĂ« e gjithĂ« zona â centrali bĂ«rthamor, Enerhodar dhe objektet e KakhovkĂ«s â duhet tĂ« çmilitarizohen plotĂ«sisht.
Dispozita 14 trajton atë që Zelensky e ka përshkruar si çështjen më të vështirë në bisedime: të ardhmen e territoreve në rajonet Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia dhe Kherson.
Korniza propozon njohjen e vijës aktuale të vendosjes së trupave si një vijë kontakti de facto, duke ngrirë në mënyrë efektive pozicionet në terren.
âPra, ne jemi nĂ« njĂ« situatĂ« ku rusĂ«t duan qĂ« ne tĂ« tĂ«rhiqemi nga Oblasti i Donetskut, ndĂ«rsa amerikanĂ«t po pĂ«rpiqen tĂ« gjejnĂ« njĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« ne tĂ« mos tĂ«rhiqemi sepse ne jemi kundĂ«r tĂ«rheqjesâ, tha Zelensky.
Pozicioni bazĂ« i UkrainĂ«s, tĂ« cilin Zelensky e quan âopsioni Aâ, Ă«shtĂ« tĂ« mbetet aty ku janĂ« vendosur forcat e saj aktualisht.
Moska, nĂ« tĂ« kundĂ«rt, po kĂ«rkon qĂ« Ukraina tĂ« tĂ«rheqĂ« trupat nga pjesĂ« tĂ« Oblastit tĂ« Donetskut qĂ« forcat ruse nuk kanĂ« arritur tâi kapin.
PĂ«r tĂ« kapĂ«rcyer kĂ«tĂ« hendek, negociatorĂ«t amerikanĂ« po eksplorojnĂ« mekanizma tĂ« tillĂ« si zonat e çmilitarizuara ose zonat e lira ekonomike â formate qĂ« ata besojnĂ« se mund tâi kĂ«naqin tĂ« dyja palĂ«t.
Zelensky tha se Ukraina luftoi pĂ«r tĂ« siguruar qĂ« çdo referencĂ« ndaj zonave tĂ« tilla tĂ« mbetet nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« qartĂ« âpotencialeâ, duke parandaluar zbatimin automatik.
Sipas interpretimit të Ukrainës, çdo vendim konkret do të kërkonte procedura ligjore të brendshme, miratim parlamentar ose, nëse është e nevojshme, një referendum.
Drafti parashikon një grup pune për të përcaktuar ripozicionimet e trupave dhe parametrat për çdo zonë të veçantë ekonomike, por Kievi këmbëngul se progresi varet nga tërheqja ruse nga zonat e pushtuara.
Zelensky përmendi Enerhodarin si një rast të mundshëm prove.
Një zonë e vogël ekonomike e lirë atje mund të jetë e realizueshme, tha ai, por vetëm nëse qyteti çmilitarizohet, vendoset nën administrimin ukrainas dhe trupat ruse tërhiqen.
Plani përcakton gjithashtu se ripozicionimet në rajonet e Dnipropetrovsk, Mykolaiv, Sumy dhe Kharkiv duhet të ndodhin më parë që marrëveshja të hyjë në fuqi.
Zelensky theksoi gjithashtu se referendumet mbeten një mjet i fundit.
âNjĂ« referendum kĂ«rkon tĂ« paktĂ«n 60 ditĂ«; pĂ«rndryshe, nuk mund ta mbajmë⊠Disa njerĂ«z jetojnĂ« nĂ« territore tĂ« pushtuara pĂ«rkohĂ«sisht dhe nuk mund tĂ« votojnĂ«â, tha ai.
Zelensky argumentoi se nëse trupave ukrainase u lejohet të qëndrojnë në pozicionet e tyre aktuale pa u tërhequr, një referendum mund të mos jetë fare i nevojshëm.
âPor nĂ«se nuk biem dakord tĂ« âmbetemi aty ku jemiâ, ka dy mundĂ«si: ose lufta vazhdon, ose diçka do tĂ« duhet tĂ« vendoset nĂ« lidhje me tĂ« gjitha zonat e mundshme ekonomike.â
Publikisht, Kremlini ka mbetur i paqartë.
Zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov, shmangu komentet e drejtpërdrejta mbi planin e rishikuar, ndërsa iu përgjigj pyetjeve të gazetarëve më 24 dhjetor. Peskov konfirmoi vetëm se negociatori kryesor ekonomik i Rusisë, Kirill Dmitriev, e informoi presidentin Vladimir Putin mbi bisedimet me delegacionin amerikan në Miami.
Përfaqësuesit ukrainas dhe amerikanë zhvilluan një raund tjetër bisedimesh më 21 dhjetor, pas diskutimeve ukrainaso-amerikane më 19 dhjetor dhe bisedimeve ruso-amerikane më 20 dhjetor, të gjitha në Miami.
Bazuar nĂ« kĂ«to shkĂ«mbime, Peskov tha se Moska do tĂ« âformulojĂ« qĂ«ndrimin e saj tĂ« mĂ«tejshĂ«mâ dhe do tĂ« vazhdojĂ« kontaktet me Uashingtonin pĂ«rmes kanaleve ekzistuese.
Një mori dronësh rusë e kanë goditur qytetin port rus Temrijuk në rajonin Krasnodar në mesnatë duke ua vënë flakën rezervuarve të mëdhenj të naftës dhe duke dëmtuar objekte industriale, sipas autoriteteve rajonale dhe raportimeve të mediave ruse më 25 dhjetor.
Sulmet kanë ndodhur teksa forcat ruse kanë nisur një valë masive të sulmeve me dronë nëpër Ukrainë, duke goditur infrastrukturën e energjisë dhe zonat e banimit në disa rajone, kanë bërë të ditur zyrtarët ukrainas.
Sipas selisë për operacione rajonale të Krasnodarit, dy rezervuarë të naftës kanë marrë flakë pas sulmit në qytetin port në Detin Azov në jug të Rusisë.
Flakët janë përhapur në rreth 2.000 metra katrorë, ndërsa në raportimet preliminare nuk janë përmendur viktima. Në pamjet e publikuara nga disa media janë parë flakë duke dalë prej një rafinerie nafte në afërsi.
Duke folur për agjencinë e lajmeve Reuters, një zyrtar i Shërbimit të Sigurisë së Ukrainës, ia ka atribuuar zjarrin një sulmi ukrainas me dronë, ndonëse Kievi nuk e ka marrë përgjegjësinë për sulmin. Zyrtarët kanë raportuar për sulme edhe në qendra të prodhimit dhe pajisje bujqësore në disa fshatra të afërta.
Ministria ruse e Mbrojtjes ka pretenduar më 25 dhjetor se i ka rrëzuar mes 141 deri në 170 dronë përgjatë natës, përfshirë shtatë në rajonin e Krasnodarit, ndërsa tjerët në rajonet e Moskës dhe Brajanskut.
Forcat ukrainase kanë kryer në muajt e fundit disa operacione me dronë duke shënjestruar infrastrukturën e energjisë dhe transportit në Rusi.
Për dëme është raportuar edhe nga sulmet ruse në Ukrainë.
Në rajonin e Odesës është raportuar se një dron rus e ka vrarë një person dhe i ka plagosur dy të ejrë. Ndërsa në Harkiv, sulmi rus e ka vrarë një 51-vjeçar, sipas disa shërbimeve ukrainase.
âRusia nuk i ka ndalur bombardimet brutale tĂ« civilĂ«ve nĂ« UkrainĂ« edhe nĂ« natĂ«n e shenjtĂ« tĂ« Krishtlindjesâ, ka thĂ«nĂ« ministri i JashtĂ«m ukrainas, Andriy Sybiha mĂ« 25 dhjetor.
âRusia me qĂ«llim po shkatĂ«rron infrastrukturĂ«n e energjisĂ« dhe atĂ« civile, duke i lĂ«nĂ« njerĂ«zit pa rrymĂ«, ujĂ« dhe ngrohje nĂ« temperatura tĂ« ulĂ«taâ, ka shtuar ai.
Forca ajrore e Ukrainës ka raportuar për 131 sulme me dronë, ndërsa 106 besohet të jenë rrëzuar nga forcat mbrojtëse. Lufta në Ukrainë ka nisur më 24 shkurt të vitit 2022.
Presidenti rus, Vladimir Putin e quan luftĂ«n âoperacion special ushtarakâ pĂ«r tĂ« çmilitarizuar UkrainĂ«n.
Perëndimi është përgjigjur ndaj Rusisë, duke goditur ekonominë e këtij shteti me sanksione të ashpra.
Si pasojë e luftës kanë vdekur mijëra persona dhe miliona të tjerë janë zhvendosur nga shtëpitë e tyre./REL
Macaulay Culkin ka folur së fundmi për jetën e tij larg vëmendjes publike, pasi u tërhoq nga aktrimi në moshën 14-vjeçare.
Culkin, i cili nisi karrierĂ«n qĂ« fĂ«mijĂ« dhe u shndĂ«rrua nĂ« njĂ« yll global me filmat âHome Aloneâ (1990) dhe âHome Alone 2: Lost in New Yorkâ (1992), vazhdoi mĂ« pas me role nĂ« âThe Good Sonâ, âThe Girlâ dhe âRichie Richâ (1994), pĂ«rpara se tĂ« merrte njĂ« pushim tĂ« gjatĂ« nga industria e filmit.
NĂ« emisionin âMythical Kitchen,â Culkin tregoi se vendimi pĂ«r tâu larguar nga aktrimi erdhi nga dĂ«shira pĂ«r tĂ« pasur njĂ« jetĂ« normale.
âĂfarĂ« doja ishte tĂ« isha me njerĂ«z tĂ« moshĂ«s sime. Duhet ta mbani mend: shumica e gjĂ«rave qĂ« kam bĂ«rĂ« si fĂ«mijĂ« nuk ishin punĂ« nĂ« grup. Isha vetĂ«m unĂ«,â u shpreh ai.
Ai shtoi se shpesh njerĂ«zit e pyesin pĂ«r bashkĂ«punimin me aktorĂ« tĂ« njohur, si Joe Pesci. âMĂ« thonĂ«: âSi ishte tĂ« punoje me Joe Pesci?â Dhe unĂ« u pĂ«rgjigjem: âE keni parĂ« filmin?â Kemi ndoshta dy skena bashkĂ«. Pastaj jam unĂ«, vetĂ«m, nĂ« njĂ« shtĂ«pi â pothuajse vĂ«rtet âHome Aloneâ.â
Duke folur mĂ« gjerĂ« pĂ«r pauzĂ«n nga aktrimi, Culkin tha: âDoja tĂ« dilja, tĂ« takoja vajza, tĂ« rrija me njerĂ«z tĂ« moshĂ«s sime. Doja tĂ« shkoja nĂ« festa dhe tĂ« bĂ«ja gjĂ«ra normale. Nuk mund tâju them sa shumĂ« Bar Mitzvah kam humbur.â
MegjithatĂ«, pĂ«r famĂ«n ai theksoi se ajo nuk mund tĂ« zhbĂ«het: âNuk mund ta çâbĂ«sh atĂ« qĂ« ka ndodhur. Nuk mund ta kthesh dhĂ«mbĂ«zĂ«n pas.â
Pas njĂ« mungese tĂ« gjatĂ«, Culkin u rikthye nĂ« aktrim nĂ« vitin 2003 me filmin biografik âParty Monsterâ.
NĂ« jetĂ«n personale, Culkin u fejua me aktoren Brenda Song nĂ« janar tĂ« vitit 2022. Ăifti ka dy djem, Dakota dhe Carson.
Arabia Saudite ka arritur një moment të rëndësishëm në fushën e qeverisjes së inteligjencës artificiale duke u renditur në vendin e parë në rajonin e Lindjes së Mesme dhe Afrikës së Veriut. Kjo arritje e pozicionon Mbretërinë jo vetëm si lidere rajonale, por edhe si një fuqi globale në ngritje në qeverisjen e inteligjencës artificiale.
Renditja e ArabisĂ« Saudite nĂ« krye tĂ« rajonit nĂ« Indeksin e GatishmĂ«risĂ« Qeveritare pĂ«r InteligjencĂ«n Artificiale 2025 pĂ«rbĂ«n njĂ« hap tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m nĂ« strategjinĂ« e saj mĂ« tĂ« gjerĂ« pĂ«r tâu shndĂ«rruar nĂ« njĂ« shtet tĂ« mbĂ«shtetur nĂ« teknologji. Indeksi, i pĂ«rpiluar nga Oxford Insights, vlerĂ«son gatishmĂ«rinĂ« e 195 qeverive nĂ« mbarĂ« botĂ«n pĂ«r tĂ« adoptuar, rregulluar dhe pĂ«rdorur inteligjencĂ«n artificiale nĂ« administratĂ«n publike dhe nĂ« proceset e politikĂ«bĂ«rjes.
Në nivel botëror, Arabia Saudite renditet e shtata për qeverisjen e inteligjencës artificiale dhe e nënta për përdorimin e saj në sektorin publik. Këto rezultate e vendosin Mbretërinë mes qeverive me performancën më të fortë në disa dimensione kyçe, veçanërisht në aftësinë për të shndërruar strategjinë në kapacitet real institucional.
Në nivel global, Shtetet e Bashkuara mbeten vendi më i renditur, të mbështetura nga një sektor teknologjik dominues, ekosisteme kërkimore të avancuara dhe integrim të hershëm të inteligjencës artificiale si në sektorin publik ashtu edhe në atë privat. Pas tyre renditen vendet e Evropës Perëndimore, përfshirë Mbretërinë e Bashkuar, Francën, Gjermaninë dhe Holandën, të cilat kombinojnë infrastrukturë të fortë digjitale me kuadro rregullatore dhe etike të zhvilluara.
Renditja e Arabisë Saudite sinjalizon se Mbretëria Saudite ka kaluar nga faza e aspiratës në atë të zbatimit konkret. Strategjitë kombëtare për inteligjencën artificiale po reflektohen gjithnjë e më shumë në mekanizma realë qeverisës dhe në kapacitete administrative funksionale. Pak shtete jashtë Perëndimit kanë arritur një progres të tillë në një periudhë kaq të shkurtër kohore.
Brenda rajonit MENA, Arabia Saudite qëndron qartësisht në krye. Emiratet e Bashkuara Arabe ndjekin nga afër . Katari ka rritur investimet në infrastrukturë të lidhur me inteligjencën artificiale, veçanërisht në qendra të dhënash me konsum të lartë energjie, por mbetet pas Arabisë Saudite dhe Emirateve në aspektin e gatishmërisë së përgjithshme qeveritare.
Pamja më e gjerë rajonale mbetet e pabarabartë. Shtetet e Gjirit dominojnë renditjet e gatishmërisë për inteligjencën artificiale, ndërsa shumë vende të Afrikës së Veriut dhe Levantit përballen me kapacitete institucionale të kufizuara, strategji digjitale të fragmentuara dhe infrastrukturë të pamjaftueshme të të dhënave. Lidershipi i Arabisë Saudite pasqyron kështu si përparimin e saj të shpejtë, ashtu edhe boshllëqet strukturore që vazhdojnë të ekzistojnë në rajon.
Në nivel global, gatishmëria për inteligjencën artificiale vazhdon të pasqyrojë struktura ekzistuese pushteti. Amerika e Veriut, e udhëhequr nga Shtetet e Bashkuara, kryeson në nivel rajonal, e ndjekur nga Evropa Perëndimore, e cila kombinon pjekuri teknologjike me kuadro gjithnjë e më të forta qeverisëse, përfshirë regjimin rregullator të Bashkimit Evropian për inteligjencën artificiale. Azia Lindore, veçanërisht Singapori, Koreja e Jugut dhe Japonia, ruan pozicione të forta globale përmes investimeve të drejtuara nga shteti, koordinimit publik privat dhe strategjive afatgjata digjitale.
Rezultati është një rend global gjithnjë e më multipolar në fushën e inteligjencës artificiale, ku ndikimi nuk përcaktohet vetëm nga inovacioni, por edhe nga aftësia për ta qeverisur teknologjinë në mënyrë të përgjegjshme dhe në shkallë të gjerë. Ngritja e Arabisë Saudite përshtatet plotësisht me këtë rend të ri. Ajo nuk zëvendëson liderët perëndimorë apo ata të Azisë Lindore, por i është bashkuar një grupi relativisht të vogël shtetesh që po formësojnë mënyrën se si inteligjenca artificiale qeveriset në sektorin publik.
Në krahasim me Arabinë Saudite dhe fuqitë kryesore globale, rajoni i Ballkanit, përfshirë Shqipërinë, mbetet në një fazë të hershme të integrimit të inteligjencës artificiale. Indekse të pavarura të gatishmërisë digjitale dhe inovative i rendisin vazhdimisht vendet e Ballkanit më poshtë, duke reflektuar kufizime infrastrukturore, mungesë të kapitalit njerëzor dhe dobësi institucionale. Shqipëria nuk shfaqet në Indeksin e Gatishmërisë Qeveritare për Inteligjencën Artificiale 2025, çka tregon sfida strukturore
Shqipëria tërhoqi përkohësisht vëmendje globale me emërimin e një ministri virtual të gjeneruar nga inteligjenca artificiale, të quajtur Diella, me detyrë mbikëqyrjen e disa aspekteve të prokurimit publik. Zyrtarja virtuale u shfaq madje edhe para parlamentit, në një seancë të bojkotuar nga opozita, duke e shndërruar nismën në një histori mediatike ndërkombëtare.
Megjithatë, simbolika u rënua shpejt me realitetin institucional. Vetëm tre muaj më vonë, Prokuroria e Posaçme Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar arrestoi drejtorin dhe zëvendësdrejtorin e Agjencisë Kombëtare të Shoqërisë së Informacionit, institucioni përgjegjës për infrastrukturën digjitale kritike, nën akuza të rënda për korrupsion dhe krim të organizuar. Rasti theksoi një mësim themelor të qeverisjes së inteligjencës artificiale: inovacioni teknologjik nuk mund të zëvendësojë integritetin institucional.
Ngritja e Arabisë Saudite në gatishmërinë për inteligjencën artificiale ka rëndësi jo sepse ajo ka tejkaluar fuqitë kryesore botërore, por sepse tregon se si një shtet mund të ndërtojë me shpejtësi kapacitete qeverisëse përmes vizionit strategjik, koordinimit të centralizuar dhe investimeve të qëndrueshme. Përvoja e Mbretërisë ngre pyetje me rëndësi shumë më të gjerë se rajoni MENA. A mund ekonomitë në zhvillim të përshpejtojnë gatishmërinë për inteligjencën artificiale duke e lidhur transformimin digjital me reforma të thella shtetërore? A do të vazhdojë dominimi perëndimor ndërsa qeverisja e inteligjencës artificiale bëhet po aq e rëndësishme sa vetë inovacioni? Dhe a mund rajone si Ballkani të kapërcejnë faza zhvillimi duke e integruar inteligjencën artificiale në modernizimin real të sektorit publik, dhe jo përmes gjesteve simbolike?
Ndërsa inteligjenca artificiale po riformëson konkurrueshmërinë ekonomike dhe kapacitetin shtetëror, indekse si Indeksi i Gatishmërisë Qeveritare për Inteligjencën Artificiale shërbejnë jo vetëm si renditje teknike, por edhe si tregues të prioriteteve strategjike kombëtare. Në këtë kuptim, Arabia Saudite ka kaluar qartësisht nga ambicia rajonale drejt relevancës globale, edhe pse hierarkia globale e fuqisë në inteligjencën artificiale mbetet kryesisht e pandryshuar.
New York Times pĂ«rpiqet tĂ« hartĂ«zojĂ« reagimin e RusisĂ« ndaj planit tĂ« ri prej 20 pikash pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« fund luftĂ«s nĂ« UkrainĂ«, tĂ« zbuluar nga Volodymyr Zelensky tĂ« merkurĂ«n.
Siç u theksua fillimisht në artikull, me këtë plan, Zelensky u përpoq të riformulonte negociatat në një kornizë që përfshin garancitë e sigurisë të kërkuara nga Kievi dhe një plan rrugor për rindërtimin e vendit.
KujtojmĂ« se presidenti ukrainas e pĂ«rshkroi atĂ« si njĂ« kompromis âtĂ« arsyeshĂ«mâ nĂ« lidhje me planin e hartuar nga i dĂ«rguari special i Vladimir Putinit, Kirill Dmitriev, dhe i dĂ«rguari special i Donald Trump, Steve Witkoff, dhe tĂ« paraqitur nĂ« nĂ«ntor.
MegjithatĂ«, nĂ« MoskĂ« â siç shkruan NYT â reagimi i parĂ« i regjistruar Ă«shtĂ« se plani i ri ukrainas vĂ«shtirĂ« se mund tĂ« pranohet nga njĂ« Kremlin qĂ« duket i forcuar nga zhvillimet nĂ« terren dhe i kufizuar nga vĂ«shtirĂ«sia e âshitjesâ sĂ« njĂ« marrĂ«veshjeje qĂ« nuk do tĂ« perceptohet si njĂ« fitore nĂ« vend.
âTallje absoluteâ
Shprehja âtallje absoluteâ e pĂ«rdorur nga analisti i çështjeve ndĂ«rkombĂ«tare Alexei Naumov Ă«shtĂ« karakteristike, i cili shkruan nĂ« Telegram: âKjo Ă«shtĂ« njĂ« tallje absolute. Ideja Ă«shtĂ« e qartĂ«: Tâua tregtojmĂ« amerikanĂ«ve si njĂ« âkompromisâ dhe pastaj tĂ« fajĂ«sojmĂ« RusinĂ« pĂ«r dĂ«shtimin e saj.â
Sipas botimit, zoti Putin ka këmbëngulur në dy kushte kryesore për dy vjet, tërheqjen e forcave ukrainase nga pjesa tjetër e rajoneve të Donetskut dhe Luhanskut dhe përjashtimin e pranimit të Ukrainës në NATO.
Ky qĂ«ndrim, siç raportohet, u konfirmua tĂ« premten e kaluar nĂ« konferencĂ«n vjetore maratonĂ« pĂ«r shtyp tĂ« presidentit rus, ku ai tha se Rusia mund tĂ« bĂ«nte disa âlĂ«shimeâ â tĂ« cilat vlerĂ«sohet se pĂ«rfshijnĂ« braktisjen e disa territoreve tĂ« mbajtura nga Rusia nĂ« rajonet Kharkiv dhe Zaporizhia â duke e bĂ«rĂ« tĂ« qartĂ« se Moska mbetet e gatshme tĂ« vazhdojĂ« luftĂ«n pĂ«r tĂ« pushtuar plotĂ«sisht rajonin e Donetskut.
Plani ukrainas, siç përshkruhet, përcakton tërheqjen e forcave ruse nga rajonet e Dnipropetrovskit, Mikolajvit, Sumit dhe Kharkivit. Ai gjithashtu përcakton që Ukraina do të tërheqë trupat nga pjesë të Donetskut që do të shndërrohen në një zonë të çmilitarizuar, por vetëm me kusht që Rusia të tërhiqet nga një zonë ekuivalente toke.
NĂ« kĂ«tĂ« kontekst, analisti rus Georgy Bovet thuhet se beson se propozimi nuk e zgjidh problemin qendror tĂ« territoreve dhe termocentralit bĂ«rthamor tĂ« Zaporizhias, tĂ« cilat janĂ« nĂ«n pushtimin rus, ndĂ«rsa Kievi â sipas botimit â do tĂ« preferonte ta operonte atĂ« sĂ« bashku me Shtetet e Bashkuara. âPlani nuk ofron asnjĂ« kompromis mbi territoret ose termocentralin bĂ«rthamor tĂ« Zaporizhias. DĂ«shtimi pĂ«r tĂ« zgjidhur çështjen territoriale e bĂ«n tĂ« vĂ«shtirĂ« tĂ« shĂ«rbejĂ« si pikĂ«nisje pĂ«r njĂ« marrĂ«veshje.â
Botimi gjithashtu citon vlerĂ«simin se, megjithĂ«se njĂ« pushtim nĂ« shkallĂ« tĂ« plotĂ« ka kosto tĂ« larta pĂ«r ekonominĂ« dhe ushtrinĂ« e RusisĂ«, Kremlini beson se ka edhe mĂ« shumĂ« pĂ«r tĂ« fituar duke vazhduar luftĂ«n. Ekonomia ruse pĂ«rshkruhet si mĂ« e dobĂ«ta qĂ« nga viti 2022, me norma interesi nĂ« nivele historike dhe norma rritjeje qĂ« âanojnĂ«â drejt recesionit, por pa qenĂ« â sipas analistĂ«ve â afĂ«r njĂ« krize qĂ« do ta detyronte MoskĂ«n tĂ« ndryshonte kursin.
NĂ« vijĂ«n e frontit, thuhet se Rusia kontrollon rreth tre tĂ« katĂ«rtat e rajonit tĂ« Donetskut dhe se, me ritmin aktual tĂ« pĂ«rparimit, do tĂ« duheshin rreth 18 muaj pĂ«r tĂ« pushtuar tĂ« gjithĂ« rajonin. NdĂ«rkohĂ«, Dmitry Medvedev, njĂ« zyrtar i sigurisĂ« sĂ« linjĂ«s sĂ« ashpĂ«r dhe ish-president rus, tha tĂ« mĂ«rkurĂ«n se rreth 417,000 rekrutĂ« kishin nĂ«nshkruar kontrata tĂ« reja pĂ«r tâu bashkuar me ushtrinĂ« ruse nĂ« vitin 2025, njĂ« shifĂ«r qĂ« raporti tha se ishte kryesisht nĂ« pĂ«rputhje me vlerĂ«simet e studiuesve tĂ« pavarur. Fluksi i vazhdueshĂ«m i rekrutĂ«ve, shtoi ai, po i lejon RusisĂ« tĂ« vazhdojĂ« luftĂ«n pavarĂ«sisht humbjeve tĂ« rĂ«nda.
Poker diplomatik
NĂ« nivelin diplomatik, teksti argumenton se Moska ka njĂ« nxitje pĂ«r tĂ« qĂ«ndruar nĂ« rrugĂ«n e negociatave pĂ«r tĂ« ruajtur njĂ« marrĂ«dhĂ«nie pune me Uashingtonin dhe pĂ«r tĂ« shmangur mbajtjen e pĂ«rgjegjĂ«sisĂ« sĂ« plotĂ« pĂ«r vazhdimin e konfliktit. PĂ«rveç kĂ«saj, pala ruse Ă«shtĂ« e interesuar tĂ« vonojĂ« sanksionet shtesĂ« ose kufizimet e tjera nga SHBA-tĂ« , duke iu referuar sanksioneve tĂ« vendosura nĂ« tetor nga Trump ndaj kompanive ruse tĂ« naftĂ«s Rosneft dhe Lukoil, tĂ« cilat â sipas botimit â e çuan RusinĂ« tĂ« shiste naftĂ« me zbritje dukshĂ«m mĂ« tĂ« larta.
âTĂ«rheqja dhe shtytjaâ rreth kushteve tĂ« njĂ« marrĂ«veshjeje tĂ« mundshme, vihet re, mund tĂ« zgjerojĂ« fĂ«rkimet midis UkrainĂ«s dhe aleatĂ«ve tĂ« saj perĂ«ndimorĂ«, pasi detajet diskutohen nĂ« kryeqytete tĂ« ndryshme.
NĂ« UkrainĂ«, analisti Volodymyr Fesenko vlerĂ«soi â nĂ« njĂ« postim nĂ« Facebook, siç raportohet â se presidenti rus nuk ka ndĂ«rmend tĂ« pĂ«rfundojĂ« luftĂ«n ose tĂ« bĂ«jĂ« lĂ«shime tĂ« vogla nĂ« kĂ«tĂ« fazĂ«. âPutini nuk ka ndĂ«rmend tâi japĂ« fund luftĂ«s kundĂ«r UkrainĂ«s dhe as nuk Ă«shtĂ« gati tĂ« bĂ«jĂ« lĂ«shime tĂ« vogla nĂ« kĂ«tĂ« fazĂ«. PĂ«r Kremlinin, diskutimi i planit tĂ« paqes sĂ« Trump Ă«shtĂ« thjesht njĂ« lojĂ« taktike e luajtur me SHBA-nĂ« pĂ«r tĂ« ruajtur marrĂ«dhĂ«nie konstruktive me presidentin aktual amerikan, ndĂ«rkohĂ« qĂ« nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ« shkakton fĂ«rkime dhe kontradikta midis Shteteve tĂ« Bashkuara dhe UkrainĂ«s.â
Tre punonjës të Bashkisë së Vlorës janë pezulluar nga detyra që prej datës 19 dhjetor 2025, pasi dyshohet se në bashkëpunim me njëri-tjetrin kanë marrë karburant nga mjetet e punës në Pikën e Grumbullimit të Mbetjeve. Në lidhje me këtë ngjarje ka nisur procedim disiplinor edhe ndaj një efektivi të Policisë Bashkiake.
Ngjarja është regjistruar më 19 dhjetor 2025, kur punonjësi i Policisë Bashkiake I.Dh. ka njoftuar Përgjegjësin e Sektorit E.V. se shoferi i një kamioni të ushtrisë, i parkuar brenda territorit të Pikës së Grumbullimit të Mbetjeve dhe i angazhuar në pastrimin e rrjetit të kanalizimeve të qytetit, kishte konstatuar shenja të dyshimta që tregonin se nga mjeti i punës mund të ishte marrë karburant.
Menjëherë pas njoftimit, Përgjegjësi i Sektorit, së bashku me efektivin P.M., janë paraqitur në ambientet e Pikës së Grumbullimit të Mbetjeve. Pas kontaktit me komandantin përgjegjës të mjeteve të ushtrisë, janë siguruar dhe verifikuar pamjet e kamerave të sigurisë në zonën ku ishte parkuar kamioni.
Nga verifikimi i pamjeve filmike rezulton se kamera monitoruese që mbulonte këtë zonë është spostuar qëllimisht. Një situatë e ngjashme është konstatuar edhe në një tjetër interval kohor. Gjatë këtyre orareve, me shërbim ka qenë i planifikuar efektivi i Policisë Bashkiake M.J..
Sipas deklarimit të tij, kamerat janë lëvizur me arsyetimin se dy punonjës të ndërmarrjes së pastrimit, me iniciale A.B. dhe B.H., i kishin kërkuar zhvendosjen e pamjes së kamerave për të furnizuar automjetin e tyre me një bidon naftë.
Autoritetet turke kanë bërë të ditur se kanë penguar disa sulme të planifikuara për ditët e Krishtlindjes dhe Vitit të Ri, duke arrestuar më shumë se 100 anëtarë të dyshuar të grupit ekstremist, Shteti Islamik (IS).
Bastisjet masive janĂ« kryer nĂ« 124 adresa nĂ«pĂ«r Stamboll, ka bĂ«rĂ« tĂ« ditur kryeprokurori i qytetit. NĂ« aksion janĂ« konfiskuar armĂ« zjarri, municione dhe âdokumente organizativeâ.
Zyrtarët kanë thënë se mbështetësit e IS-it kanë qenë duke planifikuar në mënyrë aktive sulme nëpër Turqi këtë javë, sidomos kundër atyre që nuk i përkasin besimit islam.
Policia i ka arrestuar 115 tĂ« dyshuar, mirĂ«po pĂ«rpjekjet janĂ« duke vazhduar pĂ«r tâi arrestuar edhe 22 tĂ« tjerĂ«, Ă«shtĂ« thĂ«nĂ« nĂ« deklaratĂ«.
Zyra e Prokurorit ka thënë se të dyshuarit kanë qenë në kontakt me operativë të IS-it jashtë Turqisë.
Ky njoftim vjen dy ditë pasi agjentë të inteligjencës turke kanë kryer bastisje kundër grupit në kufirin afgano-pakistanez.
Një shtetas turk që dyshohet të ketë pasur rol me rëndësi në një krah të IS-it në rajon, është ndaluar dhe është akuzuar për planifikim të sulmeve kundër civilëve.
Shërbimet turke të sigurisë shënjestrojnë rregullisht të dyshuar për lidhje me IS-in.
Turqia ndan një kufi prej 900 kilometrash me Sirinë, ku grupi vazhdon të operojë në disa rajone.
Presidenti i SirisĂ«, Ahmed al-Sharaa, i cili ka lidhje tĂ« ngushta me QeverinĂ« turke, Ă«shtĂ« zotuar se do tĂ« punojĂ« me Shtetet e Bashkuara dhe EvropĂ«n pĂ«r tâi çrrĂ«njosur elementĂ«t e IS-it qĂ« kanĂ« mbijetuar.
SHBA-ja ka nisur një valë sulmesh kundër pozicioneve të grupit nëpër Siri ditë më parë, si përgjigje ndaj vrasjes së tre amerikanëve.
Dy ushtarë amerikanë dhe një përkthyes civil janë vrarë nga sulmues të armatosur të IS-it më herët gjatë këtij muaji./REL
âU arrestua shtetasi R. B., 33 vjeç si dhe u shpall nĂ« kĂ«rkim shtetasin F. H., 29 vjeç, pasi rrugĂ«n âAli Boraâ shtetasi F. H, gjatĂ« njĂ« konflikti ka goditur dyshohet me njĂ« mjet prerĂ«s shtetasin K. K, i cili po merr ndodhet nĂ«n kujdesin e mjekĂ«ve. Pas konfliktit shtetasi F. H, ështĂ« larguar nga vendngjarja duke u ndihmuar nga shtetasi R. B, i cili e ka larguar me automjetin e tijâ, tha policia.
Kryetari i PD, Sali Berisha ka ndarë një mesazh urues për besimtarët shqiptarë.
Në urimin e tij nga Katedralja e Kishës Orthodokse Autoqefalë kryedemokrati u bëri thirrje besimtarëve të festojnë më shpresë e besim.
Mesazhi i Berishës:
Erdha të shpreh urimet e mia, nderimin tim më të madh për kryepeshkopin e Kishës Autoqefalë Shqiptare, bashkëpunëtorët e tij, besimtarët orthodoksë në Shqipëri dhe kudo që janë. Kjo është një ditë e madhe, jo vetëm në historinë e krishtërimit, por edhe në historinë e qytetërimit botëror dhe qytetërimit perëndimor, në veçanti.
Uroj çdo shqiptar që këtë ditë ta festojë me besim dhe shpresë për Krishtlindje më të mira vitin e ardhshëm.
Fermerët francezë që vijojnë të mbajnë të bllokuara disa akse rrugore në jugperëndim të Franca festuan Krishtlindjen në protesta, pas gati dhjetë ditësh mobilizimi kundër mënyrës se si qeveria po menaxhon përhapjen e dermatitit nodular ngjitës te bagëtitë.
Në autostradën A64, në jug, protestuesit ngritën një tendë të re rreth 40 metra të gjatë, ku mbrëmjen e së mërkurës u mbajt një meshë Krishtlindjeje rreth orës 21:00.
Ceremonia u zhvillua në prani të qindra fermerëve dhe banorëve të zonës, të cilët prej datës 12 dhjetor kanë shprehur mbështetje të vazhdueshme për protestën.
Dhjetëra manifestues u mblodhën për një festë modeste, nën urën e nyjës së autostradës.
Atmosfera u shoqërua me ushqime tradicionale, një stallë të ndriçuar për Krishtlindje, një treg prodhuesish vendas dhe një meshë të planifikuar.
Ndërkohë, ne Pirenejtë Atlantikë, në po të njëjtën autostrade, mesha e mesnatës ishte planifikuar të mbahej në orën 22:30.
Koordinimi Rural 64 njoftoi gjithashtu për një paradë traktorësh në mbrëmjen e së enjtes, si shenjë vijimësie e protestës.
Sipas xhandarmërisë, qarkullimi mbeti i penguar të mërkurën në mëngjes në disa segmente kyçe.
Një nga figurat kryesore të protestës deklaroi pas një takimi me prefektin se fermerët do të vazhdojnë betejën për të ndryshuar rregullat mbi therjen e detyrueshme të bagëtive dhe për të gjetur zgjidhje konkrete për fermerët e prekur.
âBĂ«het fjalĂ« pĂ«r mbijetesĂ«n e fermave tona. NĂ«se duhet tĂ« qĂ«ndrojmĂ« kĂ«tu njĂ« muaj, do ta bĂ«jmĂ«â, tha ai.
Që prej shpërthimit të epidemisë këtë verë në Savojë, shteti francez po mbështetet në tre shtylla për frenimin e virusit, përfshirë therjen sistematike të tufave sapo zbulohet një rast.
Kjo strategji kundërshtohet fort nga sindikata si Koordinimi Rural dhe Konfederata Fshatare, të cilat e konsiderojnë masën disproporcionale.
Nga kthimi i bujshëm i Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë dhe ekuilibrat e brishtë në Lindjen e Mesme dhe Ukrainë, te kryengritjet sociale të Gjeneratës Z, investimet kolosale në inteligjencën artificiale dhe fenomenet ekstreme të motit që thyen rekorde, AFP ka publikuar listën me dhjetë ngjarje që shënuan vitin 2025 dhe formësuan skenën ndërkombëtare, duke nxjerrë në pah një epokë pasigurie të fortë dhe ndryshimesh të thella.
Kthimi i bujshëm i Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë
Sulme proteksioniste, deportime masive tĂ« emigrantĂ«ve tĂ« paligjshĂ«m, çmontim i pjesĂ«ve tĂ« tĂ«ra tĂ« qeverisĂ« federale⊠Pas kthimit nĂ« ShtĂ«pinĂ« e BardhĂ« nĂ« janar pĂ«r njĂ« mandat tĂ« dytĂ«, republikani Donald Trump ka nisur njĂ« breshĂ«ri masash sipas doktrinĂ«s sĂ« tij âAmerika e Paraâ, duke pĂ«rdorur gjerĂ«sisht urdhra ekzekutivĂ«, megjithĂ«se gjykatat kanĂ« bllokuar disa nga vendimet e tij.
Me atë që kundërshtarët e tij e quajnë shpërfillje të të drejtave themelore dhe fuqive të tjera, ai ka synuar kundërshtarët, ka dërguar Gardën Kombëtare në qytete të mëdha të udhëhequra nga Demokratët, është përpjekur të frikësojë median dhe ka luftuar programet e diversitetit dhe përfshirjes. Ai është angazhuar gjithashtu në një aktivitet të dendur diplomatik, me shkallë të ndryshme suksesi.
Por sondazhet tregojnë pakënaqësi në rritje midis amerikanëve me çështjet ekonomike, veçanërisht koston e jetesës. Humbjet e mëdha në zgjedhjet lokale e kanë vënë partinë e tij në një pozicion të cenueshëm përpara zgjedhjeve të mesit të mandatit në vjeshtën e vitit 2026.
Armëpushimi i brishtë në Gaza
Presioni amerikan çoi në një armëpushim midis Izraelit dhe Hamasit, dy vjet pas fillimit të luftës shkatërruese në Rripin e Gazës, e cila shpërtheu pasi lëvizja islamiste palestineze Hamas nisi një sulm në territorin izraelit më 7 tetor 2023.
Armëpushimi ka lejuar një tërheqje të pjesshme të trupave izraelite nga Rripi i Gazës, shkëmbimin e pengjeve të fundit të mbajtura gjallë në Gaza me palestinezët e burgosur në Izrael dhe rritjen e ndihmës humanitare për Gazën, megjithëse kjo ndihmë është ende dukshëm më e ulët se ajo që nevojitet, sipas OKB-së dhe organizatave joqeveritare.
Izraeli po pret kthimin e trupit tĂ« njĂ«rit prej pengjeve tĂ« fundit pĂ«rpara se tĂ« fillojĂ« bisedimet pĂ«r fazĂ«n e dytĂ« tĂ« armĂ«pushimit, njĂ« fazĂ« qĂ«, sipas kushteve tĂ« planit tĂ« SHBA-sĂ« tĂ« miratuar nga OKB-ja, duhet tĂ« çojĂ« nĂ« demilitarizimin e GazĂ«s. Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu ka thĂ«nĂ« se shpreson qĂ« kjo fazĂ« e dytĂ« tĂ« fillojĂ« âshumĂ« shpejtâ, por dhuna vazhdon tĂ« trondisĂ« territorin, teksa tĂ« dyja palĂ«t akuzojnĂ« njĂ«ra-tjetrĂ«n pĂ«r shkelje tĂ« armĂ«pushimit.
Tensionet rajonale vazhdojnë me sulme të vazhdueshme izraelite në fortesat e lëvizjes shiite Hezbollah në Liban. Irani u godit gjithashtu nga sulmet izraelite dhe amerikane në objektet e tij bërthamore gjatë një lufte 12-ditore me Izraelin në qershor, e cila u shkaktua nga një sulm izraelit. Në shtator, Izraeli shënjestroi zyrtarët e Hamasit në një sulm të paprecedentë në Katar.
Përpjekjet për paqe në Ukrainë
Kthimi i Donald Trump nĂ« pushtet shĂ«noi pĂ«rpjekjet e para serioze pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« fund pushtimit rus tĂ« UkrainĂ«s, i cili filloi nĂ« shkurt tĂ« 2022-it.
Lëvdatat dhe fajësimet e presidentit amerikan janë luhatur midis Vladimir Putin dhe Volodymyr Zelensky. Në shkurt, Donald Trump sulmoi ashpër presidentin ukrainas para kamerave në Zyrën Ovale, duke e akuzuar atë për mosmirënjohje ndaj Shteteve të Bashkuara.
Bisedimet e drejtpërdrejta midis rusëve dhe ukrainasve në Stamboll dhe një samit pasues midis Donald Trump dhe Vladimir Putin në Alaska nuk kanë rezultuar në ndonjë përparim konkret drejt paqes dhe Uashingtoni njoftoi sanksione kundër sektorit rus të naftës në tetor.
Negociatat ndĂ«rkombĂ«tare u mbajtĂ«n nĂ« fund tĂ« nĂ«ntorit nĂ« bazĂ« tĂ« njĂ« drafti amerikan, versioni fillestar i tĂ« cilit u konsiderua nga Kievi dhe aleatĂ«t e tij europianĂ« si shumĂ« i favorshĂ«m pĂ«r MoskĂ«n. Pas njĂ« raundi tĂ« ri bisedimesh me tĂ« dĂ«rguarit e Trump nĂ« dhjetor, Ukraina deklaroi se ishte bĂ«rĂ« âpĂ«rparimâ, megjithĂ«se çështja e territoreve ukrainase tĂ« kontrolluara nga Rusia mbetet e bllokuar.
Në vijën e frontit, ushtria ruse ka vazhduar përparimin e saj të ngadaltë në sektorin lindor, pasi i shtyu plotësisht forcat ukrainase nga rajoni kufitar rus i Kurskut në mars. Moska ka rritur sulmet ndaj infrastrukturës energjetike ukrainase dhe rrjetit hekurudhor ukrainas, ndërsa Kievi po synon objektet e naftës në Rusi.
Lufta globale tregtare
Duke përmendur praktikat tregtare që ishin të pafavorshme për vendin e tij, Donald Trump njoftoi një sërë tarifash shtesë për produktet e importuara në Shtetet e Bashkuara, të cilat varionin sipas vendeve ose rajoneve të origjinës. Ai gjithashtu vendosi tarifa specifike për sektorët që konsiderohen strategjikë (çeliku, alumini ose bakri).
Ndërsa vendet e synuara shqyrtonin ose zbatonin hakmarrje tregtare, filluan negociata të ashpra, duke rezultuar në marrëveshje të shumta, të tilla si me Bashkimin Europian ose në fund të tetorit, me Kinën, duke shënuar fillimin e një armëpushimi në një konflikt që kishte tronditur ekonominë globale.
Megjithatë, negociatat dypalëshe u pezulluan me Kanadanë, pas një reklame që presidentit amerikan iu duk ofenduese.
I presionuar për të ulur koston e jetesës për amerikanët, Donald Trump pranoi në mesin e nëntorit të anulonte tarifat doganore për ushqime të caktuara, të tilla si kafeja dhe mishi i viçit që importohen.
Një papë i ri, Leoni XIV
Robert Francis Prevost u bë papa i parë amerikan më 8 maj, në moshën 69-vjeçare, pas vdekjes së paraardhësit të tij, Francis, të cilit ai i shërbente si këshilltar. Tymi i bardhë që njoftonte zgjedhjen e kreut të 267-të të Kishës Katolike u ngrit mbi Kapelën Sistine pas një konklave të shkurtër të kardinalëve që zgjati më pak se 24 orë.
I qeshur dhe diskret, Prevost, i lindur nĂ« Ăikago dhe njĂ« nga kardinalĂ«t e moderuar, mori emrin Leoni XIV. Papa i ri, i cili kaloi pothuajse 20 vjet si misionar nĂ« Peru, vazhdon punĂ«n e paraardhĂ«sit tĂ« tij me veprime shoqĂ«rore nĂ« favor tĂ« tĂ« varfĂ«rve, emigrantĂ«ve dhe ekologjisĂ«.
Në të njëjtën kohë, ai i qetësoi qarqet konservatore duke lejuar përsëri një shërbim tradicional në Vatikan pas tre vitesh kufizimesh. Ai përjashtoi në afat të shkurtër shugurimin e grave si dhjake ose njohjen e martesës së personave të të njëjtit seks.
Rebelimet e Gjeneratës Z
Në Azi, Afrikë dhe Amerikën Latine, të rinjtë e Gjeneratës Z kanë shumëfishuar mobilizimet e tyre për të përmirësuar kushtet e jetesës dhe kundër bllokimit të mediave sociale ose korrupsionit të elitave.
Ata marshuan në Peru kundër pasigurisë në rritje dhe rendit të politikanëve ose në Marok, ku autoritetet nisën përpjekje në sektorët socialë, si dhe ndjekjen penale të më shumë se 2,000 personave.
Në vende të tjera, demonstratat, të cilat u shtypën me dhunë, u zhvilluan në një sfidë më të gjerë ndaj pushtetit, pas trazirave në Nepal, kryeministri maoist K. P. Sharma Oli nuk kishte zgjidhje tjetër veçse të jepte dorëheqjen. Në Madagaskar, mobilizimi çoi në përmbysjen nga ushtria të Presidentit Andry Rajoelina, i cili iku jashtë vendit.
Në Tanzani, të rinjtë morën pjesë masivisht në protestat pas zgjedhjeve që u mbytën në gjak. Flamuri pirat nga manga One Piece (një kafkë me kocka të kryqëzuara me një kapelë kashte), shpesh i mbajtur nga protestuesit, u bë një simbol ndërkombëtar i luftës kundër shtypjes në mediat sociale.
Investime kolosale në inteligjencën artificiale
Gjigantët e teknologjisë dhe startup-et e specializuara po shpenzojnë shuma gjithnjë e më kolosale për të financuar zhvillimin e inteligjencës artificiale. Sipas firmës amerikane të kërkimit dhe konsulencës Gartner, shpenzimet globale për inteligjencën artificiale pritet të arrijnë rreth 1.5 trilion dollarë deri në vitin 2025 (+50% në një vit) dhe të kalojnë 2 trilion dollarë vitin e ardhshëm.
Vlerësimet astronomike të sektorit në tregun e aksioneve, ajo e kompanisë gjigante amerikane të mikroprocesorëve Nvidia dikur tejkaloi nivelin e paparë prej 5 trilion dollarësh, megjithatë, po shkaktojnë frikë në tregje.
Shqetësimet e shkaktuara nga inteligjenca artificiale janë nxitur gjithashtu nga shembuj të shumtë të dezinformimit, akuza për shkelje të të drejtave të autorit ose shkurtime masive të vendeve të punës, veçanërisht në Amazon.
PrindĂ«rit e njĂ« adoleshenti nga Kalifornia qĂ« kreu vetĂ«vrasje madje akuzuan asistentin e inteligjencĂ«s artificiale ChatGPT tĂ« OpenAI se e inkurajoi fĂ«mijĂ«n e tyre tĂ« kryente vetĂ«vrasje me kĂ«shilla specifike. Startup-i qĂ« atĂ«herĂ« ka forcuar kontrollet prindĂ«rore, ndĂ«rsa Kalifornia ka miratuar legjislacionin qĂ« rregullon tĂ« ashtuquajturit âchatbotâ.
Vjedhja spektakolare në Luvër
Më 19 tetor, hajdutët me jelekë punëtorësh hynë në muzeun e famshëm të Luvrit në Paris në mes të ditës, duke përdorur një ashensor që përdoret normalisht për lëvizje, pasi thyen një xham. Pastaj ata hynë me forcë në vitrina dhe vodhën xhevahire mbretërore, me vlerë rreth 88 milionë euro, të gjitha në një kohëzgjatje prej tetë minutash. Ndërsa ata ikën me një skuter, ata humbën kurorën e Perandoreshës Eugenie (gruaja e Napoleonit III), e cila u gjet e dëmtuar.
Kjo vjedhje spektakolare në Luvër u komentua në të gjithë botën dhe nxori në dritë mangësitë e sigurisë së muzeut më të famshëm në botë.
U ngritën akuza kundër katër burrave të dyshuar si pjesë e grupit të vjedhjeve, por xhevahiret nuk janë gjetur ende.
Sulmet amerikane në Karaibe dhe Paqësor
Uashingtoni ka vendosur një forcë të konsiderueshme ushtarake në brigjet e Venezuelës që nga gushti, me sa duket për të luftuar trafikun e drogës me destinacion Shtetet e Bashkuara.
Një seri sulmesh në javët e fundit në Karaibe dhe Paqësor kundër anijeve të dyshuara për trafik droge kanë vrarë gati 100 persona në operacione, ligjshmëria e të cilave vihet në dyshim nga ekspertët.
Karakasi e sheh këtë si një pretekst për të rrëzuar Presidentin Nicolas Maduro dhe për të sekuestruar rezervat e naftës së vendit.
Uashingtoni akuzon Nicolas Maduron se është kreu i një karteli dhe po ofron një shpërblim prej 50 milionë dollarësh për kapjen e tij.
Ngjarjet ekstreme të motit
Përmbytje vdekjeprurëse, stuhi katastrofike⊠Ngjarjet ekstreme të motit kanë ndjekur njëra-tjetrën, për shkak të çrregullimit të klimës të shkaktuar nga aktiviteti njerëzor, sipas shkencëtarëve.
Cikloni Melissa, një nga më të fuqishmit që ka përfshirë ndonjëherë Karaibet, shkatërroi rajone të tëra të Xhamajkës dhe përmbyti Haitin dhe Kubën.
Në Azinë Juglindore, Filipinet u goditën në më pak se dy muaj nga tajfunët Ragasa, Kalmagi dhe Phung-wong. Vietnami pësoi shkatërrime nga stuhitë, përmbytjet dhe rrëshqitjet e tokës, ndërsa dy stuhi tropikale vranë qindra njerëz në fund të vitit në Sri Lanka dhe Indonezi.
Ndërsa temperaturat rriten, zjarret në pyje janë intensifikuar në Europë dhe hektarë rekord pyjesh janë djegur gjatë verës.
Në SHBA, zjarret e shkaktuara nga rrufetë shkaktuan mbylljen e pjesës veriore të Kanionit të Madh në Arizona për pjesën tjetër të sezonit turistik në mesin e korrikut.
MĂ« shumĂ« se 1 milion dokumente tĂ« reja, tĂ« cilat konsiderohen âpotencialisht tĂ« lidhuraâ me çështjen e Jeffrey Epstein, janĂ« zbuluar nga administrata e Donald Trump dhe mund tĂ« duhen javĂ« tĂ« tĂ«ra pĂ«r tâu publikuar, pĂ«r shkak tĂ« volumit tĂ« madh dhe nevojĂ«s pĂ«r redaktime ligjore. Lajmi u konfirmua nga Departamenti Amerikan i DrejtĂ«sisĂ« (DoJ), i cili deklaroi se njĂ« ekip juristĂ«sh po punon pa ndĂ«rprerje pĂ«r tĂ« mbrojtur viktimat dhe pĂ«r tĂ« respektuar ligjin.
Publikimi i dokumenteve ka nisur qĂ« javĂ«n e kaluar, por procesi Ă«shtĂ« shoqĂ«ruar me kritika tĂ« forta politike. Chuck Schumer, lideri i demokratĂ«ve nĂ« Senat, akuzoi ShtĂ«pinĂ« e BardhĂ« pĂ«r shkelje tĂ« afatit ligjor tĂ« 19 dhjetorit, duke e cilĂ«suar mĂ«nyrĂ«n e publikimit si tĂ« politizuar dhe tĂ« manipuluar. Ai pretendon se administrata po i ânxjerr me pikatoreâ dokumentet pĂ«r interesa politike.
NdĂ«rkohĂ«, dosjet e publikuara deri tani kanĂ« ngritur pikĂ«pyetje tĂ« reja edhe pĂ«r vetĂ« presidentin Trump, veçanĂ«risht lidhur me udhĂ«timet e tij nĂ« avionin privat tĂ« Epstein, i njohur si âLolita Expressâ. Disa dokumente pretendojnĂ« se Trump ka udhĂ«tuar disa herĂ« mes viteve 1993â1996, gjĂ« qĂ« ai e ka mohuar mĂ« parĂ«. MegjithatĂ«, nĂ« dokumentet e publikuara deri tani nuk ka prova qĂ« ta lidhin Trump me abuzime seksuale ndaj tĂ« miturve apo me rrjetin e trafikimit tĂ« Epstein.
Dosjet tregojnë gjithashtu se hetuesit federalë kishin tentuar të kontaktonin deri në 10 persona të dyshuar si bashkëpunëtorë të mundshëm të Epstein, mes tyre emra të njohur si Ghislaine Maxwell dhe miliarderi Leslie Wexner. Shtatë emra të tjerë mbeten ende të redaktuar.
Sipas mediave amerikane, rreth 750 mijĂ« dokumente janĂ« publikuar deri tani, ndĂ«rsa rreth 700 mijĂ« tĂ« tjera pritet tĂ« bĂ«hen publike sĂ« shpejti. ĂĂ«shtja Epstein vazhdon tĂ« mbetet njĂ« nga temat mĂ« tĂ« ndjeshme dhe polemizuese nĂ« politikĂ«n amerikane, duke ushqyer debate mbi transparencĂ«n, drejtĂ«sinĂ« dhe pĂ«rgjegjĂ«sinĂ« publike.
Kryeministrja Giorgia Meloni i tha stafit tĂ« ZyrĂ«s sĂ« Kryeministrit tĂ« pushojnĂ« mirĂ« gjatĂ« Krishtlindjeve, sepse do tâu duhet, duke pasur parasysh njĂ« vit tĂ« vĂ«shtirĂ« pune qĂ« i pret.
âJu dua. Ne jemi njĂ« familje, luftojmĂ« gjatĂ« gjithĂ« vititâ, tha Meloni gjatĂ« njĂ« takimi me stafin e saj nĂ« oborrin e ZyrĂ«s sĂ« Kryeministrit.
âViti i kaluar ishte i vĂ«shtirĂ« pĂ«r tĂ« gjithĂ« ne, por mos u shqetĂ«soni, sepse viti tjetĂ«r do tĂ« jetĂ« edhe mĂ« keqâ, bĂ«ri shaka ajo dhe shtoi: âKĂ«shtu qĂ« ju kĂ«shilloj tĂ« pushoni mirĂ« kĂ«to festa, sepse duhet tĂ« vazhdojmĂ« tâi japim pĂ«rgjigje kĂ«tij vendi tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«mâ.
Â
Italyâs PM Giorgia Meloni:
2025 has been tough for all of us, but donât worryânext year will be much worse. pic.twitter.com/Ny02xku6Kt
Finalizohet operacioni i koduar âLivadhetâ, pĂ«r kapjen e shtetasve nĂ« kĂ«rkim, vihet nĂ« pranga njĂ« 25-vjeçar, si dhe shpallet nĂ« kĂ«rkim njĂ« 39-vjeçar.
Sektori pĂ«r Hetimin e Krimeve tĂ« RĂ«nda, nĂ« bashkĂ«punim me shĂ«rbimet e Komisariatit tĂ« PolicisĂ« ShkodĂ«r, Forcat e Posaçme Shqiponja nĂ« DVP ShkodĂ«r dhe me mbĂ«shtetjen e ForcĂ«s KombĂ«tare tĂ« SigurisĂ«, NjĂ«sia ShkodĂ«r, bazuar nĂ« informacionet e siguruara pĂ«r vendndodhjen e njĂ« shtetasi nĂ« kĂ«rkim, kanĂ« organizuar dhe finalizuar operacionin policor tĂ« koduar âLivadhetâ. GjatĂ« operacionit u kap dhe u vu nĂ« pranga shtetasi:
â S. C., 25 vjeç, dhe u shpall nĂ« kĂ«rkim shtetasi B. B., 39 vjeç, tĂ« dy banues nĂ« ShkodĂ«r.
Ky shtetas ishte shpallur nĂ« kĂ«rkim, pasi Gjykata e ShkallĂ«s sĂ« ParĂ« e Juridiksionit tĂ« PĂ«rgjithshĂ«m ShkodĂ«r i ka caktuar masĂ«n e sigurisĂ« âArrest nĂ« burgâ, pĂ«r veprat penale âVjedhjaâ, e kryer nĂ« bashkĂ«punim, âMbajtja pa leje dhe prodhimi i armĂ«ve, armĂ«ve shpĂ«rthyese dhe municioneveâ dhe âProdhimi dhe shitja e narkotikĂ«veâ.
MĂ« datĂ« 29.04.2025, gjatĂ« kontrollit tĂ« ushtruar nĂ« vendin e quajtur Livadhet e Kirasit, nĂ« lagjen âGuerileâ, nĂ« njĂ« ambient u gjetĂ«n dhe u sekuestruan, nĂ« cilĂ«sinĂ« e provĂ«s materiale, 1 armĂ« zjarri automatike, municion luftarak, njĂ« sasi lĂ«nde e dyshuar narkotike kanabis, si dhe automjeti tip âToyota Hiluxâ, pa targa, i cili u gjet i fshehur dhe i mbuluar nĂ« njĂ« distancĂ« rreth 100 m larg, ku pas verifikimit rezultoi se ishte i vjedhur nĂ« qytetin e DurrĂ«sit.
Vijon puna intensive për kapjen e shtetasit B. B. dhe për dokumentimin e plotë të kësaj veprimtarie kriminale të këtyre dy shtetasve.
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskiy, në fjalimin e tij të Krishtlindjeve, tha se vendi i tij ka nevojë për paqe ndërsa lufta me Rusinë po vazhdon. Ai nënvizoi se e gjithë bota uron vdekjen e Putinit dhe akuzoi Rusinë për nisjen e sulmeve masive.
âNe festojmĂ« Krishtlindjet nĂ« njĂ« kohĂ« tĂ« vĂ«shtirĂ«. Mjerisht, jo tĂ« gjithĂ« jemi nĂ« shtĂ«pi, jo tĂ« gjithĂ« kemi ende njĂ« shtĂ«pi dhe, pĂ«r fat tĂ« keq, jo tĂ« gjithĂ« janĂ« me ne sot. MegjithatĂ«, pavarĂ«sisht tĂ« gjitha vĂ«shtirĂ«sive tĂ« sjella nga Rusia, ajo Ă«shtĂ« e paaftĂ« tĂ« pushtojĂ« ose bombardojĂ« atĂ« qĂ« ka mĂ« shumĂ« rĂ«ndĂ«si. Kjo Ă«shtĂ« zemra jonĂ« ukrainase, besimi ynĂ« tek njĂ«ri-tjetri dhe uniteti ynĂ«. Jemi tĂ« lumtur kur dĂ«gjojmĂ« muzikĂ«n e Krishtlindjeve, por edhe mĂ« tĂ« lumtur kur nuk dĂ«gjojmĂ« muzikĂ«n e sĂ« keqes, kur nuk dĂ«gjojmĂ« dronĂ« dhe raketa qĂ« fluturojnĂ« sipĂ«r kokĂ«s.
NĂ« prag tĂ« Krishtlindjeve, rusĂ«t treguan edhe njĂ« herĂ« se kush janĂ« nĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ«. Bombardime masive, qindra dronĂ« Shahed, raketa balistike, raketa Kinzhal, gjithçka u pĂ«rdor. KĂ«shtu sulmojnĂ« njerĂ«zit e pafe. KĂ«shtu bĂ«jnĂ« ata qĂ« nuk kanĂ« absolutisht asgjĂ« tĂ« pĂ«rbashkĂ«t me Krishterimin apo me asgjĂ« njerĂ«zore. Sot tĂ« gjithĂ« ndajmĂ« njĂ« Ă«ndĂ«rr. Dhe bĂ«jmĂ« njĂ« dĂ«shirĂ« sĂ« bashku: âU shoftĂ« Vladimir Putiniâ, secili prej nesh mund tĂ« mendojĂ« privatisht, por kur i drejtohemi Zotit, sigurisht, kĂ«rkojmĂ« mĂ« shumĂ«. Ne kĂ«rkojmĂ« paqe pĂ«r UkrainĂ«n . Ne luftojmĂ« pĂ«r tĂ«. Dhe lutemi pĂ«r tĂ«.â