Pas hedhjes së votës në zgjedhjet parlamentare, nënkryetari i Lëvizjes Vetëvendosje, Glauk Konjufca, ka theksuar rëndësinë e ditës së zgjedhjeve si moment kyç për funksionimin demokratik të vendit, duke bërë thirrje për një proces të qetë dhe pa incidente.
Konjufca u shpreh se përmes votës së lirë qytetarët e Kosovës po dëshmojnë pjekurinë demokratike të shoqërisë, duke uruar që procesi zgjedhor të zhvillohet në mënyrë të rregullt dhe paqësore.
âSot Ă«shtĂ« dita mĂ« e rĂ«ndĂ«sishme e demokracisĂ« sepse populli i KosovĂ«s voton. Uroj qĂ« kĂ«to zgjedhje parlamentare tĂ« shkojnĂ« pa asnjĂ« problem, tĂ« jenĂ« tĂ« organizuara nĂ« mĂ«nyrĂ«n mĂ« tĂ« mirĂ« tĂ« mundshme dhe pa eksceseâ, tha Konjufca.
Ai shtoi se vetëm një proces i qetë dhe korrekt e dëshmon pjekurinë demokratike të vendit.
âVetĂ«m kĂ«shtu e tregojmĂ« pjekurinĂ« tonĂ« edhe si popull edhe si shoqĂ«ri. Uroj qĂ« tĂ« fitojĂ« mĂ« i miri, ai qĂ« ka qĂ«ndruar mĂ« sĂ« afĂ«rti me interesave tĂ« qytetarĂ«ve tĂ« KosovĂ«sâ, u shpreh ai.
Duke iu referuar zhvillimit institucional ndër vite, Konjufca theksoi se Kosova ka më shumë se dy dekada që po punon në ndërtimin dhe konsolidimin e demokracisë.
âPo bĂ«hen mbi dy dekada qĂ« Kosova po e dĂ«shmon pjekurinĂ« e vet demokratike. DĂ«shiroj qĂ« gjithçka sot tĂ« shkojĂ« mirĂ« dhe i ftoj tĂ« gjithĂ« qytetarĂ«t qĂ« ta shfrytĂ«zojnĂ« tĂ« drejtĂ«n e tyre tĂ« votĂ«sâ, pĂ«rfundoi Konjufca.
Nga Gazeta âSiââ Presidentja e KosovĂ«s, Vjosa Osmani, votoi pak pas mesditĂ«s nĂ« PrishtinĂ«.
Pas hedhjes së votës, ajo uroi që zgjedhjet të zhvillohen në mënyrë të qetë, të rregullt dhe demokratike.
âUroj qĂ« Republika jonĂ« tĂ« ketĂ« zgjedhje tĂ« qeta, tĂ« rregullta, demokratike, uroj po ashtu tĂ« kemi zgjedhje me pjesĂ«marrje sa mĂ« masive tĂ« qytetarĂ«ve tĂ« RepublikĂ«s sonĂ« me tĂ« drejtĂ« vote.
Si gjithnjë zgjedhjet janë proces i rëndësishëm demokratike, ku vendimmarrja kthehet te qytetarët tanë dhe shpresoj që rezultatet e këtyre zgjedhjeve të rezultojne me krijim sa më të shpejt të parlamentit dhe zgjedhje të Qeverisë së Kosovës të cilat janë të domosdoshme për procese të rëndësishme të brendshme dhe ndërkombëtare të Republikës sonë.
Dua tĂ« falĂ«nderoj tĂ« gjitha institucionet qĂ« janĂ« angazhuar dhe po angazhohen qĂ« ky proces tĂ« jetĂ« i rregulltâ, tha ajo.
Nga Gazeta âSiâ- PĂ«rpara njĂ« vizite tĂ« planifikuar tĂ« Presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky nĂ« Florida tĂ« dielĂ«n, Presidenti i SHBA-sĂ«, Donald Trump paralajmĂ«roi se asgjĂ« nuk do tĂ« vendoset derisa ai ta miratojĂ« atĂ«. â
Ai nuk ka asgjĂ« sa kohĂ« qĂ« unĂ« nuk jap pĂ«lqiminâ, tha Trump nĂ« njĂ« intervistĂ« me revistĂ«n âPoliticoâ tĂ« premten. âPra, do tĂ« shohim se çfarĂ« do tĂ« ketĂ«.âÂ
Shtëpia e Bardhë konfirmoi takimin mes Presidentit të SHBA-së Trump dhe Presidentit ukrainas, Volodymyr Zelensky të dielën në Palm Beach, Florida. Mbetet e paqartë nëse do të ketë bisedime edhe me palën ruse. Rusia nuk u përmend në njoftim.
Zelensky optimist
VetĂ« presidenti Zelensky njoftoi mĂ« parĂ« se njĂ«Â marrĂ«veshje sigurie midis UkrainĂ«s dhe SHBA-sĂ« ishte âpothuajse e pĂ«rfunduarâ. Drafti i njĂ« plani 20-pikĂ«sh ishte pĂ«rfunduar 90 pĂ«rqinga agjencia e lajmeve Reutersd, shkroi Zelensky nĂ« njĂ« bisedĂ« nĂ« WhatsApp me gazetarĂ«t.
Zelensky i kishte thënë më parë portalit të lajmeve Axios se SHBA-të kishin ofruar një marrëveshje garancie sigurie 15-vjeçare, e cila mund të zgjatej. Megjithatë, Kievi dëshironte një afat më të gjatë.
âMbĂ«shtetje e plotĂ«â nga Evropa dhe Kanadaja
PĂ«rpara udhĂ«timit nĂ« SHBA, Zelensky u konsultua edhe me aleatĂ«t europianĂ«. Me iniciativĂ«n e Kancelarit Friedrich Merz, presidenti ukrainas informoi njĂ« numĂ«r krerĂ«sh shtetesh dhe qeverish dhe pĂ«rfaqĂ«sues tĂ« BE-sĂ« dhe NATO-s rreth bisedimeve tĂ« tij tĂ« ardhshme me Trump, njoftoi qeveria gjermane nĂ« mbrĂ«mje.Â
Deri mĂ« tani nuk janĂ« publikuar detaje specifike. NĂ« njĂ« deklaratĂ« thuhet, se njĂ«mbĂ«dhjetĂ« krerĂ« shtetesh dhe qeverish nga Evropa dhe Kanadaja, si dhe udhĂ«heqĂ«sit e NATO-s dhe BE-sĂ«, e kanĂ«Â siguruar UkrainĂ«n pĂ«r âmbĂ«shtetjen e tyre tĂ« plotĂ«â dhe theksuan angazhimin e tyre pĂ«r tĂ« punuar ânĂ« koordinim tĂ« ngushtĂ« me SHBA-nĂ« pĂ«r njĂ« paqe tĂ« qĂ«ndrueshme dhe tĂ« drejtĂ« nĂ« UkrainĂ«â.
Zelensky theksoi tĂ« shtunĂ«n, se Evropa duhet tĂ« vazhdojĂ« tĂ« punojĂ« sĂ« bashku. âNe po koordinojmĂ« qĂ«ndrimet tona dhe tĂ« gjithĂ« nĂ« EvropĂ« duhet tĂ« bashkohen pĂ«r tĂ« mbrojtur mĂ«nyrĂ«n tonĂ« tĂ« jetesĂ«s evropiane, pavarĂ«sinĂ« e shteteve tona dhe paqen nĂ« EvropĂ«. Duhet tĂ« ketĂ« paqeâ, shkroi Zelensky nĂ« PlatformĂ«n X./DW
Nga Gazeta âSiâ- Kosova u drejtohet sĂ«rish kutive tĂ« votimit kĂ«tĂ« tĂ« diel nĂ« njĂ« klimĂ« pasigurie dhe tensionesh diplomatike.
NdĂ«rsa kryeministri Albin Kurti luan kartĂ«n e âvullnetit tĂ« mirĂ«â duke pranuar emigrantĂ«t e refuzuar nga administrata Trump pĂ«r tĂ« shlyer borxhin historik tĂ« vitit 1999, vendi mbetet i mbĂ«rthyer nĂ« njĂ« paralizĂ« institucionale.
Albin Kurti krijoi befasi mĂ« 12 dhjetor, kur konfirmoi se Kosova ishte e gatshme tĂ« priste emigrantĂ« âtĂ« cilĂ«t Shtetet e Bashkuara nuk i duan nĂ« territorin e tyreâ, madje duke shtuar se ânjĂ« ose dy mund tĂ« kenĂ« mbĂ«rritur tashmĂ«â, shkruan gazeta âLe Tempsâ.
Kosova, sipas kĂ«tij mendimi, nĂ« pranverĂ« nĂ«nshkroi njĂ« marrĂ«veshje qĂ« parashikon pritjen e 50 emigrantĂ«ve tĂ« refuzuar nga SHBA-ja. Prishtina ka pĂ«rmendur âborxhin moralâ qĂ« Kosova ndien qĂ« prej bombardimeve tĂ« pranverĂ«s 1999, tĂ« cilat i mundĂ«suan vendit tĂ« shkĂ«putej nga tutela e Beogradit.
Kryeministri Albin Kurti po pĂ«rpiqet gjithashtu tĂ« pĂ«rmirĂ«sojĂ« marrĂ«dhĂ«niet me Washingtonin, ndĂ«rkohĂ« qĂ« ndodhet nĂ« shĂ«njestĂ«r tĂ« administratĂ«s Trump, e cila vazhdimisht pĂ«rsĂ«rit se nuk e konsideron atĂ« si âpartner tĂ« besueshĂ«mâ.
âNĂ« faktâ, shpjegon Belgzim Kamberi, analist nĂ« Institutin Musine Kokalari pĂ«r Politika Sociale nĂ« PrishtinĂ«, âAlbin Kurti do tĂ« donte ta bindte opinionin publik kosovar se Ă«shtĂ« ende nĂ« linjĂ« me Washingtonin, qoftĂ« pĂ«r çështjen e refugjatĂ«ve apo pĂ«r atĂ« tĂ« Izraelit: pĂ«r njĂ« politikan kosovar Ă«shtĂ« shumĂ« e vĂ«shtirĂ« tĂ« paraqitet si armik i Shteteve tĂ« Bashkuaraâ.
Ndërkohë që partia e Kurtit, Vetëvendosje, e cila vetëpërkufizohet si e majtë sovraniste, ka mbështetur prej kohësh kauzën palestineze, Kosova është rreshtuar me qëndrimin amerikan dhe madje ka hapur ambasadën e saj në Jerusalem. Por asgjë nuk ka mjaftuar për ta qetësuar zemërimin e administratës Trump.
NĂ« zgjedhjet parlamentare tĂ« shkurtit tĂ« kaluar, VetĂ«vendosje doli forcĂ« e parĂ«, por me 48 deputetĂ« nga 120 gjithsej, andaj partia e kryeministrit nuk arriti tĂ« formojĂ« shumicĂ«, pĂ«r shkak tĂ« mungesĂ«s sĂ« marrĂ«veshjeve me forcat e tjera politike. Kosova u detyrua kĂ«shtu tâu rikthehet kutive tĂ« votimit kĂ«tĂ« 28 dhjetor, pas njĂ« viti tĂ« konsideruar âtĂ« humburâ, pa asnjĂ« pĂ«rparim real nĂ« fushat kryesore, sidomos nĂ« marrĂ«dhĂ«niet me Beogradin.
Skena politike mbetet po aq e fragmentuar sa mĂ« parĂ«: VetĂ«vendosje pritet tĂ« ruajĂ« vendin e parĂ«, por pa arritur shumicĂ«n absolute. Pas saj renditen Lidhja Demokratike e KosovĂ«s (LDK, e djathtĂ«) dhe Partia Demokratike e KosovĂ«s (PDK), formacioni i Hashim Thaçit, ish-kryeministĂ«r dhe ish-zĂ«dhĂ«nĂ«s i UshtrisĂ« Ălirimtare tĂ« KosovĂ«s (UĂK), i cili po pĂ«rballet me njĂ« proces gjyqĂ«sor nĂ« HagĂ« pĂ«r krime lufte dhe krime kundĂ«r njerĂ«zimit.
Albin Kurti po zhvillon njĂ« fushatĂ« tĂ« fortĂ« tĂ« personalizuar, me tone luftarake, duke bĂ«rĂ« thirrje âtĂ« mos lĂ«shohet peâ â njĂ« aludim i qartĂ« pĂ«r situatĂ«n gjithmonĂ« tĂ« tensionuar nĂ« veriun e vendit, tĂ« banuar kryesisht nga serbĂ«.
âAi po llogarit sĂ«rish nĂ« mobilizimin e diasporĂ«s. Ky Ă«shtĂ« i vetmi shans pĂ«r ta pĂ«rmbysur situatĂ«n. Brenda KosovĂ«s, po e ka gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« vĂ«shtirĂ« tĂ« bindĂ« votuesitâ, thotĂ« Kamberi.
Situata komplikohet edhe më tej, pasi parlamenti do të duhet të zgjedhë në muajin mars presidentin ose presidenten e re të shtetit, për çka kërkohet një shumicë prej dy të tretash. Presidentja aktuale, Vjosa Osmani, synon një mandat të dytë. Aleate e Albin Kurtit, ajo duhet të sigurojë mbështetjen e forcave të tjera politike, pa humbur atë të Vetëvendosjes. Ekuacioni është delikat dhe, nëse parlamenti dështon ta zgjedhë kreun e shtetit, ai do të shpërndahet: zgjedhjet e së dielës rrezikojnë kështu të çojnë shpejt drejt një bllokimi të ri institucional.
Ndërkohë, Vjosa Osmani ka intensifikuar udhëtimet ndërkombëtare. Këtë vjeshtë, ajo shënoi dy suksese simbolike me njohjen e Kosovës nga Siria dhe nga Bahamas. Pavarësia e shpallur në vitin 2008 njihet ende nga rreth 110 shtete, ndërsa Kosova nuk është anëtare as e Kombeve të Bashkuara, as e Këshillit të Europës. Gjatë dekadës së fundit, vetëm tre shtete të reja e kanë njohur Kosovën, ndërkohë që rreth dhjetë të tjera e kanë tërhequr njohjen nën presionin e lobimit intensiv serb dhe rus.
Megjithatë, dinamika rifilloi në vitin 2025, kur Kenia dhe Sudani hapën rrugën. Njohja nga Siria, e shpallur nga Vjosa Osmani nga Riadi, është rezultat i presioneve turke dhe amerikane mbi Damaskun dhe mund të paralajmërojë njohje të tjera në botën arabe, ku Arabia Saudite ka qenë për një kohë të gjatë aleati i vetëm i Prishtinës. Duke u rreshtuar me rendin e ri botëror që Shtëpia e Bardhë po përpiqet të formësojë, Vjosa Osmani shpreson të fitojë simpatinë e Washingtonit.
Vendi ka nënshkruar tashmë një marrëveshje për të pritur të burgosur të dënuar në Danimarkë, të cilët do të vuajnë dënimet e tyre në burgjet kosovare, nën regjimin juridik danez. Transferimet e para priten së shpejti, pavarësisht indinjatës së organizatave për të drejtat e njeriut. Një marrëveshje e ngjashme është në diskutim edhe me Belgjikën.
Sipas mediave britanike, Kosova së bashku me Maqedoninë e Veriut po negocion gjithashtu me Mbretërinë e Bashkuar për pritjen e emigrantëve, kërkesat e të cilëve për azil janë refuzuar. Dështimi praktik i qendrës së pritjes për azilkërkues në Itali, e cila ka selinë në Shqipëri, nuk i ka dekurajuar vendet europiane të vazhdojnë këtë qasje.
Më 8 dhjetor, ministrat e Brendshëm të BE-së miratuan parimin e hapjes së qendrave të pritjes për azilkërkues jashtë kufijve të Bashkimit Europian dhe vendet e Ballkanit pritet të jenë ndër të parat që do ta ndiejnë këtë politikë./ Le Temps
Nga Gazeta âSiâ- Brigitte Bardot, aktorja dhe kĂ«ngĂ«tarja franceze qĂ« u bĂ« njĂ« simbol seksi ndĂ«rkombĂ«tar pĂ«rpara se tâi kthente shpinĂ«n industrisĂ« sĂ« filmit pĂ«r tâu bĂ«rĂ« aktiviste pĂ«r tĂ« drejtat e kafshĂ«ve, ka ndĂ«rruar jetĂ« nĂ« moshĂ«n 91-vjeçare.
Bardot fitoi famĂ« ndĂ«rkombĂ«tare me filmin e vitit 1956 âDhe Zoti Krijoi Gruanâ, shkruar dhe drejtuar nga bashkĂ«shorti i saj i atĂ«hershĂ«m Roger Vadim, dhe pĂ«r dy dekadat e ardhshme mishĂ«roi idenĂ« e âkoteles sĂ« seksitâ.
MegjithatĂ«, nĂ« fillim tĂ« viteve â70, ajo njoftoi tĂ«rheqjen e saj nga aktrimi dhe u bĂ« gjithnjĂ« e mĂ« aktive politikisht. MbĂ«shtetja e saj e hapur pĂ«r tĂ« drejtat e kafshĂ«ve evoluoi nĂ« njĂ« mbĂ«shtetje tĂ« hapur pĂ«r Frontin Nacional tĂ« ekstremit tĂ« djathtĂ« tĂ« FrancĂ«s, duke u pasuar nga njĂ« sĂ«rĂ« dĂ«nimesh pĂ«r urrejtje racore.
E lindur nĂ« vitin 1934 nĂ« Paris, Bardot u rrit nĂ« njĂ« familje tĂ« begatĂ« dhe tradicionale katolike, por shkĂ«lqeu si balerinĂ« saqĂ« iu lejua tĂ« studionte balet, duke fituar njĂ« vend nĂ« Konservatorin prestigjioz tĂ« Parisit. NĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ« ajo gjeti punĂ« si modele, duke u shfaqur nĂ« kopertinĂ«n e âElleâ nĂ« vitin 1950 kur ishte ende 15 vjeç.
Si rezultat i punĂ«s sĂ« saj si modele, asaj iu ofruan role filmike; nĂ« njĂ« audicion ajo takoi Vadimin, me tĂ« cilin do tĂ« martohej nĂ« vitin 1952, pasi mbushi 18 vjeç. Bardot u zgjodh nĂ« role tĂ« vogla, me njĂ« rĂ«ndĂ«si gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« madhe. Ajo luajti interesin e dashurisĂ« sĂ« Dirk Bogarde nĂ« âDoctor at Seaâ, njĂ« hit i madh nĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar nĂ« vitin 1955.
Por ishte filmi i Vadimit âDhe Zoti krijoi gruanâ, nĂ« tĂ« cilin Bardot luajti njĂ« adoleshente tĂ« shfrenuar nĂ« Saint-Tropez, qĂ« konsolidoi imazhin e saj dhe e shndĂ«rroi atĂ« nĂ« njĂ« ikonĂ« ndĂ«rkombĂ«tare. Filmi ishte njĂ« hit i madh nĂ« FrancĂ«, si dhe ndĂ«rkombĂ«tarisht, dhe e katapultoi Bardot nĂ« radhĂ«n e parĂ« tĂ« interpretuesve francezĂ« tĂ« ekranit.
PĂ«rveç audiencĂ«s sĂ« kinemasĂ«, Bardot u bĂ« shpejt njĂ« frymĂ«zim pĂ«r intelektualĂ«t dhe artistĂ«t. John Lennon dhe Paul McCartney kĂ«rkuan qĂ« tĂ« dashurat e tyre tĂ« atĂ«hershme tâi lyenin flokĂ«t bionde nĂ« imitim tĂ« saj. Kolumnisti Raymond Cartier shkroi njĂ« artikull tĂ« gjatĂ« rreth âle cas Bardotâ nĂ« Paris-Match nĂ« vitin 1958, ndĂ«rsa Simone de Beauvoir botoi esenĂ« e saj tĂ« famshme Brigitte Bardot dhe Sindroma e LolitĂ«s nĂ« vitin 1959, duke e paraqitur aktoren si gruan mĂ« tĂ« çliruar tĂ« FrancĂ«s. NĂ« vitin 1969, Bardot u zgjodh si modelja e parĂ« e jetĂ«s reale pĂ«r Marianne, simbolin e republikĂ«s franceze.
NĂ« fillim tĂ« viteve 1960, Bardot u shfaq nĂ« njĂ« sĂ«rĂ« filmash francezĂ« tĂ« profilit tĂ« lartĂ«, duke pĂ«rfshirĂ« dramĂ«n e nominuar pĂ«r çmimin Oscar tĂ« Henri-Georges Clouzot, âThe Truth, Very Private Affairâ tĂ« Louis Malle (pĂ«rballĂ« Marcello Mastroianni) dhe âContemptâ tĂ« Jean-Luc Godard. NĂ« gjysmĂ«n e dytĂ« tĂ« dekadĂ«s, Bardot pranoi njĂ« numĂ«r ofertash nga Hollywood. KĂ«to pĂ«rfshinin âViva Maria!â, njĂ« komedi tĂ« periudhĂ«s meksikane me Jeanne Moreau dhe âShalakoâ, njĂ« film western me Sean Connery.
Bardot pati gjithashtu njĂ« karrierĂ« paralele muzikore, e cila pĂ«rfshinte regjistrimin e versionit origjinal tĂ« âJe TâAime ⊠Moi Non Plusâ tĂ« Serge Gainsbourg, tĂ« cilin Gainsbourg e kishte shkruar pĂ«r tĂ« ndĂ«rsa ata kishin njĂ« lidhje jashtĂ«martesore. (E frikĂ«suar nga skandali pasi bashkĂ«shorti i saj i atĂ«hershĂ«m, Gunter Sachs, e zbuloi, Bardot i kĂ«rkoi Gainsbourg tĂ« mos e publikonte; ai vazhdoi ta riregjistronte atĂ« me Jane Birkin, duke rezultuar nĂ« njĂ« sukses tĂ« madh komercial.)
MegjithatĂ«, Bardot e gjeti presionin e famĂ«s gjithnjĂ« e mĂ« bezdisĂ«s, duke i thĂ«nĂ« âThe Guardianâ nĂ« vitin 1996: âĂmenduria qĂ« mĂ« rrethonte gjithmonĂ« dukej joreale. Nuk isha kurrĂ« e pĂ«rgatitur vĂ«rtet pĂ«r jetĂ«n e njĂ« ylli.â
Ajo u tërhoq nga aktrimi në vitin 1973, në moshën 39 vjeç. Fokusi i saj kryesor u bë aktivizmi për mbrojtjen e kafshëve, duke u bashkuar me protestat kundër gjuetisë së fokave në vitin 1977 dhe duke themeluar Fondacionin Brigitte Bardot në vitin 1986.
MĂ« pas, Bardot u dĂ«rgoi letra proteste udhĂ«heqĂ«sve botĂ«rorĂ« pĂ«r çështje tĂ« tilla si shfarosja e qenve nĂ« Rumani, vrasja e delfinĂ«ve nĂ« Ishujt Faroe dhe therja e maceve nĂ« Australi. Ajo gjithashtu shprehu rregullisht pikĂ«pamje tĂ« hapura mbi therjen fetare tĂ« kafshĂ«ve. NĂ« vitin 2003, nĂ« librin e saj âNjĂ« britmĂ« nĂ« heshtjeâ, ajo pĂ«rkrahu politikĂ«n e krahut tĂ« djathtĂ« dhe sulmoi burrat dhe lezbiket gej, mĂ«suesit e shkollave dhe tĂ« ashtuquajturin âislamizim tĂ« shoqĂ«risĂ« francezeâ, duke marrĂ« njĂ« dĂ«nim pĂ«r nxitje tĂ« urrejtjes racore.
Bardot kishte njĂ« histori tĂ« gjatĂ« nĂ« mbĂ«shtetjen e Frontit Nacional tĂ« FrancĂ«s. PĂ«r kĂ«tĂ« i tha gazetĂ«s âThe Guardianâ: âLidhur me rritjen e tmerrshme tĂ« imigracionit, unĂ« i ndaj plotĂ«sisht pikĂ«pamjet e [Jean-Marie Le Pen].â NĂ« vitin 2006, njĂ« letĂ«r drejtuar ministrit tĂ« brendshĂ«m tĂ« atĂ«hershĂ«m, Nicolas Sarkozy, tha se popullsia myslimane e FrancĂ«s po âshkatĂ«rronte vendin tonĂ« duke imponuar veprimet e sajâ.
Bardot u martua 4 herĂ«: me Vadim midis viteve 1952 dhe 1957, me Jacques Charrier midis viteve 1959 dhe 1962 (me tĂ« cilin pati njĂ« djalĂ«, Nicholas, nĂ« vitin 1960), me Sachs (1966-1969) dhe me ish-kĂ«shilltarin e Le Pen, Bernard dâOrmale, me tĂ« cilin u martua nĂ« vitin 1992. Ajo gjithashtu pati njĂ« numĂ«r marrĂ«dhĂ«niesh intime me njerĂ«z tĂ« profilit tĂ« lartĂ«
Nga Gazeta âSiâ- Kryetari i Lidhjes Demokratike tĂ« KosovĂ«s (LDK), Lumir Abdixhiku, u bĂ«ri thirrje qytetarĂ«ve qĂ« tĂ« dalin dhe tĂ« votojnĂ«.
Abdixhiku, pas votimit, u shpreh para gazetarëve se shpreson që qytetarët të votojnë për zhvillim dhe stabilitet.
âUroj qĂ« qytetarĂ«t e KosovĂ«s, tĂ« cilĂ«t pĂ«rcaktojnĂ« fatin e katĂ«r viteve tĂ« ardhshme, tĂ« zgjedhin zhvillim, stabilitet dhe njĂ« tĂ« ardhme euroatlantike, duke u larguar nga zymtĂ«sia, bllokada dhe pĂ«rçarja qĂ« na ka shoqĂ«ruar gjatĂ« kĂ«tyre viteveâ, deklaroi Abdixhiku.
Para Abdixhikut kanë votuar edhe tre kandidatët e tjerë që garojnë për pozitën e kryeministrit: Albin Kurti, Bedri Hamza dhe Ramush Haradinaj.
LDK-ja kishte pranuar dy ftesa nga Lëvizja Vetëvendosje për të bërë koalicion, por të dyja u refuzuan nga kjo parti për shkak të mospajtimeve politike.
Nga Gazeta âSiâ- Kryeministri Edi Rama ka reaguar publikisht pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« lidhur me hetimin e SPAK ndaj AgjencisĂ« KombĂ«tare tĂ« ShoqĂ«risĂ« sĂ« Informacionit (AKSHI) dhe tenderĂ«t e kĂ«tij institucioni, duke marrĂ« nĂ« mbrojtje drejtoreshĂ«n Mirlinda Karçanaj.
GjatĂ« Podkastit âFLASIMâ, Rama e cilĂ«soi akuzĂ«n ndaj Karçanajt si âtĂ« hatashmeâ, duke theksuar se e vĂ«rteta mund tĂ« dalĂ« vetĂ«m nga procesi gjyqĂ«sor dhe jo nga ajo qĂ« ai e quajti â700 tenxheret e çorbĂ«s politike dhe mediatikeâ.
Rama theksoi se sipas tij Karçanaj ka udhëhequr me dije, vullnet dhe përkushtim realizimin e vizionit qeverisës për transformimin digjital të shtetit shqiptar.
âAKSHI pĂ«rballet sot me njĂ« hetim nga SPAK pĂ«r pĂ«rdorimin e fondeve dhe Mirlinda Karçanaj, qĂ« ka udhĂ«hequr jetĂ«simin e vizionit tonĂ« pĂ«r transformimin digjital tĂ« qeverisĂ« pĂ«r 12 vite me radhĂ«, gjendet nĂ«n njĂ« masĂ« sigurie me njĂ« akuzĂ« tĂ« hatashme. PĂ«r kĂ«tĂ« duhet pritur me durim vetĂ«m drejtĂ«siaâ, u shpreh Rama.
Ai e lidhi reagimin e tij edhe me raportin më të fundit të Bankës Botërore, GovTech Maturity Index 2025, i cili vlerëson nivelin e transformimit digjital të sektorit publik në 197 vende të botës.
Rama tha se Shqipëria ka bërë një përparim të jashtëzakonshëm, duke u renditur në vendin e 14-të, nga vendi i 64 që mbante në vitin 2022.
Sipas tij, ky rezultat është fryt i drejtpërdrejtë i punës së AKSHI-t dhe ekipit të drejtuar nga Karçanaj. Shqipëria, tha Rama, jo vetëm që vijon të jetë pjesë e Grupit A, grupi me maturitet të lartë digjital, por ka arritur 0.939 pikë nga maksimumi 1, duke lënë pas vende si Danimarka, Singapori dhe Mbretëria e Bashkuar.
Kryeministri theksoi se raporti i Bankës Botërore është objektiv dhe profesional, por nënvizoi se ai nuk justifikon asnjë shkelje të mundshme të ligjit.
âNĂ«se ka pasur shkelje, kĂ«tĂ« mund ta thotĂ« vetĂ«m drejtĂ«siaâ, tha Rama, duke shtuar se zhurma politike dhe mediatike sipas tij nuk e zhbĂ«n dot rezultatin e arritur nga ShqipĂ«ria nĂ« fushĂ«n e qeverisjes digjitale.
Nga Gazeta âSiâ- Kandidati pĂ«r kryeministĂ«r i PartisĂ« Demokratike e KosovĂ«s, Bedri Hamza, ka shfrytĂ«zuar tĂ« drejtĂ«n e tij tĂ« votĂ«s nĂ« KomunĂ«n e MitrovicĂ«s.
Në një prononcim për media, Hamza, tha se pret rezultat të mirë, duke ftuar kështu qytetarët që të dalin sa më masivisht për të shfrytëzuar të drejtën e tyre.
âI ftoj tĂ« gjithĂ« qytetarĂ«t e KosovĂ«s qĂ« tĂ« votojnĂ«, tĂ« votojnĂ« sipas bindjeve tĂ« tyre tĂ« lira. Jam i bindur qĂ« kjo do tĂ« jetĂ« njĂ« ditĂ« e qetĂ« njĂ« ditĂ« e mirĂ«. Pres rezultat tĂ« mirĂ«. Uroj qĂ« gjithçka tĂ« shkojĂ« mbarĂ«â.
Nga Gazeta âSiâ- Kandidati i LĂ«vizjes VetĂ«vendosje pĂ«r kryeministĂ«r tĂ« KosovĂ«s, Albin Kurti, votoi nĂ« PrishtinĂ« rreth orĂ«s 9:40.
âShpresoj qĂ« pjesĂ«marrja tĂ« jetĂ« masiveâ, tha Kurti para gazetarĂ«ve.
Sipas tij, sa më e lartë të jetë pjesëmarrja, aq më e mirë do të jetë cilësia e zgjedhjeve dhe legjitimiteti i institucioneve që do të dalin prej tyre. Kurti iu drejtua mediave në shqip, anglisht dhe serbisht.
Ai foli edhe për çështjen e koalicionit, duke thënë se koalicioni që ishte refuzuar, është rezultat i zgjedhjeve që po mbahen sot.
âUnĂ« kam ofruar koalicion nĂ« prillin edhe majin e kĂ«tij viti. Sot jemi nĂ« zgjedhjet e parakohshme pikĂ«risht sepse u refuzuan koalicionet.
Uroj qĂ« legjislatura e 10 tĂ« konstituohet sa mĂ« shpejt dhe ta formojmĂ« qeverinĂ« sa mĂ« shpejt. Shpresoj qĂ« pjesĂ«marrja do tĂ« jetĂ« masive sepse ndikon edhe nĂ« cilĂ«sinĂ« e zgjedhjeve dhe nĂ« legjitimitetin e institucioneveâ.
Nga Gazeta âSiâ- NdonjĂ«herĂ« karikaturistĂ«t janĂ« vĂ«zhguesit mĂ« tĂ« mprehtĂ« tĂ« realitetit.
Pak para zgjedhjeve parlamentare nĂ« KosovĂ«, qĂ« mbahen kĂ«tĂ« tĂ« diel, karikaturisti i njohur Jeton Mikullovci vizatoi njĂ« aeroplan, njĂ« anije, njĂ« autobus udhĂ«timi dhe njĂ« makinĂ« me targĂ«n âDiasporaâ. NĂ« timonin e secilit mjet ndodhet njĂ« Babagjysh i Vitit tĂ« Ri.
ĂshtĂ« fundi i dhjetorit dhe qytetet e fshatrat e KosovĂ«s po ringjallen. Tani Ă«shtĂ« koha e kthimeve nĂ« atdhe: e njerĂ«zve qĂ« janĂ« sistemuar nĂ« ZvicĂ«r, Gjermani, Austri apo gjetkĂ« nĂ« EvropĂ«n PerĂ«ndimore.
NĂ« shtĂ«pi ata nuk quhen pa arsye âBabagjyshĂ« tĂ« Vitit tĂ« Riâ: diaspora jo vetĂ«m qĂ« mbĂ«shtet familjarĂ«t, por mban gjallĂ« edhe ekonominĂ« e vendit. Vitin e kaluar, nga diaspora drejt KosovĂ«s u dĂ«rguan 1.32 miliardĂ« euro â qĂ« pĂ«rbĂ«jnĂ« 12.7 pĂ«r qind tĂ« Prodhimit tĂ« BrendshĂ«m Bruto.
19 mijë votues në Zvicër
Diaspora ka ndikim edhe politik â aq sa mund tĂ« pĂ«rcaktojĂ« rezultatin e zgjedhjeve. Rreth 80 mijĂ« kosovarĂ« me banim jashtĂ« vendit janĂ« regjistruar pĂ«r zgjedhjet parlamentare, prej tyre gati 19 mijĂ« nĂ« ZvicĂ«r. Ata votojnĂ« me postĂ« ose nĂ« pĂ«rfaqĂ«sitĂ« diplomatike. ShumĂ« tĂ« tjerĂ« do ta hedhin votĂ«n nĂ« KosovĂ«, pasi festat i kalojnĂ« nĂ« atdhe.
Sipas mediave lokale, që nga mesi i dhjetorit gati 400 mijë njerëz kanë hyrë në Kosovë. Vetëm nga Zvicra, të premten pritej të uleshin nëntëmbëdhjetë avionë në aeroportin e Prishtinës. Sipas Bankës Botërore, më shumë se 700 mijë njerëz me prejardhje kosovare jetojnë jashtë vendit. Në vetë Kosovën jetojnë rreth 1.6 milionë banorë.
Fushatë zgjedhore edhe në Zyrih dhe Grenchen
Fushata zgjedhore prej kohĂ«sh po zhvillohet edhe jashtĂ« vendit. NĂ« mesin e dhjetorit, kryeministri Albin Kurti nga lĂ«vizja e majtĂ« VetĂ«vendosje kĂ«rkoi vota nĂ« Zyrih dhe i vlerĂ«soi anĂ«tarĂ«t e diasporĂ«s si âheronj tĂ« heshturâ. Por edhe rivalĂ«t po mobilizohen: nĂ« Grenchen u mblodhĂ«n simpatizantĂ« tĂ« Lidhjes Demokratike tĂ« KosovĂ«s. Kjo forcĂ« politike, sot e treta pĂ«r nga fuqia, udhĂ«hoqi nĂ« vitet 1990 rezistencĂ«n paqĂ«sore kundĂ«r shtypjes serbe.
Jo tĂ« gjithĂ« janĂ« tĂ« kĂ«naqur me rolin e diasporĂ«s nĂ« politikĂ«n kosovare. Disa gazetarĂ« sensacionalistĂ« nĂ« PrishtinĂ« kanĂ« kĂ«rkuar madje tâu hiqet e drejta e votĂ«s kosovarĂ«ve jashtĂ« vendit. Kjo Ă«shtĂ« megjithatĂ« jorealiste: sipas KushtetutĂ«s, çdo qytetar dhe qytetare e vendit mbi moshĂ«n 18 vjeç ka tĂ« drejtĂ« vote.
KritikĂ«t e akuzojnĂ« VetĂ«vendosjen se po e instrumentalizon diasporĂ«n. Premtimi i Kurtit pĂ«r tĂ« qeverisur me âduar tĂ« pastraâ gjen jehonĂ« te tĂ« mĂ«rguarit: duke jetuar nĂ« shtete me sundim funksional tĂ« ligjit, ata reagojnĂ« veçanĂ«risht ndjeshĂ«m ndaj korrupsionit dhe nepotizmit nĂ« atdhe.
Një ngërç dhjetëmujorsh
Bilanci i Kurtit që nga fitorja e tij e bujshme në zgjedhjet e vitit 2021 është zhgënjyes. Edhe pse arriti të frenojë korrupsionin sistemik të partive të vjetra të rrënjosur që nga fundi i luftës më 1999, ai u rrethua me ministra të papërvojë, disa edhe të paaftë. Reformat e rëndësishme dhe projektet infrastrukturore mbetën pezull. Ai nuk e shfrytëzoi shumicën absolute për të forcuar kohezionin e brendshëm të vendit. Përkundrazi, opozitës iu qas me përçmim dhe humbi mundësinë për të ndërtuar ura politike.
Zgjedhjet parlamentare tĂ« kĂ«saj tĂ« diele janĂ« tashmĂ« tĂ« dytat kĂ«tĂ« vit. NĂ« fillim tĂ« shkurtit, VetĂ«vendosje doli partia mĂ« e madhe, por nuk arriti shumicĂ«n absolute. Pasoi njĂ« ngĂ«rç dhjetĂ«mujorsh, gjatĂ« tĂ« cilit Kurti nuk gjeti partner koalicioni. Me partitĂ« qĂ« dolĂ«n nga Ushtria Ălirimtare e KosovĂ«s (UĂK), kryeministri nuk pranoi tĂ« bashkĂ«qeverisĂ« â ai i konsideron ato pĂ«rgjegjĂ«se pĂ«r korrupsionin endemik nĂ« vend.
Nga ana tjetër, Lidhja Demokratike e Kosovës refuzoi bashkëpunimin me Kurtin, duke e akuzuar për populizëm dhe për përkeqësim të marrëdhënieve me aleatët perëndimorë. Arsyeja qëndron te veprimet e njëanshme të Kurtit: ai shpesh merrte vendime pa u konsultuar më parë me SHBA-në dhe BE-në, çka solli tensione diplomatike.
Një mbret i nëntokës mbetet i paprekur
Në thelb, bëhet fjalë për përpjekjen e qeverisë për ta vënë veriun e Kosovës, të banuar kryesisht nga serbë, nën kontrollin shtetëror. Ky rajon ishte për vite me radhë i drejtuar nga Beogradi përmes partisë Lista Serbe dhe aktorëve të krimit të organizuar.
Situata u pĂ«rshkallĂ«zua nĂ« fund tĂ« vitit 2022, kur qeveria qendrore nĂ« PrishtinĂ« kĂ«rkoi qĂ« automjetet nĂ« veri tĂ« pajiseshin me targa kosovare. Me urdhĂ«r nga Beogradi, policĂ«t e pakicĂ«s serbe dhanĂ« dorĂ«heqjen dhe kthyen uniformat; edhe gjyqtarĂ«t dhe kryetarĂ«t e komunave braktisĂ«n postet e tyre nĂ« shenjĂ« proteste. NjĂ« vit mĂ« vonĂ«, zĂ«vendĂ«skryetari i ListĂ«s Serbe, Milan Radoiçiç, organizoi njĂ« sulm terrorist nĂ« veri tĂ« KosovĂ«s, ku u vra njĂ« polic. Radoiçiç, njĂ« bashkĂ«punĂ«tor i ngushtĂ« i presidentit autokrat serb Aleksandar Vuçiç, u arratis nĂ« Serbi bashkĂ« me dhjetĂ«ra persona tĂ« armatosur. Atje jeton ende sot â i paprekur nga drejtĂ«sia serbe.
Diplomatët perëndimorë kërkojnë dialog
Në tetor, serbët i dhanë fund bojkotit dhe morën pjesë në zgjedhjet lokale. Kandidatët e Listës Serbe fituan në nëntë komuna, përfshirë katër në veri të vendit.
Marrja e pushtetit kaloi paqĂ«sisht â gjĂ« qĂ« u vlerĂ«sua nga Brukseli dhe Uashingtoni. Si reagim, BE-ja hoqi disa sanksione ndaj KosovĂ«s, siç ishte ngrirja e fondeve tĂ« zhvillimit.
Pavarësisht këtij lehtësimi, diplomatët perëndimorë vazhdojnë të jenë të pakënaqur me kursin e ashpër dhe pa kompromis të Kurtit në veri. Edhe zëra nga shoqëria civile në Prishtinë kërkojnë që ai të intensifikojë dialogun me pakicën serbe.
Por një nismë e tillë shpesh është e pamundur: çdo serb që bashkëpunon me institucionet kosovare shpallet tradhtar nga Beogradi dhe vihet nën presion.// Tages Anzeiger
Nga Gazeta âSiâ- Nga ora 7:00 deri nĂ« ora 19:00 rreth 2 milionĂ« shtetas kosovarĂ« me tĂ« drejtĂ« vote do tĂ« kenĂ« mundĂ«si tĂ« ushtrojnĂ« tĂ« drejtĂ«n e votimit pĂ«r zgjedhjet e parakohshme pĂ«r Kuvendin e KosovĂ«s.
Prej tyre, 1.019,891 janë burra dhe 979.314 gra. Jashtë Kosovës ishin regjistruar 77.085 votues te cilët gjithashtu patën mundësi të votojnë përmes procedurave të përcaktuara nga KQZ.
Sipas të dhënave të Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, deri në orën 14:00 kanë votuar mbi 18 për qind, apo mbi 160 mijë qytetarë.
Komuna me numrin më të madh të votuesve mbetet Prishtina me 219.517 qytetarë me të drejtë vote, e ndjekur nga Prizreni me 187.233 dhe Ferizaj me 121.287.
Në garë janë 24 subjekte politike, prej tyre 18 parti politike, 3 koalicione, dy iniciativa qytetare dhe një kandiat i pavarur. Për 120 ulëset e Parlamentit të Kosovës po garojnë 1800 kandidatë.
Koalicioni Demokracia në Veprim (DnV), që po monitoron zgjedhjet e parakohshme parlamentare në Kosovë, bëri të ditur se vetëm 3% e vendvotimeve janë hapur me vonesë, kryesisht për shkak të mungesës së komisionerëve, ndërsa në dy vendvotime shkak ishte edhe ndërprerja e energjisë elektrike.
Një numër i vogël vendvotimesh pati probleme me kamerat dhe vendosjen e kabinave, ndërsa 16% e qendrave nuk kanë infrastrukturë adekuate për personat me aftësi të kufizuara, sipas raportit të DnV-së.
Rreth 100 prokurorë të shtetit dhe zyrtarë të sistemit prokurorial janë angazhuar në mbarë Kosovën për të garantuar mbrojtjen e votës së lirë dhe integritetin e procesit zgjedhor në zgjedhjet e parakohshme për Kuvendin e Republikës së Kosovës.
Më 9 shkurt në zgjedhjet e rregullta parlamentare, sipas numrit të ulëseve që siguruan në Kuvendin e Kosovës, partitë u renditën kështu: LVV me 48 deputetë; PDK me 24 deputetë; LDK me 20 deputetë; Lista Serbe me 9 deputetë, AAK-Nisma me 8 deputetë
Nga Gazeta âSiââ Sekretari i PĂ«rgjithshĂ«m i NATO-s, Mark Rutte, hodhi poshtĂ« tĂ« premten thirrjet qĂ« Europa tĂ« marrĂ« pĂ«rsipĂ«r mbrojtjen e saj e vetme, duke thĂ«nĂ« se aleanca mund tĂ« mbĂ«shtetet ende te SHBA-ja.Â
Komentet vijnĂ« pas publikimit tĂ« njĂ« strategjie tĂ« sigurisĂ« kombĂ«tare nga administrata Trump, e cila u bĂ«n thirrje aleatĂ«ve tĂ« ândajnĂ« barrĂ«nâ dhe tĂ« marrin âpĂ«rgjegjĂ«sinĂ« kryesore pĂ«r rajonet e tyreâ, dhe vijnĂ« pas shqetĂ«simeve tĂ« pĂ«rsĂ«ritura mbi qĂ«ndrimin ushtarak afatgjatĂ« tĂ« Uashingtonit nĂ« kontinent.
Europa duhet të shpenzojë më shumë për sigurinë e saj, por përkrah SHBA-së, tha Rutte në një intervistë.
âJam absolutisht i bindur se SHBA-tĂ« e mbĂ«shtesin plotĂ«sisht NATO-n. Nuk ka dyshim pĂ«r kĂ«tĂ«â, tha Rutte.
Në qershor, udhëheqësit e NATO-s u zotuan të rrisin shpenzimet e tyre ushtarake në 3.5% të PBB-së së tyre, së bashku me 1.5% të shpenzimeve më të gjera të mbrojtjes.
Deri mĂ« tani, vetĂ«m Polonia dhe Lituania janĂ«Â Â mbi 4%, ndĂ«rsa mĂ« shumĂ« se gjysma e vendeve tĂ« NATO-s mbeten pas rreth 2%, sipas vlerĂ«simeve tĂ« NATO-s .Â
Rutte deri më tani ka këmbëngulur që Uashingtoni do të mbetet i angazhuar në kontinent, pavarësisht njoftimit për ripozicionimin e një brigade luftarake nga Rumania përsëri në SHBA tetorin e kaluar.
Ky veprim shĂ«noi hapin e parĂ« konkret nĂ«n administratĂ«n Trump drejt njĂ« reduktimi tĂ« pritur tĂ« pranisĂ« ushtarake amerikane nĂ« EvropĂ«.Â
Fjalët e tij vijnë gjithashtu ndërsa aleatët evropianë presin Rishikimin e ardhshëm Global të Qëndrimit të SHBA-së, i cili pritet të zhvendosë burimet nga Evropa në rajonin Indo-Paqësor. SHBA-të gjithashtu kanë ndaluar mbështetjen ushtarake për Ukrainën që nga marsi, duke i lënë evropianët të plotësojnë boshllëqet .
Nga Gazeta âSiâ- Kryetari i PartisĂ« Demokratike, Sali Berisha, nga Manza ku ka zhvendosur takimet e âFoltoresâ, ka bĂ«rĂ« thirrje pĂ«r intensifikimin e protestave dhe rikthimin e pĂ«rditshĂ«m nĂ« shesh, duke e cilĂ«suar kĂ«tĂ« si rrugĂ«n e vetme pĂ«r largimin e kryeministrit Edi Rama.
Berisha deklaroi se beteja e opozitës ka nisur fillimisht në parlament dhe më pas në sheshe, duke theksuar se opozita aktuale është një opozitë e vërtetë dhe e vendosur. Ai u shpreh se Partia Demokratike nuk është dhe nuk do të jetë kurrë parti e dhunës, pavarësisht zemërimit të qytetarëve, duke nënvizuar se përmbysjet më të mëdha në historinë e saj janë arritur përmes qëndresës paqësore.
Duke sjellë shembuj historikë, Berisha kujtoi vitin 1991, kur regjimi komunist u rrëzua pa përdorur armë, si dhe vitin 1997, kur sipas tij, dhuna u mposht me votë. Ai theksoi se edhe sot, përzënia e qeverisë do të vijë vetëm përmes mjeteve demokratike dhe paqësore.
Kreu i PD-së vlerësoi qëndresën e deputetëve opozitarë në parlament dhe protestën e 22 dhjetorit, duke theksuar se ato patën jehonë të jashtëzakonshme ndërkombëtare dhe përbënin një fitore në rrafshin e së drejtës.
Berisha u bëri thirrje qytetarëve që, në një datë të caktuar, të zënë sheshin dhe të rikthehen aty çdo natë, derisa qeveria të largohet.
âSheshi duhet tĂ« jetĂ« i yni dhe Edi Rama ikĂ«n si miâ, u shpreh ai. NĂ« fund, Berisha deklaroi se viti 2026 do tĂ« nisĂ« si njĂ« mision pĂ«r pĂ«rmbysjen e asaj qĂ« ai e quajti âdiktaturĂ« tĂ« dytĂ«â, duke shprehur bindjen se populli opozitar do tĂ« jetĂ« nĂ« lartĂ«sinĂ« e kĂ«tij misioni.
Nga Gazeta âSiâ- Kryetari i PartisĂ« Demokratike, Sali Berisha, pĂ«rsĂ«riti nga Manza, aty ku zhvilloi foltoren e radhĂ«s, se kryeministrin Edi Rama sipas tij vodhi zgjedhjet.
âErdhĂ«m nĂ« zgjedhje, zhvilluam fushatĂ«n elektorale mĂ« tĂ« bukur, programin mĂ« tĂ« shkĂ«lqyer qĂ« ka njohur ky vend, ekspertizĂ«n, mĂ« tĂ« madhe. UnĂ«, kisha deklaruar nĂ« mĂ«nyrat mĂ« tĂ« pĂ«rsĂ«ritura se, me Edi RamĂ«n nuk ka zgjedhje. Sepse kur njĂ« kryeministĂ«r vendos tĂ« mos dorĂ«zojĂ« pushtetin, ai pastaj ka tĂ« gjitha mjetet nĂ« dorĂ« pĂ«r tĂ« shtypur votĂ«n, pĂ«r tĂ« manipuluar votĂ«n, pĂ«r tĂ« blerĂ« votĂ«nâ, tha Berisha.
Ai u shpreh se sipas tij tentuan që opozitën ta sulmonin në të gjitha mënyrat, por dështuan.
Sipas tij, Partia Demokratike me datĂ«n 11 maj nuk do humbiste kurrĂ« zgjedhjet nĂ« qoftĂ« se Edi Rama sâdo tĂ« do falte 2 miliardĂ« euro gjoba dhe kamata dy ditĂ« para zgjedhjeve.
âPartia Demokratike do fitonte zgjedhjet, nĂ« qoftĂ« se Edi Rama nuk do shpĂ«rndante 100 euro pĂ«r 760.000 votues. NĂ« qoftĂ« se Edi Rama sâdo mobilizonte rrogĂ«tarĂ«t e shtetit qĂ« janĂ« shĂ«rbĂ«torĂ«t tuaj, nuk do mobilizonte pĂ«r tĂ« grabitur votat tuaja, pĂ«r tĂ« kĂ«rcĂ«nuar ju.
Partia Demokratike do fitonte zgjedhjet, nĂ« qoftĂ« se bandat ndĂ«r mĂ« tĂ« rrezikshmet nĂ« EuropĂ«, ndĂ«r mĂ« tĂ« fuqishmet nĂ« EuropĂ«, kartelĂ«t e drogĂ«s, TroplinĂ«t, Suel Ăela, BajrĂ«t dhe me radhĂ« nuk do nxirrnin hanxharĂ«t e krimit kundĂ«r zgjedhĂ«sve dhe tĂ« diktonin atyre votĂ«n.
Nuk do tĂ« pĂ«rdornin paratĂ« e krimit pĂ«r tĂ« blerĂ« votĂ«. Por miq, 21-shi sâmund tĂ« pĂ«rsĂ«ritej mĂ«. Jo. Ai bĂ«ri kĂ«to dhe ne qĂ«ndruam me vendosmĂ«ri absolute. Ai bĂ«ri gjithçka tĂ« ndryshonte raportin e vĂ«zhguesve ndĂ«rkombĂ«tarĂ«, raport i cili nĂ« njĂ« farĂ« mĂ«nyre Ă«shtĂ« gjykimi, Ă«shtĂ« ligji ndĂ«rkombĂ«tar pĂ«r zgjedhjet e atij vendi ku zhvillohet. DĂ«shtoi, i kĂ«rcĂ«noi ata, pĂ«rdori tĂ« gjitha format, telefonata me kryeministra, me ministra e tĂ« tjera e tĂ« tjera me radhĂ«, por ne gjithashtu bĂ«mĂ« gjithçka dhe ne sâkishim asgjĂ« tjetĂ«r nĂ« dorĂ« pĂ«rveç fakteve tĂ« vĂ«rtetave qĂ« sillnit ju pĂ«r zgjedhjetâ, tha ai.
Nga Gazeta âSiâ- DeputetĂ«t e PartisĂ« Demokratike janĂ« paraqitur kĂ«tĂ« tĂ« premte, mĂ« 26 dhjetor, nĂ« ambientet e KĂ«shillit tĂ« Imunitetit dhe tĂ« Mandateve, por kanĂ« gjetur derĂ«n e sallĂ«s sĂ« mbledhjes tĂ« mbyllur.
Anëtarët e Partisë Demokratike i ishin drejtuar Kryetarit të Kuvendit, Niko Peleshi, me një kërkesë zyrtare për thirrjen e mbledhjes së Këshillit të premten, lidhur me çështjen e zëvendës kryeministres Belinda Balluku.
Sipas shkresës, demokratët kërkojnë që mbledhja të zhvillohet në orën 11:00, me rend dite vijimin e shqyrtimit të kërkesës së Prokurorisë së Posaçme (SPAK) për dhënien e autorizimit nga Kuvendi për arrestimin ose heqjen e lirisë së Ballukut.
Në dokument theksohet se kërkesa e SPAK lidhet drejtpërdrejt me procedurat kushtetuese që Kuvendi duhet të ndjekë në rastet që përfshijnë deputetë apo funksionarë të lartë shtetërorë.
Në shkresë nënvizohet se thirrja e mbledhjes është detyrim ligjor, në rastet kur ajo kërkohet nga gjysma e anëtarëve të Këshillit.
âKur thirrja bĂ«het me kĂ«rkesĂ« tĂ« 1/2 sĂ« anĂ«tarĂ«ve, Kryetari i Kuvendit ka detyrimin tĂ« njoftojĂ« rendin e ditĂ«s pĂ«r anĂ«tarĂ«t e tjerĂ« dhe palĂ«t e pĂ«rfshira nĂ« procesâ, thuhet nĂ« dokument.
NĂ« pĂ«rfundim, PD i bĂ«n thirrje Kryetarit tĂ« Kuvendit qĂ« tĂ« pĂ«rmbushĂ« detyrimin e tij ligjor dhe institucional, duke mos u kthyer â sipas saj â nĂ« pengesĂ« pĂ«r drejtĂ«sinĂ«.
Partia Demokratike ka reaguar edhe ndaj vendimit tĂ« kryeministrit Edi Rama pĂ«r tĂ« shtyrĂ« shqyrtimin e kĂ«rkesĂ«s sĂ« SPAK pĂ«r heqjen e imunitetit tĂ« Ballukut, duke e cilĂ«suar kĂ«tĂ« vendim si âakt puçist antikushtetuesâ.
âEdi Rama, nĂ« njĂ« akt puçist antikushtetues, njoftoi bllokimin e shqyrtimit tĂ« kĂ«rkesĂ«s sĂ« ProkurorisĂ« sĂ« Posaçme pĂ«r heqjen e imunitetit tĂ« zv.kryeministres deri nĂ« vendimin e GjykatĂ«s Kushtetueseâ, thuhet nĂ« deklaratĂ«n e selisĂ« blu.
Sipas PD-së, kryeministri ka urdhëruar ndërprerjen e shqyrtimit të kërkesës së SPAK nga Këshilli i Mandateve dhe Imunitetit, në kundërshtim me Kushtetutën dhe Rregulloren e Kuvendit, të cilat parashikojnë shqyrtimin dhe përfundimin e këtyre procedurave brenda afateve ligjore.
Nga Gazeta âSiâ- Presidenti i SHBA-ve, Donald Trump, njoftoi se gjatĂ« natĂ«s sĂ« Krishtlindjes, ushtria amerikane ka ndĂ«rmarrĂ« njĂ« operacion ushtarak âtĂ« fuqishĂ«m dhe vdekjeprurĂ«sâ kundĂ«r celulave tĂ« ISIS-it nĂ« veriperĂ«ndim tĂ« NigerisĂ«.
Përmes një mesazhi në rrjetin e tij social, Truth, Trump shpjegoi se sulmi u bë si hakmarrje për vrasjen brutale të të krishterëve të pafajshëm në atë rajon.
âNĂ«n drejtimin tim, vendi ynĂ« nuk do tĂ« lejojĂ« qĂ« terrorizmi radikal islamik tĂ« lulĂ«zojĂ«â, shkroi presidenti. Ai e cilĂ«soi aksionin e Pentagonit si âtĂ« pĂ«rsosurâ dhe shtoi njĂ« mesazh tĂ« ashpĂ«r.
âGĂ«zuar Krishtlindjet tĂ« gjithĂ«ve, pĂ«rfshirĂ« edhe terroristĂ«t e vdekur. Numri i tyre do tĂ« rritet nĂ«se vazhdojnĂ« masakrat ndaj tĂ« krishterĂ«veâ, tha ai.
Sipas Trump, ai i kishte paralajmĂ«ruar mĂ« parĂ« terroristĂ«t se do tĂ« pĂ«rballeshin me âferrinâ nĂ«se nuk ndalonin sulmet e tyre, dhe sipas tij, kjo ndodhi mbrĂ«mĂ«.
Edhe Komanda Ushtarake e SHBA-së në Afrikë (AFRICOM) konfirmoi operacionin. Ata sqaruan se sulmi u krye me kërkesë të autoriteteve nigeriane në shtetin e Sokotos.
Pete Hegseth, kreu i Pentagonit, përforcoi mesazhin e presidentit duke thënë se Departamenti i Luftës është gjithmonë gati të veprojë.
Ai falenderoi qeverinë e Nigerisë për bashkëpunimin dhe paralajmëroi se detaje të tjera rreth operacionit do të bëhen publike në vijim.
Nga Gazeta âSiâ- Diskutimet diplomatike mbi pĂ«rpjekjet pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« fund luftĂ«s nĂ« UkrainĂ« Ă«shtĂ« rindezur.
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky nĂ« orĂ«t e para tĂ« sĂ« premtes, nĂ« njĂ« postim nĂ« platformĂ«n X, tha se kishte njĂ« marrĂ«veshje pĂ«r tâu takuar me Donald Trump nĂ« âtĂ« ardhmen e afĂ«rtâ, duke shtuar se âshumĂ« gjĂ«ra mund tĂ« vendosen para Vitit tĂ« Riâ.
âRustem Umerov mĂ« informoi pĂ«r kontaktet e tij tĂ« fundit me palĂ«n amerikane. Nuk po humbasim asnjĂ« ditĂ«. RamĂ« dakord pĂ«r njĂ« takim nĂ« nivelin mĂ« tĂ« lartĂ« me Presidentin Trump nĂ« tĂ« ardhmen e afĂ«rt. ShumĂ« gjĂ«ra mund tĂ« vendosen para Vitit tĂ« Ri. Lavdi UkrainĂ«s!â, shkroi Zelensky.
Reagimi vjen vetëm 24 orë pasi vetë Zelensky zbuloi planin e ri prej 20 pikash për të cilin thuhet se kanë rënë dakord SHBA-të dhe Ukraina.
Nga Gazeta âSiâ- Nuk e di pse, rastĂ«sisht, kĂ«tĂ« mĂ«ngjes Krishtlindjeje po dĂ«gjoja kengĂ«n e Vaçe ZelĂ«s âRrisim jetĂ«n tonĂ«â⊠ndoshta nostalgjia âŠndoshta rastĂ«siaâŠpo pse rastĂ«sisht kĂ«tĂ« kĂ«ngĂ«, nĂ« njĂ« mĂ«ngjes Krishtlindjeje? Nuk besoj se mĂ« doli rastĂ«sisht nĂ« Youtube.
Nuk jam religjiozi tipik, megjithëse besoj. Përgjithësisht si të gjithë, në ditët e zakonshme nxitoj, tërë kohës me ngut dhe shpesh besoj se të gjithë i bëjmë pyetje vetes pse nxitojmë kaq rrëmujshëm kur ka kaq shumë gjëra që bëhen keq, dhe jashtë fuqisë tonë ?!. Atëherë pse?
Por jeta kështu e paska si tek teksti i këngës:  Rrjedhin o mëngjeset, rrjedhin si ujevara,Ja kështu mes njerëzve, jeta jonë hedh hapat.
Shpesh ecim mes njerëzve pa e kuptuar se edhe ne jemi pjesë e kësaj rrjedhe, një hap i vogël në një udhë të madhe. Por vjen një çast kur njeriu ndalet. Duhet të ndalet. Jo se jeta pushon, por sepse shpirti e kërkon këtë ndalesë.
Festat fetare janĂ« pikĂ«risht kĂ«to ndalesa tĂ« shenjta. Ato na shkĂ«pusin âsi me thikĂ«â nga e zakonshmja dhe na vendosin pĂ«rballĂ« vetes. NĂ« ato momente, negativiteti i ditĂ«s zbehet, zhurma hesht, dhe njeriu fillon tĂ« flasĂ« me shpirtin e vet. Kujtohesh pĂ«r njerĂ«zit, pĂ«r faljen, pĂ«r paqen. Jo si fjalĂ« tĂ« pĂ«rsĂ«ritura çdo ditĂ« ( klishe tĂ« rĂ«ndomta qe pĂ«rsĂ«riten) por si tĂ« vĂ«rteta qĂ« marrin peshĂ«,  sepse lindin nga heshtja.
Askush nuk është i parëndësishëm. Sado të vegjël të ndihemi, secili mund të shtojë një fjalë, një notë, në këngën e jetës së vet. Dhe kur këto nota bashkohen, bëhen kënga e një populli, e një kujtese të përbashkët, e një shprese që nuk shuhet por që ushqehet nga pak, ngadalë, nga secili prej nesh.
Edhe kur jemi poshtĂ«, edhe kur ndiejmĂ« se nuk kemi forcĂ«, jeta duhet rrokur. Jo me inat e cinizĂ«m, por me besimin e fĂ«mijĂ«s qĂ« kĂ«rkon krahĂ«t e nĂ«nĂ«s. âMĂ« merr nĂ« krahĂ«t e tuaâ nuk Ă«shtĂ« dobĂ«si, Ă«shtĂ« dorĂ«zim i besuar. ĂshtĂ« pranimi se njeriu ka nevojĂ« pĂ«r ngrohtĂ«si, pĂ«r dritĂ«, pĂ«r njĂ« puthje nĂ« ballĂ« nga dielli dhe hĂ«na â ditĂ«n dhe natĂ«n, gjithmonĂ«.
Në fund, jeta nuk kërkon madhështi. Kërkon praninë tonë. Një hap, një fjalë, një këngë të vogël. Dhe kjo mjafton që rrjedha të ketë kuptim. Ndaj unë i dua festat fetare sepse ato nuk janë thjesht ditë të veçanta në kalendar; ato janë momente kur njeriu ndalon me të vërtetë, kur bën një hap pas nga zhurma e përditshme dhe dëgjon shpirtin e vet. Në një botë ku gjithçka ecën shpejt dhe ku njerëzit shpesh humbasin midis detyrimeve dhe rutinës, festat ofrojnë një ndalesë të çmuar. Ato nuk janë rituale të dhunshme, nuk imponohen me forcë, por ndjekin një protokoll të vjetër, të trashëguar ndër breza, që udhëheq njeriun drejt vetes dhe drejt besimit të tij.
Festa nuk të lejon të veprosh jashtë rregullave; ato të japin strukturë dhe siguri, por jo kufizim. Në këtë kuptim, janë si një udhërrëfyes i brendshëm: të kujtojnë të ndalosh, të reflektosh, të falësh dhe të marrësh paqe dhe ngrohtësi. Edhe një fjalë e thjeshtë, një gjest i vogël, bëhet pjesë e një ritmi më të madh, të jetës dhe të komunitetit.
Në festat fetare, njeriu ndjen rëndësinë e vetes. E  pranisë së tij, edhe kur ndihet i vogël apo i pasigurt. Ato të kujtojnë që secili ka vlerë, që çdo hap, çdo fjalë e thjeshtë ka rëndësi dhe se nuk jemi kurrë të parëndësishëm. Përmes këtyre ditëve, ku protokollet dhe ritualet udhëheqin me butësi, njeriu lidhet më thellë me vetveten, me të tjerët dhe me besimin e tij.
Prandaj i dua festat fetare. Se aty filloj e flas me jetën time, të harruar dhe dorëzuar në ditët e tjera të vitit në fatin që shpesh na kanë paracaktuar të tjerët.
Nga Gazeta âSiâ- Raportohet se Steve Witkoff, PĂ«rfaqĂ«suesi Special i Presidentit tĂ« SHBA-sĂ«, Donald Trump, informoi Izraelin dhe ndĂ«rmjetĂ«suesit se faza e dytĂ« e planit tĂ« armĂ«pushimit nĂ« Gaza do tĂ« fillojĂ« nĂ« fillim tĂ« janarit.
Sipas një lajmi nga televizioni Channel 13 në Izrael, duke cituar një zyrtar të lartë izraelit, Witkoff informoi Izraelin dhe ndërmjetësuesit se faza e dytë e marrëveshjes për Gazën do të fillojë në fillim të janarit.
Në lajm vihet në dukje se Izraeli është i shqetësuar se Trump do të ushtrojë presion që faza e dytë të vazhdojë pa çarmatosur Gazën.
Presidenti i SHBA-së, Donald Trump njoftoi më 9 tetor se Izraeli dhe Hamasi kishin miratuar fazën e parë të planit të armëpushimit në Gaza gjatë negociatave që po zhvilloheshin në Egjipt.
Marrëveshja e nënshkruar në Egjipt ku u zhvilluan negociatat, hyri zbatim më 10 tetor me miratimin e qeverisë izraelite.
Pavarësisht marrëveshjes së armëpushimit të arritur në Rripin e Gazës, ushtria izraelite vazhdon herë pas here sulmet e saj ndaj palestinezëve me pretendime të ndryshme.
Më 17 nëntor, Këshilli i Sigurimit i OKB-së miratoi Rezolutën 2803, të paraqitur nga SHBA-ja, duke miratuar krijimin e një force ndërkombëtare kalimtare që do të shërbejë deri në fund të vitit 2027.
Sipas rezolutës, Gaza do të qeveriset gjatë periudhës së tranzicionit nga një organ jopolitik dhe teknokratik.
Kjo strukturë do të funksionojë nën mbikëqyrjen e një autoriteti të ri kalimtar, të quajtur Bordi i Paqes, i cili përfshin aktorë ndërkombëtarë. Presidenti i SHBA-së Trump do të kryesojë Bordin. Përveç disa liderëve botërorë, anëtar do të jetë edhe ish-kryeministri britanik Tony Blair.
Nga Gazeta âSiâ- NjĂ« vit i mbushur me pĂ«rmbysje, pĂ«rplasje dhe zhvillime me ndikim global pasqyrohet nĂ« bilancin e AgjencisĂ« Franceze tĂ« Lajmeve (AFP) pĂ«r vitin 2025.
Nga rikthimi i bujshëm i Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë dhe ekuilibrat e brishtë në Lindjen e Mesme dhe Ukrainë, te kryengritjet sociale të brezit Z, investimet kolosale në inteligjencën artificiale dhe fenomenet ekstreme klimatike që thyen rekorde, dhjetë ngjarje përcaktuan vitin dhe formësuan skenën ndërkombëtare, duke nxjerrë në pah një epokë pasigurie të thellë dhe transformimesh të mëdha.
Donald Trump, rikthimi i bujshëm
Pas rikthimit nĂ« ShtĂ«pinĂ« e BardhĂ« nĂ« janar pĂ«r njĂ« mandat tĂ« dytĂ«, republikani Donald Trump ndĂ«rmori njĂ« sĂ«rĂ« masash nĂ« kuadĂ«r tĂ« doktrinĂ«s sĂ« tij âAmerika e paraâ, duke pĂ«rdorur gjerĂ«sisht urdhra ekzekutivĂ«, edhe pse drejtĂ«sia bllokoi disa prej vendimeve tĂ« tij.
Sipas kundërshtarëve të tij, duke shpërfillur të drejtat themelore dhe ndarjen e pushteteve, Trump shënjestroi rivalët politikë, dërgoi njësi të Gardës Kombëtare në qytete të mëdha të drejtuara nga demokratët, u përpoq të frikësonte mediat dhe luftoi programet e diversitetit dhe përfshirjes. Ai zhvilloi gjithashtu një aktivitet të dendur diplomatik, me sukses të ndryshueshëm.
Megjithatë, sondazhet tregojnë rritje të pakënaqësisë së amerikanëve për çështjet ekonomike, veçanërisht për koston e jetesës. Humbje të ndjeshme në zgjedhjet lokale e kanë vendosur partinë e tij në një pozitë të brishtë përpara zgjedhjeve të mesit të mandatit presidencial, në vjeshtën e vitit 2026.
Armëpushim i brishtë në Gaza
Presioni amerikan çoi në një armëpushim mes Izraelit dhe Hamasit, dy vjet pas fillimit të luftës shkatërruese në Rripin e Gazës, e cila shpërtheu pas sulmit të paprecedentë të Hamasit më 7 tetor 2023 në territorin izraelit.
Armëpushimi lejoi një tërheqje të pjesshme të trupave izraelite nga Gaza, shkëmbimin e pengjeve të fundit të mbajtura gjallë në Gaza me palestinezë të burgosur në Izrael dhe rritjen e hyrjes së ndihmës humanitare, e cila megjithatë mbetet shumë më e ulët se nevojat, sipas OKB-së dhe organizatave joqeveritare.
Izraeli pret kthimin e trupit tĂ« fundit tĂ« njĂ« pengu pĂ«rpara nisjes sĂ« negociatave pĂ«r fazĂ«n e dytĂ« tĂ« armĂ«pushimit, e cila, sipas planit amerikan tĂ« miratuar nga OKB-ja, duhet tĂ« çojĂ« nĂ« çmilitarizimin e GazĂ«s. Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu ka deklaruar se shpreson qĂ« kjo fazĂ« tĂ« nisĂ« âshumĂ« shpejtâ, por dhuna vazhdon, me palĂ«t qĂ« akuzojnĂ« njĂ«ra-tjetrĂ«n pĂ«r shkelje tĂ« marrĂ«veshjes.
Tensionet rajonale vijojnë me sulmet izraelite ndaj bastioneve të Hezbollahut në Liban. Irani u godit gjithashtu nga sulme izraelite dhe amerikane ndaj objekteve të tij bërthamore gjatë një lufte 12-ditore në qershor. Në shtator, Izraeli shënjestroi drejtues të Hamasit me një sulm të paprecedentë në Katar.
Përpjekje të vështira për paqe në Ukrainë
Rikthimi i Donald Trump nĂ« pushtet shĂ«noi pĂ«rpjekjet e para serioze pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« fund pushtimit rus tĂ« UkrainĂ«s, qĂ« nisi nĂ« shkurt 2022.
Deklaratat e presidentit amerikan luhatën mes lavdërimeve dhe kritikave ndaj Vladimir Putinit dhe Volodymyr Zelenskyt. Në shkurt, Trump e sulmoi publikisht presidentin ukrainas në Zyrën Ovale, duke e akuzuar për mungesë mirënjohjeje ndaj SHBA-së.
Bisedimet e drejtpĂ«rdrejta mes rusĂ«ve dhe ukrainasve nĂ« Stamboll, si dhe mĂ« pas njĂ« samit TrumpâPutin nĂ« AlaskĂ«, nuk sollĂ«n pĂ«rparim konkret drejt paqes. NĂ« tetor, Uashingtoni shpalli sanksione ndaj sektorit rus tĂ« naftĂ«s.
MegjithatĂ«, nĂ« fund tĂ« nĂ«ntorit u zhvilluan negociata ndĂ«rkombĂ«tare mbi bazĂ«n e njĂ« drafti amerikan, i konsideruar fillimisht nga Kievi dhe aleatĂ«t evropianĂ« si tepĂ«r i favorshĂ«m pĂ«r MoskĂ«n. Pas njĂ« raundi tĂ« ri bisedimesh nĂ« dhjetor, Ukraina deklaroi se kishte âpĂ«rparimeâ, ndonĂ«se çështja e territoreve tĂ« pushtuara nga Rusia mbetet nĂ« ngĂ«rç.
Në terren, ushtria ruse vazhdoi avancimin e ngadaltë në lindje, pasi në mars zmbrapsi plotësisht forcat ukrainase nga rajoni kufitar rus i Kurskut. Moska intensifikoi sulmet ndaj infrastrukturës energjetike dhe hekurudhore të Ukrainës, ndërsa Kievi shënjestroi objekte nafte në Rusi.
Luftë tregtare globale
Duke argumentuar se marrëdhëniet tregtare ishin të pafavorshme për SHBA-në, Donald Trump shpalli valë pas vale tarifa shtesë për produktet e importuara, të ndryshme sipas vendeve ose zonave të origjinës. Ai vendosi gjithashtu tarifa specifike për sektorë strategjikë si çeliku, alumini dhe bakri.
Teksa vendet e prekura shqyrtonin ose zbatonin masa hakmarrëse, nisën negociata të ashpra që çuan në disa marrëveshje, përfshirë me Bashkimin Evropian dhe, në fund të tetorit, me Kinën, duke shënuar fillimin e një armëpushimi në një konflikt që tronditi ekonominë globale.
Negociatat dypalëshe me Kanadanë u pezulluan pas një reklame kundër proteksionizmit që presidenti amerikan e konsideroi fyese.
I detyruar të ulë koston e jetesës për amerikanët, Trump pranoi në mes të nëntorit të anulonte tarifat doganore për disa produkte ushqimore, si kafeja dhe mishi i viçit i importuar.
Një Papë i ri: Leoni XIV
Më 8 maj, në moshën 69-vjeçare, Robert Francis Prevost u bë Papa i parë amerikan, pas vdekjes së paraardhësit të tij Françesku, këshilltar i të cilit kishte qenë. Tym i bardhë u ngrit mbi Kapelën Sistine pas një konklave të shkurtër, që zgjati më pak se 24 orë.
I buzĂ«qeshur dhe diskret, i lindur nĂ« Ăikago dhe i konsideruar kardinal i moderuar, Prevost mori emrin Leoni XIV. Ish-misionar pĂ«r gati 20 vjet nĂ« Peru, shtetĂ«sinĂ« e tĂ« cilit e ka marrĂ«, ai vijon linjĂ«n e paraardhĂ«sit tĂ« tij me theks te mbĂ«shtetja pĂ«r tĂ« varfrit, emigrantĂ«t dhe mbrojtjen e mjedisit.
Njëkohësisht, ai u dha garanci edhe qarqeve konservatore, duke lejuar rikthimin e meshës tradicionale në Vatikan pas tre vitesh kufizimesh, ndërsa përjashtoi në afat të shkurtër shugurimin e grave dhe njohjen e martesave mes personave të të njëjtit seks.
Kryengritjet e brezit Z (12- 27 vjeçarët)
Në Azi, Afrikë dhe Amerikën Latine, të rinjtë e brezit Z (nën 30 vjeç) shtuan protestat për përmirësimin e kushteve të jetesës dhe kundër kufizimeve në rrjetet sociale apo korrupsionit të elitave.
Ata protestuan në Peru kundër pasigurisë në rritje dhe klasës politike, si dhe në Marok, ku autoritetet nisën reforma sociale, por edhe ndjekje penale ndaj mbi 2.000 personave.
Në vende të tjera, protestat e shtypura me dhunë u shndërruan në sfida të hapura ndaj pushtetit: pas trazirave në Nepal, kryeministri maoist K. P. Sharma Oli u detyrua të japë dorëheqjen.
NĂ« Madagaskar, protestat çuan nĂ« rrĂ«zimin e presidentit Andry Rajoelina nga ushtria. NĂ« Tanzani, tĂ« rinjtĂ« morĂ«n pjesĂ« masivisht nĂ« protesta paszgjedhore qĂ« u shtypĂ«n nĂ« gjak. Flamuri pirat i mangas âOne Pieceâ u shndĂ«rrua nĂ« simbol global tĂ« luftĂ«s kundĂ«r shtypjes.
Investime kolosale në inteligjencën artificiale
Gjigantët e teknologjisë dhe startup-et e specializuara po shpenzojnë shuma gjithnjë e më marramendëse për zhvillimin e inteligjencës artificiale. Sipas Gartner, shpenzimet globale për IA në vitin 2025 pritet të arrijnë rreth 1,5 trilionë dollarë, ndërsa vitin pasues të kalojnë 2 trilionë.
Vlerësimet astronomike në bursë, me Nvidia që në një moment kaloi 5 trilionë dollarë kapitalizim, kanë ngritur frikën e një flluske spekulative.
Shqetësimet u shtuan nga raste dezinformimi, akuza për shkelje të të drejtave të autorit dhe shkurtime masive vendesh pune, veçanërisht në Amazon. Në Kaliforni, prindërit e një adoleshenti që kreu vetëvrasje akuzuan ChatGPT se e kishte inkurajuar atë, çka çoi në forcimin e kontrolleve prindërore dhe miratimin e një ligji për rregullimin e chatbot-ëve.
Grabitje spektakolare në Luvër
Më 19 tetor, hajdutë të veshur si punëtorë hynë në mes të ditës në Muzeun e Luvrit duke përdorur një ashensor për zhvendosje dhe duke thyer një xham. Ata grabitën bizhuteri të kurorës me vlerë rreth 88 milionë euro brenda vetëm tetë minutash.
Gjatë arratisjes me skuter, u ra kurora e perandoreshës Eugjeni, e cila u gjet e dëmtuar. Ngjarja tronditi botën dhe nxori në pah mangësi serioze në sigurinë e muzeut më të famshëm në planet. Katër persona janë akuzuar, por plaçka ende nuk është gjetur.
Goditje amerikane në Karaibe dhe Paqësor
Që nga gushti, Uashingtoni vendosi një forcë të madhe ushtarake pranë Venezuelës, zyrtarisht për të luftuar trafikun e drogës drejt SHBA-së. Sulme të shumta në Karaibe dhe Paqësor ndaj anijeve të dyshuara për trafik droge shkaktuan rreth 100 viktima, duke ngritur pikëpyetje mbi ligjshmërinë e operacioneve.
Karakasi i sheh kĂ«to veprime si pretekst pĂ«r rrĂ«zimin e presidentit NicolĂĄs Maduro dhe grabitjen e rezervave tĂ« naftĂ«s. SHBA shpalli âbllokadĂ« tĂ« plotĂ«â ndaj cisternave tĂ« sanksionuara dhe ofroi shpĂ«rblim 50 milionĂ« dollarĂ« pĂ«r arrestimin e MadurĂ«s.
Rekorde të fenomeneve ekstreme klimatike
Përmbytje vdekjeprurëse, stuhi të fuqishme⊠Fenomenet ekstreme u shtuan në frekuencë dhe intensitet për shkak të ndryshimeve klimatike, sipas shkencëtarëve.
Cikloni Melissa shkatërroi rajone të tëra të Xhamajkës dhe përmbyti Haitin e Kubën. Filipinet u goditën nga disa tajfune radhazi, ndërsa Vietnami, Sri Lanka dhe Indonezia pësuan dëme të rënda dhe humbje jetësh.
Në Evropë, zjarret pyjore arritën nivele rekord gjatë verës. Në SHBA, zjarre të shkaktuara nga rrufetë çuan në mbylljen e pjesës veriore të Kanionit të Madh në Arizona për pjesën e mbetur të sezonit turistik.
Login
