❌

Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Today — 23 December 2025Main stream

Si do të funksionojë banka e parë 100% digjitale në vend, cilat do jenë shoqëritë investitore

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
23 December 2025 at 00:02

ShqipĂ«ria pritet tĂ« ketĂ« bankĂ«n e parĂ« plotĂ«sisht digjitale, nĂ« njĂ« moment kur sistemi financiar po pĂ«rballet me sfida tĂ« formalizimit, pĂ«rfshirjes financiare, digjitalizimit dhe ambicies sĂ« qeverisĂ« pĂ«r njĂ« ekonomi pa para nĂ« dorĂ« “cashless”.

Në një intervistë për Monitor, Fatbardha Rino, CEO e JET Bank, që së fundmi ka marrë licencën paraprake nga Banka e Shqipërisë, shpjegon arsyet pas krijimit të bankës së re, modelin e funksionimit, tregun e synuar, strukturën e pronësisë dhe dallimet kryesore nga bankat tradicionale.

Intervistë me Fatbardha Rino, CEO e JET bank

  1. Pse u mor vendimi që të hapet një bankë digjitale në Shqipëri?

Vendimi për të ndërtuar një bankë digjitale në Shqipëri ka ardhur si rezultat i një analize afatgjatë të zhvillimeve në sistemin financiar, por mbi të gjitha nga vëzhgimi i drejtpërdrejtë i nevojave reale dhe mungesave në shërbimin ndaj klientëve. Pas 24 vitesh përvojë në bankim, kam parë nga afër se si modeli bankar ka evoluar, nga banka me limite në akses, te retail-i tradicional dhe më pas drejt digjitalizimit, jo si një trend teknologjik, por si përgjigje e drejtpërdrejtë ndaj kërkesave në ndryshim të klientëve.

Bankat digjitale nuk ndĂ«rtohen pĂ«r tĂ« zĂ«vendĂ«suar degĂ«t apo edhe bankat tradicionale, por pĂ«r tĂ« zgjidhur probleme konkrete: procese tĂ« gjata, produkte tĂ« vĂ«shtira pĂ«r t’u kuptuar, akses tĂ« kufizuar dhe pĂ«rvoja, qĂ« shpesh nuk Ă«shtĂ« e ndĂ«rtuar rreth individit. PikĂ«risht kĂ«to boshllĂ«qe krijojnĂ« nevojĂ«n pĂ«r njĂ« model tĂ« ri bankar, mĂ« tĂ« thjeshtĂ«, mĂ« transparent dhe mĂ« tĂ« aksesueshĂ«m.

Shqipëria ndodhet sot në një moment kyç zhvillimi. Digjitalizimi është një prioritet kombëtar, ndërsa reformat në drejtim të formalizimit të ekonomisë, transparencës dhe përafrimit me standardet evropiane kanë rritur ndjeshëm besimin e aktorëve ndërkombëtarë, për të investuar në vend. Kjo vëmendje ndërkombëtare nuk vjen rastësisht, por si reflektim i hapave konkrete që Shqipëria po ndërmerr drejt një ekonomie më europiane.

Në këtë kontekst, JET Bank u konceptua si një bankë 100% digjitale, e ndërtuar mbi nevojat reale të klientëve dhe në harmoni të plotë me këtë moment zhvillimi të vendit. Një bankë me procese të thjeshta, siguri të lartë dhe qeverisje të fortë, e përputhshme me standardet evropiane dhe e aftë të kontribuojë në rritjen e përfshirjes financiare dhe alternative e re e sistemit bankar shqiptar.

  1. JET Albania është e para që ka aplikuar për licencë dixhitale në Shqipëri, në një vend ku informaliteti është i lartë dhe përdorimi i shërbimeve bankare mbetet relativisht i ulët. Si i shihni sfidat e të bërit biznes.

Informaliteti dhe përdorimi relativisht i ulët i shërbimeve bankare janë realitete të njohura, por nuk janë arsye për të mos investuar; përkundrazi, janë tregues të qartë oportunitetesh se ka hapësirë për modele të reja. Përvoja e gjatë në këtë industri si brenda dhe jashtë vendit, më ka mësuar se imponimi nuk është mjeti më i qëndrueshëm drejt formalizimit.

Të gjitha studimet më relevante tregojnë se këto tregje karakterizohen nga përdorim i gjerë i cash-it, akses i kufizuar në shërbime bankare formale, mungesë edukimi financiar dhe një nivel i ulët besimi ndaj institucioneve financiare.
Këta faktorë krijojnë barriera reale për formalizimin, rritjen e bizneseve dhe përfshirjen financiare të individëve, duke ndikuar drejtpërdrejt edhe në mënyrën se si operojnë institucionet financiare dhe si ndërtohet marrëdhënia me klientin.

Pikërisht në këtë kontekst, sfida kryesore nuk është vetëm ofrimi i produkteve bankare, por ndërtimi gradual i besimit, thjeshtimi i aksesit dhe krijimi i një përvoje financiare, që i përgjigjet realiteteve lokale, pa kompromentuar standardet rregullatore dhe të sigurisë.

Kjo kërkon kohë, edukim financiar dhe mbi të gjitha një kuadër të fortë rregullator dhe sigurie.

JET Bank e sheh veten si një alternativë moderne që mund të kontribuojë në rritjen e përfshirjes financiare dhe formalizimit, në mënyrë graduale dhe të qëndrueshme.

  1. Kur pritet të fillojë aktiviteti dhe si do të funksionojë kjo bankë digjitale?

JET Bank do tĂ« nisĂ« aktivitetin vetĂ«m pasi tĂ« pĂ«rfundojĂ« plotĂ«sisht i gjithĂ« procesi rregullator dhe certifikues, si dhe faza e testimit tĂ« detajuar tĂ« sistemeve. Procesi i licencimit pĂ«r njĂ« bankĂ« Ă«shtĂ« i strukturuar dhe kĂ«rkon kohĂ«, duke pĂ«rfshirĂ« verifikime tĂ« shumta teknike, operacionale, organizative dhe tĂ« sigurisĂ«. LigjĂ«risht, ky proces mund tĂ« zgjasĂ« deri nĂ« 12 muaj dhe synon tĂ« garantojĂ« qĂ« çdo element i bankĂ«s tĂ« jetĂ« plotĂ«sisht i qĂ«ndrueshĂ«m, pĂ«rpara se t’i ofrohet publikut.

Aktualisht ndodhemi në një fazë shumë të rëndësishme përgatitore, ku çdo hallkë e operacioneve po testohet dhe certifikohet në detaje, në bashkëpunim të ngushtë me autoritetin mbikëqyrës. Ky është një proces thelbësor, për të garantuar sigurinë e klientëve, stabilitetin operacional dhe përputhshmërinë e plotë rregullatore.

JET Bank do të funksionojë si një bankë 100% digjitale, kryesisht përmes aplikacionit mobil. Onboarding-i i klientëve do të jetë tërësisht digjital, i sigurt dhe në përputhje me kërkesat ligjore dhe rregullatore por dhe standarte Europiane. Core banking i bankës është ndërtuar mbi Oracle Banking Services, një platformë e përdorur gjerësisht nga institucione bankare ndërkombëtare, që garanton stabilitet, integritet të të dhënave dhe vazhdimësi operacionale.

Për përvojën e përdoruesit dhe ndërveprimin digjital përdoret Backbase, ndërsa automatizimi i proceseve dhe integrimet mbështetet nga Facilization. Identifikimi dhe verifikimi i klientëve realizohet përmes Jumio, ndërsa monitorimi i riskut, AML dhe përputhshmëria rregullatore sigurohen përmes ComplyAdvantage.

Infrastruktura teknologjike është ndërtuar mbi platformat më të sigurta globale, duke kombinuar Oracle Cloud Infrastructure, Microsoft Azure dhe Amazon Web Services, ndërsa siguria forcohet përmes përdorimit të firewalls të dedikuara nga Palo Alto. Të dhënat e klientëve ruhen brenda Bashkimit Evropian, në përputhje të plotë me legjislacionin shqiptar dhe rregulloret më strikte të BE-së për mbrojtjen e të dhënave. Pra deri sa të sigurojmë, që të gjitha këto komponente janë stable, të sigurtë dhe të certifikuar, do të duhet të merret koha e nevojshme.

  1. Cili është tregu juaj i synuar?

JET Bank fokusohet nĂ« ofrimin e shĂ«rbimeve bankare tĂ« thjeshta, tĂ« sigurta dhe tĂ« lehta pĂ«r t’u pĂ«rdorur, tĂ« ndĂ«rtuara mbi nevojat reale tĂ« tregut dhe analizat e sjelljes sĂ« klientĂ«ve. Qasja jonĂ« nuk nis nga segmentimi tradicional, por nga identifikimi i kĂ«rkesave konkrete pĂ«r shĂ«rbime mĂ« tĂ« aksesueshme, mĂ« transparente dhe mĂ« efikase.

Si bankë digjitale, JET Bank ndjek një model zhvillimi progresiv. Produktet nuk ndërtohen të gjitha njëkohësisht, por hap pas hapi, duke filluar nga funksionet bazë bankare dhe duke u zgjeruar gradualisht mbi bazën e përdorimit real, kërkesës së tregut dhe stabilitetit operacional. Kjo qasje siguron që çdo shërbim i ri të jetë i kuptueshëm, i testuar dhe i përshtatur me kërkesat e klientëve.

Qasja jonë është gjithëpërfshirëse. Synimi është të ulim barrierat e hyrjes në sistemin bankar formal përmes shërbimeve të thjeshta dhe proceseve të qarta, duke ndërtuar një marrëdhënie të qëndrueshme dhe afatgjatë me klientët, në përputhje me zhvillimet e tregut dhe standardet rregullatore.

  1. Në planin tuaj të biznesit, cilat janë disa pritshmëri në vitin e parë të aktivitetit në drejtim të numrit të klientëve, volumit të transaksioneve etj.

Viti i parë është konceptuar si një vit konsolidimi dhe ndërtimi i besimit. Objektivat janë të matur dhe realiste, duke pasur parasysh natyrën e një institucioni të ri bankar. Prioriteti është stabiliteti operacional, cilësia e shërbimit dhe adoptimi gradual nga klientët. Suksesi për ne matet jo vetëm me numrin e klientëve, por me nivelin e përdorimit aktiv të shërbimeve, besimin që klientët krijojnë ndaj bankës dhe qëndrueshmërinë e operacioneve.

Për një bankë digjitale të re, sidomos në një treg në zhvillim, objektivi kryesor nuk është përshpejtimi i volumit, por vendosja e ekuilibrave të duhur mes rritjes, kontrollit dhe qëndrueshmërisë.

Pritshmëritë për numrin e klientëve dhe aktivitetin transaksional janë ndërtuar mbi parimin e adoptimit progresiv. Fokusimi është te krijimi i një baze përdoruesish që e përdorin bankën realisht, e kuptojnë modelin digjital dhe ndërtojnë një marrëdhënie afatgjatë me institucionin, më shumë sesa te zgjerimi i shpejtë numerik.

Nga këndvështrimi financiar, viti i parë shërben edhe si një fazë vëzhgimi dhe kalibrimi: si reagojnë klientët ndaj produkteve, si funksionojnë proceset e automatizuara në praktikë dhe si përkthehet përvoja digjitale në besim dhe përdorim të qëndrueshëm. Volumet dhe ritmet e aktivitetit janë të menduara të rriten në mënyrë organike, në përputhje me kapacitetin operacional dhe maturimin e tregut.

Për ne, suksesi nuk lexohet vetëm në rritje, por në cilësinë e asaj rritjeje. Besimi i klientëve, përdorimi aktiv i shërbimeve dhe stabiliteti i operacioneve janë tregues shumë më domethënës në këtë fazë sesa rezultatet afatshkurtra. Kjo qasje krijon bazën që vitet pasuese të ndërtohen mbi një strukturë të shëndoshë dhe financiarisht të balancuar.

  1. Në raport me bankat tradicionale, çfarë do të jetë ndryshe nga JET Albania?

Dallimi kryesor qëndron në faktin se JET Bank është ndërtuar digjitale që nga themeli. Kjo do të thotë se proceset, sistemet dhe mënyra e funksionimit nuk janë përshtatur mbi struktura ekzistuese, por janë projektuar që në fillim për një bankë pa degë fizike dhe me ndërveprim kryesisht digjital.

Nuk kemi sisteme të vjetra (legacy) apo procese manuale të trashëguara nga modele tradicionale. Proceset e panevojshme janë eliminuar dhe ato që mbeten janë automatizuar, në mënyrë që teknologjia të merret me volumin dhe rutinën, ndërsa njerëzit të fokusohen te vendimmarrja, mbikëqyrja dhe marrëdhënia me klientin.

Paralelisht me këtë, JET Bank po ndërton një strukturë të fortë organizative, përfshirë një Drejtori funksionale dhe një Qendër të dedikuar të Shërbimit ndaj Klientit, me ekipe të shumta dhe të trajnuara posaçërisht. Këto ekipe janë pjesë qendrore e modelit tonë operativ dhe do të jenë të pranishme për të mbështetur klientët, për të menaxhuar rastet komplekse dhe për të garantuar që çdo proces digjital të ketë gjithmonë një përgjegjësi njerëzore pas tij.

Ky kombinim mes teknologjisë dhe njerëzve na lejon të jemi më efikasë, më të shpejtë dhe më fleksibël, duke ruajtur në të njëjtën kohë të njëjtin rigorozitet rregullator, nivel sigurie dhe standarde kontrolli që aplikohen për bankat tradicionale.

  1. A do të jetë aksionar i vetem i JET Bank Idan Avishai apo në projekt do të përfshihen investitorë të tjerë individuale apo institucionale?

JET Bank është në pronësi të JET Holding, një konsorcium kompanish ndërkombëtare me qender ne Amsterdam. Struktura e pronësisë nuk përfshin aksionarë individualë të drejtpërdrejtë, por realizohet përmes shoqërive që kanë investitorë të ndryshëm dhe pronarë përfitues përfundimtarë (UBO) të identifikuar, në përputhje me kërkesat ligjore dhe rregullatore.

Z.Idan Avishai, shtetas britanik, është një nga investitorët kryesorë përmes strukturave përkatëse dhe ka dhënë një kontribut të rëndësishëm në fazat e hershme të projektit, por nuk është aksionari i vetëm dhe nuk përfaqëson i vetëm pronësinë e bankës.

Më lejoni të sqaroj se JET Bank nuk është ende e regjistruar si shoqëri bankare, pasi përpara regjistrimit në Qendrën Kombëtare të Biznesit ekziston një proces i detajuar miratimi nga Banka e Shqipërisë. Ky proces përfshin aprovimin e strukturës së qeverisjes, organeve drejtuese dhe modelit organizativ të bankës. Vetëm pas përfundimit të këtij procesi rregullator dhe marrjes së miratimeve përkatëse, banka do të regjistrohet zyrtarisht dhe do të nisë veprimtarinë e saj.

TĂ« gjitha shoqĂ«ritĂ« aksionare dhe pronarĂ«t pĂ«rfitues pĂ«rfundimtarĂ« kanĂ« kaluar procesin rigoroz tĂ« vlerĂ«simit “fit & proper” nga Banka e ShqipĂ«risĂ«, duke pĂ«rfshirĂ« verifikimin e integritetit, burimit tĂ« kapitalit dhe pĂ«rputhshmĂ«risĂ« rregullatore, nĂ« pĂ«rputhje tĂ« plotĂ« me kuadrin ligjor shqiptar dhe standardet evropiane.

  • Cili Ă«shtĂ« background i z.Avishai nĂ« biznes dhe a ka pĂ«rvojĂ« nĂ« aktivitete tĂ« tjera financiare, pĂ«rveç platformave tĂ« trading?

Z.Idan Avishai është një investitor ndërkombëtar me përvojë në ndërtimin dhe financimin e projekteve në sektorë të ndryshëm, përfshirë teknologjinë, shërbimet financiare dhe struktura investimi. Profili i tij është ai i një investitori strategjik, i fokusuar në qeverisje korporative, strukturim kapitali dhe mbështetje të projekteve afatgjata.

Në JET Bank, roli i tij është qartësisht ai i pronarit përfitues përfundimtar dhe investitorit, ndërsa banka është konceptuar, ndërtuar dhe do të operohet nga një ekip profesional lokal, nën mbikëqyrjen e plotë të Bankës së Shqipërisë dhe në përputhje me kuadrin rregullator shqiptar dhe evropian.

NĂ« kuadĂ«r tĂ« procesit tĂ« licencimit, e theksoj sĂ«rish, tĂ« gjithĂ« aksionarĂ«t kanĂ« kaluar procedura tĂ« detajuara “fit & proper”, ku janĂ« vlerĂ«suar integriteti, reputacioni, burimi i kapitalit dhe pĂ«rputhshmĂ«ria rregullatore, sipas standardeve mĂ« strikte bankare.

  1. Një koment rreth faktit që platformat e tij, FXLider/Fortrade janë raportuar në vitin 2018 nga AMF, për ushtrim të palicencuar të aktivitetit si agjent për shërbime investimi në Republikën e Shqipërisë.

Lidhur me kĂ«tĂ« temĂ«, Ă«shtĂ« e rĂ«ndĂ«sishme tĂ« bĂ«het njĂ« qartĂ«sim faktik. Nuk ekziston asnjĂ« dokument zyrtar apo vendim rregullator qĂ« lidh Z. Idan Avishai personalisht me platformat e pĂ«rmendura. Çdo pretendim nĂ« kĂ«tĂ« drejtim nuk mbĂ«shtetet nĂ« akte ligjore apo dokumente tĂ« autoriteteve pĂ«rkatĂ«se dhe Ă«shtĂ« spekulativ, mĂ«nyrĂ« e pĂ«rdorur shumĂ« pĂ«r qĂ«llime jo tĂ« drejtĂ«pĂ«rdrejta.

Referencat që qarkullojnë herë pas here në media lidhen nuk pasqyrojnë realitetin juridik dhe nuk bazohen në verifikime formale mbi pronësinë apo rolet ekzekutive të individëve të veçantë.

PĂ«r JET Bank, kriteri i vetĂ«m relevant Ă«shtĂ« procesi rigoroz dhe shumĂ« i thellĂ« i licencimit dhe vlerĂ«simit “fit & proper” nga Banka e ShqipĂ«risĂ«, ku çdo aksionar Ă«shtĂ« verifikuar mbi bazĂ« dokumentesh zyrtare, burimi kapitali tĂ« gjera dhe integriteti personal, nĂ« pĂ«rputhje tĂ« plotĂ« me kuadrin ligjor shqiptar dhe standardet evropiane.

 

The post Si do të funksionojë banka e parë 100% digjitale në vend, cilat do jenë shoqëritë investitore appeared first on Revista Monitor.

Before yesterdayMain stream

Sejko – bankave: Brenda dy viteve ligjet dhe rregulloret do tĂ« pĂ«rafrohen plotĂ«sisht me BE-nĂ«

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
18 December 2025 at 11:58

Guvernatori i Bankës së Shqipërisë, Gent Sejko, paralajmëroi dje bankat se në dy vitet e ardhshme kuadri ligjor dhe rregullator i sektorit bankar do të përafrohet plotësisht me atë të Bashkimit Europian.

Në fjalën e tij në takimin e fundvitit me Shoqatën Shqiptare të Bankave, Guvernatori tha se, në këtë proces, është i domosdoshëm mirëkuptimi dhe bashkëpunimi i industrisë bankare, në mënyrë që ndryshimet të adoptohen drejt dhe përfitimet të materializohen sa më shpejt.

“GjatĂ« vitit tĂ« ardhshĂ«m, sistemi financiar dhe sektori bankar do t’i nĂ«nshtrohen vlerĂ«simit tĂ« Fondit Monetar NdĂ«rkombĂ«tar dhe BankĂ«s BotĂ«rore, nĂ« kuadĂ«r tĂ« FSAP 2026. Ky vlerĂ«sim do tĂ« shĂ«rbejĂ« si njĂ« certifikatĂ« ndĂ«rkombĂ«tare pĂ«r cilĂ«sinĂ« e kuadrit tĂ« pĂ«rgjithshĂ«m ligjor dhe nĂ«nligjor, praktikave tĂ« mbikĂ«qyrjes dhe administrimit tĂ« rrezikut pĂ«r veprimtarinĂ« financiare, duke evidentuar njĂ«kohĂ«sisht boshllĂ«qet dhe duke orientuar drejt pĂ«rmirĂ«simeve tĂ« nevojshme. Jam i bindur se bashkĂ«punimi i industrisĂ« bankare gjatĂ« kĂ«tij procesi do tĂ« jetĂ« i plotĂ« dhe konstruktiv,” tha Sejko.

Duke folur për sfidat e tjera në vazhdim, Guvernatori tha se ruajtja e vëmendjes në zgjerimin e ofrimit të shërbimeve bankare cilësore dhe transparente, të diversifikuara në mënyrë të drejtë dhe të mbështetura në kritere të përshtatshme të administrimit të rrezikut, do të mbetet thelbësore për forcimin e besimit të publikut dhe për mbështetjen e rritjes së aktivitetit tuaj. Në veçanti, ai vendosi theksin në investimet në inovacion teknologjik dhe digjitalizim, paralelisht me vendosjen e standardeve më të larta të mbrojtjes kibernetike, si domosdoshmëri për të ruajtur një pozicion konkurrues të shëndetshëm bankave.

“Roli i bankave nĂ« mbĂ«shtetjen e sektorit privat dhe nĂ« rritjen ekonomike tĂ« vendit mbetet i pazĂ«vendĂ«sueshĂ«m. NĂ« kĂ«tĂ« drejtim, Ă«shtĂ« e rĂ«ndĂ«sishme qĂ« financimet tĂ« orientohen drejt sektorĂ«ve produktivĂ« dhe me nivel tĂ« lartĂ« tĂ« vlerĂ«s sĂ« shtuar, duke mbĂ«shtetur mĂ« shumĂ« bizneset e vogla dhe tĂ« mesme. NdonĂ«se janĂ« sipĂ«rmarrje private me qĂ«llim kryesor fitimin, bankat mbeten institucione me pĂ«rgjegjĂ«si tĂ« theksuara sociale dhe duhet tĂ« vijojnĂ« tĂ« kontribuojnĂ« nĂ« edukimin financiar, pĂ«rfshirjen financiare, financat e gjelbra dhe mbĂ«shtetjen e zhvillimit tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m tĂ« vendit,” u shpreh ai.

Sejko vlerësoi pozitivisht ecurinë e ekonomisë dhe sektorit financiar gjatë këtij viti. Ai tha se gjatë vitit 2025, ekonomia shqiptare pritet të shënojë një rritje ekonomike rreth nivelit 4%, duke gjeneruar më shumë punësim, paga më të larta dhe më shumë të ardhura për familjet dhe bizneset.

“Paralelisht me to, treguesit kryesorĂ« financiarĂ« dhe ekonomikĂ« shĂ«nuan pĂ«rmirĂ«sime tĂ« dukshme. Borxhi publik dhe ai i jashtĂ«m shĂ«nuan rĂ«nie tĂ« mĂ«tejshme dhe janĂ« nĂ« nivelet mĂ« tĂ« ulĂ«ta tĂ« tre dekadave tĂ« fundit, bilancet financiare tĂ« familjeve dhe bizneseve paraqiten solide, ndĂ«rsa sektori bankar ka vijuar tĂ« konsolidojĂ« rolin e tij si njĂ« ndĂ«rmjetĂ«s financiar efektiv. Ambienti financiar me norma tĂ« ulĂ«ta interesi, sĂ« bashku me qasjen proaktive tĂ« bankave ndaj kreditimit, nxiti njĂ« rritje tĂ« fortĂ« tĂ« kredisĂ«, e cila rezultoi rreth 14-15% mĂ« e lartĂ« se nĂ« vitin 2024, duke dhĂ«nĂ« njĂ« mbĂ«shtetje tĂ« rĂ«ndĂ«sishme pĂ«r aktivitetin ekonomik,” tha ai.

The post Sejko – bankave: Brenda dy viteve ligjet dhe rregulloret do tĂ« pĂ«rafrohen plotĂ«sisht me BE-nĂ« appeared first on Revista Monitor.

Banka e Shqipërisë do të rrisë blerjet e planifikuara të valutës në 450 milionë euro për 2026

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
18 December 2025 at 00:01

Banka e ShqipĂ«risĂ« do tĂ« rrisĂ« mĂ« tej blerjet e planifikuara tĂ« valutĂ«s nĂ« tregun e brendshĂ«m pĂ«r vitin 2026. Sipas informacioneve nga Banka Qendrore, ajo synon tĂ« blejĂ« pĂ«rmes ankandeve 330 – 450 milionĂ« euro, me objektiv rritjen e rezervĂ«s valutore. Objektivi i blerjeve Ă«shtĂ« rritur ndjeshĂ«m krahasuar me projeksionet nĂ« intervalin 270-350 milionĂ« euro tĂ« parashikuar pĂ«r vitin 2025.

Gjatë vitit 2026, janë programuar gjithsej 26 ankande për blerje valute, që do të zhvillohen mes muajve shkurt dhe dhjetor. Prej tyre, 9 do të jenë ankande për blerje në të ardhmen (forward) njëmujore dhe tremujore, ndërsa 17 do të jenë ankande me blerje në datën përkatëse (spot).

Edhe për vitin 2026, përqendrimi më i lartë i blerjeve parashikohet në sezonin veror, kur edhe oferta valutore është më e madhe. Sipas kalendarit, në periudhën mes muajve qershor dhe gusht do të zhvillohen gjithsej 12 ankande për blerje valute.

Shuma maksimale e planifikuar pĂ«r t’u blerĂ« nĂ« raundin e parĂ« do tĂ« jetĂ« 10-12 milionĂ« euro, nĂ« varĂ«si tĂ« ankandit. MegjithatĂ«, rregulloret i lejojnĂ« BankĂ«s sĂ« ShqipĂ«risĂ« tĂ« kryejĂ« edhe blerje nĂ« njĂ« raund tĂ« dytĂ«, me kursin mesatar tĂ« blerjeve nĂ« raundin e parĂ«.

Shumat e mësipërme nuk përfshijnë blerjet e mundshme për qëllime të ndërhyrjes në tregun valutor, në funksion të stabilizimit të tregut apo objektivave të politikës monetare.

Sipas informacionit të publikuar deri tani, për 9-mujorin 2025 Banka e Shqipërisë ka blerë afërsisht 800 milionë euro në tregun e brendshëm valutor. Në pjesën më të madhe, bëhet fjalë për blerje jashtë kalendarit të ankandeve, të kryera me operacione të drejtpërdrejta, me qëllim për të shmangur forcimin e mëtejshëm të Lekut në kursin e këmbimit valutor.

Ndërkohë, sipas shifrave finale zyrtare, për vitin 2024 Banka e Shqipërisë pati blerë gjithsej 933 milionë euro në tregun valutor, në vlerën më të lartë të të gjitha kohërave.

Blerjet gjithnjë e më të mëdha të valutës nga Banka e Shqipërisë i detyrohen tendencës së vazhdueshme rënëse të kursit Euro-Lek. Oferta e lartë valutore ka bërë që kursi i monedhës europiane këtë vit të arrijë nivele të reja minimale historike, poshtë kufirit të 96.5 lekëve. Megjithatë, zhvlerësimi i monedhës europiane me bazë vjetore ka zbritur poshtë nivelit të 2%, duke u frenuar ndjeshëm krahasuar me tre vitet e mëparshme.

Ndërhyrja e Bankës së Shqipërisë ka qenë thelbësore në ngadalësimin e rënies së Euros, që përndryshe do të kishte prekur nivele edhe më të ulëta. Ndërhyrjet e Bankës së Shqipërisë në tregun e këmbimit valutor janë argumentuar në funksion të objektivit të inflacionit. Në kushtet kur inflacioni i ulët i detyrohet kryesisht komponentit të tij të importuar, Banka e Shqipërisë ka blerë Euro për të mos lejuar forcimin e mëtejshëm të Lekut, sepse kjo do të ushtronte presione të mëtejshme rënëse mbi inflacionin./ E.Shehu

 

 

The post Banka e Shqipërisë do të rrisë blerjet e planifikuara të valutës në 450 milionë euro për 2026 appeared first on Revista Monitor.

Banka e Shqipërisë mban në 2.5 % normën bazë të interesit për lekun

✇Koha Jone
By: redi
17 December 2025 at 17:08

Banka e ShqipĂ«risĂ« mban tĂ« pandryshuar nĂ« 2.5 % normĂ«n bazĂ« tĂ« interesit pĂ«r lekun. Guvernatori i BankĂ«s sĂ« ShqipĂ«risĂ«, Gent Sejko flet pĂ«r vendimmarrjen e politikĂ«s monetare pĂ«r muajin dhjetor 2025. Sipas Sejkos, ekonomia Ă«shtĂ« nĂ« mjedis pozitiv, inflacioni Ă«shtĂ« ulur ndĂ«rkohĂ« Ă«shtĂ« rritur punĂ«simi. Bazuar mbi kĂ«to rezultate sipas Sejkos, Banka e ShqipĂ«risĂ« vendosi tĂ« mos e ndryshojĂ« normĂ«n bazë 

Source

Euro prek një minimum të ri historik poshtë 96.5 lekëve

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
16 December 2025 at 13:50

Kursi i këmbimit Euro-Lek vazhdon të shfaqë tendenca rënëse. Sipas kursit zyrtar të këmbimit të Bankës së Shqipërisë, monedha europiane e ka nisur këtë javë me një tjetër rënie të lehtë dhe ka prekur një minimum të ri historik në vlerën e 96.49 lekëve.

Agjentët shprehen se tregu i këmbimit valutor në këtë periudhë karakterizohet nga flukse të shtuara të monedhës europiane, duke reflektuar në, vija të përgjithshme, edhe një efekt sezonal.

Sidoqoftë, rënia e kursit me bazë vjetore paraqitet relativisht e vogël. Krahasuar me një vit më parë, kursi i këmbimit Euro-Lek është në rënie me 1.8%

Stabiliteti relativ i kursit vazhdon të mbështetet te ndërhyrjet e vazhdueshme të Bankës së Shqipërisë. Banka Qendrore po kryen operacione periodike të blerjes së valutës, me qëllim për të mos lejuar forcimin e mëtejshëm të monedhës vendase. Këto ndërhyrje justifikohen me objektivin ligjor të inflacionit.

Të dhënat e fundit treguan se inflacioni vjetor në muajin nëntor zbriti në 2.1% dhe besohet se efektin kryesor po e jep komponenti i tij i importuar. Për këtë arsye, Banka e Shqipërisë po tenton të frenojë një mbiçmim të mëtejshëm të Lekut në kursin e këmbimit.

Sipas deklaratave të Guvernatorit Sejko, deri në fund të 9-mujorit 2025, blerjet kanë arritur në rreth 800 milionë euro. Në rast se edhe në tremujorin e fundit blerjet kanë vijuar të paktën në ritmet e mesatares së tre tremujorëve të mëparshëm, gjasat janë që valuta e tërhequr nga tregu këtë vit nga Banka e Shqipërisë të kalojë kufirin e 1 miliard eurove.

Mbështetur në statistikat zyrtare të Bankës së Shqipërisë, për tremujorin e tretë 2025 bilanci i llogarisë korrente ishte pozitiv në vlerën e 658 milionë eurove. Suficiti i llogarisë korrente shënoi një rritje të fortë me 90% (rreth 312 milionë euro) krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Suficiti i tremujorit të tretë solli edhe daljen e përkohshme të ekonomisë shqiptare nga pozicioni i jashtëm negativ.

Për të gjithë 9-mujorin e parë, bilanci i llogarisë korrente ishte pozitiv në vlerën e 51 milionë eurove, ndërkohë që një vit më parë kishte shënuar një deficit në vlerën e 233 milionë eurove. Duke shtuar edhe flukset e investimeve të huaja direkte (të vlerësuara në më shumë se 1.2 miliardë euro) bilanci i hyrje-daljeve të valutës në ekonomi duket ketë qenë pozitiv dhe do të shpjegonte tendencat e mëtejshme rënëse të kursit Euro-Lek.

Megjithatë, statistikat e bilancit të pagesave nuk mbështeten plotësisht në matje direkte, por në disa prej zërave janë edhe vlerësime të kryera, mbështetur në metoda të tërthorta statistikore.

Për këtë arsye, këto statistika duhen interpretuar me disa rezerva.

Në perceptimin e agjentëve të tregut flukset informale të valutës ngelen gjithashtu një faktor që e ndikon vazhdimisht kursin e këmbimit, por masa e ndikimit të këtij faktori është e vështirë të vlerësohet.

Burimi: Banka e Shqipërisë

Burimi: Banka e Shqipërisë

The post Euro prek një minimum të ri historik poshtë 96.5 lekëve appeared first on Revista Monitor.

Shteti si tregtar i vogël, komisionet për pagesat me kartë ia ngarkon klientit

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
16 December 2025 at 00:03

Javën e kaluar, Agjencia Shtetërore e Kadastrës (ASHK) njoftoi rikthimin, pas disa vitesh, të shërbimit të kryerjes së pagesave online për shërbimet e saj, nëpërmjet portalit e-Albania.

Pagesa do të mund të kryhet nëpërmjet terminalit POS virtual të ofruar nga një bankë tregtare, me të gjitha kartat e pagesave (të debitit apo kreditit), të lëshuara nga bankat dhe institucionet e tjera të pagesave në vend.

Megjithatë, ofrimi i këtij shërbimi do të shoqërohet me kosto shtesë për qytetarët. Në informacionin zyrtar për përdoruesit në portalin e-Albania, përcaktohet se, për pagesat e kryera me kartë krediti/debiti zbatohet një komision që aplikohet dhe mblidhet nga lëshuesi i kartës.

Për pagesat në vlerë deri në 1,800 lek, aplikohet një komision prej 50 lekësh; ndërsa, për pagesat në vlera mbi 1,800 lekësh, aplikohet një komision prej 3% e vlerës.

Një praktikë e njëjtë aplikohet edhe në shërbime të tjera. Për shembull, në rastet kur bizneset paguajnë me kartë në e-Albania për tarifën e certifikatës elektronike të fiskalizimit, ata duhet të paguajnë gjithashtu një tarifë shtesë prej 3% mbi shumën prej 4 mijë lekësh.

Në mënyrë paradoksale, qytetari mund ngarkohet me komisione më të larta për pagesat online, krahasuar me ato që do të paguante nëse do ta kryente pagesën në cash, pranë sporteleve të institucioneve financiare.

Ndërkohë që për pagesat në sportel në përgjithësi banka i ngarkon klientëve komisione fikse, për pagesat online në vlera të mëdha kostoja (3% e tarifës) në shumicën e rasteve do të rezultojë më e lartë.

Si rregull, komisionet e lidhura me pranimin e pagesave me kartë i ngarkohen subjektit që kontrakton përdorimin e shërbimit të pagesës, pra, tregtarit, ose në rastin konkret, institucionit publik. Kjo është arsyeja pse, në përgjithësi, secili prej nesh mund të paguajë me kartë në dyqane apo në blerjet online, pa kosto shtesë.

Por, në disa raste, tregtarët, sidomos ata të vegjël, ia ngarkojnë komisionin e pagesës me POS klientit. Në përgjithësi, kosto që i transferohet klientit është në intervalin e 2.5% deri në 3%, megjithëse sipas ekspertëve të sektorit bankar komisioni që i banka i ngarkon tregtarit në vitet e fundit është ulur poshtë këtyre niveleve.

Në rastin e pagesave në e-Albania, institucionet shtetërore po sillen në mënyrë të ngjashme me pronarët e restoranteve apo njësive të vogla të shitjes.

Qeveria shqiptare ka shpallur objektivin pĂ«r njĂ« ekonomi cashless brenda vitit 2030, qĂ« synon zhvendosjen e pjesĂ« mĂ« tĂ« madhe tĂ« pagesave nga para fizike drejt kanaleve dixhitale. NĂ« ligjin pĂ«r “Procedurat Tatimore”, tĂ« sapoamenduar nga Kuvendi i ShqipĂ«risĂ«, u vendos edhe detyrimi pĂ«r pajisjen e bizneseve (me disa pĂ«rjashtime) me terminal POS pĂ«r pagesa elektronike brenda vitit 2026.

Por, ndërkohë që dëshiron të promovojë pagesat elektronike, vetë shteti i ngarkon këto pagesa me kosto shtesë për qytetarët.

PĂ«r mĂ« tepĂ«r, Banka e ShqipĂ«risĂ« ka paralajmĂ«ruar qĂ« vitin e ardhshĂ«m do tĂ« adoptojĂ« direktivĂ«n e Komisionit Europian pĂ«r “Interchange Fee Regulation”, qĂ« pritet tĂ« sjellĂ« njĂ« ulje tĂ« ndjeshme tĂ« komisioneve qĂ« paguhen nga tregtarĂ«t pĂ«r pranimin e pagesave me kartĂ«.

Ngarkesa me kosto shtesĂ« mund t’i dekurajojĂ« qytetarĂ«t tĂ« pĂ«rdorin kanalet elektronike tĂ« pagesave dhe t’i mbajĂ« ata tĂ« lidhur me pagesat nĂ« cash nĂ« sportelet e bankave apo institucioneve tĂ« pagesave.

Në rastin konkret, tarifat e shërbimit të ASHK-së për veprimet e kryera nga qytetarët pranë saj nuk mund të konsiderohen aspak simbolike. Për shembull, regjistrimi i një kontrate shitblerjeje për pronën i kushton qytetarit apo subjektit një tarifë prej 5 mijë lekësh, ndërsa lëshimi i certifikatës elektronike të pronësisë kushton 3 mijë lekë. Regjistrimi i një kontrate hipotekimi për kreditë deri në 10 milionë lekë kushton 17 mijë lekë, ndërsa për kreditë me vlerë mbi 10 milionë lekë kushton 30 mijë lekë.

PavarĂ«sisht tarifave tĂ« larta, duket se institucionet shtetĂ«rore nuk janĂ« aspak tĂ« gatshme tĂ« paguajnĂ« vetĂ« njĂ« kosto pĂ«r pranimin e pagesave elektronike, por faturĂ«n e “ekonomisĂ« cashless” duan t’ia transferojnĂ« qytetarit. / E.Shehu

 

The post Shteti si tregtar i vogël, komisionet për pagesat me kartë ia ngarkon klientit appeared first on Revista Monitor.

Cilët janë aksionerët e dy bankave të reja në vend

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
16 December 2025 at 00:02

Dy banka të reja pritet që ti shtohen së shpejti sistemit bankar shqiptar, Zirat bank dhe banka digitale, JET Bank, duke e çuar numrin e bankave në vend në 13. Po cilët janë aksionerët e këtyre bankave të reja?

Ziraat Bank

Në muajin gusht, Banka e Shqipërisë dha miratimin paraprak për licencimin në Shqipëri të degës së bankës më të madhe në Turqi, Ziraat.

Ziraat do tĂ« bĂ«het banka e dytĂ« me kapital turk nĂ« ShqipĂ«ri, pas bankĂ«s mĂ« tĂ« madhe nĂ« vend, Banka KombĂ«tare Tregtare (BKT), zotĂ«ruar nga grupi turk i biznesit, Çalik. MegjithatĂ«, ndryshe nga Çalik, Ziraat Ă«shtĂ« njĂ« investitor institucional i specializuar nĂ« sektorin bankar.

Ziraat Bank (në turqisht Banka Bujqësore) është bankë me kapital shtetëror turk. 100% e aksioneve zotërohen nga Fondi Turk i Pasurisë, fond publik në pronësi të shtetit të Turqisë.

Duke qenë një bankë me kapital shtetëror, hyrja e Ziraat në Shqipëri mund të lexohet edhe në këndvështrimin e interesit gjeopolitik të Turqisë për të rikthyer influencën e saj në rajonin e Ballkanit Perëndimor.

Ziraat e ka origjinën e saj qysh në shekullin e 19-të, në epokën e Perandorisë Osmane.

Ajo u themelua në vitin 1863, fillimisht si një fond kooperativ për financimin e bujqësisë, ndërsa në vitin 1888 u shndërrua zyrtarisht në bankë, me emrin që mban edhe sot, Ziraat.

Aktualisht, Ziraat Bank është banka më e madhe në Turqi, ku mban afërsisht 16.5% të tregut, me asete totale për një vlerë prej rreth 133 miliardë USD, në fund të vitit 2024.

Në bilancin e konsoliduar, në nivel grupi (duke përfshirë edhe bankat dhe kompanitë e tjera të zotëruara prej saj brenda dhe jashtë Turqisë), Ziraat raporton asete totale për afërsisht 147 miliardë USD.

Përveç bankave dhe kompanive financiare në Turqi, Ziraat zotëron banka të kontrolluara prej saj në Gjermani, Rusi, Kazakistan dhe një sërë vendesh të Kaukazit apo të ish-republikave të ish Bashkimit Sovjetik në Azinë Qëndrore.

Ndërkaq, Ziraat Bank është një aktor prezent në zonën e Ballkanit Perëndimor me Banka operative prej vitesh në Bosnje Hercegovinë, Maqedoninë e Veriut, Mal të Zi dhe Kosovë.

Banka turke është e pranishme me degët e saj (që nuk veprojnë si banka të ndara) dhe në Angli, Irak, Greqi, Bullgari, Arabinë Saudite, Qipron Turke, Bahrein, ndërsa ka zyra përfaqësie edhe në Emiratet e Bashkuar Arabe dhe në Egjipt.

Nga informacionet në treg Banka Ziraat është në faza të avancuara të përgatitjes së premisat ku do ofrojë shërbimin , marrjen e stafit dhe të ngritjes së sistemit.

Duke qënë një Bankë me kaq peshë në Turqi e një prezencë rajonale dhe ndërkombëtare mendohet të jetë një konkurrente sidomos ndaj bankave rajonale si RZB apo OTP me ofrimin e shërbimeve për tregjet ku ajo ka prezencë direkte, por edhe ndaj bankës së vetme turke aktive deri tani në Shqipëri, BKT për marrjen e klientelës së biznesit turk të vendosur në Shqipëri.

JET Bank

Banka e Shqipërisë vendosi në fillim të këtij muaji të japë miratimin paraprak për licencimin e bankës JET Bank, për të ushtruar veprimtari bankare dhe financiare në Republikën e Shqipërisë.

Ndryshe nga të gjitha bankat e licencuara ose të blera në 20 vitet e fundit, aksionar kontrollues në bankën e re, të paktën deri në këtë moment, nuk është një shoqëri tregtare, por një individ.

Sipas Bankës së Shqipërisë dhe ekstraktit zyrtar të shoqërisë, në momentin e aplikimit për licencë kompania Jet Albania (JET Bank) zotërohej nga shtetasi me pasaportë britanikw, Idan Avishai. Avishai është i prezantuar ligjërisht si shtetas britanik, i lindur në Hadera të Izraelit, në 8 janar 1980. Kapitali fillestar i regjistruar i kompanisë është vetëm 3.5 milionë lekë.

Idan Avishai ka mbajtur deri tani një profil të ulët dhe informacioni publik rreth tij është i pakët.

NdĂ«rkohĂ«, pĂ«rvoja e deritanishme e aksionarit zyrtar tĂ« JET Bank, Idan Avishai, sipas profilit tĂ« tij nĂ« rrjetet profesionale, Ă«shtĂ« e lidhur kryesisht me aktivitetin e platformave tĂ« tregtimit online ose siç njihen nĂ« zhargonin financiar “platforma forex”.

NĂ« njĂ« nga platformat profesionale, Idan Avishai, i prezantuar si pjesĂ« e Leader Capital-Online CFD, e pĂ«rshkruan veten si “njĂ« profesionist inovativ dhe me pĂ«rvojĂ« nĂ« marketing me njĂ« pĂ«rvojĂ« tĂ« fortĂ« nĂ« sektorĂ«t e tregtimit online, duke pĂ«rfshirĂ« Kontratat pĂ«r DiferencĂ« (CFD) dhe kĂ«mbimin valutor (forex). Ai Ă«shtĂ« gjithmonĂ« nĂ« kĂ«rkim tĂ« sipĂ«rmarrjeve tĂ« reja emocionuese online CFD dhe forex, duke demonstruar angazhimin e tij pĂ«r tĂ« avancuar peizazhin e tregtimit. Ai mĂ« parĂ« ka mbajtur rolin e Drejtorit tĂ« Marketingut nĂ« Interlogic, ku luajti njĂ« rol vendimtar nĂ« udhĂ«heqjen e strategjive tĂ« marketingut qĂ« pĂ«rputheshin me vizionin dhe qĂ«llimet e kompanisĂ«. Me njĂ« fokus nĂ« marketingun dixhital dhe njĂ« pasion pĂ«r financat, Idan ka lundruar me sukses nĂ« botĂ«n dinamike tĂ« tregjeve tĂ« tregtimit online. Ekspertiza e tij qĂ«ndron nĂ« zhvillimin e fushatave gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«se tĂ« marketingut tĂ« dizajnuara pĂ«r tĂ« angazhuar tregtarĂ«t dhe investitorĂ«t, duke nxitur njĂ«kohĂ«sisht besnikĂ«rinĂ« ndaj markĂ«s brenda industrisĂ« konkurruese tĂ« tregtimit. AftĂ«sitĂ« e tij pĂ«r tĂ« analizuar trendet e tregut dhe sjelljen e konsumatorit kanĂ« hapur rrugĂ«n pĂ«r strategji me ndikim dhe tĂ« bazuara nĂ« tĂ« dhĂ«na qĂ« rezonojnĂ« nĂ« mjedisin financiar me ritĂ«m tĂ« shpejtĂ«. Me vite pĂ«rvojĂ« nĂ« karrierĂ«n e tij, Idan Avishai vazhdon tĂ« shtyjĂ« kufijtĂ« duke eksploruar zgjidhje inovative tĂ« marketingut tĂ« pĂ«rshtatura pĂ«r tregtimin CFD dhe forex, duke kĂ«rkuar gjithmonĂ« tĂ« rrisĂ« angazhimin e pĂ«rdoruesve dhe tĂ« pĂ«rmirĂ«sojĂ« pĂ«rvojat e tregtimit,” thuhet nĂ« profilin e tij.

Në regjistrin e bizneseve të Britanisë së Madhe, shtetasi Idan Avishai, i datëlindjes janar 1980, rezulton gjithashtu aksionar dhe drejtor në S.O.N MANAGEMENT LTD, kompani e regjistruar në vitin 2017, me objekt kryesor aktiviteti menaxhimin dhe konsulencën në aktivitete jashtë menaxhimit financiar.

Informacioni i pakët i disponueshëm rreth aksionarëve ngre natyrshëm pikëpyetje lidhur me përvojën, reputacionin dhe kapacitetet financiare për të përballuar si aksionar i vetëm ngritjen e një banke tregtare, gjithësesi marrja e një license paraprake për hapjen e Bankës nga Banka e Shqipërisë, flet edhe për përmbushjen e kritereve të kërkuara në këtë aspekt të rëndësishëm nga ana e aplikuesit.

“Monitor” iu drejtua JET Bank me njĂ« kĂ«rkesĂ« pĂ«r informacion tĂ« mĂ«tejshĂ«m rreth aksionarit tĂ« saj, por pa marrĂ« njĂ« pĂ«rgjigje, deri nĂ« kĂ«tĂ« moment.

Licencimi i JET Bank përfaqëson një shmangie nga politikat e deritanishme të licencimit të ndjekura nga Banka e Shqipërisë, që prej vitesh kanë përjashtuar mundësinë e dhënies së licencave apo aprovimit të blerjes së bankave nga aksionarë pa përvojë në sektorin financiar, në përputhje edhe me rekomandimet e Fondit Monetar Ndërkombëtar (FMN).

JET Bank ishte subjekti i dytë që mori këtë vit miratimin paraprak nga Banka e Shqipërisë për të hyrë në tregun bankar, pas bankës turke Ziraat.

Këto licencime po sjellin një tendencë të re zgjerimi të numrit të aktorëve në tregun bankar shqiptar. Pas vitit 2015, tregu bankar shqiptar ka hyrë në një cikël përqendrimi, që solli uljen e numrit të bankave tregtare nga 16 në 11 të tilla.

Me përjashtim të Bankës së Kreditit të Shqipërisë, që doli nga tregu nëpërmjet likuidimit, zvogëlimi i numrit të bankave ka ardhur nëpërmjet blerjes dhe përthithjes nga bankat konkurrente në treg. Etapa e fundit në këtë proces u zhvillua në vitin 2022, kur Alpha Bank Albania u ble dhe u përthith nga Banka OTP Albania.

Por, rritja e shpejtë e sektorit në vitet e fundit dhe përmirësimi i treguesve të përfitueshmërisë duket se e ka bërë atë tërheqës edhe për hyrjen e aktorëve të rinj. Me dhënien e miratimit paraprak për JET Bank dhe Ziraat, vitin e ardhshëm pritet që numri i bankave tregtare në vend do të rritet në 13.

The post Cilët janë aksionerët e dy bankave të reja në vend appeared first on Revista Monitor.

Masat ndaj cash, sektori financiar i mirëpret
 me rezerva

✇Revista Monitor
By: Mira Leka
13 December 2025 at 22:12

Qeveria shqiptare ka propozuar disa masa që tentojnë të ulin përdorimin e parasë fizike në transaksionet ekonomike. Në tërësinë e tyre, palët e interesit i vlerësojnë pozitivisht propozimet. Megjithatë, Shoqata e Bankave kërkon një kufi më të ulët për pagesat në cash të individëve, ndërsa Shoqata e Mikrofinancës thekson rëndësinë për të shmangur krijimin e kostove të rëndësishme te bizneset.

 

Ersuin Shehu

Në paketën fiskale që shoqëron buxhetin e vitit 2026, qeveria shqiptare ka propozuar disa masa të reja që synojnë reduktimin e përdorimit të parasë fizike në ekonomi.

NĂ« ndryshimet e propozuara tĂ« ligjit “PĂ«r procedurat tatimore”, pĂ«rcaktohet njĂ« kufi prej 500 mijĂ« lekĂ«sh pĂ«r pagesat qĂ« individĂ«t, tregtarĂ«t e vegjĂ«l dhe tĂ« vetĂ«punĂ«suarit kryejnĂ« me konsumatorĂ«t.

Gjithashtu, projektligji parashikon uljen e kufirit maksimal të pagesave me para në dorë për transaksionet ndërmjet subjekteve nga 150 mijë lekë në 100 mijë lekë.

Një ndryshim tjetër i rëndësishëm i parashikuar në projektligj është detyrimi për pajisjen me pajisje për pranimin e pagesave elektronike në pikat e shitjes.

Kategori të caktuara, si strukturat akomoduese, sektori i transportit, institucionet publike dhe shoqëritë me kapital shtetëror duhet të pajisen brenda datës 30 maj 2026. Për tatimpaguesit e tjerë, afati është 31 dhjetor 2026.

Megjithatë, nga ky detyrim përjashtohet një pjesë e madhe e subjekteve, duke filluar nga ato që operojnë në zona pa infrastrukturë interneti, bizneset që nuk janë subjekt i TVSH-së, të vetëpunësuarit që ushtrojnë aktivitet vetëm në një vendndodhje dhe ata që nuk janë të detyruar të lëshojnë fatura.

Kjo masë synon të reduktojë evazionin dhe të rrisë transparencën fiskale, si dhe të nxisë përdorimin e mjeteve moderne të pagesave.

 

Banka e Shqipërisë: Cash ka kosto të lartë, masat për uljen e tij janë të mirëpritura

NĂ« njĂ« prononcim pĂ«r “Monitor”, Banka e ShqipĂ«risĂ« thekson se, nĂ« pĂ«rmbushje tĂ« mandatit tĂ« saj ligjor pĂ«r sigurimin e stabilitetit financiar dhe promovimin e funksionimit efikas tĂ« sistemeve tĂ« pagesave, prej vitit 2018 ka ndĂ«rmarrĂ« njĂ« sĂ«rĂ« reformash tĂ« rĂ«ndĂ«sishme nĂ« bashkĂ«punim tĂ« ngushtĂ« me industrinĂ« financiare dhe institucionet shtetĂ«rore, nĂ« kuadĂ«r tĂ« StrategjisĂ« KombĂ«tare tĂ« Pagesave me VlerĂ« tĂ« VogĂ«l (2018–2023).

Qëllimi kryesor i këtyre reformave ka qenë promovimi i pagesave elektronike, rritja e sigurisë së transaksioneve dhe lehtësimi i aksesit të qytetarëve dhe bizneseve në shërbimet financiare, duke nxitur njëkohësisht përfshirjen financiare në vend.

Reformat dhe masat e ndĂ«rmarra janĂ« mbĂ«shtetur nĂ« analiza dhe studime tĂ« detajuara, ndĂ«r tĂ« cilat mĂ« i rĂ«ndĂ«sishmi nĂ« kĂ«tĂ« kontekst Ă«shtĂ« studimi “Mbi matjen e kostove dhe kursimeve tĂ« instrumenteve tĂ« Pagesave me VlerĂ« tĂ« VogĂ«l”.

Studimi identifikon qartazi se përdorimi i parasë fizike në ekonomi mbart kosto shumë më të larta sesa instrumentet elektronike të pagesës.

NĂ« terma makroekonomikĂ«, kostoja e parasĂ« fizike vlerĂ«sohet tĂ« arrijĂ« deri nĂ« 1.7% tĂ« Prodhimit tĂ« BrendshĂ«m Bruto, ndĂ«rsa pĂ«r bizneset, kjo kosto Ă«shtĂ« rreth 0.3% tĂ« PPB-sĂ« – shumĂ« mĂ« e lartĂ« krahasuar me kostot pĂ«r pĂ«rdorimin e kartave, tĂ« cilat pĂ«rllogariten nĂ« vetĂ«m 0.03% dhe 0.028% tĂ« PPB-sĂ«.

Kjo tregon se përdorimi i cash-it gjeneron kosto të ndjeshme për të gjithë aktorët ekonomikë, të cilat shpeshherë mbeten të nënvlerësuara, pasi nuk shfaqen drejtpërdrejt sikurse komisionet e transaksioneve elektronike.

 

Burimi: Banka e Shqipërisë

 

Sipas Bankës së Shqipërisë, çdo nismë që synon rritjen e përdorimit të mjeteve elektronike të pagesës, uljen e varësisë nga paraja fizike dhe rritjen e formalizimit të ekonomisë vlerësohet si pjesë integrale e përpjekjeve të gjera për modernizimin e infrastrukturës së pagesave në Shqipëri.

Banka Qendrore vlerĂ«son se masat e propozuara nĂ« projektligjin “PĂ«r procedurat tatimore”, pĂ«rfshirĂ« kufizimin e pĂ«rdorimit tĂ« parasĂ« nĂ« dorĂ« dhe zgjerimin e aksesit nĂ« terminalet POS, janĂ« nĂ« linjĂ« me objektivat afatgjata tĂ« StrategjisĂ« KombĂ«tare dhe pĂ«rbĂ«jnĂ« njĂ« element tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m tĂ« agjendĂ«s qeveritare “Cashless”.

Megjithatë, Banka e Shqipërisë theksoi se çdo ndryshim i kësaj natyre kërkon një vlerësim të kujdesshëm të ndikimeve praktike, përfshirë kostot për bizneset dhe nevojat e tyre operative.

“PĂ«r kĂ«tĂ« arsye, prioritet mbetet qĂ« masat e reja tĂ« shoqĂ«rohen me komunikim tĂ« qartĂ«, mbĂ«shtetje tĂ« nevojshme dhe instrumente lehtĂ«suese, nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tranzicioni drejt pagesave elektronike tĂ« jetĂ« sa mĂ« i qetĂ«, i qĂ«ndrueshĂ«m dhe i pranueshĂ«m pĂ«r tĂ« gjithĂ« aktorĂ«t e tregut”, thotĂ« Banka e ShqipĂ«risĂ« nĂ« reagimin e saj.

Në vijim të këtyre përpjekjeve, Banka e Shqipërisë bën të ditur se po punon për transpozimin e rregullores së Bashkimit Europian mbi tavanet e tarifave të shkëmbimit, duke i vendosur ato në nivelin 0.2% për kartat e debitit dhe 0.3% për kartat e kreditit.

Kjo nismë pritet të ketë ndikim të drejtpërdrejtë në uljen e kostove të bizneseve për përdorimin e POS-eve.

Gjithashtu, Banka e Shqipërisë ka kërkuar që hyrja në fuqi e këtyre ndryshimeve të koordinohet me masat që synojnë reduktimin e komisioneve të shkëmbimit të aplikuara nga bankat.

Paralelisht, po vijon puna për operacionalizimin e TIPS Clone, një zhvillim që do të zgjerojë ndjeshëm gamën e instrumenteve elektronike të pagesave, duke krijuar një alternativë më efikase dhe më pak të kushtueshme krahasuar me pagesat tradicionale me kartë.

“NĂ« kĂ«tĂ« kĂ«ndvĂ«shtrim, Banka e ShqipĂ«risĂ« ka synuar tĂ« ndĂ«rmarrĂ« tĂ« gjitha masat brenda kompetencave tĂ« saj pĂ«r tĂ« siguruar qĂ« propozimet e reja tĂ« mund tĂ« zbatohen nĂ« mĂ«nyrĂ«n mĂ« tĂ« pĂ«rshtatshme dhe mĂ« tĂ« lehtĂ« pĂ«r aktorĂ«t e tregut.

Institucioni mbetet plotĂ«sisht i angazhuar pĂ«r tĂ« vijuar bashkĂ«punimin me institucionet publike dhe sektorin privat, me synimin pĂ«r tĂ« ndĂ«rtuar njĂ« treg pagesash modern, efikas dhe tĂ« aksesueshĂ«m pĂ«r tĂ« gjithĂ« qytetarĂ«t dhe bizneset e vendit”, – thuhet nĂ« reagimin e BankĂ«s sĂ« ShqipĂ«risĂ« pĂ«r “Monitor”.

 

Shoqata e Bankave: Kufiri prej 500 mijë lekësh për individët, shumë i lartë

Shoqata Shqiptare e Bankave, në parim, është shprehur dakord me propozimet e qeverisë që synojnë të reduktojnë uljen e përdorimit të parasë fizike në ekonomi.

Gjatë komenteve në Komisionin Kuvendor për Ekonominë, Punësimin dhe Financat, sekretari i Shoqatës, Spiro Brumbulli, tha se, në përgjithësi, Shoqata i vlerëson hapat e propozuar lidhur me reduktimin e parasë cash dhe formalizimin e transaksioneve të shitblerjes, pavarësisht se nënvizoi që Ministria e Financave nuk bëri konsultime paraprake për të kërkuar mendimet e Shoqatës, si palë interesi, lidhur me ndryshimet e propozuara.

Shoqata e Bankave, megjithatë, e kundërshton kufirin prej 500 mijë lekësh, të propozuar nga qeveria shqiptare si limit për veprimet në cash dhe kërkon vendosjen e një vlere tavan më të ulët.

“Masa qĂ« vendoset nĂ« ndryshimet e propozuara ligjore nuk shkon nĂ« drejtim tĂ« objektivit tĂ« ekonomisĂ« cashless. Ne kemi kĂ«rkuar me kohĂ« qĂ« tĂ« vendosen tavane nĂ« pagesat cash.

PĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« vendoset edhe njĂ« tavan pĂ«r individĂ«t nĂ« kĂ«to ndryshime. Por, raportet e trajtimit tĂ« biznesit dhe individit nĂ« tavanet e propozuara na duken tĂ« palogjikshme dhe tĂ« paargumentuara. ËshtĂ« pozitive qĂ« ulet kufiri pĂ«r bizneset, nga 150 mijĂ« lekĂ« nĂ« 100 mijĂ« lekĂ«.

Kjo tregon një frymë në favor të formalizimit të ekonomisë. Por, vendosja për individët e një tavani në shumën 500 mijë lekë është jashtë çdo analize dhe eksperience. Vendet e rajonit, si Greqia, Maqedonia e Veriut e kanë limitin 500 euro dhe e kanë njësoj, si për bizneset, ashtu edhe për individin.

ÇfarĂ« kuptimi ka tĂ« vendosim njĂ« limit prej 500 mijĂ« lekĂ«sh pĂ«r individin, kur paga mesatare Ă«shtĂ« rreth 90 mijĂ« lekĂ« dhe ndĂ«rkohĂ« qĂ« limiti pĂ«r biznesin parashikohet nĂ« 100 mijĂ« lekĂ«? Propozimi ynĂ« Ă«shtĂ« qĂ« tavani pĂ«r veprimet nĂ« cash tĂ« jetĂ« diku te 50-60 mijĂ« lekĂ«.

Nuk e kuptoj cili Ă«shtĂ« argumenti pĂ«r njĂ« tavan prej 500 mijĂ« lekĂ«sh. Ne nuk jemi as Gjermani, as HolandĂ«, qĂ« janĂ« vende me shkallĂ« shumĂ« tĂ« ulĂ«t informaliteti. Kjo masĂ« nuk pĂ«rputhet me tĂ« gjitha pĂ«rpjekjet qĂ« po bĂ«jmĂ« pĂ«r tĂ« luftuar informalitetin dhe paranĂ« cash nĂ« ekonomi”, – tha z. Brumbulli.

Ndërkohë, Shoqata e Bankave shprehet pozitivisht rreth propozimit për pajisjen e bizneseve me POS, por ndërkohë mendon se afati i përcaktuar në projektligj, fundi i vitit 2026, mund të jetë i shkurtër.

Shoqata e Bankave mendon se për këtë proces mund të përcaktohet një afat më i gjatë, duke pritur ndërkohë edhe finalizimin e projektit të instant payments, që mund të sjellë një alternativë me kosto më të ulët se pagesat me kartë.

“Vendosja e njĂ« kanali pĂ«r pagesa alternative Ă«shtĂ« njĂ« gjĂ« shumĂ« e mirĂ« dhe kemi vite qĂ« e kĂ«rkojmĂ«. MegjithatĂ«, kemi frikĂ« se afati deri nĂ« fund tĂ« vitit 2026 mund tĂ« jetĂ« i parealizueshĂ«m. Sot pĂ«r sot, e vetmja zgjidhje Ă«shtĂ« POS. Ne po bĂ«jmĂ« shumĂ« pĂ«rpjekje sot, por jo tĂ« gjitha bizneset e duan dhe e pĂ«rqafojnĂ«.

Brenda vitit 2026 do tĂ« pĂ«rfundojĂ« projekti tjetĂ«r, i instant payments. Kjo do tĂ« jetĂ« njĂ« alternativĂ« mĂ« e thjeshtĂ« dhe me kosto mĂ« tĂ« ulĂ«t pĂ«r njĂ«sitĂ« e biznesit. Mund tĂ« jetĂ« mĂ« e thjeshtĂ« qĂ« tĂ« ofrohet ky kanal si alternativĂ« ndaj cash”, – u shpreh z. Brumbulli.

 

 

AMA: Masat pozitive, por duhet kujdes për të mos krijuar kosto shtesë te biznesi i vogël

NĂ« njĂ« prononcim pĂ«r “Monitor”, Shoqata Mikrofinanca Shqiptare (AMA) shprehet se propozimet e pĂ«rfshira nĂ« projektligjin “PĂ«r procedurat tatimore”, qĂ« synojnĂ« kufizimin e pagesave me para fizike dhe zgjerimin e detyrimit pĂ«r pajisjen me pajisje tĂ« pranimit tĂ« pagesave me kartĂ«, pĂ«rbĂ«jnĂ« njĂ« hap nĂ« drejtimin e duhur pĂ«r modernizimin e sistemit tĂ« pagesave dhe rritjen e formalitetit nĂ« ekonomi.

Praktikat e vendeve europiane tregojnë qartë se kufizimi i përdorimit të parasë fizike sjell transparencë më të lartë dhe redukton hapësirat për informalitet dhe evazion.

“Shoqata Mikrofinanca Shqiptare e ka pĂ«rshĂ«ndetur iniciativĂ«n e Kryeministrit dhe QeverisĂ« pĂ«r reduktimin e parasĂ« cash nĂ« ekonominĂ« shqiptare, nĂ« tĂ« mirĂ« tĂ« rritjes sĂ« formalizimit dhe potencialit tĂ« saj.

Institucionet tona anëtare kanë investuar për të krijuar infrastrukturën e nevojshme për ofrimin e shërbimeve dhe produkteve të tyre nëpërmjet kanaleve digjitale, duke mundësuar komoditet dhe shpejtësi për klientët tanë.

Reduktimi i transaksioneve cash do të rrisë transparencën e situatës financiare të klientëve tanë, duke mundësuar një analizë rreziku reale dhe brenda një kohe të shkurtër edhe për klientët huamarrës që u drejtohen institucioneve mikrofinanciare.

Nga përvoja jonë me sektorin financiar, është e dukshme se bizneset që kalojnë gradualisht drejt pagesave elektronike përfitojnë në disa drejtime: nga menaxhimi më efikas i të ardhurave, tek ulja e rreziqeve operative dhe rritja e gjurmueshmërisë.

Po ashtu, proceset e aplikimit për financime te sektori bankar dhe ai jobankar, por edhe raportet me investitorët lehtësohen nga ekonomia digjitale, për shkak të mundësisë të procesimit të të dhënave në një kohë të shkurtër dhe me transparencë maksimale.

Ndaj, nĂ« parim, kĂ«to propozime i shĂ«rbejnĂ« rritjes sĂ« aksesit nĂ« financa dhe konsiderohen tĂ« nevojshme, veçanĂ«risht duke pasur parasysh angazhimin e ShqipĂ«risĂ« pĂ«r tĂ« harmonizuar sistemet e saj me standardet e BE-sĂ«â€, – thuhet nĂ« reagimin e ShoqatĂ«s Mikrofinanca Shqiptare.

Megjithatë, AMA thekson se suksesi i këtyre masave varet tërësisht nga mënyra se si do të zbatohen. Për bizneset e vogla, do të nevojitet një qasje shumë më e kujdesshme: procedura të thjeshtuara, kosto të përballueshme dhe mbështetje praktike.

Vetëm kështu, sipas kësaj shoqate, tranzicioni drejt pagesave digjitale do të jetë real dhe i qëndrueshëm, pa krijuar presion të panevojshëm mbi operatorët ekonomikë.

Në lidhje me ndikimin real që masat e propozuara do të kenë në uljen e përdorimit të parasë fizike, AMA vlerëson se efekti i tyre do të varet nga balanca mes objektivave fiskale dhe kostove që mbartin për bizneset.

Kufizimi i cash-it dhe detyrimi për të kanalizuar transaksionet nëpërmjet rrjeteve të pranimit të pagesave me kartë apo platformave digjitale të pagesave do të nxisin natyrshëm rritjen e përdorimit të pagesave elektronike, çka sjell më shumë formalizim dhe mjedis më transparent për të gjithë.

“MegjithatĂ«, ajo qĂ« mbetet shqetĂ«sim Ă«shtĂ« qĂ« njĂ« pjesĂ« e bizneseve, sidomos bizneset e vogla dhe ato qĂ« operojnĂ« nĂ« zona me infrastrukturĂ« tĂ« kufizuar, mund tĂ« pĂ«rballen me kosto shtesĂ« dhe sfida praktike.

Komisionet bankare, tarifat e mirëmbajtjes së pajisjeve të pranimit të pagesave me kartë apo nevoja për përshtatje me sisteme të reja kompjuterike janë elemente që rrisin barrën financiare dhe shpesh shkaktojnë rezistencë.

Pikërisht për këtë arsye, çdo detyrim duhet të shoqërohet me politika lehtësuese: ulje të komisioneve, paketa stimuluese për bizneset e vogla, konkurrencë më të madhe mes institucioneve të pagesave dhe përmirësim të infrastrukturës digjitale.

NĂ« mungesĂ« tĂ« kĂ«tyre mekanizmave, ekziston rreziku real qĂ« masat tĂ« perceptohen si barrĂ« dhe tĂ« mos japin efektin e pritshĂ«m. NĂ«se qasja Ă«shtĂ« e balancuar dhe zbatimi mbĂ«shtetet me masa ndihmĂ«se, atĂ«herĂ« kĂ«to propozime mund tĂ« kontribuojnĂ« ndjeshĂ«m nĂ« uljen e pĂ«rdorimit tĂ« parasĂ« fizike dhe nĂ« forcimin e integritetit financiar tĂ« ekonomisĂ«â€, – shprehet AMA.

 

Shoqatat e biznesit, asnjë reagim

Në reagimet për paketën fiskale, asnjë nga shoqatat dhe dhomat përfaqësuese të biznesit, me përjashtim të Shoqatës së Bankave, nuk ka paraqitur ndonjë koment lidhur me masat e propozuara nga qeveria për uljen e pagesave cash.

“Monitor” kĂ«rkoi opinione mbi kĂ«to masa nga disa shoqata pĂ«rfaqĂ«suese tĂ« sipĂ«rmarrjeve mĂ« tĂ« vogla, si Shoqata e Biznesit tĂ« VogĂ«l dhe tĂ« MesĂ«m dhe Shoqata e Bareve dhe Restoranteve, por pa marrĂ« njĂ« reagim prej tyre.

 

Shqiptarët paguajnë me para cash në më shumë se 90% të blerjeve

Konsumatorët shqiptarë i kryejnë më shumë se 90% të blerjeve të tyre me para në dorë. Statistikat e Ministrisë së Financave tregojnë se paraja cash vazhdon të jetë dominuese në transaksionet e regjistruara ekonomike në vend.

NĂ« relacionin e ndryshimeve tĂ« propozuara nĂ« projektligjin “PĂ«r procedurat tatimore nĂ« RepublikĂ«n e ShqipĂ«risĂ«â€, raportohet se 90.6% e faturimeve midis bizneseve me individĂ«t bĂ«het me mĂ«nyrĂ« pagese paranĂ« fizike.

Pesha e transaksioneve në cash është më e ulët e shprehur në vlerë, me 64.2% të vlerës totale të transaksioneve të kryera mes bizneseve dhe individëve.

Megjithatë, duke pasur parasysh shkallën ende të lartë të informalitetit dhe moslëshimin e kuponit tatimor, sidomos te bizneset e vogla, pesha reale e transaksioneve në para cash është me siguri edhe më e lartë se niveli i regjistruar nga administrata tatimore.

Pavarësisht tendencave pozitive në përdorimin e instrumenteve alternative të pagesave, të dhënat tregojnë se Shqipëria ngelet një ekonomi me përdorim shumë të lartë të parasë fizike në transaksionet ekonomike, krahasuar me ekonomitë më të zhvilluara.

Një anketë e kryer nga Banka Qendrore Europiane (ECB) tregoi se në Eurozonë, shkalla e përdorimit të parasë cash në transaksionet ekonomike në vitin 2024 ishte 52%.

 

Por pagesat me kartë po rriten me ritme të shpejta

Megjithëse paraja cash ngelet dominuese si formë pagese, statistikat e Bankës së Shqipërisë tregojnë se kanali kryesor alternativ, ai i pagesave me kartë, vazhdon të jetë në rritje të shpejtë.

Sipas të dhënave nga Banka e Shqipërisë, për tremujorin e tretë të këtij viti u kryen 6.8 milionë pagesa me kartë, 36% më shumë krahasuar me tremujorin e tretë të vitit të kaluar.

Ndërsa vlera totale e pagesave me kartë për këtë tremujor arriti në 33.1 miliardë lekë, 54.7% më shumë krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Për të gjithë 9-mujorin 2025, numri total i pagesave me kartë arriti në pothuajse 19.4 milionë, në rritje me 39.6% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

Ndërsa vlera totale e pagesave me kartë arriti në 45.1 miliardë lekë, në rritje me 65.8% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Pagesat me kartë janë aktualisht në nivelet më të larta historike. Madje, për herë të parë këtë vit, numri i pagesave me kartë në pikat elektronike të shitjes (POS) ka kaluar numrin e tërheqjeve të parasë cash nga bankomatet.

Statistikat e Bankës së Shqipërisë tregojnë se për 9-mujorin 2025, pagesat me kartë përbënin 51% të numrit të përgjithshëm të veprimeve, ndërsa tërheqjet cash nga ATM-të më pak se 43% të tyre.

Megjithatë, tërheqjet cash vazhdojnë të dominojnë në vlerë, me 65% të totalit, ndërsa pagesat me kartë në terminale POS për 9-mujorin përbëjnë 17% të vlerës totale të tyre.

Rritja e kërkesës së tregut për pagesa me kartë po shoqërohet edhe me shtimin e vazhdueshëm të numrit të bizneseve që pranojnë pagesa të tilla. Sipas të dhënave nga Banka e Shqipërisë, numri i terminaleve POS për pranimin e pagesave me kartë në fund të tremujorit të tretë të këtij viti arriti në 29 261, në rritje me 24.5% krahasuar me një vit më parë.

Paralelisht, në rritje është edhe numri i kartave të pagesave. Në fund të muajit shtator, numri i kartave aktive arriti në 1.61 milionë, në rritje me 6% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

Produkti dominues ngelen kartat e debitit, që përbëjnë afërsisht 88% të numrit të përgjithshëm të kartave të pagesave.

Vlerësohet se turizmi është një nga faktorët kryesorë që po i jep shtysë të fortë pagesave me kartë në vitet e fundit. Të dhënat e INSTAT treguan se hyrjet e shtetasve të huaj që vizituan Shqipërinë për 9-mujorin arritën në 10.2 milionë, në rritje vjetore me 5.7%.

Vlerësohet se zgjerimi i infrastrukturës së POS-eve dhe zhvillimi i shprehive konsumatore pas pandemisë e ka rritur ndjeshëm përdorimin e pagesave me kartë edhe nga konsumatorët vendas.

 

The post Masat ndaj cash, sektori financiar i mirëpret
 me rezerva appeared first on Revista Monitor.

Vakancat në Këshillin Mbikëqyrës të BSH, kush janë 19 anëtarët në garë

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
11 December 2025 at 14:43

Kuvendi i Shqipërisë ka mbyllur procedurën e pranimit të aplikimeve për tre vendet vakante në Këshillin Mbikëqyrës të Bankës së Shqipërisë. Vendet vakante janë shpallur në prag të përfundimit të mandatit të tre anëtarëve të propozuar nga vetë Kuvendi, Artan Hoxha, Luljeta Minxhozi dhe Violeta Staka.

Në procedurën e hapur nga Kuvendi i Shqipërisë janë paraqitur gjithsej 19 kandidatura.

Me emrave qĂ« kanĂ« aplikuar, janĂ« edhe tre anĂ«tarĂ«t qĂ« pĂ«rfundojnĂ« mandatin nĂ« KĂ«shillin MbikĂ«qyrĂ«s, Hoxha, Minxhozi dhe Staka. Duke qenĂ« se tĂ« tre mbyllĂ«n mandatin e tyre tĂ« parĂ«, ligji u njeh tĂ« drejtĂ«n pĂ«r t’u zgjedhur edhe pĂ«r njĂ« mandat tĂ« dytĂ«. Luljeta Minxhozi mban njĂ«kohĂ«sisht edhe detyrĂ«n e zĂ«vendĂ«sguvernatores sĂ« parĂ« tĂ« BankĂ«s sĂ« ShqipĂ«risĂ«.

Në garën e hapur nga Kuvendi kanë aplikuar edhe disa profesionistë të tjerë të sektorit ekonomik, ligjor dhe financiar.

Elton Korbi është aktualisht administrator i përgjithshëm i shoqërisë administruese të fondeve të pensionit dhe investimit, Albsig Invest dhe njëkohësisht Kryetar i Shoqatës së Siguruesve të Jetës, Pensioneve dhe Fondeve të Investimit. Më herët, ai ka punuar si specialist në Departamentin e Mbikëqyrjes dhe drejtues në departamentin e Financës dhe Kontabilitetit të Bankës së Shqipërisë.

Selami Xhepa është pedagog me karrierë të pasur akademike dhe aktualisht mban detyrën e Presidentit të Universitetit Europian të Tiranës.

Pajtim Melani ka qenë në të shkuarën kryetar i Bordit të Autoritetit të Mbikëqyrjes Financiare, ndërsa ka mbajtur detyrën e Drejtorit të Mbikëqyrjes së Tregjeve në Autoritetin e Konkurrencës, atë të drejtorit të Drejtorisë së Tregjeve dhe Masave Rregullatore në Autoritetin e Komunikimeve Elektronike dhe Postare (AKEP).

Kandidatja Erjona Bejleri ka mbajtur pozicionin e zëvendësministres së Financave, ndërsa më herët ka pasur një eksperiencë të gjatë drejtuese në sektorin bankar privat.

Kandidatja tjetër është Matilda Shehu, pedagogw në Fakultetin e Ekonomisë.

Kandidati Saimir Muçmata është aktualisht drejtor për Programimin, Harmonizimin dhe Standardizimin e Kuadrit Ligjor në Ministrinë e Financave.

Kandidatja Fatmira Kola vjen nga një karrierë akademike, ndërsa në zgjedhjet e fundit ka qenë edhe kandidate për deputete.

Kandidatja tjetër Eni Xheko, vjen nga sektori privat dhe mban detyrën e menaxheres së hotelit Xheko Imperial, pronë e familjes së saj.

Mes kandidatëve me formim profesional në fushën e të drejtës, spikat Holta Zaçaj, që sapo përfundoi mbandatin si anëtare dhe kryetare e Gjykatës Kushtuese.

Kandidatja Frosela Filo është drejtuese komerciale në ndërmarrjen e Ujësjellës-Kanalizmeve Korçë. Ajo është bashkëshorte e kryetarit të bashkisë së Korçës, Sotiraq Filo.

Kandidate për në Këshillin Mbikëqyrës është Merita Bejtja. Asaj sapo i ka përfunduar mandati si Inspektore e Përgjithshme e Bankës së Shqipërisë, ndërsa ka kandiduar përsëri për dy pozicione, atë të Inspektores së Përgjithshme dhe anëtares së Këshillit Mbikëqyrës të Bankës së Shqipërisë.

Kandidatë të tjerë për detyrën e anëtarit të Këshillit Mbikëqyrës janë edhe Arben Zibri, Ingrid Konomi dhe Adela Karapici, ekonomistë që që vijnë të tre nga bota akademike.

Kandidati Emis Çerava Ă«shtĂ« sekretar i pĂ«rgjithshĂ«m i KĂ«shillit tĂ« LartĂ« tĂ« ProkurorisĂ«, ndĂ«rsa kandidatja Liljana Mamadhaj Ă«shtĂ« pjesĂ« e administratĂ«s sĂ« StrukturĂ«s sĂ« Posaçme kundĂ«r Korrupsionit dhe Krimit tĂ« Organizuar (SPAK).

Sipas ligjit “PĂ«r BankĂ«n e ShqipĂ«risĂ«â€, tĂ« gjithĂ« anĂ«tarĂ«t e KĂ«shillit MbikĂ«qyrĂ«s zgjidhen dhe emĂ«rohen nga Kuvendi i RepublikĂ«s sĂ« ShqipĂ«risĂ«. PesĂ« prej anĂ«tarĂ«ve propozohen nga Kuvendi, tre anĂ«tarĂ« propozohen nga KĂ«shilli i Ministrave dhe njĂ« anĂ«tar propozohet nga vetĂ« KĂ«shilli MbikĂ«qyrĂ«s.

Ligji parashikon që kandidatët për anëtarë të Këshillit Mbikëqyrës duhet të jenë persona që

gëzojnë ndershmërinë dhe pastërtinë morale, si dhe që kanë arsimin e lartë ekonomik ose juridik; përvojë profesionale në çështje financiare dhe bankare; kualifikime profesionale të profilit; përvojë pune mbi pesë vjet në administratën publike ose në institucionet financiare dhe bankare.

Sipas ligjit, funksioni i anëtarit të Këshillit Mbikëqyrës është i papajtueshëm me funksionin e punonjësit, administratorit dhe aksionarit, me pjesëmarrje ndikuese në bankën e nivelit të dytë ose në subjektet që licencohen nga Banka e Shqipërisë.

The post Vakancat në Këshillin Mbikëqyrës të BSH, kush janë 19 anëtarët në garë appeared first on Revista Monitor.

Raporti i kredive me probleme ra lehtë në tetor, por ngelet pranë niveleve më të larta të 2025

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
10 December 2025 at 14:25

Raporti i kredive me probleme pësoi një rënie të lehtë në muajin tetor, por ngelet pranë niveleve më të larta të vitit 2025.

Sipas statistikave të Bankës së Shqipërisë, ky raport zbriti në 4.33%, nga 4.37% që kishte qenë për muajin shtator. Raporti i kredive me probleme ngelet gjithashtu më i ulët krahasuar tetorin e vitit të kaluar, kur shënonte nivelin 4.6%.

Pavarësisht se ky tregues vazhdon të rezistojë në rënie me bazë vjetore, kjo rënie i detyrohet kryesisht ecurisë së muajve të fundit të vitit 2024. Gjatë vitit 2025, raporti i kredive me probleme është shfaqur në stanjacion, madje me tendenca të lehta rritëse, veçanërisht në pjesën e dytë të vitit.

Vlerësohet se stoku i kredive me probleme të ketë arritur në rreth 39.2 miliardë lekë, nga 37.4 miliardë lekë që ishte në të njëjtën periudhë të një viti më parë. Në harkun e një viti, stoku i kredive me probleme është rritur me 4.8%.

Të dhënat tregojnë se, në vijim të një cikli të rritjes së shpejtë të kredisë për ekonominë, raporti i kredive me probleme ka filluar të japë sinjalet e para të rritjes. Në fund të tetorit, portofoli i kredisë për ekonominë arriti vlerën e 906.1 miliardë lekëve, në rritje vjetore me 11.5%. Në pjesën më të madhe, rritja e portofolit të kredisë po mbështetet në segmentin e individëve, si në kredinë për blerjen e banesave, ashtu edhe në atë konsumatorë.

Në mesin e këtij viti, nisi edhe aplikimi i disa masave kufizuese të vendosura nga Banka e Shqipërisë në treguesit e administrimit të riskut të lidhura me huadhënien për blerjen e banesave. Banka qendrore u ndaloi bankave financimin e blerjes së banesave në masën 100% dhe përcaktoi gjithashtu kritere të detyrueshme për raportin e këstit të kredisë ndaj të ardhurave (duke lejuar sidoqoftë një marzh përjashtimi prej 15% nga kufizimet e mësipërme).

Në muajt e parë të aplikimit, masat kufizuese nuk kanë arritur të frenojnë rritjen e kredisë për shtëpi. Në periudhën korrik-tetor, që përkon me hyrjen në fuqi të masave kufizuese të Bankës së Shqipërisë, kredia e re për shtëpi ka arritur në 18.5 miliardë lekë, në rritje me gati 23% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit 2024.

Në deklaratën e fundit për Shqipërinë, misioni i FMN shprehet se aktivizimi së fundmi i masave ndaj kredimarrësit për kreditë e reja për pasuri të paluajtshme rezidenciale mbush një boshllëk të mëparshëm dhe duhet të bëhet një mjet i përhershëm. Madje, FMN rekomandon vendosjen e një shtese sektoriale të kapitalit për rrezikun sistemik, pesha më të larta rreziku ose masa të tjera që shënjestrojnë kredimarrësit, si mjete shtesë për të adresuar rreziqet në rritje nga huadhënia për pasuri të paluajtshme për qëllime tregtare.

The post Raporti i kredive me probleme ra lehtë në tetor, por ngelet pranë niveleve më të larta të 2025 appeared first on Revista Monitor.

Veprimet me internet banking, Shqipëria është shumë mbrapa vendeve të rajonit

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
10 December 2025 at 00:02

Me gjithë rritjen e shpejtë të viteve të fundit, Shqipëria ngelet shumë mbrapa vendeve të rajonit në volumin e pagesave të kryera nëpërmjet kanaleve bankare dixhitale.

Sipas të dhënave krahasuese nga Fondi Monetar Ndërkombëtar (FMN), vlera e transaksioneve bankare të kryera nëpërmjet internet banking ose mobile banking në Shqipëri vitin e kaluar kishte një vlerë sa 94.28% e Prodhimit të Brendshëm Bruto (PBB). Ky tregues është rritur ndjeshëm krahasuar me nivelin 84.57% të vitit 2023 dhe 63.10% të vitit 2020.

Por, megjithatë, vendi ynë ngelet ende shumë mbrapa qoftë edhe në krahasim me ekonomitë fqinje të Ballkanit Perëndimor.

Vendi i dytë në renditje, Kosova, ka një raport të veprimeve të bankingut dixhital ndaj PBB-së në nivelin 242.3% ose mbi dy herë e gjysmë më të lartë krahasuar me Shqipërinë.

Ndërkohë, vendet e tjera të rajonit kanë një përqindje edhe më të lartë të volumeve të pagesave me internet banking, kundrejt madhësisë së ekonomisë së tyre.

Në Bosnje-Hercegovinë, vlera e veprime me e-banking është sa 318.08% e PBB-së, në Maqedoninë e Veriut sa 431.75% e PBB-së dhe në Serbi sa 432.75% e PBB-së.

Sipas statistikave të Bankës së Shqipërisë, numri total i veprimeve bankare në distancë vitin e kaluar arriti në 9.36 milionë, niveli më i lartë i regjistruar ndonjëherë. Krahasuar me një vit më parë, shqiptarët e rritën numrin e veprimeve bankare në distancë me 22% ose me 1.7 milionë veprime më shumë. Në harkun e pesë viteve të fundit, numri i transaksioneve të home banking është rritur me pothuajse 160%.

Ndërsa vlera totale e veprimeve të bankingut në distancë për 2024 arriti në 2.39 trilionë lekë, në rritje me 19% krahasuar me një vit më parë.

Tendenca rritëse e veprimeve nëpërmjet kanaleve dixhitale ka vijuar e qëndrueshme në të gjithë periudhën pas pandemisë. Shërbimi i internet banking ofrohet tashmë nga të gjitha bankat tregtare në Shqipëri dhe numri i përdoruesve të shërbimit po rritet me ritme të shpejtë.

Në fund të vitit 2024, numri i llogarive bankare të lidhura me internetin arriti në 1.35 milionë, në rritje vjetore me 23%. Vlerësohet se tashmë 39% e llogarive bankare aktive janë të aksesueshme nga interneti, nga 34% që kishte qenë ky tregues në fund të vitit 2023 dhe më pak se 20% që ishte në vitin 2020.

Megjithatë, po të shohim krahasimet me vendet e rajonit, që në përgjithësi kanë një stad të ngjashëm të zhvillimit ekonomik dhe shoqëror, Shqipëria ngelet ende shumë mbrapa.

Që prej tetorit të këtij vitit, ka hyrë në fuqi një paketë ndryshimesh në rregulloret e sistemeve të pagesave, që ka sjellë ulje të ndjeshme të komisioneve për transfertat kombëtare në Lekë dhe në Euro. Fryma e rregulloreve të reja, përveç uljes së komisioneve për transfertat deri në 10 milionë lekë, forcon më shumë incentivat për kryerjen e pagesave në rrugë elektronike.

NĂ« rregulloren e re “PĂ«r funksionimin e sistemit tĂ« klerimit tĂ« pagesave me vlerĂ« tĂ« vogĂ«l – AECH”, Banka e ShqipĂ«risĂ« ka miratuar ndryshime qĂ« parashikojnĂ« qĂ« pĂ«r pagesat nĂ« nisje tĂ« urdhĂ«ruara nga klientĂ« tĂ« pjesĂ«marrĂ«sve dhe qĂ« transferohen nĂ«pĂ«rmjet sistemit AECH, por qĂ« janĂ« tĂ« iniciuara nĂ« formĂ« elektronike, me vlerĂ« mĂ« tĂ« vogĂ«l ose tĂ« barabartĂ« me 40 mijĂ« lekĂ«, nuk duhet tĂ« aplikohen komisione.

Më parë, vlera maksimale e përjashtuar nga komisionet për transfertat e kryera në formë elektronike (nëpërmjet shërbimeve të internet banking ose mobile banking) ishte 20 mijë lekë. Dyfishimi i vlerës së transfertave që përjashtohen nga komisionet bankare e lehtëson më tej kryerjen e pagesave dhe transfertave në vlerë të vogël në ekonominë shqiptare.

Për transfertat mbi 40 mijë lekë, deri në vlerën e 10 milionë lekëve, që kryhen në rrugë elektronike komisioni maksimal i lejuar parashikohet në nivelin 0.005% të vlerës së transferuar. Për shembull, një transfertë e kryera me e-banking me vlerë 1 milion lekë nuk mund të ngarkohet nga bankat dhe institucionet financiare me një komision më të lartë se 50 lekë./ E.Shehu

Burimi: FMN

The post Veprimet me internet banking, Shqipëria është shumë mbrapa vendeve të rajonit appeared first on Revista Monitor.

Kredia në Euro po rritet për të dytin vit radhazi

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
9 December 2025 at 10:00

Kredia në Euro është në rritje për të dytin vit radhazi, e mbështetur nga normat e ulëta të interesit dhe kërkesa e lartë për hua në segmentin e biznesit.

Sipas statistikave të Bankës së Shqipërisë, në fund të muajit tetor kredia në monedhën europiane arriti shifrën e barazvlefshme të 352.2 miliardë lekëve.

Kredia në Euro është në rritje me 8.1% me bazë vjetore. Rritja madje është përmirësuar më tej nga niveli prej 7.3% i një viti më parë.

Megjithatë, rritja e paraqitur në Lekë është ende e ndikuar nga efekti i kursit të këmbimit. Këtë vit, Leku ka vijuar të forcohet ndaj Euros, ndonëse me ritme më të ngadalta. E zhveshur nga efekti i kursit të këmbimit, rritja vjetore e portofolit të kredisë në Euro do të ishte afërsisht 10%.

Rritja e kredisë në Euro në dy vitet e fundit mund të shpjegohet me disa faktorë. Kreditimi i ekonomisë në tërësi, në të gjitha monedhat, po rritet me ritme dyshifrore.

Statistikat tregojnë se rritja vjetore e portofolit të kredisë për ekonominë në tetor ishte në nivelin 12.1%, duke qëndruar pranë niveleve më të larta në lart në më shumë se 16 vjet.

Rritja me ritme relativisht të larta të ekonomisë dhe gjendja e mirë e bilanceve të sektorit bankar kanë mbështetur përshpejtimin e kreditimit të sektorit privat.

Një faktor që e ka ndikuar në mënyrë më specifike kreditimin në Euro është rimëkëmbja e kreditimit të biznesit. Duke qenë se kërkesa për kredinë në Euro në pjesën më të madhe vjen nga bizneset, rritja e kreditimit në këtë segmet të tregut ka ndikuar edhe në rritjen e kredisë në Euro.

Sipas Bankës së Shqipërisë, kredia në Euro për bizneset është rritur me 8.7% me bazë vjetore. Nëse shtojmë edhe efektin e kursit të këmbimit, rritja e kredisë për biznesin në monedhën europiane do të shkonte në rreth 11.5%.

Gjendja e likuiditetit në Euro e sektorit bankar është mjaft e mirë, e mbështetur nga rritja me ritme dyshfrore e depozitave në monedhën europiane gjatë viteve të fundit. Ky faktor e ndikon pozitivisht edhe ofertën për kredi në Euro.

Sipas Bankës së Shqipërisë, totali i depozitave në monedhën europiane në fund të tetorit të këtij viti arriti në 8.67 miliardë euro, në rritje vjetore me 8%.

Një faktor tjetër që ka ndikuar pozitivisht kërkesën për kredi në Euro është edhe rënia e normave të interesit. Duke filluar nga mesi i vitit 2022, normat e interesit të Euros kishin filluar një rritje të shpejtë, duke ndjekur linjën e politikës monetare të Bankës Qendrore Europiane (ECB). Kjo solli një frenim të fortë të kreditimit në Euro gjatë vitit 2023

Por, rritja e normave të interesit arriti pikun në shtator 2023, ndërsa që nga mesi i vitit 2024  ECB-ja nisi uljen e tyre.

Kjo është reflektuar edhe në normat e interesit në tregje. Treguesi kryesor benchmark, Euribori, ndodhet pranë niveleve më të ulëta në tre vitet e fundit. Në këto kushte, kredia në monedhën europiane është perceptuar përsëri e leverdishme nga huamarrësit./ E.Shehu

Burimi: BSH

The post Kredia në Euro po rritet për të dytin vit radhazi appeared first on Revista Monitor.

Depozitimet e parave në ATM janë dyfishuar këtë vit

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
9 December 2025 at 00:01

Depozitimet e parave në bankomate u rritën përsëri në tremujorin e tretë të vitit.

Sipas statistikave të Bankës së Shqipërisë, përdoruesit e sektorit bankar kryen rreth 663 mijë depozitime automatike në ATM, në rritje me 151% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

Për të gjithë 9-mujorin 2025 numri total i depozitimeve ka arritur në 1.47 milionë. Shifrat e 9-mujorit tregojnë gjithashtu rritje me përmasa të mëdha dhe numri i depozitimeve është dyfishuar krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Rritja e transaksioneve është në nivele të ngjashme edhe në vlerë. Në fund të 9-mujorit, depozitimet cash në ATM kishin vlerën e 70.7 miliardë lekëve, 94% më shumë krahasuar me një vit më parë.

Numri dhe vlera e transaksioneve të depozitimit në terminalet ATM është në rritje për të shtatin vit radhazi. Rritja po mbështetet edhe nga zgjerimi i vazhdueshëm i infrastrukturës së pajisjeve që mundësojnë këtë lloj shërbimi.

Të dhënat e Bankës së Shqipërisë tregojnë se numri i pajisjeve ATM që mundësonin depozitimin e parasë cash në fund të 9-mujorit 2025 arriti në 427, në rritje me 13% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Afërsisht 32% e numrit të përgjithshëm të ATM-ve në vend ofrojnë shërbimin e depozitimit të parasë cash.

Shqipëria është ende një ekonomi me përdorim të lartë të parasë cash në shitjen e mallrave dhe shërbimeve. Përdorimi i lartë i parasë fizike krijon si rrjedhojë edhe nevojën e depozitimeve periodike të parasë në llogaritë bankare.

Bankat gradualisht po investojnë në automatizimin e këtij shërbimi, me qëllim pakësimin e fluksit të klientëve në arka, uljen e kostove operacionale dhe përdorimin e degëve të bankave vetëm për ato raste ku ofrimi i shërbimit nga stafi është i domosdoshëm.

Në fund të muajit shtator, sektori bankar shqiptar ofronte shërbim nëpërmjet 1028 ATM-ve aktive, në rritje me 30% krahasuar me një vit më parë.

Numri i ATM-ve pati rënë vazhdimisht në periudhën 2015-2019, sidomos për shkak të uljes së numrit të degëve, por edhe për shkak të pakësimit të numrit të përgjithshëm të bankave tregtare. Megjithatë, pas vitit 2020, edhe nën shtysën e pandemisë, bankat shtuan numrin e ATM-ve (kryesisht të vendosura në mjedise jashtë degëve), me qëllim lehtësimin e flukseve të operacioneve në sportele.

Një faktor tjetër që po nxit shtimin e numrit të ATM-ve në vitet e fundit është edhe turizmi. Shtimi i fluksit të turistëve ka bërë të nevojshme shtimin e ATM-ve ku turistët e huaj të kenë mundësi për të tërhequr para cash. ATM-të e vendosura jashtë degëve, në zonat turistike zakonisht nuk ofrohen direkt nga bankat, por operohen sipas një modeli biznesi në partneritet me biznese të tjera, që zakonisht janë kompanitë që tregtojnë pajisjet ATM-të.

Në këtë partneritet, banka ofron infrastrukturën bazë të pagesave, pra, sistemin, kontabilizimin dhe paranë cash. Ndërkohë, institucionet financiare ofrojnë pajisjen ATM dhe mbulojnë kostot operacionale, si transportin, rimbushjen, siguracionin e parasë, si edhe mbajnë marrëdhëniet me bizneset për qiratë e vendosjes së ATM-ve, etj. Në fund, të ardhurat ndahen në bazë të kostove të secilës palë./ E.Shehu

The post Depozitimet e parave në ATM janë dyfishuar këtë vit appeared first on Revista Monitor.

Masat ndaj cash, sektori financiar i mirëpret
 me rezerva

✇Revista Monitor
By: Mira Leka
8 December 2025 at 12:23

Qeveria shqiptare ka propozuar disa masa që tentojnë të ulin përdorimin e parasë fizike në transaksionet ekonomike. Në tërësinë e tyre, palët e interesit i vlerësojnë pozitivisht propozimet. Megjithatë, Shoqata e Bankave kërkon një kufi më të ulët për pagesat në cash të individëve, ndërsa Shoqata e Mikrofinancës thekson rëndësinë për të shmangur krijimin e kostove të rëndësishme te bizneset.
&nbs...

Nevojitet abonim për të lexuar artikull të revistës

Plani juaj aktual nuk ofron qasje në artikujt më të fundit të revistës. Për të pasur qasje të plotë, ju lutemi përmirësoni abonimin tuaj në premium.

The post Masat ndaj cash, sektori financiar i mirëpret
 me rezerva appeared first on Revista Monitor.

Çmimet po rriten, edhe pse zyrtarisht nuk duken

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
8 December 2025 at 00:02

Inflacioni bazë u rrit përsëri në muajin tetor dhe arriti nivelin më të lartë në dy vitet e fundit.

Sipas të dhënave nga Banka e Shqipërisë, inflacioni bazë u rrit në 3.13%, nga 3.07% që kishte qenë për shtatorin. Inflacioni bazë gjithashtu ka thelluar rritjen me bazë vjetore. Në tetorin e vitit të kaluar, inflacioni bazë kishte qenë në nivelin 2.19%.

NĂ«nshporta qĂ« mat inflacionin bazĂ« llogaritet mbi njĂ« grup produktesh dhe shĂ«rbimesh qĂ« pĂ«rbĂ«jnĂ« 69.6% tĂ« totalit tĂ« shportĂ«s sĂ« Indeksit tĂ« Çmimeve tĂ« Konsumit.

Inflacioni bazë përjashton kryesisht ato produkte që kanë luhatshmëri të lartë, produktet ushqimore dhe ato energjetike dhe ka si qëllim kryesor ta zhveshë rritjen e përgjithshme të çmimeve nga luhatjet me natyrë më afatshkurtër.

Paralelisht me inflacionin bazë, edhe inflacioni bazë neto për tetorin u rrit në 3.5%, nga 3.4% që kishte qenë për shtatorin dhe ngelet gjithashtu në rritje krahasuar me nivelin prej 2% të një viti më parë.

Inflacioni bazĂ« neto pĂ«rjashton mĂ« tej nga inflacioni edhe nĂ«ngrupet e ushqimeve tĂ« pĂ«rpunuara (pĂ«rfshirĂ« bukĂ«n dhe drithĂ«rat) dhe matet mbi 44.6% tĂ« shoqĂ«risĂ« sĂ« IÇK-sĂ«.

Ndërkohë, inflacioni që përjashton të gjitha produktet ushqimore dhe energjetike për muajin tetor u rrit në 3.36%, nga 3.28% që kishte qenë në muajin shtator.

Sipas INSTAT, inflacioni total në ekonomi, i matur për të gjithë shportën e mallrave dhe shërbimeve të konsumit për tetorin ra në 2.3%, nga 2.4% që kishte qenë për muajin shtator, por në rritje nga niveli prej 1.9% që kishte qenë një vit më parë.

Në raportin e politikës monetare për tremujorin e katërt të vitit, Banka e Shqipërisë vlerëson se presionet e brendshme inflacioniste janë forcuar, në pasqyrim të zgjerimit të aktivitetit ekonomik, kushteve të shtrënguara në tregun e punës, si dhe rritjes së çmimit të qirave.

Analiza e inflacionit sipas kategorive kryesore të shportës tregoi se çmimet e komponentëve më të qëndrueshëm të inflacionit ku përfshihen shërbimet, strehimi dhe mallrat e konsumit afatgjatë ishin kontribuuesit kryesore në formimin dhe rritjen e inflacionit total në tremujorin e tretë.

Në veçanti, kategoria e strehim-qirasë përjetoi një zgjerim të inflacioni dhe të kontributit përkatës në inflacionin total. Inflacioni mesatar i kësaj kategorie arriti në 5.8% gjatë tremujorit të tretë, duke qenë rreth trefishi i mesatares së 12 muajve paraardhës dhe rreth 2.5 herë më i

lartë se mesatarja e periudhës qershor 2021- qershor 2025. Kontributi i kësaj kategorie në inflacionin total u rrit në 0.8 pikë përqindjeje, nga 0.3 pikë përqindjeje mesatarisht për 12 muajt paraardhës.

Rritje graduale të inflacionit u shënuan edhe në nëngrupet e shërbimeve të lidhura kryesisht me turizmin, si ato të hotele-restorante-kafene, por edhe të shërbimeve të mirëmbajtjes së shtëpisë, arsimit, në pasqyrim të rritjes së kërkesës dhe të kostove të punës në sektorët e tjerë të shërbimeve etj.

Në të kundërt, presionet inflacioniste nga jashtë mbeten të dobëta, të kushtëzuara nga çmimet e ulëta të lëndëve bazë në tregjet ndërkombëtare dhe nga mbiçmimi i kursit të këmbimit të Lekut. Kjo duket të jetë arsyeja kryesore pse inflacioni në total ngelet ende poshtë objektivit, pavarësisht forcimit të presioneve për rritjen e çmimeve nga ekonomia e brendshme./ E.Shehu

Burimi: BSH

 

The post Çmimet po rriten, edhe pse zyrtarisht nuk duken appeared first on Revista Monitor.

Kreditimi i ndërmarrjeve, anketa e KI: Nga informaliteti te pronat, arsyet që pengojnë rritjen

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
5 December 2025 at 11:00

Bankat në vend identifikojnë një seri faktorësh që ndikojnë në vendimet e tyre të kreditimit për Ndërmarrjet Mikro, të Vogla dhe të Mesme.

Një anketë e Sekretariatit të Këshillit të Investimeve me bizneset dhe bankat ka nxjerrë në pah disa prej tyre duke përballur kështu edhe qëndrimet që kanë secila palë.

Lidhur me anketën Sekretariati nënvizon se sipas bankave rritja e kreditimit kufizohet nga çështjet me regjistrimin e pronës (për shembull: vonesa në rifreskimin e certifikatave të pronësisë, përgjigje e paqartë zyrtare në lidhje me plotësimin e dokumentacionit, etj.), mungesa e kolateralit, nivele të larta të kredive të vonuara, shifra të dyfishta të raportimit financiar dhe edukim joadekuat financiar.

Po kështu renditen edhe disa faktorë të brendshëm me ndikim të moderuar siç janë mungesa e stafit të dedikuar për grupin e synuar të NMVM-ve dhe mungesa e proceseve plotësisht të digjitalizuara.

“Trajtimi i kĂ«tyre çështjeve do tĂ« jetĂ« thelbĂ«sor pĂ«r nxitjen e njĂ« mjedisi kreditues mĂ« mbĂ«shtetĂ«s ndaj sipĂ«rmarrjes dhe nxitjen e rritjes sĂ« qĂ«ndrueshme ekonomike” thuhet nĂ« publikimin e KI.

Pavarësisht kësaj rezulton se të paktën 67% e ndërmarrjeve që kanë aplikuar e kanë marrë financimin e kërkuar.

“PĂ«r mĂ« tepĂ«r, nivelet e larta tĂ« informalitetit, çështjet e lidhura me pronĂ«n dhe mungesa e informacionit tĂ« pĂ«rditĂ«suar nga rregullatorĂ«t ose bashkitĂ« nĂ« lidhje me sektorĂ«t ose aktivitetet qĂ« kĂ«rkon tregu po pengojnĂ« disi nivelet e kreditimit pĂ«r NMVM-tĂ« sipas institucioneve financiare.

NdĂ«r disa komente tĂ« bĂ«ra gjatĂ« konsultimit pĂ«r faktorĂ«t ndĂ«rlikues tĂ« procesit tĂ« kreditimit, u pĂ«rmend edhe mungesa e studimeve qĂ« analizojnĂ« nevojat dhe nivelet e ofruesve tĂ« shĂ«rbimeve bazuar nĂ« dendĂ«sinĂ« aktuale tĂ« popullsisĂ« dhe kĂ«rkesat e paplotĂ«suara.  NĂ« nivel sektori, aksesi i kufizuar nĂ« financa krijon vĂ«shtirĂ«si tĂ« konsiderueshme nĂ« funksionimin e biznesit pĂ«r njĂ« nĂ« dy kompani, pĂ«r kryesisht NMVM-tĂ« qĂ« operojnĂ« nĂ« aktivitetet e energjisĂ«, bujqĂ«sisĂ« dhe turizmi” thuhet nĂ« dokument.

Sekretariati ka rekomanduar që për të rritur kreditimin të përmirësohet mbledhja e të dhënave dhe transparenca e ndërmarrjeve në fjalë, të zgjerohen skemat e garancisë, të përshpejtohen përpjekjet për dixhitalizimin e shëbrimeve bankare apo të përmirësohen programet e edukimit financiar me fokus tek këto ndërmarrje./ N.Maho

 

The post Kreditimi i ndërmarrjeve, anketa e KI: Nga informaliteti te pronat, arsyet që pengojnë rritjen appeared first on Revista Monitor.

Banka e Shqipërisë i hap rrugë licencimit të bankës dixhitale JET Bank

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
3 December 2025 at 16:51

Këshilli Mbikëqyrës i Bankës së Shqipërisë i hapi sot rrugën licencimit në Shqipëri të bankës JET Bank.

Në bazë të këtij vendimi, Këshilli Mbikëqyrës vendosi të japë miratimin paraprak për licencimin e bankës JET Bank, për të ushtruar veprimtari bankare dhe financiare në Republikën e Shqipërisë.

Sipas njoftimit të Bankës së Shqipërisë, JET Bank synon të jetë banka e parë në Shqipëri që operon në mënyrë tërësisht digjitale, duke kombinuar një teknologji të avancuar me një model të thjeshtë, të sigurt dhe të përqendruar te klienti. Misioni i saj është të prezantojë një model të ri shërbimi financiar, të ndryshëm nga modelet tradicionale bankare.

Sipas ligjit “PĂ«r bankat nĂ« RepublikĂ«n e ShqipĂ«risĂ«â€, licencimi i bankĂ«s dhe i degĂ«s sĂ« bankĂ«s sĂ« huaj kalon nĂ« dy faza: miratimi paraprak i licencĂ«s dhe dhĂ«nia e licencĂ«s.

Ligji parashikon se, dega e bankĂ«s sĂ« huaj qĂ« ka marrĂ« miratimin paraprak pĂ«r licencĂ«, brenda 12 muajve duhet tĂ« plotĂ«sojĂ« tĂ« gjitha kushtet e parashikuara nĂ« ligjin “PĂ«r bankat nĂ« RepublikĂ«n e ShqipĂ«risĂ«â€ dhe aktet nĂ«nligjore nĂ« zbatim tĂ« tij, nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« pajiset me licencĂ«n pĂ«r fillimin e veprimtarisĂ« bankare nĂ« vendin tonĂ«.

Gjatë kësaj periudhe, JET Bank duhet të plotësojë kushtet kryesore për të mundësuar nisjen e aktivitetit të saj, duke filluar nga derdhja e kapitalit të kërkuar, punësimi i stafit të nevojshëm, krijimi i kushteve teknike dhe organizative për të kryer veprimtari bankare, duke përfshirë sigurimin e ambienteve ku do të ushtrohet veprimtaria, etj.

JET Bank është subjekti i dytë që merr miratimin paraprak nga Banka e Shqipërisë për të hyrë në tregun bankar, pas bankës turke Ziraat.

Duke filluar nga viti 2015, tregu bankar shqiptar ka hyrë në një cikël përqendrimi, që solli uljen e numrit të bankave tregtare nga 16 në 11 të tilla. Me përjashtim të Bankës së Kreditit të Shqipërisë, që doli nga tregu nëpërmjet likuidimit, zvogëlimi i numrit të bankave ka ardhur nëpërmjet blerjes dhe përthithjes nga bankat konkurrente në treg. Etapa e fundit në këtë proces u zhvillua në vitin 2022, kur Alpha Bank Albania u ble dhe u përthith nga Banka OTP Albania.

Por, pas më pak se një dekade nga nisja e ciklit të përqendrimit, sektori bankar shqiptar duket se mund të fillojë një zgjerim të ri të numrit të subjekteve në treg. Rritja e shpejtë e sektorit në vitet e fundit dhe përmirësimi i treguesve të përfitueshmërisë duket se e ka bërë atë tërheqës edhe për hyrjen e aktorëve të rinj. Me dhënien e miratimit paraprak për JET Bank dhe Ziraat, vitin e ardhshëm pritet që numri i bankave tregtare në vend të rritet në 13.

 

The post Banka e Shqipërisë i hap rrugë licencimit të bankës dixhitale JET Bank appeared first on Revista Monitor.

Shqipëria ka depërtimin më të vogël të kredisë bankare në Rajon

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
3 December 2025 at 11:00

Shqipëria ka depërtimin më të vogël të huamarrjes bankare në raport me popullsinë për rajonin e Ballkanit Perëndimor.

Sipas të dhënave krahasuese të Fondit Monetar Ndërkombëtar (FMN), në fund të vitit 2024 Shqipëria numëronte 156 huamarrës për çdo 1000 banorë në moshë të rritur.

Numri i huamarrësve është rritur lehtë krahasuar me nivelin prej 152 për 1000, ku qëndronte një vit më parë. Megjithatë, Shqipëria ngelet dukshëm në nivelin më të ulët mes ekonomive fqinje të Ballkanit Perëndimor.

Numrin më të madh të huamarrësve në raport me popullsinë e ka Serbia, me 551 huamarrës në banka për çdo 1000 banorë në moshë të rritur. Ndjek Maqedonia e Veriut me 386 huamarrës për 1000 banorë, e ndjekur nga Bosnje-Hercegovina, me 334 huamarrës për 1000 banorë, Mali i Zi, me 322 huamarrës për 1000 banorë dhe Kosova, me 261 huamarrës për 1000 banorë.

Shqipëria ngelet paralelisht ekonomia më pak e kredituar edhe në vlerën e huasë kundrejt prodhimit kombëtarë. Sipas FMN-së, në fund të vitit të kaluar portofoli i kredisë në Shqipëri ishte sa 32% e Prodhimit të Brendshëm Bruto (PBB), në rritje nga niveli prej 30% i vitit 2023.

Megjithëse kredia në vlerë absolute ka vazhduar të rritet në vitet e fundit, ajo nuk ka mbajtur dot ritmet e rimëkëmbjes së shpejtë ekonomike në periudhën pas pandemisë.

Ekonomia me kreditimin më të lartë në rajon është Kosova, me një portofol sa 56.4% e PBB-së, e ndjekur nga Maqedonia e Veriut, me 51.6%, Bosnje-Hercegovina, me 46.5%, Mali i Zi, me 47.4% dhe Serbia, me 35.2% e PBB-së.

Shqipëria ka pasur nivele krahasimisht të ulëta të kredisë në raport me PBB-në përgjatë gjithë periudhës postkomuniste. Një rritje e shpejtë e këtij raporti u regjistrua sidomos gjatë periudhës 2005-2011, kohë që përkon me zgjerimin e shpejtë të sektorit bankar në vend.

Në vitin 2011, raporti i kredisë ndaj PBB-së arriti nivelin më të lartë historik, me më shumë se 41%.

Në vitet që pasuan, ky raport pësoi rënie, për shkak të krizës së kredive me probleme, që solli stanjacion të kreditimit për vite me radhë dhe më pas pastrimit të vazhdueshëm të portofoleve prej kredive të humbura. Ende sot raporti i kredisë me PBB-në është larg nivelit të arritur në vitin 2011.

Sipas Bankës së Shqipërisë, në fund të tetorit portofoli i kredisë për ekonominë arriti në vlerën e 906 miliardë lekëve, në rritje vjetore me 11.5%. Në dy vitet e fundit, rritja e kredisë në vlerë nominale është përshpejtuar ndjeshëm dhe ka arritur nivelet më të larta që prej vitit 2008.

Në veçanti, kredia për individët po rritet me ritme më të qëndrueshme prej vitesh. Por, kjo rritje e kredisë, veçanërisht me qëllim financimin e pasurive të paluajtshme, ka krijuar shqetësim për Bankën e Shqipërisë.

QĂ« nga muaji korrik i kĂ«tij viti, kanĂ« hyrĂ« nĂ« fuqi disa masa kufizuese tĂ« vendosura nga Banka e ShqipĂ«risĂ« lidhur me kredinĂ« pĂ«r blerje banese. Bankat duhet t’u pĂ«rmbahen disa kritereve tĂ« administrimit tĂ« rrezikut, tĂ« lidhura me raportin mes borxhit dhe tĂ« ardhurave, si edhe me atĂ« mes huasĂ« dhe vlerĂ«s sĂ« pronĂ«s qĂ« financohet.

Megjithatë, efekti i këtyre masave për momentin nuk duket të jetë shumë domethënës dhe kredia për individët po vazhdon të rritet./ E.Shehu

Burimi: FMN

The post Shqipëria ka depërtimin më të vogël të kredisë bankare në Rajon appeared first on Revista Monitor.

Tregtimi i valutës u rrit me më shumë se 24% në tremujorin e tretë të vitit

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
1 December 2025 at 12:00

Tregtimi i valutës vijoi të rritej me ritme të shpejta në tremujorin e tretë të vitit. Sipas informacionit të Bankës së Shqipërisë, vëllimi i tregtimeve u rrit me 24.4% krahasuar me tremujorin e tretë të vitit të kaluar.

Tremujori i tretë solli një rritje të ndjeshme të tregtimit krahasuar me dy tremujorët e parë të vitit. Kështu, për 6-mujorin 2025, volumi i tregtimit të valutës ishte rritur me ritme më të ulëta, me 8% krahasuar me një vit më parë. Kjo ecuri shënoi një ngadalësim të ndjeshëm krahasuar me ritmet dyshifrore të rritjes së vitit 2024.

Por, gjatë tremujorit të tretë, rritja e volumit të këmbimeve është përshpejtuar përsëri. Madje, rritja prej 24.4% ishte edhe më e lartë krahasuar me rritjen prej 21% të tremujorit të tretë 2024. Kjo tregon se rritja e volumit të këmbimeve mund të lidhet në një pjesë të madhe me efektin sezonal të turizmit.

Rritja e volumit të këmbimeve është një tregues i tërthortë i faktit që në ekonomi ka hyrë më shumë valutë e huaj.

Në analizën e Bankës së Shqipërisë, të dhënat e bilancit të pagesave, të disponueshme për dy tremujorët e parë, konfirmuan në vazhdimësi një lidhje të ngushtë mes vëllimeve të tregtimit në tregun valutor dhe shkëmbimeve të mallrave e të shërbimeve me jashtë. Ato gjithashtu tregojnë

për praninë e ofertës së lartë në valutë në tregun vendas; deficiti i llogarisë korrente rezultoi në nivele të ulëta në gjysmën e parë të vitit, prej 4.3% të Prodhimit të Brendshëm Bruto (PBB), ndërsa raporti i mbulimit të tij nga investimet e huaja direkte hyrëse ishte 135%.

Oferta e lartë e valutës i ka forcuar përsëri presionet rënëse mbi kursin e këmbimit të Euros me Lekun pas tremujorit të tretë. Në muajin tetor, kursi preku një minimum të ri historik, në vlerën e 96.6 lekëve. Edhe në fund të javës së kaluar, Leku ishte shumë pranë këtij niveli, në vlerën e 96.61 lekëve. Megjithatë, ritmet e rënies së kursit Euro-Lek janë ngadalësuar ndjeshëm krahasuar me vitin e kaluar. Aktualisht, rënia vjetore e kursit ka zbritur në 1.6%.

Megjithatë, kjo i detyrohet në një masë të madhe ndërhyrjeve të Bankës së Shqipërisë.

Sipas informacionit të dhënë nga Guvernatori Sejko në Kuvendin e Shqipërisë, për nëntë muajt e parë të këtij vitit blerjet e valutës nga Banka e Shqipërisë kanë arritur në rreth 800 milionë euro, ndërkohë që gjatë të gjithë vitit 2024 ishin blerë 933 milionë euro. Këto shifra tregojnë qartë për ofertën e lartë të Euros në tregun valutor. Në mungesë të blerjeve të Bankës së Shqipërisë, kursi i këmbimit të monedhës europiane do të ishte në nivele edhe më të ulëta.

Në harkun e pesë viteve të fundit, kursi i këmbimit të Euros me Lekun ka rënë me më shumë se 20%. Burimi i ofertës së lartë valutore në ekonomi mund të identifikohet sidomos tek rritja e numrit të turistëve të huaj dhe te investimet e huaja, veçanërisht ato në tregun e pasurive të paluajtshme.

Megjithatë, agjentët e tregut perceptojnë gjithmonë edhe një efekt të konsiderueshëm nga prurjet valutore të lidhura me aktivitete informale ose të jashtëligjshme, si një faktor që i ndikon në vazhdimësi treguesit ekonomikë dhe financiarë të vendit, duke përfshirë këtu edhe kursin e këmbimit.

Nga ana tjetër, Leku i fortë edhe për këtë është mbështetur pjesërisht nga politika fiskale e ndjekur nga qeveria. Suficiti i lartë buxhetor ka ulur ofertën e monedhës vendase në treg dhe ka nxitur më tej tendencat mbiçmuese. Në fund të 9-mujorit, balanca buxhetore ishte pozitive, në rreth 47 miliardë lekë, ose rreth 2.4% e PBB-së./ E.Shehu

The post Tregtimi i valutës u rrit me më shumë se 24% në tremujorin e tretë të vitit appeared first on Revista Monitor.

Masat e BSH nuk e ndalojnë dot kredinë për shtëpi, u rrit me 35% për tetorin

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
1 December 2025 at 00:02

Kredia për shtëpi ka vazhduar rritjen edhe për tetorin, duke konfirmuar një ndjeshmëri të ulët ndaj masave kufizuese të aplikuara nga Banka e Shqipërisë.

Statistikat e Bankës Qendrore tregojnë se në muajin tetor, sektori bankar dha gjithsej rreth 4.7 miliardë lekë kredi të re për blerjen e banesave, me një rritje prej 35% krahasuar me tetorin e vitit të kaluar.

Në periudhën korrik-tetor, që përkon me hyrjen në fuqi të masave kufizuese të Bankës së Shqipërisë, kredia e re për shtëpi ka arritur në 18.5 miliardë lekë, në rritje me gati 23% krahasuar me të njëtën periudhë të vitit 2024.

Të dhënat progresive të 10-mujorit tregojnë se vlera e kredisë për blerje banesash ka arritur një rekord të ri historik për këtë vit. Sektori bankar disbursoi gjithsej 54.7 miliardë kredi, 26.6% më shumë krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Portofoli aktiv total i kredisë për shtëpi në fund të tetorit arriti vlerën e 238.1 miliardë lekëve. Krahasuar me një vit më parë, ky portofol është zgjeruar me 18.4%.

Kredia për individët, duke përfshirë edhe segmentin më të madh të saj, kredinë për shtëpi, po jep kontributin kryesor në rritjen e kredisë për ekonominë gjatë këtij viti.

QĂ« prej 1 korrikut tĂ« kĂ«tij viti, bankat janĂ« tĂ« detyruara tĂ« respektojnĂ« disa kritere tĂ« administrimit tĂ« rrezikut, konkretisht pĂ«r treguesit “Raporti i kredisĂ« ndaj vlerĂ«s” (pĂ«rqindja e çmimit tĂ« blerjes sĂ« banesĂ«s qĂ« banka merr pĂ«rsipĂ«r tĂ« financojĂ« nĂ«pĂ«rmjet kredisĂ«) dhe “Raporti i shĂ«rbimit tĂ« borxhit ndaj tĂ« ardhurave” (raportin mes kĂ«stit ose kĂ«steve tĂ« kredisĂ« pĂ«r prona ndaj tĂ« ardhurave tĂ« huamarrĂ«sve).

Raporti tavan i kredisë ndaj vlerës në monedhën Lekë do të jetë 85% për shtëpinë e parë dhe 80% për shtëpinë e dytë, ndërsa në valutë të huaj 75% për shtëpinë e parë dhe 70% për shtëpinë e dytë.

Raporti i shërbimit të borxhit ndaj të ardhurave për kreditë në Lekë do të jetë në nivelin 40% për shtëpinë e parë dhe 35% për shtëpinë e dytë. Në valutë të huaj, niveli tavan do të jetë 35% për shtëpinë e parë dhe 30% për shtëpinë e dytë.

Sipas Bankës së Shqipërisë, zbatimi i këtyre kufijve do të mundësojë uljen e rrezikut të dështimit të huamarrësve dhe pakësimin e humbjeve bankare të lidhura me këto kredi, si pasojë e zhvillimeve eventuale të pafavorshme në çmimet e pronave të paluajtshme ose në kuadrin makroekonomik të vendit.

Këto masa erdhën në vijim të aplikimit të shtesave kundërciklike në raportin e mjaftueshmërisë së kapitalit vitin e kaluar, me gjithsej 0.5%. Kjo rritje ka si qëllim pikëirsht ngadalësimin e huadhënies nga sektori bankar. Këto masa u këshilluan nga Fondi Monetar Ndërkombëtar, por megjithatë të paktën në fazën e parë nuk kanë dhënë efekte domethënëse.

Në deklaratën e fundit për Shqipërinë, misioni i FMN shprehet se aktivizimi së fundmi i masave ndaj kredimarrësit për kreditë e reja për pasuri të paluajtshme rezidenciale mbush një boshllëk të mëparshëm dhe duhet të bëhet një mjet i përhershëm. Madje, FMN rekomandon vendosjen e një shtese sektoriale të kapitalit për rrezikun sistemik, pesha më të larta rreziku ose masa të tjera që shënjestrojnë kredimarrësit, si mjete shtesë për të adresuar rreziqet në rritje nga huadhënia për pasuri të paluajtshme për qëllime tregtare./ E.Shehu

Burimi: BSH

The post Masat e BSH nuk e ndalojnë dot kredinë për shtëpi, u rrit me 35% për tetorin appeared first on Revista Monitor.

❌
❌