Qeveria në detyrë e Kosovës ka vendos masa mbrojtëse për çmimet e derivateve duke kufizuar marzhat e fitimit. Por, me këtë vendim nuk është pajtuar Oda Ekonomike Amerikane.
Â
Oda Ekonomike Amerikane në Kosovë shpreh kundërshtimin e saj të fuqishëm lidhur me vendimin e fundit të Ministrisë së Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë për vendosjen e masave administrative që përcaktojnë marzha maksimale tregtare për produktet e naftës.
Sipas njĂ« njoftimi pĂ«r media thuhet se Oda Amerikane rikujton se Kushtetuta e RepublikĂ«s sĂ« KosovĂ«s garanton njĂ« ekonomi tĂ« tregut me konkurrencĂ« tĂ« lirĂ«, duke e kufizuar ndĂ«rhyrjen e shtetit nĂ« pĂ«rcaktimin e çmimeve vetĂ«m nĂ« rrethana rreptĂ«sisht tĂ« pĂ«rcaktuara dhe pĂ«rjashtimore. Ămimet e karburanteve nuk janĂ« çmime tĂ« rregulluara sipas kornizĂ«s ligjore tĂ« KosovĂ«s dhe pĂ«rcaktimi i tyre pĂ«rmes akteve administrative pĂ«rbĂ«n ndĂ«rhyrje tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« nĂ« njĂ« treg pĂ«rndryshe tĂ« lirĂ«.
âNjĂ« ndĂ«rhyrje e tillĂ« cenon parimet themelore kushtetuese tĂ« lirive ekonomike, sigurisĂ« juridike dhe konkurrencĂ«s sĂ« lirĂ«, si dhe krijon njĂ« precedent shqetĂ«sues pĂ«r pĂ«rfshirje diskrecionale tĂ« shtetit nĂ« tregjet ku çmimet duhet tĂ« pĂ«rcaktohen nga oferta dhe kĂ«rkesaâ, thuhet nĂ« njoftim.
Ndërkaq, përveç shqetësimeve kushtetuese, Oda Amerikane thekson se ky vendim është miratuar nga një qeveri në detyrë, mandati i së cilës është ligjërisht dhe institucionalisht i kufizuar. Qeveritë në detyrë pritet të sigurojnë vazhdimësinë e administrimit dhe të përmbahen nga miratimi i vendimeve substanciale politike që ndikojnë materialisht aktivitetin ekonomik, strukturën e tregut apo të drejtat dhe detyrimet e aktorëve të sektorit privat.
Në këtë drejtim, Oda Amerikane tërheq vëmendjen te një aktgjykim i Gjykatës Supreme të Kosovës, i cili ka riafirmuar autoritetin e kufizuar të institucioneve në detyrë për të miratuar akte normative me ndikim të gjerë ekonomik, si dhe ka urdhëruar detyrimin e organeve ekzekutive për të vepruar në mënyrë të përmbajtur dhe brenda kufizimeve të qarta ligjore. Ky vendim gjyqësor forcon më tej qëndrimin se vendimet me impakt të gjerë ekonomik, janë të rezervuara për qeveritë me mandat të plotë dhe legjitimitet demokratik e parlamentar.
Përtej dimensioneve ligjore dhe institucionale, Oda Amerikane rithekson se çmimet e karburanteve ndikohen nga një gamë e gjerë faktorësh të jashtëm dhe strukturorë, përfshirë tregjet ndërkombëtare të naftës, zhvillimet gjeopolitike, zinxhirët rajonalë të furnizimit, kostot e transportit dhe sigurimit, luhatjet valutore dhe shpenzimet operative lokale. Kufizimet administrative të marzhave nuk i pasqyrojnë këto realitete dhe rrezikojnë të çrregullojnë tregun, të dekurajojnë konkurrencën dhe të rrezikojnë sigurinë e furnizimit në një ekonomi shumë të varur nga importi, siç është Kosova.
Rrjedhimisht, Oda Ekonomike Amerikane nĂ« KosovĂ« i bĂ«n thirrje MinistrisĂ« sĂ« IndustrisĂ«, NdĂ«rmarrĂ«sisĂ« dhe TregtisĂ« qĂ« tĂ« rishqyrtojĂ« menjĂ«herĂ« dhe tĂ« shfuqizojĂ« vendimin pĂ«r kontrollin administrativ tĂ« çmimeve, tĂ« respektojĂ« garancitĂ« kushtetuese tĂ« ekonomisĂ« sĂ« tregut tĂ« lirĂ« dhe konkurrencĂ«s sĂ« lirĂ«, tĂ« respektojĂ« kufizimet ligjore qĂ« vlejnĂ« pĂ«r qeveritĂ« nĂ« detyrĂ«, si dhe tâi adresojĂ« shqetĂ«simet e tregut pĂ«rmes transparencĂ«s, zbatimit tĂ« konkurrencĂ«s dhe dialogut me sektorin privat, nĂ« vend tĂ« ndĂ«rhyrjes sĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« nĂ« çmime.
Ministrja në detyrë e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë, Rozeta Hajdari, ka nënshkruar dy ditë më parë vendimin për caktimin e masave mbrojtëse për produktet e naftës të përdorshme në transport, me qëllim mbrojtjen e konsumatorëve dhe garantimin e konkurrencës së drejtë në tregun vendor.
NĂ« njĂ« postim nĂ« Facebook, Hajdari shkruan: âKy vendim Ă«shtĂ« rezultat i mbikĂ«qyrjes sĂ« vazhdueshme tĂ« tregut tĂ« naftĂ«s, pĂ«rmes evidencave tĂ« pĂ«rditshme tĂ« DoganĂ«s sĂ« KosovĂ«s dhe raporteve nga Inspektorati Qendror i MbikĂ«qyrjes sĂ« Tregut, ku Ă«shtĂ« evidentuar se ndryshimet e çmimeve furnizuese shpesh pasqyrohen nĂ« rritje tĂ« menjĂ«hershme tĂ« çmimeve tĂ« shitjes, ndĂ«rsa nuk ndodh njĂ« reflektim proporcional nĂ« ulje kur çmimet furnizuese bienâ.
Sipas vendimit, marzha tregtare maksimale është përcaktuar si vijon:
- Shitja me shumicë: deri në 2 eurocent për litër
- Shitja me pakicë: deri në 12 eurocent për litër
Hajdari thekson mĂ« tej: âPĂ«rmes kĂ«tij vendimi tĂ« sotĂ«m, qĂ« hyn nĂ« fuqi njĂ« ditĂ« pas publikimit nĂ« GazetĂ«n Zyrtare, parashihet mbikĂ«qyrje e shtuar inspektuese nga Inspektorati i Tregut nĂ« bashkĂ«punim me DoganĂ«n dhe AdministratĂ«n Tatimore. Ministria e IndustrisĂ«, NdĂ«rmarrĂ«sisĂ« dhe TregtisĂ«, çdo herĂ«, me punĂ« e veprime tĂ« guximshme pĂ«r tĂ« mbrojtur konsumatorĂ«t dhe pĂ«r tĂ« promovuar konkurrencĂ«n e drejtĂ« nĂ« tregun e RepublikĂ«s sĂ« KosovĂ«sâ.
Vendimi vjen pas shqetësimeve të ngritura nga ndryshimet e shpejta të çmimeve të derivateve, duke synuar që tregu vendor të jetë më transparent dhe i balancuar për konsumatorët dhe bizneset.
The post Oda Amerikane kundërshton kontrollin administrative të çmimeve të derivateve në Kosovë appeared first on Revista Monitor.
Login
