Fondi Monetar Ndërkombëtar ka publikuar raportin për Shqipërinë në vijim të misionit të mbajtur në nëntor, ku vlerëson se vendi ynë vijon të ketë një nga normat më të larta të rritjes ekonomike në Evropë, e nxitur kryesisht nga turizmi dhe konsumi privat.
Sipas raportit të FMN-së, ekonomia shqiptare ka shënuar performancë të fortë edhe pas pandemisë, me një rritje mesatare prej 4.3%, ndërsa për vitin 2025 parashikohet një rritje prej 3.5% dhe 3.6% në vitin 2026.
Turizmi mbetet një nga shtyllat kryesore të ekonomisë, duke dhënë mbështetje të qëndrueshme për prodhimin ekonomik, edhe pse pritet një moderim gradual i ritmeve të rritjes.
âShqipĂ«ria ka arritur njĂ« rritje tĂ« fortĂ« tĂ« PBB-sĂ« reale, tĂ« nxitur nga shĂ«rbimet e ndĂ«rtimit dhe turizmit nĂ« vitet e fundit. Hendeku i prodhimit vlerĂ«sohet tĂ« jetĂ« pozitiv, ndĂ«rsa treguesit ekonomikĂ« dhe besimit tĂ« konsumatorit janĂ« nĂ« ose mbi mesataret historikeâ, thuhet nĂ« raport.
Inflacioni vlerësohet të jetë në nivele të ulëta dhe të qëndrueshme, me parashikimin që të rritet gradualisht nga 2.2% në vitin 2025 drejt objektivit 3% në gjysmën e dytë të vitit 2026, i ndikuar nga tregu i ngushtë i punës dhe rritja e pagave.
âInflacioni total pritet tĂ« rritet gradualisht nga 2.2% nĂ« vitin 2025 drejt objektivit 3% nĂ« gjysmĂ«n e dytĂ« tĂ« vitit 2026, nĂ« kushtet e njĂ« tregu pune tĂ« shtrĂ«nguar dhe rritjes sĂ« pagave. Deficiti i llogarisĂ« korrente parashikohet nĂ« 2.8% tĂ« PBB-sĂ« nĂ« vitin 2025 dhe pritet tĂ« zgjerohet gradualisht nĂ« rreth 3.5% tĂ« PBB-sĂ« nĂ« afatmesĂ«m, pĂ«r shkak tĂ« rritjes sĂ« tĂ« ardhurave tĂ« disponueshme dhe shpenzimeve publike kapitale qĂ« nxisin importet.â, lexohet nĂ« raport.
Ndërkohë, borxhi publik ka ardhur në rënie falë disiplinës fiskale, ndërsa rezervat valutore mbeten të forta, duke përmirësuar ndjeshëm pozicionin e jashtëm të vendit.
âDisiplina fiskale ka çuar nĂ« njĂ« ulje tĂ« ndjeshme tĂ« borxhit publik, ndĂ«rsa politika monetare proaktive ka ndihmuar nĂ« uljen e inflacionit nĂ«n objektiv. NjĂ«kohĂ«sisht, çekuilibrat e jashtĂ«m janĂ« tkurrur ndjeshĂ«m dhe rezervat valutore janĂ« tĂ« forta, duke e vendosur pozicionin e jashtĂ«m tĂ« ShqipĂ«risĂ« mbi nivelin e justifikuar nga faktorĂ«t themelorĂ«. NĂ« kĂ«tĂ« kontekst, qeveria po avancon reforma tĂ« guximshme pĂ«r tĂ« siguruar anĂ«tarĂ«simin nĂ« BE deri nĂ« vitin 2030.â, vazhdon mĂ« tej raporti.
Megjithatë, raporti thekson se ruajtja e stabilitetit makroekonomik kërkon vijimin e reformave të brendshme, veçanërisht në rritjen e të ardhurave buxhetore, forcimin e administratës tatimore dhe përmirësimin e cilësisë së shpenzimeve publike.
Sa i pĂ«rket sektorit financiar, FMN vlerĂ«son se sistemi bankar shqiptar Ă«shtĂ« i qĂ«ndrueshĂ«m, i mirĂ«kapitalizuar dhe fitimprurĂ«s, por paralajmĂ«ron pĂ«r rreziqe: âNĂ« sektorin financiar, sistemi bankar paraqitet i qĂ«ndrueshĂ«m, i mirĂ«kapitalizuar dhe fitimprurĂ«s, por rreziqet nga kreditimi i shpejtĂ«, veçanĂ«risht nĂ« pasuritĂ« e paluajtshme, mbeten prezente. FMN rekomandon forcimin e instrumenteve makroprudenciale, pĂ«rfshirĂ« mundĂ«sinĂ« e vendosjes sĂ« njĂ« bufferi kundĂ«rciklik tĂ« kapitalit me nivel neutral pozitiv, pĂ«r tĂ« pĂ«rmirĂ«suar qĂ«ndrueshmĂ«rinĂ« e bankave ndaj goditjeve tĂ« mundshme.â
Raporti vë në dukje gjithashtu se mjedisi i jashtëm mbetet më i pasigurt, me tensione gjeopolitike, masa tregtare dhe paqëndrueshmëri në tregjet financiare globale, të cilat mund të ndikojnë kërkesën e jashtme për Shqipërinë. Në planin e brendshëm, tkurrja e popullsisë në moshë pune paraqet një sfidë afatmesme për tregun e punës dhe rritjen ekonomike.
Por⊠të përshpejtohen reformat!
Në përfundim, FMN vlerëson se perspektiva afatshkurtër për Shqipërinë mbetet pozitive, por thekson se për të garantuar rritje të qëndrueshme dhe afrimin e të ardhurave me mesataren e BE-së, vendi duhet të përshpejtojë reformat strukturore në kapitalin njerëzor, tregun e punës, qeverisjen dhe luftën kundër korrupsionit.
âReformat e brendshme nĂ« kohĂ« janĂ« thelbĂ«sore pĂ«r ruajtjen e stabilitetit makroekonomik dhe pĂ«r mbylljen e hendekĂ«ve tĂ« reformave me BE-nĂ«. Ky proces kĂ«rkon ruajtjen e rezervave fiskale pĂ«rmes mobilizimit tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m tĂ« tĂ« ardhurave, mbajtjen e stabilitetit tĂ« çmimeve dhe financiar pĂ«rmes njĂ« politike monetare fleksibile dhe pĂ«rmirĂ«simit tĂ« mĂ«tejshĂ«m tĂ« instrumenteve mbikĂ«qyrĂ«se, si dhe avancimin e reformave gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«se nĂ« kapitalin njerĂ«zor, tregun e punĂ«s dhe qeverisje.â, thekson raporti.
Në njoftimin për shtyp që shoqëron raportin, FMN thekson se reformat gjithëpërfshirëse do të jenë të nevojshme për të ringjallur produktivitetin dhe për të nxitur konvergjencën e të ardhurave me BE-në.