As një vit nuk është mbushur nga ardhja në detyrë e Donald Trump, por nga perspektiva e Brukselit, kjo kohë është një përjetësi. Valë tronditëse njëra pas tjetrës i kanë mbajtur evropianët në ankth; çdo javë solli kërkesa të reja, akuza dhe më pas ndryshime rrënjësore. Tronditja e 4 dhjetorit ishte kulmi i ri i përkohshëm dhe ka të ngjarë të jetë më e zgjatura. Një tronditje që e godet në palcë Evropën.
Strategjia e re e sigurisë kombëtare të SHBA-së mbarti disa surpriza për aleatët e saj. Kina nuk është më një rivale sistemike, por thjesht një konkurrente ekonomike. Rusia pranohet si një fuqi e madhe me një treg premtues, veçanërisht për lëndët e para. Dhe nëse lindin konflikte me presidentin e saj, Vladimir Putin, Donald Trump ofron shërbimet e tij si ndërmjetës. Po Koreja e Veriut? As që përmendet më. Gjatë mandatit të parë të Trump, Kim Jong-un ishte ende armiku numër një publik.
Vlerësim rrënues
Strategjia e re amerikane e sigurisë tregon ndarjen më radikale që ka ndodhur me evropianët. SHBA-të, vendi që çliroi Evropën nga terrori nazist gjerman më shumë se 80 vjet më parë me një kosto të madhe, më pas u bënë edhe fuqia mbrojtëse e kontinentit dhe, në veçanti, gjithmonë e mbështetën projektin e Bashkimit Evropian, tani janë armiku i tij. Paragrafët kushtuar BE-së lexohen si një aktakuzë. Ato paraqesin një pamje të një BE-je plotësisht të rrënuar në prag të kolapsit civilizues, të gërryer nga migrimi masiv, shtypja e opozitës, normat e ulëta të lindshmërisë dhe censura.
âAskush prej nesh nuk duhet tĂ« tronditet nga fjalĂ«t qĂ« thonĂ« tĂ« tjerĂ«t pĂ«r neâ, rekomandoi Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen dhjetĂ« ditĂ« pasi u njoftua strategjia e re. Paragraf pas paragrafi, ajo i çmontoi deklaratat nga Uashingtoni. Evropa rezervon tĂ« drejtĂ«n pĂ«r tĂ« nxjerrĂ« ligjet e veta â refuzim ky i presionit amerikan pĂ«r tĂ« lejuar kompanitĂ« amerikane tĂ« teknologjisĂ« tĂ« operojnĂ« sa mĂ« lirshĂ«m tĂ« jetĂ« e mundur, tĂ« papenguara nga rregulloret evropiane.
NĂ« EvropĂ«, vazhdoi Presidentja e Komisionit, tĂ« gjithĂ« mund tĂ« votojnĂ« pĂ«r âkĂ« tĂ« duanâ, pa presion apo manipulim tĂ« jashtĂ«m. Kjo duhet tĂ« kuptohet pa dyshim. Por von der Leyen e bĂ«ri tĂ« qartĂ« se çfarĂ« rrezikohet: âliria pĂ«r tĂ« jetuar siç duamâ.
Një projekt kundër SHBA-së?
QĂ« presidenti i AmerikĂ«s e pĂ«rçmon thellĂ«sisht Bashkimin Evropian bĂ«het e qartĂ« nĂ« njĂ« nga konferencat e tij tĂ« pafundme pĂ«r shtyp. âBE-ja u themeluaâ, deklaroi Trump nĂ« samitin e NATO-s nĂ« HagĂ« kĂ«tĂ« verĂ«, âpĂ«r tĂ« shkatĂ«rruar SHBA-nĂ«â.
Trump e shikon suficitin tregtar tĂ« evropianĂ«ve si njĂ« fyerje personale: âAta nuk i duan makinat tona!â Tarifat drastike janĂ« pĂ«rgjigja e tij; BE-ja duhet tĂ« dobĂ«sohet. Dhe ai mbjell pasiguri duke vĂ«nĂ« vazhdimisht nĂ« pikĂ«pyetje angazhimin besnik ushtarak tĂ« SHBA tek aleanca e NATO-s.
Partnerë të rinj
Strategjia e sigurisĂ« kombĂ«tare e 4 dhjetorit e SHBA shkon edhe mĂ« tej. Aty pretendohet, se liria e shprehjes censurohet nĂ« BE dhe opozita shtypet. Kjo i referohet partive tĂ« krahut tĂ« djathtĂ« dhe tĂ« ekstremit tĂ« djathtĂ« nĂ« BE â tĂ« cilat duhet tĂ« forcohen. Kjo Ă«shtĂ« arsyeja pse zĂ«vendĂ«spresidenti JD Vance nuk u takua me kancelarin gjerman nĂ« KonferencĂ«n e SigurisĂ« nĂ« Mynih nĂ« shkurt, por me Alice Weidel, drejtuesen e AfD-sĂ«.
âRrjeti i partive tĂ« ekstremit tĂ« djathtĂ« dhe konservatore tĂ« krahut tĂ« djathtĂ« nĂ« EvropĂ«, pĂ«rfshirĂ« lĂ«vizjen MAGA, Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« mĂ« i rrĂ«njosur gjatĂ« katĂ«r viteve tĂ« funditâ, shpjegon politologia gjermano-amerikane Cathryn ClĂŒver Ashbrook nĂ« njĂ« intervistĂ« me studion e ARD nĂ« Bruksel. Ajo shton se partitĂ«, por edhe politikanĂ«t individualĂ«, marrin mbĂ«shtetje.
PĂ«r shembull, fondet nga Fondacioni Heritage shkuan pĂ«r politikanin britanik tĂ« ekstremit tĂ« djathtĂ« Nigel Farage. âTani duhet ta presim kĂ«tĂ« nĂ« kontekstin e StrategjisĂ« sĂ« SigurisĂ« KombĂ«tare pĂ«r EvropĂ«n kontinentaleâ, vĂ«ren ClĂŒver Ashbrook. PartitĂ« e krahut tĂ« djathtĂ« nĂ« EvropĂ« po mbĂ«shteten â nĂ« Hungari, ku ato janĂ« tashmĂ« nĂ« pushtet, dhe nĂ« vende si Gjermania, ku ato janĂ« nĂ« opozitĂ«.
Mbështetjes së drejtpërdrejtë për partitë politike i shtohet edhe rrjetëzimi nëpërmjet medias, përfshirë në Gjermani. Para zgjedhjeve federale në shkurt, Elon Musk vlerësoi AfD-në jo vetëm në platformën e tij X, por gazeta e përditshme Die Welt, në pronësi të shtëpisë botuese Springer, botoi gjithashtu mbështetjen e Musk për AfD-në si artikull i të ftuarit. Drejtori ekzekutiv i Springer, Matthias Döpfner, ndërhyri personalisht pas publikimit të strategjisë së re të sigurisë të Trump. Evropa duhet ta dëgjojë Trumpin, shkroi Döpfner në një editorial në Die Welt; asnjë fjalë kritike nuk gjendet në editorial./DW
Login
